Ευρωβαρόμετρο: Μελανά χρώματα για βιοτικό επίπεδο, κράτος Δικαίου, ακρίβεια-Πανευρωπαϊκή ανησυχία για τις γεωπολιτικές εξελίξεις

Σημαντικά ευρύματα για το βιοτικό επίπεδο στην Ελλάδα, το Κράτος Δικαίου αλλά και τις γεωπολιτικές εξελίξεις προκύπτουν στο νέο Ευρωβαρόμετρο που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν από τις Ευρωεκλογές. Παράλληλα αναδεικνύει τη γενικότερη ανησυχία για τις τελευταίες εξελίξεις. Καραρχάς στη συντριπτική τους πλειονότητα οι έλληνες πολίτες για μια ακόμη φορά δηλώνουν ότι το βιοτικό τους επίπεδο έχει μειωθεί και δυσκολεύονται από λίγο έως πολύ να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Το 60% των Ελλήνων δηλώνει μη ικανοποιημένο με την κατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Επίσης, αναφέρουν το κράτος Δικαίου ως μία από τις βασικές αξίες που θα πρέπει να υπερασπιστεί, κατά προτεραιότητα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Το 52% των Ελλήνων προβλέπει τα χειρότερα για την πορεία της εθνικής οικονομίας μέσα στον επόμενο χρόνο, ενώ ένα 36% θεωρεί ότι η κατάσταση θα μείνει ίδια. Πάντως το 53% των Ελλήνων που ρωτήθηκαν, δήλωσε αισιόδοξο για το μέλλον της ΕΕ.

«Στις επικέιμενες ευρωπαϊκές εκλογές, οι πολίτες της ΕΕ θα κληθούν να εκλέξουν τα νέα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Κατά τη γνώμη σας, ποιες από τις ακόλουθες αξίες θα πρέπει να υπερασπιστεί, κατά προτεραιότητα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια; Πρώτον; Και μετά;», είναι η ερώτηση του Ευρωβαρόμετρου.  

Η Ειρήνη, η Δημοκρατία, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκοσμίως, η ελευθερία του λόγου και της σκέψης και η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και μεταξύ των περιφερειών της είναι οι βασικές αξίες κατά τους Έλληνες που ρωτήθηκαν στην έρευνα.  

Επίσης, ο σεβασμός της εθνικής ταυτότητας, της κουλτούρας και των παραδόσεων στα κράτη μέλη της ΕΕ είναι επίσης ψηλά, κατά 9% από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (24% για τους Έλληνες και 15% για την ΕΕ). Για την αξία της καταπολέμησης των διακρίσεων και την προστασία των μειονοτήτων, ελληνικός και ευρωπαϊκός μέσος όρος ταυτίζονται στο 12%. 

Θέματα όπως η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, η ανοχή και ο σεβασμός της ποικιλομορφίας στην κοινωνία και η ελευθερία μετακίνησης είναι σε χαμηλότερες θέσεις για τους Έλληνες.  

Το 28% των Ελλήνων δηλώνει ότι στη διάρκεια των τελευταίων δώδεκα μηνών, είχε δυσκολίες να πληρώσει τους λογαριασμούς του στο τέλος του μήνα. Το 51% είπε ότι αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα κατά καιρούς, ενώ ποτέ δήλωσε το 21%. Το 74% των Ελλήνων θεωρεί ότι το βιοτικό τους επίπεδο έχει πέσει, το 24% λέει ότι δεν έχει αλλάξει.  

• Το 57% θα έλεγε ότι τα πράγματα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση στην ΕΕ, ενώ το 66% λέει το ίδιο για το εσωτερικό της χώρας! Μόλις το 21% δήλωσε ότι τα πράγαμτα στην Ελλάδα κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση. 

Ενδιαφέρον έχουν οι προτεραιότητες των Ελλήνων πολιτών ενόψει των ευρωεκλογών, που ειναι εντελώς διαφορετικές από τους υπόλοπους Ευρωπαίους. Η δημόσια υγεία (56%), η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (55%), και η υποστήριξη της οικονομίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (55%) συγκαταλέγονται στην πρώτη κατάταξη μεταξύ των προτεραιτοτήτων των Ελλήνων.  

Ακολουθεί η αγροτική πολιτική (35%), πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Αίσθηση προκαλεί το ενδιαφέρον για τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου (25%) που επίσης είναι πάνω από το μέσο όρο της ΕΕ.  

Η Αυτονομία της ΕΕ στους τομείς της βιομηχανίας και της ενέργειας είναι επίσης ψηλά, στο 22%. Οι δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής είναι στο 21%, πολύ κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ που είναι στο 27%. 

Σχετικά με την ικανοποίηση για την κατάσταση της Δημοκρατίας, το 39% δηλώνει ικανοποιημένο και το 60% μη ικανοποιημένο. Το 41% απαντά θετικά στην ίδια ερώτηση για την ΕΕ και το 53% κατά. 

Θετική άποψη για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει το 34% των Ελλήνων, κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 41%. Αρνητική γνώμη έχει το 20% των Ελλήνων, ενώ ουδέτερο είναι το 43%. Το 73% πάντως θέλει να δει το Ευρωκοινοβούλιο να παίζει πιο σημαντικό ρόλο από τον σημερινό. Το 16% θέλει λιγότερο σημαντικό ρόλο του Ευρωκοινοβουλίου, ενώ το 7% δεν επιθυμεί καμία αλλαγή. 

• Μόλις το 10% των Ελλήνων απάντησαν σωστά στο πότε θα γίνουν οι εκλογές! Το 20% είχε μια γενική ιδέα, αλλά το 44% είχε σωστή γνώση του έτους, αλλά όχι του μήνα. Μόλις το 5% έδωσε λάθος απάντηση. Το 56% των Ελλήνων ενδιαφέρεται για τις ευρωεκλογές, ενώ το 44% δήλωσε ότι δεν ενδιαφέρεται. 

Το 59% δίνει μεγάλη σημασία της ψήφου στις ευρωπαϊκές εκλογές. Το 28% δίνει μέτρια σημασία και το 13% μικρή σημασία. Το 79% δίνει μεγάλη σημασία στις εθνικές εκλογές, με ένα 5% μόλις να απαντά ότι η σημασία τους είναι μικρή. 

Το 78% θεωρεί ότι τα πράγματα στην ΕΕ πηγαίνουν προς τη σωστή κατεύθυνση, το 50% προς τη λάθος κατεύθυνση και το 70% ούτε στη μία ούτε στην άλλη.   

Αν οι επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές ήταν προγραμματισμένες για την επόμενη βδομάδα, πόσο πιθανό θα ήταν να ψηφίσετε σε αυτές τις εκλογές; Στην κλίμακα από το 1 έως το 10, το 76% των Ελλήνων δήλωσε πολύ πιθανό, το 14% όχι πιθανό και το 10% ουδέτερο. 

• Το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πριν από τις εκλογές του Ιουνίου καταγράφει επίσης τόσο την εγρήγορση των πολιτών όσο και την ανησυχία για το τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα συμπεράσματα του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου πριν από τις εκλογές του Ιουνίου καθώς:

• Το 81% των Ευρωπαίων αλλά και το 81% των Ελλήνων πιστεύει ότι η προσέλευση στις κάλπες είναι ακόμη πιο σημαντική δεδομένης της γεωπολιτικής κατάστασης.
• Έξι στους δέκα πολίτες ενδιαφέρονται για τις εκλογές στις 6-9 Ιουνίου, 11 ποσοστιαίες μονάδες περισσότεροι από την ίδια χρονική στιγμή σε σύγκριση με τις εκλογές του Μαΐου του 2019. Παρόμοιο ποσοστό παρατηρείται και στην Ελλάδα (60%).
• Τα αποτελέσματα στην Ελλάδα (56%) κυμαίνονται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (60%) όσον αφορά τη σημασία που αποδίδουν οι πολίτες στις εκλογές και το ενδιαφέρον τους για αυτές.
• Το 73% των Ευρωπαίων πολιτών αναφέρει ότι οι ενέργειες της ΕΕ έχουν αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή, σημαντικά υψηλότερα τα ποσοστά μεταξύ των ερωτηθέντων στην Ελλάδα (83%). 
• Συνεχίζεται να αυξάνεται η σημασία που αποδίδουν οι πολίτες στην άμυνα και την ασφάλεια της ΕΕ.
• Η καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (33%) καθώς και η δημόσια υγεία (32%) είναι τα κύρια ζητήματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Τα αντίστοιχα ποσοστά στην Ελλάδα είναι 55% και 56%, ενώ 55% αναφέρει ως προτεραιότητα την στήριξη της οικονομίας και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.  

Συγκεκριμένα, το Ευρωβαρόμετρο αναδεικνύει μια θετική, ανοδική τάση στους βασικούς εκλογικούς δείκτες, ενώ απομένουν μόλις λίγες εβδομάδες έως ότου οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσέλθουν στις κάλπες στις 6-9 Ιουνίου. Αυξημένο είναι το ενδιαφέρον για τις εκλογές, την ενημέρωση για το πότε θα διεξαχθούν καθώς και την πιθανότητα συμμετοχής σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη μέτρηση το φθινόπωρο του 2023. Οι αυξήσεις είναι ακόμη πιο εντυπωσιακές σε σύγκριση με την έρευνα της άνοιξης του 2019, δηλ. τρεις μήνες πριν από τις προηγούμενες ευρωπαϊκές εκλογές.

Τώρα, το 60% των Ευρωπαίων δηλώνει ότι ενδιαφέρεται να ψηφίσει τον Ιούνιο – ποσοστό αυξημένο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 2023 και κατά 11 σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο/Μάρτιο του 2019. Το 71% δηλώνει ότι είναι πιθανό να ψηφίσει, αξιολογώντας το ενδεχόμενο με 7 έως 10 (σε κλίμακα 1 πολύ απίθανο – 10 πολύ πιθανό), δείκτης που σημειώνει αύξηση τριών ποσοστιαίων μονάδων το τελευταίο εξάμηνο και 10 ποσοστιαίων μονάδων σε σύγκριση με τον το 2019. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι πολίτες της ΕΕ γνωρίζουν πολύ καλά τη σημασία των εκλογών στο τρέχον γεωπολιτικό πλαίσιο, με οκτώ στους δέκα (81%) ερωτηθέντες να συμφωνούν ότι αυτό καθιστά την ψηφοφορία ακόμη πιο σημαντική. Μεγάλες πλειοψηφίες σε όλα τα κράτη μέλη συμφωνούν με αυτή τη δήλωση.

Στην Ελλάδα, το 56% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ενδιαφέρεται να ψηφίσει τον Ιούνιο, ενώ το 76% υποστηρίζει πως είναι πιθανό να ψηφίσει. Παράλληλα, το 78% των Ελλήνων πολιτών φαίνεται να αναγνωρίζει την υψηλή σημασία συμμετοχής στις επερχόμενες ευρωπαϊκές εκλογές λόγω της τρέχουσας γεωπολιτικής κατάστασης.

Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας, ανέφερε: «Οι Ευρωπαίοι γνωρίζουν ότι το διακύβευμα στις κάλπες είναι υψηλό, αλλά και ότι το υφιστάμενο γεωπολιτικό πλαίσιο καθιστά την ψηφοφορία ακόμα σημαντικότερη. Καλώ τους πολίτες μας να ψηφίσουν στις επικείμενες ευρωπαϊκές εκλογές, να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή δημοκρατία και να διαμορφώσουν το μέλλον της Ευρώπης».

Με την τρέχουσα κοινοβουλευτική περίοδο να φτάνει στο τέλος της, το 81% των πολιτών της ΕΕ (77% στην Ελλάδα) έχει θετική ή ουδέτερη εικόνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ μόνο το 18% δηλώνει αρνητικό. Επιπλέον, η πλειοψηφία στην ΕΕ (56%) θα ήθελε το ΕΚ να διαδραματίσει πιο σημαντικό ρόλο, ενώ μόνο το 28% θα ήθελε να δει το αντίθετο και το 10% να διατηρήσει τον ρόλο του όπως είναι τώρα. Στην Ελλάδα, το 73% δηλώνει ότι θα ήθελε ισχυρότερο ρόλο για το Κοινοβούλιο.

Η πρόεδρος Metsola πρόσθεσε: «Το Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Ένωση τα τελευταία χρόνια έχουν παράξει έργο σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο. Βρεθήκαμε αντιμέτωποι με εξαιρετικές και δύσκολες συνθήκες, αλλά γίναμε ακόμα πιο δυνατοί και ενωμένοι μέσα από αυτές. Το Κοινοβούλιο ήταν και θα συνεχίσει να είναι η φωνή και ο υπερασπιστής των πολιτών στην ΕΕ».

Οι Ευρωπαίοι πολίτες θα ήθελαν να δουν την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (33%) καθώς και την υποστήριξη της δημόσιας υγείας (32%) στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας. Η στήριξη της οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς και η άμυνα και η ασφάλεια της ΕΕ βρίσκονται με το ίδιο ποσοστό στην τρίτη θέση (31%). Η σημασία που αποδίδουν οι πολίτες στην άμυνα και την ασφάλεια της ΕΕ έχει αυξηθεί κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, κυρίως λόγω του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αναφέρεται πλέον ως πρώτη προεκλογική προτεραιότητα (είτε μόνη ή είτε ισοψηφώντας)  σε εννέα χώρες, με τα υψηλότερα αποτελέσματα στη Δανία (56%), τη Φινλανδία (55%) και τη Λιθουανία (53%).

Πάνω από το 50% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα θα επιθυμούσε οι πολιτικές προτάσεις της προεκλογικής εκστρατείας να αφορούν την δημόσια υγεία (56%), την στήριξη της οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (55%) και την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (55%). 
 

Με το βλέμμα στο μέλλον, οι πολίτες της ΕΕ θέτουν την άμυνα και την ασφάλεια (37%) ως πρώτες προτεραιότητες για την ενίσχυση της θέσης της ΕΕ στην παγκόσμια σκηνή, ενώ ακολουθούν τα ενεργειακά ζητήματα αφενός και η επισιτιστική ασφάλεια και η γεωργία αφετέρου (και οι δύο κατηγορίες με ποσοστό 30%). Οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα κατατάσσουν ως προτεραιότητες στο πλαίσιο αυτή την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της οικονομίας και της βιομηχανίας της ΕΕ (38%), την επισιτιστική ασφάλεια και τη γεωργία (36%) και την ενέργεια (35%).

Αν και τέσσερις στους δέκα πολίτες λένε ότι ο ρόλος της ΕΕ έχει γίνει περισσότερο σημαντικός τα τελευταία χρόνια, το 35% πιστεύει ότι έχει παραμείνει σταθερός και το 22% ότι έχει αποδυναμωθεί. Σε εθνικό επίπεδο, οι σχετικές πλειοψηφίες σε 15 χώρες πιστεύουν ότι ο ρόλος της ΕΕ στον κόσμο έχει ισχυροποιηθεί με τα χρόνια, με τα ποσοστά να φτάνουν το 67% στη Σουηδία, το 63% στην Πορτογαλία και το 60% στη Δανία. Στην άλλη πλευρά του φάσματος, οι Σλοβένοι και οι Τσέχοι πολίτες είναι πιο πιθανό να πουν ότι ο ρόλος της ΕΕ έχει γίνει λιγότερο σημαντικός (32% και 30%, αντίστοιχα).

Περίπου 4 στους 10 ερωτηθέντες στην Ελλάδα θεωρούν είτε πως η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παγκόσμια πολιτική σκηνή έχει γίνει σημαντικότερη (38%) είτε πως έχει παραμείνει σταθερή σε σύγκριση με το παρελθόν (43%), ενώ περίπου 2 στους 10 θεωρούν πως έχει καταστεί λιγότερο σημαντική (18%).
 

Σχεδόν τα τρία τέταρτα των πολιτών (73%, +3 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 2023) ισχυρίζονται ότι οι ενέργειες της ΕΕ έχουν αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή, συμπεριλαμβανομένου ενός πέμπτου (20%) το οποίο δηλώνει πως έχουν πολύ υψηλό αντίκτυπο. Επιπλέον, η μεγάλη πλειονότητα των Ευρωπαίων συμφωνεί ότι η χώρα τους, συνολικά, επωφελείται από την ένταξη στην ΕΕ (71%).

Αυτά τα αποτελέσματα είναι σταθερά σε σύγκριση με το φθινόπωρο του 2023 και παραμένουν υψηλά σε ολόκληρη την ΕΕ. Για την Ελλάδα, το ποσοστό των πολιτών που θεωρούν ότι οι ενέργειες της ΕΕ έχουν αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή κυμαίνεται στο 83%, ενώ το 70% των ερωτηθέντων υποστηρίζει πως η χώρα έχει ωφεληθεί συνολικά από την ένταξη στην ΕΕ.