Πάσχα στην Πάρο: Παράδοση και κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα

Τα νησιά είναι αγαπημένος προορισμός για το Πάσχα. Έχουν ιδιαίτερα έθιμα που τηρούν μέχρι και σήμερα, όμορφα τοπία και φυσικά, θάλασσα.

Στην Πάρο, η παράδοση συναντά αυθόρμητα την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα. Εδώ, μπορείτε να παρακολουθήσετε λειτουργίες σε μοναστήρια και μικρά ξωκλήσια και στη συνέχεια, να αλλάξετε τελείως σκηνικό και διάθεση και να απολαύσετε ένα μενού βραβευμένου εστιατορίου και ένα ποτό σε ένα μπαρ με σύγχρονο design. Όλα έχουν το χώρο τους στην Πάρο με την ίδια απλότητα.

Μέσα στην Μεγάλη Εβδομάδα γίνονται όλες οι «δουλειές»: βάφονται τα αυγά, ζυμώνονται τα τσουρέκια, οι πασχαλινές κουλούρες με τα κόκκινα αυγά για στολίδια, ψήνονται τα λαμπροκούλουρα ή αυγοκούλουρα και φυσικά, φτιάχνονται οι τυρόπιτες και τα τοπικά πασχαλινά γλυκά. Η Πάρος, αν και είναι ένα από τα νησιά που συγκεντρώνει πάρα πολλούς επισκέπτες τους καλοκαιρινούς μήνες, έχει καταφέρει και έχει διατηρήσει τα έθιμα και τη θρησκευτική της ταυτότητα. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει το γραφικό χωριό της Μάρπησσας που τιμά το Πάσχα με πολλά έθιμα και την πραγματική θρησκευτική κατάνυξη.

Την Μεγάλη Πέμπτη, μετά τη λειτουργία, οι γυναίκες του χωριού παραμένουν στην εκκλησία, στο ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, για να στολίσουν τον Eπιτάφιο -εκτός από τα λουλούδια που αγοράζουν, τον στολίζουν και με λουλούδια που φέρνουν από τους κήπους τους, όπως κρίνα και βιολέτες. Την Μεγάλη Παρασκευή, στο χωριό έχουν ένα ιδιαίτερο έθιμο που κρατά σχεδόν 100 χρόνια. Παράλληλα με την περιφορά του Επιταφίου -που συνοδεύεται από χορωδία- στη διαδρομή σε διάφορα σημεία, ομάδες αναπαριστούν τα Πάθη του Χρηστού. Οι αναπαραστάσεις, μάλιστα, γίνονται σε άκρως κατανυκτική ατμόσφαιρα και με τη συμμετοχή εθελοντών που ξεπερνούν τους 100.

Λεύκες/Photo: Νίκος Κόκκας

Ο Πρόδρομος είναι ένα ήσυχο χωριό, λίγο πιο κάτω από τις Λεύκες/Photo: Νίκος Κόκκας

Λεύκες/Photo: Νίκος Κόκκας

Το έθιμο αυτό ξεκίνησε κάπου το 1930 από τη δασκάλα Βασιλεία Καφούρου Ασονίτη στο πλαίσιο της συμμετοχής των παιδιών του σχολείου στους πασχαλινούς εορτασμούς. Το έκανε δηλαδή, ως ένα δρώμενο στο προαύλιο του σχολείου. Τότε τα διπλανά χωριά Πρόδρομος και Μάρμαρα δεν είχαν δικά τους σχολεία, οπότε τα παιδιά παρακολουθούσαν τα μαθήματα στη Μάρπησσα. Βίωσαν αυτό το έθιμο στη Μάρπησσα και αργότερα, μετά το 1950, το μετέφεραν στα δικά τους χωριά. Πλέον, αντίστοιχο έθιμο γίνεται, εκτός από τα παραπάνω χωριά, στο Άσπρο Χωριό και στις Λεύκες, αν και η Μάρπησσα κρατά τα σκήπτρα. Επίσης, την Μεγάλη Παρασκευή, στο χωριό, μετά την αποκαθήλωση, έξω από την εκκλησία, οι οικογένειες αφήνουν τα «μεράσματα», δηλαδή νηστίσιμα γλυκά ή σύκα με σούμα για να συγχωρεθούν οι ψυχές των πεθαμένων συγγενών τους. Αντίστοιχα, στον Πρόδρομο προσφέρεται η ρεβυθάδα, ένα παριανό παραδοσιακό έδεσμα, με σκοπό να τιμηθεί η μνήμη των νεκρών.

Στη Μάρπησσα σας περιμένει ένας υπέροχος λαβύρινθος από σοκάκια και εκκλησίες/Photo: Νίκος Κόκκας

Μάρπησσα/Photo: Νίκος Κόκκας

Μάρπησσα/Photo: Νίκος Κόκκας

Στην Μάρπησσα, πάλι, το Μεγάλο Σάββατο στην Πρώτη Ανάσταση, μετά τη λειτουργία, ο παπάς από την πύλη πετά στους πιστούς φυτά της παριανής υπαίθρου, όπως ρίγανη, δάφνη και φασκόμηλο, τα οποία οι πιστοί μαζεύουν με λαχτάρα. Το βράδυ της Ανάστασης, που γίνεται σε μια υπέροχα θρησκευτική ατμόσφαιρα, τα βεγγαλικά δίνουν εντυπωσιακή παράσταση στον ουρανό. Το παραδοσιακό αναστάσιμο μενού, τώρα έχει συνήθως πατσά, μαγειρίτσα και αυγά πασχαλινά.

Τα έθιμα του χωριού συνεχίζονται και την Κυριακή του Πάσχα. Το πρωί γύρω στις 11:30 ανήμερα του Πάσχα, γίνεται πανηγυρική λιτανεία, η οποία περνά από το σημείο των μύλων, όπου και γίνεται το «κάψιμο του Ιούδα». Η περιφορά συνεχίζεται προς την εκκλησία, όπου στον προαύλιο χώρο, στα σκαλοπάτια της κοινότητας, μικρά παιδιά ντυμένα αγγελάκια κάνουν αναπαράσταση της Ανάστασης. Μόλις η λειτουργία τελειώσει, το ραντεβού δίνεται στο γήπεδο του χωριού, όπου στις 13:30 περίπου στήνεται μεγάλο γλέντι. Το γλέντι αυτό έχει καθιερωθεί από τα μέσα της δεκαετίας του ‘70 και συμμετέχουν ντόπιοι και επισκέπτες. Το κρασί ρέει άφθονο και στα πιάτα μπαίνει αρνάκι ψητό και πασχαλινά αυγά, όλα δωρεάν.

Νάουσα, Πάρος/ Photo: Νίκος Κόκκας

Παροικιά/Photo: Νίκος Κόκκας

Εκεί, λοιπόν, γίνεται και το έθιμο της «Κούνιας». Στήνεται δηλαδή μια κούνια και οι κοπέλες πηγαίνουν μία-μία και κάθονται και τραγουδούν, ενώ τα αγόρια τις κουνούν στην κούνια. Ήταν ένας τρόπος να γνωριστούν οι νέοι και οι νέες του νησιού και να αρχίσουν να γίνονται τα ταιριάσματα και τα προξενιά.

Στην Παροικιά και στη Νάουσα, τώρα, στην περιφορά του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή, οι επιτάφιοι από τις ενορίες της κάθε πόλης συναντώνται στο λιμάνι και κάνουν μια κοινή πορεία. Στη Νάουσα, μάλιστα, την Κυριακή του Πάσχα, το απόγευμα στην περιφορά της εικόνας, οι δύο ενορίες της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και της Παντάνασσας διέρχονται από τα σοκάκια του παραδοσιακού οικισμού, συναντώνται περνούν από το λιμάνι και καταλήγουν στην κεντρική πλατεία, όπου ξεκινά ένα «πανηγύρι» από κροτίδες και βεγγαλικά, ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην εποχή των μπουρλοτιέρηδων.

Παροικιά/Photo: Νίκος Κόκκας

Η Εκατονταπυλιανή/Photo: Νίκος Κόκκας

Παρεκκλήσι Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Παροικιά/Photo: Νίκος Κόκκας

Αξίζει να επισκεφθείτε και το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στη Λαγκάδα, όπου στην αποκαθήλωση γίνεται αναπαράστασή της από τους μοναχούς με τις καμπάνες να χτυπούν πένθιμα. Μεγαλοπρεπής και άκρως θρησκευτική και η αποκαθήλωση στην Παναγιά την Εκατονταπυλιανή στην Παροικιά. Στην Παροικιά και τη Νάουσα, η βραδιά της Ανάστασης έχει χρώμα κοσμοπολίτικο. Την Κυριακή του Πάσχα σπίτια, ταβέρνες και εστιατόρια σερβίρουν παραδοσιακά εδέσματα. Η Νάουσα δε, φημίζεται για την πολύ γιορτινή της πασχαλινή ατμόσφαιρα την Κυριακή του Πάσχα.

Πηγή: travel.gr