“Σπαρτιάτες”/Τα σενάρια που βάζουν φωτιά- Στο “παρά 5” των ευρωεκλογών η απόφαση του Εκλογοδικείου

Πολιτικές και ποινικές εξελίξεις, που σχετίζονται τόσο με την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση των ευρωεκλογών όσο και με τη σύνθεση της Βουλής, προκαλούνται από την κίνηση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου να διωχθούν ποινικά οι βουλευτές του κόμματος των Σπαρτιατών και μάλιστα με το αδίκημα της εξαπάτησης του εκλογικού σώματος.

Η απόφαση του Εκλογοδικείου, παρότι δεν συσχετίζεται με το ποινικό σκέλος της έρευνας της εισαγγελέως του ΑΠ Γεωργίας Αδειλίνη, αναμένεται λίγο πριν τις ευρωεκλογές,άρα τότε θα κριθεί εάν οι “Σπαρτιάτες” θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία. Νομικοί κύκλοι προβλέπουν πως κάτι τέτοιο είναι μάλλον απίθανο, προκρίνεται δε, ως φαίνεται, το σενάριο της ανακατανομής των εδρών του κόμματος, κάτι που θα μεταβάλλει τους συσχετισμούς στη Βουλή, με περισσότερο κερδισμένη τη Ν.Δ που θα πάρει έξι επιπλέον έδρες. Όμως υπάρχουν και άλλες ισχυρές νομικές απόψεις που θεωρούν κάτι τέτοιο συνταγματικά μαχητό και εκτιμούν πως πρέπει να διεξαχθούν επαναληπτικές εκλογές. Προς αυτή την κατεύθυνση φαίνεται ότι επεξεργάζεται σενάρια και ο πρόεδρος του κόμματος Βασίλης Στίγκας.

Πώς μπορεί να φτάσουμε σε επαναληπτικές εκλογές σε 11 περιφέρειες

Το Κόμμα των Σπαρτιατών κατέβασε μόνο έναν υποψήφιο ανά Περιφέρεια στις προηγούμενες εθνικές εκλογές του Μαΐου και του Ιουνίου 2023. Έτσι, αν κάποιος βουλευτής του κόμματος παραιτηθεί, δεν υπάρχει επιλαχών να τον αντικαταστήσει και η θέση αυτόματα χηρεύει. Για την αντικατάστασή του υπάρχει μόνο ένας τρόπος, εκλογές στην Περιφέρεια στην οποία αναδείχθηκε βουλευτής.

Με το κόμμα των Σπαρτιατών εξελέγησαν 11 βουλευτές (οι τρεις έχουν ανεξαρτητοποιηθεί) σε ισάριθμες Περιφέρειες και αυτό σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθούν εκλογές σε αυτές για την ανάδειξη νέων βουλευτών.

Οι 11 περιφέρειες: Α’ Αθηνών, Β1 Βόρειου Τομέα Αθηνών, Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών, Α’ Ανατολικής Αττικής, Β3 Νότιου Τομέα Αθηνών, Β’ Πειραιώς, Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας, Ηρακλείου, Α’ και Β’ Θεσσαλονίκης

Αυτό θα συμβεί, μόνο αν οι βουλευτές των Σπαρτιατών επιλέξουν να παραιτηθούν πριν από την απόφαση του Εκλογοδικείου, η οποία αναμένεται τις επόμενες εβδομάδες. Αν το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο κρίνει ότι ο πραγματικός αρχηγός των Σπαρτιατών την περίοδο της ανακήρυξης τους ήταν ο Ηλίας Κασιδιάρης, που όπως όλα δείχνουν αυτό θα συμβεί, η ανακήρυξη του κόμματος θα κριθεί παράνομη. Το κόμμα θα απομακρυνθεί άμεσα από το Κοινοβούλιο και όλοι του οι βουλευτές θα εκπέσουν των αξιωμάτων τους.

Οι 243.922 ψήφοι που έλαβαν οι Σπαρτιάτες, δεν θα δοθούν στα υπόλοιπα κόμματα, αλλά θα προσμετρηθούν μαζί με την αποχή και το άκυρο. Οι έδρες των βουλευτών, όμως, θα δοθούν στα υπόλοιπα κόμματα, αφού ή θα γίνει από την αρχή ανακατανομή όλων των εδρών, με τις έγκυρες ψήφους μειωμένες, ή οι έδρες θα μοιραστούν αναλογικά σε όλα τα κόμματα του κοινοβουλίου. Όλα εξαρτώνται από την απόφαση του Εκλογοδικείου.

Στις 16 Ιανουαρίου 1992 το Ειδικό Δικαστήριο αποφάσισε, με ψήφους 7-6, την αθώωση του Ανδρέα Παπανδρέου για το σκάνδαλο Κοσκωτά, αλλά ο Δημήτρης Τσοβόλας καταδικάστηκε σε φυλάκιση 2,5 ετών και τριετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων του.

Τέσσερις μέρες αργότερα, στις 20 Ιανουαρίου, εξέπεσε του βουλευτικού αξιώματος.

Η προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να δοθεί χάρη στον πρώην υπουργό Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ από τη Βουλή δεν καρποφόρησε, αφού η ισχνή κυβερνητική πλειοψηφία της Νέας Δημοκρατίας θεώρησε ότι η Βουλή είναι αναρμόδια να κινήσει τη διαδικασία απονομής χάριτος, απορρίπτοντας τη σχετική πρόταση με ψήφους 149 έναντι 135.

Το ΠΑΣΟΚ περίμενε ότι αυτή θα ήταν η απόφαση και ζήτησε από τους επιλαχόντες βουλευτές της Β’ Αθήνας να αρνηθούν να καταλάβουν την κενή έδρα στη Βουλή, αποβλέποντας στη διενέργεια αναπληρωματικής εκλογής για την πλήρωσή της, σύμφωνα με το Σύνταγμα.

Πράγματι, οι 18 επιλαχόντες βουλευτές υπάκουσαν στην απόφασή του κόμματός τους και αρνήθηκαν να καταλάβουν την έδρα του Δημήτρη Τσοβόλα. Μετά από αυτή την εξέλιξη, εφαρμόζοντας την προβλεπόμενη Συνταγματική πρόβλεψη, προκηρύχθηκαν εκλογές για τη συγκεκριμένη μόνο περιφέρεια, οι οποίες και έγιναν στις 5 Απριλίου 1992.

Εξελίξεις λίγο πριν την ευρωκάλπη

Ο έλεγχος της νομιμότητας συμμετοχής των κομμάτων στις ευρωεκλογές από το ανώτατο δικαστήριο αναμένεται να ξεκινήσει μετά το Πάσχα και να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος Μαΐου, χρονικό διάστημα κατά το οποίο το ποινικό σκέλος της υπόθεσης των Σπαρτιατών θα έχει ήδη προχωρήσει σημαντικά, σύμφωνα με το ρεπορτάζ της Ιωάννας Μάνδρου στην “Καθημερινή”.

Οι διώξεις δεν επηρεάζονται, όπως τόνιζαν στην «Κ» δικαστικές πηγές, από τις τωρινές εξελίξεις στο συγκεκριμένο κόμμα, όπου παρατηρούνται αποσκιρτήσεις βουλευτών και ενδοκομματικές διεργασίες, καθώς η απόδοση ποινικών ευθυνών αφορά την εκλογή τους και το στάδιο που προηγήθηκε πριν από τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές.

Ο λόγος που αποδόθηκαν ποινικές ευθύνες στους εκλεγέντες με τους Σπαρτιάτες είναι, κατά την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, ότι αποδείχθηκε από την πολύμηνη έρευνα που έγινε, ότι πίσω από το εν λόγω κόμμα πραγματικός αρχηγός και σκιώδης ηγέτης είναι ο έγκλειστος της Χρυσής Αυγής Ηλίας Κασιδιάρης, κάτι που ρητά απαγορεύεται.

Η πιθανότητα να εκπέσουν του αξιώματός τους οι βουλευτές των Σπαρτιατών ενισχύεται σε μεγάλο βαθμό μετά την άσκηση των διώξεων, σύμφωνα με έμπειρους δικαστικούς.

Η στοιχειοθέτηση των κατηγοριών έγινε μετά την πολύμηνη έρευνα που διενήργησε η ίδια η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεωργία Αδειλίνη, έπειτα από δημόσιες καταγγελίες του επικεφαλής των Σπαρτιατών Βασίλη Στίγκα, που είχε κάνει λόγο για «Greek Μafia και Δον Κορλεόνε». Οι καταθέσεις Στίγκα και η αναζήτηση στοιχείων, που κατέδειξαν προεκλογικές επαφές του έγκλειστου Ηλία Κασιδιάρη με υποψηφίους τότε, και μετέπειτα βουλευτές των Σπαρτιατών, αλλά και πληθώρα επαφών με ενδιάμεσα πρόσωπα, στοιχειοθετούν τις κατηγορίες, ενώ εμπλέκουν και έναν ακόμη δικηγόρο, τον Σωτήριο Μεταξά, που μεσολαβούσε στις επαφές Κασιδιάρη – βουλευτών από τους Σπαρτιάτες.

Σε τι διαφωνούν νομικοί και συνταγματολόγοι

«Πόσο δημοκρατικό είναι και πόσο είναι συμβατό με τη λαϊκή κυριαρχία να κατανέμεις τις έδρες σε κόμματα για τα οποία δεν έχει εκφραστεί η λαϊκή βούληση και μάλιστα σε ποιες περιοχές, γιατί εδώ είναι από τα αδιάθετα, είναι από τη δεύτερη και τρίτη κατανομή. Θα γίνουν καραμπόλες και τεράστιες αλλαγές»

«Είναι ένας πραγματικός μύλος. Και αυτά ξεκινήσανε γιατί προσπαθούμε την τελευταία στιγμή με νομοθετικές ρυθμίσεις να αποτρέψουμε ένα φαινόμενο το οποίο έπρεπε να το αντιμετωπίσουμε, εγώ νομικός είμαι, αλλά ισχυρίζομαι ότι αυτά τα φαινόμενα λύνονται πολιτικά και προσπαθείς να περιθωριοποιήσεις ή να αποτρέψεις την επιρροή κομμάτων εξτρεμιστικών, τα οποία επιβουλεύονται τη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος. Δεν μπορείς αυτά να τα αντιμετωπίσεις με νομοθετικές ρυθμίσεις, γιατί οι νομοθετικές ρυθμίσεις είναι αλυσιτελείς». Με την παραπάνω τοποθέτηση, ο Παναγιώτης Μαντζούφας, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ, σχολίασε σε συνέντευξή του στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8  τις πολιτικές εξελίξεις που αφορούν στο κόμμα Σπαρτιάτες.

«Πράγματι, το άρθρο 112 παράγραφος 2 του εκλογικού νόμου, που είναι το ίδιο με το 162 του Ποινικού Κώδικα, μας λέει ότι όποιος με ψεύτικες ειδήσεις ή συκοφαντικές διαδόσεις που αναφέρονται στο πρόσωπο κάποιου υποψηφίου ή με άλλο τρόπο εξαπατά τον εκλογέα, είτε για να παραλείψει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είτε για να αλλάξει το εκλογικό του φρόνημα. Μάλλον εδώ έχουμε αυτή την περίπτωση» σημείωσε αρχικά.

Υπάρχει ωστόσο το εξής παράδοξο, όπως περιέγραψε. «Εδώ παρουσιάζεται ότι η παραπλάνηση αυτή για να αλλάξουν το εκλογικό φρόνημα οι ψηφοφόροι- γιατί δεν αρκεί να πεις ένα ψεύδος, θα πρέπει αυτό να οδηγήσει και σε παραπλάνηση, να αλλάξεις τη βούλησή σου- εδώ παρουσιάζεται ότι ο πραγματικός αρχηγός του κόμματος ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ήταν ο Ηλίας Κασιδιάρης και όχι ο Στίγκας, αλλά και ότι οι κατηγορούμενοι διέδωσαν αυτή την ψευδή είδηση και βάση αυτής της ψευδούς είδησης μετέβαλαν το εκλογικό τους φρόνημα επειδή πίστεψαν αυτή την είδηση. Αυτή την κατηγορία όμως που απευθύνει ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, μπορεί κανείς να πει ότι οι ψηφοφόροι των Σπαρτιατών ψήφισαν το κόμμα αυτό ακριβώς επειδή γνώριζαν ότι πραγματικός αρχηγός ήταν ο Κασιδιάρης, κάτι που δεν θα μπορούσε να αποδειχθεί κατά την εξέταση της αίτησής τους, όταν έγινε δεκτή από τον Άρειο Πάγο. (…) Άρα δεν στοιχειοθετείται αντικειμενική υπόσταση του εγκλήματος. Δεν είναι εξαπάτηση. Γιατί σου λέει ο άλλος, εγώ το ψήφισα επειδή ήξερα αυτό το πράγμα».

Υπεύθυνος δικαστικός σχηματισμός, εκδίδοντας όμως ουσιαστικά διοικητική απόφαση, είναι ο σχηματισμός του Α1 Τμήματος του Αρείου Πάγου, επισήμανε ο κ. Μαντζούφας.

Αυτή τη στιγμή εξελίσσονται δύο παράλληλες διαδικασίες, εξήγησε ο κ. Μαντζούφας. «Η μία διαδικασία είναι η ποινική δίωξη κατά των Σπαρτιατών, η οποία θα πρέπει να γίνει μια δίκη και να βγει μια απόφαση η οποία θα τραβήξει αρκετά και η άλλη είναι η παράλληλη διαδικασία στο εκλογοδικείο, όπου εκεί έχουν ασκηθεί ενστάσεις από συνυποψηφίους των βουλευτών των Σπαρτιατών που έχουν εκλεγεί, στις έντεκα περιφέρειες που εκλέχθηκαν και οι οποίες θα αποφασίσει το Εκλογοδικείο, εάν η συμμετοχή των προσώπων αυτών σε έναν εκλογικό σχηματισμό, σε ένα κόμμα το οποίο δεν είχε τη νομιμότητα να κατέβει στις εκλογές, η συμμετοχή αυτή συμπαρασύρει και τη δική τους έκπτωση από το βουλευτικό αξίωμα. Και αυτό θα βγει απ’ ό,τι λένε τον Ιούνιο. Καταλαβαίνετε πόσο μπερδεμένο είναι το πράγμα» ανέφερε αναλυτικά.

«Εδώ έχει διατυπωθεί ο προβληματισμός που είναι ο εξής. 250.000 άνθρωποι ψήφισαν ένα κόμμα που πήρε το 4,67 %. Αυτοί οι άνθρωποι δεν γνωρίζουμε τι θα ψήφιζαν εάν δεν είχαν την επιλογή να ψηφίσουν αυτό το κόμμα το οποίο παρανόμως μετείχε στις εκλογές» επισήμανε ακόμα ο κ. Μαντζούφας.

«Πόσο δημοκρατικό είναι και πόσο είναι συμβατό με τη λαϊκή κυριαρχία να κατανέμεις τις έδρες σε κόμματα για τα οποία δεν έχει εκφραστεί η λαϊκή βούληση και μάλιστα σε ποιες περιοχές, γιατί εδώ είναι από τα αδιάθετα, είναι από τη δεύτερη και τρίτη κατανομή. Θα γίνουν καραμπόλες και τεράστιες αλλαγές» τόνισε ο Συνταγματολόγος ενώ καταλήγοντας τόνισε «δεν αποτρέπεις το ενδεχόμενο να εμφανιστούν αυτά τα κόμματα με νέα ονομασία. Και τότε τι θα κάνεις; Τον ντετέκτιβ;».

Το σενάριο ανακατανομής εδρών

Το σενάριο ανακατανομής εδρών αλλά και ένα δεύτερο σενάριο να αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο ότι οι έδρες θα μείνουν κενές, αναλύει ο καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, Νίκος Παπασπύρου, μιλώντας στο ΕΡΤnews για τα νέα δεδομένα στις κοινοβουλευτικές ισορροπίες, που προκαλεί η παραγγελία της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου, για άσκηση ποινικής δίωξης κατά 11 βουλευτών που είχαν εκλεγεί με τους «Σπαρτιάτες» -για εξαπάτηση των εκλογέων- καθώς και κατά του Ηλία Κασιδιάρη ως ηθικού αυτουργού. Ήδη, δύο βουλευτές των Σπαρτιατών ανακοίνωσαν την ανεξαρτητοποίησή τους.

To σενάριο να χάσουν τις έδρες

«Στην περίπτωση κατά την οποία το δικαστήριο θεωρήσει ότι το κόμμα αυτό ελεγχόταν από τον Ηλία Κασιδιάρη, τότε θα πρέπει να προχωρήσει σε κήρυξη άκυρου της εκλογής ανακηρύξεως ως βουλευτών. Δηλαδή έκπτωση. Εάν εκπέσουν οι βουλευτές έναντι του οποίου έχει ασκηθεί ένσταση, με τη λογική ότι υπάρχει κώλυμα ως προς την ανακήρυξη και κατά συνέπεια ως προς την εκλογή, τίθεται το θέμα τι θα γίνουν αυτές οι έδρες. Η προσωπική μου άποψη, όπως την είχα διατυπώσει από τη μεθεπόμενη των εκλογών, είναι ότι αν τυχόν τεθεί τέτοιο ζήτημα και ληφθεί τέτοια απόφαση, τότε θα πρέπει οι έδρες αυτές να κατανεμηθούν στα υπόλοιπα κόμματα με βάση την εκλογική τους δύναμη και τα υπόλοιπα σε εθνικό επίπεδο», είπε ο καθηγητής.

«Κατά την άποψή μου δεν πρέπει να γίνει καμία καραμπόλα, γιατί θα δημιουργούσε ανασφάλεια δικαίου», τόνισε ο καθηγητής και επικαλέστηκε διάταξη στον νόμο που λέει αν και αν υπάρχουν άλλες κενές έδρες, θα πρέπει να εφαρμοστεί αναλογικά αυτή η διάταξη. «Εδώ ανακύπτουν νέες κενές έδρες. Δεν υπάρχει λόγος να αμφισβητηθεί η προηγούμενη κατανομή», είπε.

Αν το βράδυ των εκλογών, δηλαδή πριν από την κατανομή διαπίστωναν το πρόβλημα, εκ των πραγμάτων οι έδρες θα δίνονταν στα κόμματα που νομίμως συμμετείχαν. Παρ όλα αυτά υπάρχει και ένα άλλο ενδεχόμενο:

Σε περίπτωση που θεωρηθεί ότι συντρέχουν όλοι αυτοί οι λόγοι, το Ανώτατο Δικαστήριο ενδέχεται να αποφανθεί ότι αφού ο νόμος δεν προβλέπει σαφώς ενέργεια σε αυτή την περίπτωση οι έδρες θα μείνουν κενές.

Στην περίπτωση που η απόφαση του δικαστηρίου έβγαινε το τελευταίο έτος της βουλευτικής περιόδου, δηλαδή ας υποθέσουμε ότι καθυστερούσε δυόμιση χρόνια, σε αυτή την περίπτωση το Σύνταγμα ρητά λέει ότι μένουν κενές οι έδρες για να μην υπάρχει αναστάτωση, τόνισε ο Νίκος Παπασπύρου.

Τις έδρες δεν μπορούν να καταλάβουν οι επιλαχόντες αναπληρωματικοί του ίδιου κόμματος, αφού αποφάνθηκε το δικαστήριο ότι δεν μπορούσε το κόμμα αυτό να ανακηρύξει βουλευτές, εξήγησε ο καθηγητής.

Όπως είπε, «μόνο στην περίπτωση Τσοβόλα, η έδρα νομίμως έχει πάει σε ένα κόμμα. Γιατί αν θυμάστε, είχαν παραιτηθεί αναπληρωματικοί και στην έδρα τους και ήταν λύση ανάγκης να γίνουν εκλογές».

«Αν το πρόβλημα αφορά το κόμμα, έχω την αίσθηση ότι αφορά και τον Πρόεδρο, ανεξάρτητα αν ο ίδιος ελεγχόταν ή όχι»

Αν το πρόβλημα αφορά το κόμμα, έχω την αίσθηση ότι αφορά και τον Πρόεδρο, ανεξάρτητα αν ο ίδιος ελεγχόταν ή όχι, είπε σε σχετική ερώτηση ο καθηγητής, τονίζοντας ότι προς το παρόν πρέπει να μην προτρέχουμε και να σεβαστούμε την εκκρεμή διαδικασία.

Για να εκπέσουν από βουλευτές, ο μόνος τρόπος είναι το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο να θεωρήσει άκυρη την εκλογή τους..
Η ποινική αυτή διαδικασία για να οδηγήσει σε έκπτωση θα πρέπει να καταστεί αμετάκλητη. Άρα θέλουμε πολύ χρόνο μπροστά μας, και ακόμη στον Ηλία Κασιδιάρη δεν έχει γίνει ακόμη αμετάκλητη. Επίσης να θεωρηθεί ότι αφορά εκλογικό αδίκημα, που οδηγεί σε έκπτωση σε απώλεια πολιτικών δικαιωμάτων, Άρα, Άρα δεν επηρεάζεται άμεσα από την ποινική διαδικασία η παραμονή του στη Βουλή, διευκρίνισε ο Νίκος Παπασπύρου.

«Το θέμα της χρηματοδότησης είναι πολύ σοβαρό»

Πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση, όχι να διακοπεί, η χρηματοδότηση, είπε ο Νίκος Παπασπύρου διευκρινίζοντας:
Ο νόμος περιορίζεται μόνο με αφορμή τότε την υπόθεση της Χρυσής Αυγής, μόνο στην περίπτωση προσωπικής κράτησης. Αλλά εδώ, ξέρετε, τίθεται σε διακινδύνευση η ακεραιότητα των διαδικασιών.
Δηλαδή το δημόσιο χρήμα θα ενισχύει περιπτώσεις στις οποίες υπάρχει τέτοια αμφισβήτηση και τέτοια διακινδύνευση; , είπε κλείνοντας ο Νίκος Παπασπύρου.