ΦΑΚΕΛΟΣ ΛΑΡΚΟ: Ένας δισεπίλυτος γρίφος- Κραυγή αγωνίας των εργαζομένων μέσω του libre

Λάρκο. Μια πικρή ιστορία, εις βάρος 850 εργαζομένων. Τώρα, μετά από τέσσερα χρόνια παιχνιδιού και δύο χρόνια λουκέτου, η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να προχωρήσει στο οριστικό κλείσιμο του εργοστασίου. Τα συναρμόδια υπουργεία έχουν αποφασίσει να βάλουν τέλος στο καθεστώς των συνεχόμενων παρατάσεων των συμβάσεων καθώς η έλευση του επενδυτή καθυστερεί και το κόστος για τον κρατικό προϋπολογισμό πολλαπλασιάζεται. Η κραυγή αγωνίας των εργαζομένων για το μέλλον τους έφθασε έως τον πρωθυπουργό με επιστολή την οποία δημοσιεύουμε σήμερα.

Γεωργία Κριεμπάρδη

Το libre κάνει μια σύντομη αναδρομή: Οι θέσεις της κυβέρνησης και των εργαζομένων. Ο πρόεδρος τους Παναγιώτης Πολίτης καταρρίπτει με στοιχεία και αριθμούς τους ισχυρισμούς που κάνουν λόγο για μία ζημιογόνα επιχείρηση, με χρέη στο δημόσιο, που ρουφάει χρήμα από τον κρατικό προϋπολογισμό και δίνει στη δημοσιότητα της πρόταση των εργαζομένων ώστε η κρατική εταιρεία να επαναλειτουργήσει.

Γεωργία Κριεμπάρδη

Η Γενική Μεταλλευτική και Μεταλλουργική Ανώνυμη Εταιρεία ΛΑΡΚΟ είναι εταιρεία παραγωγής σιδηρονικελίου. Διαθέτει μεταλλεία στην περιοχή της Εύβοιας, στο Νέο Κόκκινο Βοιωτίας, στην Καστοριά και στα Σέρβια Κοζάνης. Έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από τον Φεβρουάριο του 2020 όπου η εταιρεία τέθηκε σε καθεστώς ”Ειδικής Διαχείρισης” και τώρα η κυβέρνηση είναι πιο αποφασισμένη να προχωρήσει.

Έχει περάσει ένας χρόνος από την ανάδειξη προτιμητέου επενδυτή (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-AD Holdings) στους παράλληλους διαγωνισμούς για τη μίσθωση του εργοστασίου της Λάρυμνας (από το ΤΑΙΠΕΔ) και την πώληση των μεταλλείων Εύβοιας και Καστοριάς (από την Ειδική Διαχείριση). Δεν έχει αλλάξει τίποτα.

Οι εργαζόμενοι πριν λίγες μέρες προχώρησαν σε κατάληψη του εργοστασίου την οποία έληξαν την Παρασκευή 28 Μαρτίου, αφού πέτυχαν μία μικρή ‘’νίκη’’, την παράταση των συμβάσεων τους κατά 40 ημέρες, μέχρι και τις 12 Μαΐου. Οι 850 εργαζόμενοι πήραν μία μικρή ανάσα και συνεχίζουν τον αγώνα τους ενάντια στο κλείσιμο της εταιρείας.

Η ΛΑΡΚΟ τέθηκε σε καθεστώς Ειδικής Διαχείρισης στις αρχές του 2020 ενώ είχε φθάσει από καιρό σε οικονομικό αδιέξοδο (μόνο τα χρέη προς τη ΔΕΗ ξεπερνούσαν τα 350 εκατ. ευρώ) και σταμάτησε να λειτουργεί εδώ και αρκετούς μήνες.

Στο διάστημα αυτό η μισθοδοσία των εργαζομένων καλύπτεται από το Δημόσιο με δαπάνη που έχει ξεπεράσει μέχρι στιγμής τα 100 εκατ. ευρώ, όπως λέει η κυβέρνηση. Ο διαγωνισμός για την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της ΛΑΡΚΟ ολοκληρώθηκε το 2023 αλλά έκτοτε εκκρεμεί προσφυγή ενός από τους συμμετέχοντες στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Στόχος της κυβέρνησης, αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης του Δικαστηρίου είναι η άμεση ολοκλήρωση της μεταβίβασης στον πλειοδότη, όπως εξήγγειλε.

• Την Πέμπτη 28 Μαρτίου, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ εκπροσώπων των τριών συναρμόδιων υπουργείων και των σωματείων των εργαζομένων. Στη συνάντηση μετείχαν ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Αθανάσιος Πετρόβιας, η Γενική Γραμματέας Εργασιακών Σχέσεων Άννα Στρατονίκη και εκπρόσωπος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Τις αμέσως επόμενες ημέρες προχωρά η έκδοση της ΚΥΑ με την οποία ενεργοποιείται ‘’ειδικό πρόγραμμα’’ απασχόλησης των εργαζομένων στη ΛΑΡΚΟ σε φορείς υποδοχείς μέσω της ΔΥΠΑ, όπως κατέληξαν και ανακοίνωσαν τα συναρμόδια υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εργασίας.

Τα μέτρα στα οποία κατέληξε η κυβέρνηση είναι τα εξής:

1. Διακόπτεται και επισήμως η λειτουργία της ΛΑΡΚΟ με τη μορφή που είχε λάβει μέχρι σήμερα, μέχρι την υπέρβαση των νομικών προβλημάτων και την υπογραφή συμφωνίας με τον επενδυτή.

2. Διακόπτεται αντίστοιχα η κάλυψη των εργαζομένων οι οποίοι λάμβαναν μισθοδοσία χωρίς να λειτουργεί η επιχείρηση. Δίνεται παράλληλα μια εύλογη μεταβατική περίοδος μέχρι τις 12 Μαΐου με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, με προκειμένου να υπάρξει για όλες τις πλευρές (κυβέρνηση, ειδική διαχείριση, εργαζόμενοι) η αναγκαία περίοδος προσαρμογής.

3. Τις αμέσως επόμενες ημέρες προχωρά η έκδοση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης με την οποία θα ενεργοποιείται ειδικό πρόγραμμα απασχόλησης των εργαζομένων στη ΛΑΡΚΟ σε φορείς υποδοχείς μέσω της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης.

4. Το Πρόγραμμα θα έχει διάρκεια έως δύο έτη για όσους είναι έως 55 ετών και έως επτά έτη για όσους είναι άνω των 55 ετών, με ακαθάριστη μηνιαία αμοιβή 1.210 ευρώ μικτά ή 1.000 ευρώ καθαρά. Οι φορείς αποδοχής περιλαμβάνουν Περιφέρειες, Δήμους, Κέντρα Υγείας, τη ΔΥΠΑ και τον e-ΕΦΚΑ, σε περιοχές κατά το δυνατόν πλησίον των κατοικιών των εργαζομένων.

5. Στόχος του προγράμματος για τους εργαζόμενους άνω των 55 ετών είναι η συμπλήρωση των αναγκαίων προϋποθέσεων για συνταξιοδότηση. Αντίστοιχα στόχος του προγράμματος για τους εργαζόμενους κάτω των 55 ετών είναι η μεταβατική τους κάλυψη μέχρι να βρουν απασχόληση μέσω του νέου επενδυτή της ΛΑΡΚΟ ή αλλού.

6. Το Υπουργείο Εργασίας και η ΔΥΠΑ θα είναι σε στενή συνεννόηση με τους εκπρόσωπους των εργαζομένων το επόμενο διάστημα προκειμένου να διασφαλιστεί η μέγιστη δυνατή συνοχή μεταξύ των περιοχών που βρίσκονται οι εργαζόμενοι και συναφών ειδικοτήτων στους φορείς υποδοχής. Σκοπός είναι εντός Μαΐου να εκδοθούν οι προσκλήσεις από τους φορείς υποδοχής.

7. Παράλληλα παρατείνεται η δυνατότητα χρήσης των κατοικιών Λάρυμνας και Αγίου Ιωάννη, μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας διάθεσης των περιουσιακών στοιχείων.

Για να το πούμε απλά. Η κυβέρνηση σφραγίζει μία εταιρεία, η οποία είναι ζημιογόνα για το δημόσιο. Βγάζει πλάνο απορρόφησης των εργαζομένων που πλέον μένουν χωρίς μηνιαίο εισόδημα και προχωρά τις διαδικασίες αξιοποίησης εκ νέου του εργοστασίου.

Τι λένε οι εργαζόμενοι

Αυτή είναι η πλευρά της κυβέρνησης. Η πλευρά των εργαζομένων, όμως; Στο libre μιλά ο Παναγιώτης Πολίτης, πρόεδρος των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ της Λάρυμνας. «Ναι μεν πήραμε αυτές τις 40 ημέρες παράταση, απ’ ό,τι καταλάβαμε για να προετοιμάσουν καλύτερα τα προγράμματα, αλλά απαντήσεις δεν πήραμε για το τι θα γίνει η ΛΑΡΚΟ, ποτέ θα επαναλειτουργήσει, τι άλλαξε και η κυβέρνηση δεν προτίθεται να εφαρμόσει ούτε τον νόμο που η ιδία έχει ψηφίσει, γιατί δεν έκανε απολογισμό η κυβέρνηση και γιατί χάλασε όλα αυτά τα χρόνια 400 εκατομμύρια ευρώ για την εταιρεία και τελικά έχει σταματήσει και τη λειτουργιά της. Εμείς δε θέλουμε προγράμματα, εμείς δε θέλουμε προγράμματα ανεργίας… Δηλαδή ξοδεύτηκαν πάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό για να μας πάνε στο ταμείο ανεργίας; Αυτό είναι έγκλημα!» σχολιάζει αρχικά.

• Η κυβέρνηση περιμένει τον επενδυτή που… καθυστερεί. Εκείνη έχει βγάλει προτιμητέο επενδυτή αλλά ο ανταγωνιστής έχει δημιουργήσει θέμα και αναμένεται η τελική απόφαση του ΣτΕ. Ο κ. Πολίτης σχολιάζει σχετικά πως «προφανώς όταν κάνεις έναν διαγωνισμό υπάρχει περίπτωση προσφυγής. Αν είσαι κυβέρνηση και δεν το έχεις προβλέψει, είσαι άχρηστη».

Τα δύο επιχειρήματα της κυβέρνησης για το λουκέτο στη ΛΑΡΚΟ είναι ότι είχε χρέη και ότι οι εργαζόμενοι ζημιώνουν το δημόσιο ‘’τρώγοντας’’ χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο πρόεδρος των εργαζομένων θα απαντήσει και για τα δύο.

«Εμείς δε θέλουμε να τρώμε από τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν έχουμε φάει. Η ΛΑΡΚΟ στα ταμεία της έχει χρήματα. Πριν από τον Αύγουστο του 2020 είχαμε παράγωγη, Αύγουστο είχαμε 400 εκατομμύρια έσοδα όσο παράγαμε, χρήματα που βγάζαμε με την εργασία μας. Μετά που σταμάτησε η παραγωγή με εντολή της κυβέρνησης, η ΛΑΡΚΟ έχει εισπράξει από επιστροφές ριπών πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ. Τα 18 εκατ. τα έχουμε ακόμη στα ταμεία μέσα. Και πάλι λέμε να μη μείνουν εκεί, να ανάψουμε μια μονάδα, να παράξουμε… Η κυβέρνηση έκανε την επιλογή η μισθοδοσία μας να είναι από τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν αφήνει τον ειδικό διαχειριστή να μας πληρώνει από το ταμείο μας. Και το κάνει γιατί θέλει να ενεργοποιήσει τον κοινωνικό αυτοματισμό, να δημιουργηθεί στην κοινωνία η εντύπωση ότι είμαστε κάποιοι που καθόμαστε και πληρωνόμαστε. Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση τρώει τα χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού. Και με την παράταση 40 ημερών που μας δίνουν, θα φύγουν 3 εκατ. ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό…» απαντά..

• Όσο για το αφήγημα που κάνει λόγο για μια μη βιώσιμη εταιρεία με χρέη, ο πρόεδρος των εργαζομένων θα πει:

«Πρέπει να δούμε αν πλήρωνε με το τιμολόγιο που πλήρωναν οι άλλες ενεργοβόρες εταιρείες. Μιλάμε για κρατική επιχείρηση. Δε θέλουμε να έχει καλύτερη μεταχείριση από ιδιωτική. Αλλά θέλουμε να έχει διπλάσιο και τριπλάσιο τιμολόγιο από μια ιδιωτική; Αν η ΛΑΡΚΟ κάνει υπολογισμό των μεγαβατώρων με τιμές που έπαιρνε πχ ρεύμα ο Μυτιληναίος, η ΔΕΗ πρέπει να επιστρέψει 100 εκατ. ευρώ στη ΛΑΡΚΟ. Ποιος ευθύνεται για την υπερτιμολόγηση της ΛΑΡΚΟ; Ποιος έκανε κουμάντο σε ΛΑΡΚΟ και ΔΕΗ; Ο κ. Χατζηδάκης… Εμείς θέλουμε το δίκαιο, να χρεώνεται η ΛΑΡΚΟ με τιμολόγια όπως οι άλλες ενεργοβόρες εταιρείες, όχι διπλάσια και τριπλάσια…».

Οι εργαζόμενοι έχουν ένα και μοναδικό καίριο ερώτημα: θα επαναλειτουργήσει η ΛΑΡΚΟ; Και για να γίνει αυτό, έχουν και συγκεκριμένη πρόταση την οποία έχουν καταθέσει και στο πρωθυπουργικό γραφείο. Στην επιστολή που έστειλαν στον Κυριάκο Μητσοτάκη, στις 27 Μαρτίου, εξηγούν την πρότασή τους.

ΑΚΟΛΟΥΘΕΊ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ:

«Η ΛΑΡΚΟ είναι η μοναδική βιομηχανία στην Ευρωπαϊκή Ένωση που παράγει σιδηρονικέλιο, πρώτη ύλη δηλαδή για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα.

Ο ανοξείδωτος χάλυβας αξιοποιείται στην ναυπηγοεπισκευαστική, στην αεροναυπήγηση, στην κατασκευή εργαλείων και μηχανημάτων βιομηχανίας, δεξαμενών αποθήκευσης και αγωγών μεταφοράς υγρών καυσίμων και αέριων , δεξαμενών αποθήκευσης τροφίμων, ιατρικού εξοπλισμού, εξοπλισμού εστίασης, οικιακών συσκευών, κτιριακών υποδομών υψηλής αντοχής, οικιακών συσκευών, στην πολεμική βιομηχανία κ.α.

Η ΛΑΡΚΟ σε συνεργασία με το εγχώριο χρώμιο που αναπτύσσεται αυτή την χρονική περίοδο στην βόρεια Ελλάδα, μπορεί να παράξει ανοξείδωτο χάλυβα. Το έχει κάνει και υπάρχει μάλιστα σχετική μελέτη σκοπιμότητας. Μια τέτοια κατεύθυνση ανάπτυξης της βιομηχανίας μπορεί να ανοίξει σταθερές και εξειδικευμένες χιλιάδες θέσεις εργασίας με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, ενώ στην προοπτική να κατασκευάζονται στην χώρα μας όλα τα παραπάνω προϊόντα που αναφέραμε μπορούν να γίνουν δεκάδες χιλιάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες οι θέσεις εργασίας. Για να αναπτυχθεί μια τέτοια βιομηχανία στην χώρα μας χρειάζεται η ενιαία επαναλειτουργία του πυρομεταλλουργικού εργοστασίου και των μεταλλείων της ΛΑΡΚΟ, που προφανώς έχουν ανάγκη από ουσιαστική συντήρηση, σχέδιο εκσυγχρονισμού και προετοιμασίας επαναλειτουργίας, αλλά όχι καταστροφής και μετάλλαξης.

Παράλληλα με τα παραπάνω μπορούμε να αναπτύξουμε και παραγωγή καθαρού νικελίου και κοβαλτίου με την μέθοδο της υδρομεταλλουργίας στην κατεύθυνση παραγωγής συσσωρευτών ενέργειας, αλλά και γιατί όχι ακόμη και ηλεκτρικών αυτοκινήτων, επαναφορτιζόμενων εργαλείων κτλπ, αλλά είναι άλλο το ένα και άλλο το άλλο.

Για να αναπτυχθεί μια τέτοια βιομηχανία στην χώρα μας χρειάζεται ενέργεια, που και αυτή μπορούμε να έχουμε. Αξιοποιώντας τις ΑΠΕ σε συνδυασμό με άλλες αναπτυσσόμενες νέες μεθόδους παραγωγής ενέργειας με ελάχιστες έως και μηδενικές εκπομπές ρύπων, μπορούμε να παράξουμε ”πράσινο χάλυβα”.

Παράλληλα, αξιοποιώντας τις ενεργειακές δυνατότητες που αναπτύσσει η ΛΑΡΚΟ κατά την λειτουργία της μπορούμε να προσφέρουμε τηλεθέρμανση στα οικιακά νοικοκυριά και σε θερμοκηπιακές μονάδες, ανοίγοντας και άλλες θέσεις εργασίας. Ενώ για την μηδενική ρύπανση, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα υποπροϊόντα της στην οδοποιία και σε άλλες εφαρμογές. Εμείς σε αυτή την βάση στηρίζουμε την πρόταση μας για την ανάπτυξη της ΛΑΡΚΟ και συνολικά της βιομηχανίας στην χώρα μας».