Μπορεί το Ευρωκοινοβούλιο να πλήξει τις φιλοδοξίες της Φον ντερ Λάϊεν;- Η δικαστική μάχη της δεκαετίας για τα…μάτια του Ορμπάν- Πέντε ερωτήσεις- απαντήσεις από το POLITICO

Δεν θα είναι μία συνηθισμένη πολιτική μάχη. Το αντίθετο. Ίσως αποδειχθεί η πολιτική μάχη της δεκαετίας και προπομπό αλλαγής του τρόπου με τον οποίον το Στρασβούργο θα βλέπει τις Βρυξέλλες. Ο λόγος για την πολιτική μάχη που ξεκινά μεταξύ των δύο ανώτερων θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. Μία μάχη, όμως, στα… δικαστήρια.

Τα δύο θεσμικά όργανα της ΕΕ προετοιμάζονται για μια δικαστική μάχη σχετικά με την απόφαση της Επιτροπής να ξεπαγώσει περισσότερα από 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε κονδύλια της ΕΕ για την Ουγγαρία. Κι αυτό μπορεί υπό προϋποθέσεις να αποτελέσει λόγο για να πληγεί η προσφάτως αναβαθμισθείσα “εντολή” του ΕΛΚ στο πρόσωπο της Ούρσουλα Φον ντερ Λάϊεν.

Η ρίζα της αψιμαχίας, όπως γράφει το POLITICO, ανάγεται στον περασμένο Δεκέμβριο, όταν η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, με επικεφαλής την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αποφάσισε ότι η Βουδαπέστη είχε εκπληρώσει αυστηρά κριτήρια κράτους δικαίου που έθεσαν οι Βρυξέλλες σχετικά με την ανεξαρτησία του δικαστικού της συστήματος και ξεπάγωσε μια δόση χρημάτων που είχε κρατηθεί.

Το τάιμινγκ ήταν περίεργο να πούμε, καθώς ήρθε την παραμονή μιας ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στην οποία η Ουγγαρία απειλούσε να αναστείλει την είσοδο της Ουκρανίας στην ΕΕ, καθώς και ένα τεράστιο οικονομικό πακέτο για το Κίεβο. Με τα κονδύλια της ΕΕ που απελευθερώθηκαν στο … ταμείο του, ο Πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν υποχώρησε για την ένταξη της Ουκρανίας στο μπλοκ μια μέρα (αφού έμεινε έξω από την αίθουσα ενώ οι άλλοι έδωσαν την έγκρισή τους). Ωστόσο, οι ευρωβουλευτές ήταν εξαγριωμένοι, κατηγορώντας την Επιτροπή ότι πέτυχε μια βρώμικη συμφωνία.

Την περασμένη εβδομάδα, οι νομοθέτες στην επιτροπή νομικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου άνοιξαν το δρόμο για το θεσμικό όργανο να αμφισβητήσει την Επιτροπή στο Δικαστήριο στο Λουξεμβούργο για παραβίαση της υποχρέωσής του να διασφαλίσει ότι δεν γίνεται κατάχρηση των χρημάτων των φορολογουμένων. Αυτό με τη σειρά του οδήγησε τους ευρωβουλευτές από το κυβερνών κόμμα Fidesz του Orbán να απορρίψουν την κίνηση του Κοινοβουλίου ως «νομική ανοησία».

Ποίο είναι το κίνητρο του Ευρωκοινοβουλίου;

Οι ευρωβουλευτές θεωρούν τους εαυτούς τους ως την τελευταία γραμμή άμυνας για το κράτος δικαίου — επειδή η Επιτροπή δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη. Αυτό το είδαμε και στις περιπτώσεις των υποκλοπών και της τραγωδίας των Τεμπών σχετικά με την Ελλάδα.

«Είναι η μόνη κίνηση που μπορούμε να κάνουμε», είπε ο Petri Sarvamaa, Φινλανδός κεντροδεξιός νομοθέτης. «Η δουλειά μας είναι να προστατεύσουμε τον προϋπολογισμό της Ένωσης και να διασφαλίσουμε ότι τα χρήματα των φορολογουμένων δαπανώνται σύμφωνα με τους κανόνες».

Εάν οι ευρωβουλευτές «δεν ενεργήσουν τώρα, θα καταλήξουμε σε δύο [έως] τρία χρόνια με ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα», προειδοποίησε ο Ισπανός ευρωβουλευτής Adrián Vázquez Lázara, ο οποίος προεδρεύει της επιτροπής νομικών υποθέσεων του Κοινοβουλίου.

Άλλοι υπογράφουν την κίνηση στις επικείμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 6-9 Ιουνίου.

«Αυτό είναι περισσότερο ένα πολιτικό μήνυμα, ένα πολιτικό όπλο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επίσης ενόψει των εκλογών, περισσότερο από ένα πραγματικά νόμιμο όπλο», δήλωσε ο Thu Nguyen, αναπληρωτής διευθυντής του κέντρου σκέψης Jacques Delors στο Βερολίνο.

Πρόκειται για μια προειδοποίηση και από το ΕΛΚ; Πολιτικά υπόλογη η Φον ντερ Λάϊεν

Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δεν είναι πλέον πολιτικός φίλος του Ορμπάν, ο οποίος έφυγε από την κεντροδεξιά ομάδα μετά από μία σκληρή αντιπαράθεση το 2021, όπως αναφέρει το POLITICO.

Ορισμένοι θεωρούν τη δικαστική υπόθεση-διεκδίκηση του Κοινοβουλίου – την οποία υποστήριξαν οι βουλευτές του ΕΛΚ στο Κοινοβούλιο, με επικεφαλής τον Γερμανό ευρωβουλευτή Μάνφρεντ Βέμπερ – ως παράδειγμα φιλικών πυρών κατά της φον ντερ Λάιεν, η οποία είναι η πρώτη υποψήφια του ΕΛΚ στις εκλογές του Ιουνίου. Θα μπορούσε να είναι μια στρατηγική κίνηση να παραμείνει η φον ντερ Λάιεν πολιτικά υπόλογη στην κεντροδεξιά οικογένειά της στο Κοινοβούλιο. Άλλωστε, εάν υποδειχθεί και πάλι από τους ηγέτες της ΕΕ για να ηγηθεί της Κομισιόν, τότε θα απαιτήσει την υποστήριξή τους σε ψηφοφορία αργότερα φέτος.

Ο Σαρβαμάα το απορρίπτει. «Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για υπόθεση εναντίον της φον ντερ Λάιεν, την παραμονή των εκλογών. Είναι η υποψήφια μας για να συνεχίσει να είναι πρόεδρος της Επιτροπής, έχει την πλήρη υποστήριξή μας. Αυτά τα δύο πράγματα δεν έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους», είπε. «Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο αυτή είναι μια νόμιμη διαδικασία».

Άλλοι νομοθέτες, συμπεριλαμβανομένου του Vázquez Lázara, ο οποίος συμμετέχει στη φιλελεύθερη ομάδα Renew, είναι πιο ανοιχτοί στην ιδέα ότι το ΕΛΚ μπορεί να προσπαθεί να δοκιμάσει τη von der Leyen.

«Δεν είναι [μια] άδικη ερμηνεία, νομίζω ότι πηγαίνετε προς τη σωστή κατεύθυνση», είπε, αλλά επιμένοντας ότι ο κύριος στόχος της νομικής υπόθεσης ήταν να σταματήσει η Επιτροπή από το να υστερεί όσον αφορά την τήρηση του κράτους δικαίου.

Έχουν πρόβλημα άλλοι επίτροποι;

Το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών ισχυρίζεται ότι ο επικεφαλής υποψήφιος Nicolas Schmit δεν υπέγραψε την απόφαση να αποδεσμεύσει τα κονδύλια για την Ουγγαρία
Ο Sarvamaa επεσήμανε ότι δύο άλλοι επίτροποι, ο Βέλγος Didier Reynders και ο Nicolas Schmit από το Λουξεμβούργο, υπέγραψαν την απόφαση να σταλούν τα χρήματα στην Ουγγαρία.

Ο Σμιτ είναι υποψήφιος για τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές, ενώ ο Ρέιντερς επιδιώκει μια θέση στη διεύθυνση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

«Η Επιτροπή δεν μας έδωσε ποτέ, ακόμη και μέχρι σήμερα στην πραγματικότητα, την τεκμηρίωση… σε τι βασίστηκε αυτή η απόφαση για την αποδέσμευση των 10,2 [δισεκατομμυρίων] ευρώ», είπε ο Sarvamaa.

Ποιος θα νικησει;

Δεν γνωρίζουμε πραγματικά και ακόμη και οι δικηγόροι του ίδιου του Κοινοβουλίου αντιλαμβάνονται ότι πλέουν σε αχαρτογράφητα νερά, αναφέρει το POLITICO.

«Μια νομική ενέργεια … θα εγείρει πολλά ζητήματα που δεν έχουν υποβληθεί στο Δικαστήριο στο παρελθόν», σύμφωνα με την εμπιστευτική νομική αξιολόγηση του ίδιου του Κοινοβουλίου, με ημερομηνία 1 Μαρτίου και είδε το POLITICO. «Αυτό καθιστά δύσκολο να προβλεφθεί εκ των προτέρων πώς θα μπορούσε να αποφανθεί το Δικαστήριο σε μια τέτοια περίπτωση». 

«Σε οποιαδήποτε δικαστική ενέργεια, το βάρος της απόδειξης θα έπεφτε στο Κοινοβούλιο για να αποδείξει ότι η Επιτροπή διέπραξε λάθη» κρίνοντας ότι ήταν εντάξει να αποδεσμεύσει τα κεφάλαια. Το έγγραφο 25 σελίδων προσθέτει ότι «θα μπορούσε να αναμένεται από την Επιτροπή να ξεκινήσει μια ισχυρή άμυνα». 

«Ως καθηγητής Νομικής, θα έλεγα ότι στην καλύτερη περίπτωση είναι 50/50, υπάρχει υψηλότερο επίπεδο απόδειξης που πρέπει να πληρούται», δήλωσε ο Ρενέ Ρεπάσι, Γερμανός σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής.

«Δυσκολεύομαι να το πω, αλλά δεν είμαι υπερβολικά αισιόδοξος [για τις πιθανότητες του Κοινοβουλίου]», είπε ο Nguyen του Κέντρου Jacques Delors.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα;

Αφού η πλειοψηφία των αρχηγών των ομάδων —εκτός από τους δεξιούς Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές και την ακροδεξιά Ταυτότητα και Δημοκρατία— έδωσαν τη συγκατάθεσή τους την περασμένη Πέμπτη για τη συνέχιση της αγωγής από το Κοινοβούλιο, το θεσμικό όργανο έχει πράσινο φως και δεν θα γίνει ψηφοφορία στην Ολομέλεια. απαιτείται. Το Κοινοβούλιο έχει προθεσμία έως τις 25 Μαρτίου για να προσφύγει στο Δικαστήριο του Λουξεμβούργου, σύμφωνα με την υπηρεσία Τύπου του οργάνου. 

Ο Ρεπάσι είπε ότι η ταχύτερη απόφαση που θα μπορούσε να ληφθεί από το Δικαστήριο θα ήταν ο Δεκέμβριος — ο οποίος θα ήταν περίπου ο χρόνος κατά τον οποίο πιθανότατα θα εισαχθεί μια νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Οποιαδήποτε απόφαση θα ήταν τελεσίδικη καθώς δεν θα μπορούσε να υπάρξει έφεση, πρόσθεσε. 

Εάν το Κοινοβούλιο κερδίσει την υπόθεση και το Δικαστήριο διαπιστώσει ότι τα χρήματα διατέθηκαν παράνομα, «η Επιτροπή θα είναι υποχρεωμένη να τα ανακτήσει και εάν η Ουγγαρία αρνηθεί να επιστρέψει, μπορεί να τα αφαιρέσει από τα κεφάλαια που δικαιούται η Ουγγαρία»,είπε ο Ρεπάσι. 

Εν τω μεταξύ, τα χρήματα επιστρέφονται σταδιακά σε δόσεις στη Βουδαπέστη. Περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ παραμένουν παγωμένα.