Ρεπορτάζ libre/”Φωτιά” το Σαρακοστιανό τραπέζι:128% πάνω ο ταραμάς, διψήφια η τιμή του χαλβά- Οδηγίες ΕΦΕΤ

Ξεκινά και επίσημα η περίοδος της Σαρακοστής, με τους καταναλωτές να κάνουν μέχρι τελευταία στιγμή τις αγορές τους. Στην έρευνα που κάναμε όπως φαίνεται οι πολίτες θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για το σημερινό τραπέζι, με τις τιμές στα βασικά προϊόντα της γιορτής να είναι στα ύψη. Για θαλασσινά η Βαρβάκειος παραμένει η πιο οικονομική και ποιοτική επιλογή, αλλά οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ για το υπόλοιπο τραπέζι αγγίζουν διψήφια νούμερα.

Γεωργία Κριεμπάρδη

Η φετινή Σαρακοστή μας βρίσκει μουδιασμένους μπροστά στα ράφια των σούπερ μάρκετ με τον πληθωρισμό στα τρόφιμα να καλπάζει με 6,7%, σε ετήσια βάση, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τον Φεβρουάριο. Στο ελαιόλαδο, την ίδια περίοδο, η αύξηση ήταν της τάξεως του 63,7%, σε μεταλλικό νερό- αναψυκτικά-χυμούς φρούτων, 13,8% στα φρούτα 12,3%, στα ψάρια 9,7% και στα αλκοολούχα ποτά, 5,5%. Υπενθυμίζεται ότι από την Τετάρτη 13 Μαρτίου έχει τεθεί σε ισχύ το «Καλάθι της Σαρακοστής» το οποίο θα διαρκέσει έως το Μεγάλο Σάββατο 4 Μαΐου, με τους ανθρώπους τη αγοράς αλλά και τους καταναλωτές να το βρίσκουν περισσότερο ως μέτρο κοροϊδίας.

Σε ρεπορτάζ του libre, την εικόνα των τιμών για τα θαλασσινά στη Βαρβάκειο μας την έδωσε ο πρόεδρος του σωματείου ιχθυοπωλών Αθηνών, Βασίλης Σίμος. «Οι τιμές εδώ στη Βαρβάκειο είναι ίδιες με πέρυσι και σε κάποια προϊόντα έχουμε και μείωση τη τάξη του 1-2 ευρώ. Η διαφορά στην τιμή εδώ με την τιμή στο ράφι του σούπερ μάρκετ είναι τεράστια, γιατί κάποιοι πάνε με μεγαλύτερο εύρος κέρδους. Αυτό που κάνουν γενικά στο σούπερ μάρκετ ειδικά τέτοιες μέρες είναι να σου ‘’πλασάρουν’’ και εκπτώσεις. Έχουν κάνει αύξηση 100% στο προϊόν, πάνε τη γαρίδα στα 18 ευρώ (ενώ εμείς την έχουμε 10) και σου λέει με την έκπτωση την παίρνεις 15 ευρώ. Και πάλι βλέπετε την τεράστια διαφορά στην τιμή από εμάς» είχε πει.

Τα προϊόντα που επιλέγουν περισσότερο οι καταναλωτές είναι τα μαλάκια και τα οστρακοειδή: χταπόδι, καλαμάρι, σουπιές, γαρίδες, πλοκάμια, θράψαλα. Επικοινωνήσαμε εκ νέου μαζί του, δεδομένου ότι η τιμές στα θαλασσινά μεταβάλλονται κάθε μέρα, κυρίως επειδή εξαρτάται από την ψαριά που θα βγάλουν οι ιχθυοπώλες.

Τα δεδομένα για τα θαλασσινά, όπως μας λέει ο Βασίλης Σίμος, είναι τα εξής:

*Γαρίδα γάμπαρη: 8 ευρώ
*Γαρίδα Αργεντινής (το νο1): 12 ευρώ, ενώ το νο2 είναι στα 10 ευρώ
*Μύδια: 6 ευρώ
*Θράψαλο: 8 ευρώ
*Καλαμαράκι μεσαίο: 9 ευρώ
*Χταπόδι κατεψυγμένο:10-15 ευρώ αναλόγως το μέγεθος
*Σουπιές: 10 ευρώ

Ερευνήσαμε και σας παρουσιάζουμε με τη βοήθεια του Γιώργου Λεχουρίτη, προέδρου του ΙΝΚΑ (Ινστιτούτο Καταναλωτών) τις τιμές για τα εδέσματα που θα συνοδεύσουν τα θαλασσινά στο τραπέζι. Ο ταραμάς έχει αύξηση 128% από πέρυσι, δηλαδή πέρυσι είχε περίπου 1,74 ευρώ/κιλό και φέτος 3,5 ευρώ. Το τουρσί από 2,5 ευρώ πέρυσι, φέτος το βρίσκουμε στο 3,80. Για τον χαλβά, τα σχόλια περισσεύουν…. Από 5,5 ευρώ το κιλό πέρυσι, φέτος φτάνει τα 14-15 ευρώ. Ακόμα και για μία απλή σαλάτα, θα μας κοστίσει ο κούκους αηδόνι, με την τιμή του λαδιού να είναι ανάμεσα σε 10 και 15-16 ευρώ το κιλό, ενώ και η φέτα ξεκινά από τα 9 ευρώ και φτάνει και τα 13,5 το κιλό» «Και πού να δεις τι θα γίνει το Πάσχα, που το αρνάκι ήδη είναι στα 17 ευρώ το κιλό» θα προσθέσει.

Βασικό έδεσμα του σαρακοστιανού τραπεζιού και η λαγάνα. Στο libre μιλά ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας, Μιχάλης Μούσιος, αναφέροντας πως η τιμή της λαγάνας παραμένει σε σταθερή τιμή από πέρυσι. «Η λαγάνα είναι στα 3 με 3,5 ευρώ» λέει, ενώ σε ερώτηση για το πώς το κατάφεραν αυτό οι αρτοποιοί δεδομένου ότι και τα υλικά τα οποία χρειάζονται για την Παρασκευή της λαγάνας έχουν αυξηθεί, ο ίδιος απαντά πως «υπάρχει αποκλιμάκωση στις τιμές της ενέργειας και γενικά η επιβάρυνση σε σχέση με πέρυσι είναι περίπου 5%, την οποία εκτιμάμε θα απορροφήσουμε». Τα είδη της λαγάνας πολλά, όπως μας λέει, με τους περισσότερους να προτιμούν την κλασική, αλλά ο καθένας μπορεί να βρει ό,τι θέλει. «Υπάρχουν λαγάνες με ελιά, με ντομάτα, με μανιτάρια, με μερέντα, με μπανάνα και φυσικά γι’ αυτές τις πιο ιδιαίτερες η τιμή αυξάνεται, δηλαδή πάει μέχρι και τα 5 ευρώ» λέει ο κ. Μούσιος.

ΕΦΕΤ: Οδηγίες στους καταναλωτές για τα Σαρακοστιανά

Με ανακοίνωσή του ο ΕΦΕΤ υπενθυμίζει ότι η επιλογή των τροφίμων, η μεταφορά και αποθήκευσή τους στο σπίτι, ειδικά όσων χρειάζονται ψύξη το συντομότερο δυνατό (όπως για παράδειγμα τα αλιεύματα, που από τη φύση τους είναι ευαλλοίωτα), οι προσεκτικοί χειρισμοί για την προετοιμασία τους αποτελούν σημαντικές πρακτικές για την ασφάλειά μας στην υγεία.Γενικά, οι καταναλωτές να συμβουλεύονται πάντα τις ενδείξεις της συσκευασίας. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στην ένδειξη αλλεργιογόνων συστατικών, τα οποία αναγράφονται υποχρεωτικά. Στα κατεψυγμένα αλιεύματα, πρέπει πάντα να υπάρχει το σήμα αναγνώρισης της εγκατάστασης, που καταψύχθηκε το προϊόν. Τα αποψυγμένα προϊόντα, έχουν σαφή δήλωση της αποψυγμένης τους κατάστασης στην επισήμανση της συσκευασίας ή στις πινακίδες των χύμα προϊόντων (χύδην τρόφιμα).

Ειδικά για την επιλογή τροφίμων που καταναλώνονται την περίοδο της Σαρακοστής, ακολουθούν ορισμένες χρήσιμες συμβουλές:

Για την αποθήκευση των τροφίμων στο σπίτι, ακολουθούμε τις οδηγίες του παρασκευαστή. Αποθηκεύουμε τα αλιεύματα με ασφάλεια και πιο συγκεκριμένα, στη συντήρηση του ψυγείου αν πρόκειται να καταναλωθούν εντός δύο ημερών από την αγορά τους. Εάν πρόκειται να καταναλωθούν σε διάστημα μεγαλύτερο των δύο ημερών συστήνεται η αποθήκευσή τους στην κατάψυξη αφού τοποθετηθούν σε σακούλες τροφίμων. Διατηρούμε τα ωμά οστρακοειδή μακριά από τα φρέσκα φρούτα, λαχανικά και άλλα τρόφιμα που καταναλώνονται ωμά ή είναι έτοιμα προς κατανάλωση για να αποφύγουμε τη διασταυρούμενη επιμόλυνση.

Κατά την διάρκεια χειρισμού των τροφίμων, διατηρούμε τα οικιακά σκεύη καθαρά και χρησιμοποιούμε ξεχωριστό εξοπλισμό, όπως μαχαίρια και σανίδες κοπής για τα θαλασσινά, το ωμό κρέας και τα πουλερικά, ώστε να μην έρθουν σε επαφή με τα υπόλοιπα τρόφιμα. Μαγειρεύουμε καλά, σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του προμηθευτή, ώστε να αποφύγουμε ιούς όπως οι νοροϊοί, που μπορούν να προκαλέσουν επιδημίες γαστρεντερίτιδας.

Κεφαλόποδα (π.χ. χταπόδια, καλαμάρια, θράψαλα, σουπιές). Είναι στη διάθεσή μας για αγορά, είτε νωπά, είτε κατεψυγμένα, είτε αποψυγμένα. Στα νωπά προσέχουμε:

* Να μην έχουν δυσάρεστη οσμή, οσμή αμμωνίας ή οποιαδήποτε άλλη οσμή, ξένη προς το προϊόν, αλλά να αναδίδουν την χαρακτηριστική οσμή της θάλασσας.

* Η επιφάνεια του σώματος να είναι υγρή και γυαλιστερή, ενώ τα πλοκάμια και οι βεντούζες να αντέχουν σε ελαφρύ τράβηγμα και να μην αποσπώνται εύκολα.

* Η σάρκα να είναι συμπαγής, ελαστική και γυαλιστερή ενώ τα μάτια να είναι γυαλιστερά, ζωηρά χωρίς κηλίδες.

Ακόμη, έχοντας υπόψη ότι η αξία του καλαμαριού είναι υπερδιπλάσια από αυτή του θράψαλου καλό είναι να έχουμε στο μυαλό μας τις διαφορές στα χαρακτηριστικά ανάμεσα στα καλαμάρια και τα θράψαλα και να μπορούμε να τα ξεχωρίσουμε, για να αποφύγουμε κάποια πιθανή παραπλάνηση.Τα καλαμάρια και τα θράψαλα έχουν μια χαρακτηριστική μορφολογική διαφορά στη μορφή του πτερυγίου τους. Τα καλαμάρια έχουν ένα ρομβοειδές πτερύγιο που εκτείνεται στο μεγαλύτερο μήκος του σώματός τους, ενώ το πτερύγιο στα θράψαλα είναι τριγωνικού σχήματος και πιο πεπλατυσμένο. Όταν τα δύο είδη εκτίθενται νωπά πάνω στον πάγο είναι εύκολη η διάκρισή τους, γιατί τα θράψαλα διαθέτουν δέκα πλοκάμια παρόμοιου μήκους, ενώ τα καλαμάρια έχουν δύο χαρακτηριστικά πλοκάμια πιο επιμήκη σε σχέση με τα υπόλοιπα οκτώ.

Tα κατεψυγμένα (συσκευασμένα ή χύμα) κεφαλόποδα δεν πρέπει να πωλούνται με αλλοιωμένη χροιά, ενώ συνήθως καλύπτονται από ένα στρώμα πάγου. Μετά την απόψυξη το περιεχόμενο πρέπει να έχει το χρώμα και την οσμή του νωπού προϊόντος. Τα αποψυγμένα αλιεύματα κατά την πώλησή τους, πρέπει υποχρεωτικά να έχουν εμφανή δήλωση της αποψυγμένης κατάστασής τους, στην ενδεικτική πινακίδα πώλησης, εκτός από τις ενδείξεις στη συσκευασία τους.

Οστρακοειδή (π.χ. μύδια, κυδώνια, γυαλιστερές, στρείδια, αχιβάδες, χτένια). Εφόσον πωλούνται νωπά με κέλυφος θα πρέπει να είναι ζωντανά και αυτό φαίνεται εύκολα αν ισχύουν τα εξής:

* Το κέλυφος είναι κλειστό και ανοίγει πολύ δύσκολα ή αν είναι μερικώς ανοιχτό με την ελάχιστη πίεση πάνω στο κέλυφός κλείνει μόνο του ερμητικά.

* Το περιεχόμενο είναι υγρό, καθαρό και άοσμο.

* Η σάρκα είναι υγρή, γερά προσκολλημένη στο κέλυφος (με τσίμπημα καρφίτσας ή με λίγες σταγόνες λεμονιού προκαλείται συστολή του σώματος).

Για τα αποφλοιωμένα μύδια που πωλούνται πάνω σε πάγο, ελέγχουμε ότι η σάρκα τους είναι γυαλιστερή, συνεκτική και αναδίδει μυρωδιά θάλασσας. Tα μύδια πωλούνται επίσης και κατεψυγμένα με κέλυφος ή χωρίς κελύφη.

Μαλακόστρακα (π.χ. γαρίδες, καραβίδες, αστακοί, καβούρια) – Τα βρίσκουμε στην αγορά είτε ως νωπά είπε ως κατεψυγμένα είτε ως αποψυγμένα. Για να νωπά, ελέγχουμε ότι:

* Δεν έχουν δυσάρεστη οσμή, αλλά αναδίδουν την χαρακτηριστική οσμή της θάλασσας.

* Τα πόδια τους είναι στερεά κολλημένα στο σώμα και σκληρά.

* Η μεμβράνη του θώρακα είναι τεντωμένη, ανθεκτική και διαφανής.

* Το κεφάλι και ο θώρακας είναι ανοιχτόχρωμα, όχι μελανού χρώματος και δεν πρέπει να έχουν μαύρες κηλίδες.

* Να έχουν αντανακλαστικές κινήσεις στα μάτια, στις κεραίες και στα πόδια όταν είναι ζωντανά.

Γενικά, να γνωρίζουμε ότι οι φρέσκες γαρίδες γλιστρούν εύκολα από το χέρι.

Οι αχινοί πρέπει κατά την αγορά τους να είναι ζωντανοί, κάτι που διακρίνεται εύκολα από την κίνηση των αγκαθιών τους.

Όταν επιλέγουμε κονσέρβες ιχθυηρών που διατηρούνται στο ψυγείο ή εκτός ψυγείου, προσέχουμε να είναι ακέραιες και σφραγισμένες, χωρίς βαθουλώματα ή διογκώσεις.

Άλλα δημοφιλή σαρακοστιανά εδέσματα είναι ο χαλβάς (ιδιαίτερη προσοχή στα αλλεργιογόνα), το τουρσί και ο ταραμάς. Ο ταραμάς συναντάται σε μορφή πάστας και πρέπει να έχει χρώμα ομοιόμορφο. Πιθανή αλλοίωση στον ταραμά διαπιστώνεται από την εμφάνιση μούχλας, την ξηρότητα, την τάγγιση, την πικρή ή ξινή γεύση.