Πανελλαδικές Εξετάσεις: Το σχέδιο με τις αλλαγές για την εισαγωγή στα ΑΕΙ

Γενικότερες αλλαγές στην Παιδεία ετοιμάζει η κυβέρνηση μετά την ψήφοση του νομοσχεδίου για τα Ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Στην πρώτη γραμμή είναι να γίνουν και αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής των Πανελλαδικών Εξετάσεων για την είσοδο στις ανώτερες και ανώτατες σχολές. Στο υπουργείο Παιδείας μιλούν για έναρξη διαλόγου αμέσως μετά την ψήφιση της νομοθεσίας για τα πανεπιστήμια, σημειώνοντας ότι το ισχύον σύστημα έχει το σοβαρό πλεονέκτημα ότι διασφαλίζει το αδιάβλητο, ωστόσο έχει το εξίσου σοβαρό μειονέκτημα ότι κρίνει την πορεία κάθε υποψηφίου σε τέσσερα διαγωνίσματα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ευρύτερες επιδόσεις των μαθητών κατά τη φοίτησή τους στο Λύκειο.

Αυτό που μελετούν είναι έναν συνδυασμό εξετάσεων με τη χρήση της τράπεζας θεμάτων, με στόχο να υπάρχει διαχρονική εικόνα για κάθε υποψήφιο σε όλες τις τάξεις του Λυκείου και να λαμβάνονται υπόψη για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια περισσότερες παράμετροι σε σχέση με το ισχύον σύστημα των Πανελλήνιων Εξετάσεων.

Πως θα γίνει αυτό; Μ ένα μικτό σύστημα όπου Πανελλήνιες θα γίνονται σε τέσσερα μαθήματα, ενώ θα προσμετράται και η βαθμολογία από την Τράπεζα Θεμάτων για την εισαγωγή στις Σχολές.

Ελάχιστη βάση εισαγωγής των Πανελληνίων, που σημαίνει έναν μέσο όρο βαθμολογίας γύρω στο 8. Ωστόσο, θεωρείται βέβαιο ότι κάθε νέο πανεπιστήμιο που θα έρθει στη χώρα μας θα επιδιώξει να θέσει τέτοια κριτήρια εγγραφής που να συνάδουν με τη διεθνή κατάταξή του – δηλαδή όσο πιο ψηλά είναι ένα ΑΕΙ, τόσο πιο αυστηρά θα είναι τα κριτήρια εγγραφής που θα εφαρμόσει. Και τα κριτήρια αυτά θα πρέπει να τύχουν της έγκρισης της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ).

Το σχέδιο βρίσκεται υπό διαμόρφωση, ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες ο βασικός κορμός περιλαμβάνει:

1. Τράπεζα Θεμάτων: Τα θέματα θα κληρώνονται από Τράπεζα Θεμάτων, στα οποία θα έχουν πρόσβαση οι μαθητές.

2. Α’ Λυκείου. Οι μαθητές στην Α’ Λυκείου θα εξετάζονται σε όλα τα μαθήματα. Τα μισά θέματα θα επιλέγονται από τον διδάσκοντα του μαθήματος και τα υπόλοιπα με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων.

3. Β’ και Γ’ Λυκείου: Από τη Β’ Λυκείου οι μαθητές θα επιλέγουν επιστημονικό προσανατολισμό και θα εξετάζονται σε τέσσερα μαθήματα. Το ένα μάθημα θα είναι η Νεοελληνική Γλώσσα Γενικής Παιδείας και οι μαθητές θα επιλέγουν τα υπόλοιπα τρία, ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο που θέλουν να σπουδάσουν.

• Για το πεδίο των Ανθρωπιστικών Σπουδών θα είναι τα Αρχαία, τα Λατινικά και η Ιστορία.
• Για το πεδίο Θετικών Επιστημών, τα Μαθηματικά, η Φυσική και η Χημεία.
• Για τις Επιστήμες Υγείας, η Βιολογία, η Χημεία και η Φυσική.
• Για το πεδίο Οικονομίας – Πληροφορικής, τα Μαθηματικά, οι Αρχές Οικονομικής Θεωρίας και η Πληροφορική.

Στις εξετάσεις των τεσσάρων μαθημάτων όλα τα θέματα θα επιλέγονται από την Τράπεζα Θεμάτων και θα είναι τα ίδια για κάθε σχολείο, ενώ η επιτήρηση αυτών των εξετάσεων και η διόρθωση των γραπτών θα γίνονται από καθηγητές άλλου σχολείου.

4. Τελικός βαθμός: Ο τελικός βαθμός κάθε μαθήματος θα προκύπτει από τον βαθμό στις γραπτές εξετάσεις και τον βαθμό των τετραμήνων που θα βάζει ο καθηγητής. Αλλά ο βαθμός του καθηγητή θα προσαρμόζεται (πιθανόν +/-3) στον βαθμό των γραπτών εξετάσεων. Ο βαθμός του εθνικού απολυτηρίου θα προκύπτει από τους βαθμούς των δύο τελευταίων ή και των τριών τάξεων. Εάν θα μετρούν οι βαθμοί μόνο των δύο τάξεων, η βαρύτητά τους θα είναι 30%-40% για τη Β’ Λυκείου και 60%-70% για τη Γ’ Λυκείου. Εάν μετρά και ο βαθμός της Α’ Λυκείου, τα ποσοστά θα είναι 10% για την Α’, 30% για τη Β’ και 60% για τη Γ’ Λυκείου.

Τι ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Οι χώρες της Ευρωπαικής Ένωσης ακολουθούν έναν εκ των εξής τεσσάρων τύπων για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σύμφωνα με νέα μελέτη του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων:

1ος τύπος: Επιλογή από σχολεία (selection by schools). Σύμφωνα με αυτόν τον τύπο η εισαγωγή στα πανεπιστήμια καθορίζεται αποκλειστικά από την επιτυχή φοίτηση και τις δεξιότητες που θα αποκτήσει ο μαθητής στον τύπο σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα πανεπιστήμια δεν παίζουν κανένα ρόλο για την είσοδο σε αυτά των φοιτητών. Τον τύπο αυτό ακολουθούν οι Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες, Πολωνία, Σλοβενία.

2ος τύπος: Επιλογή από τα πανεπιστήμια (selection by HEIs). Αυτός ο τύπος βρίσκεται στον αντίποδα του πρώτου τύπου, καθώς τα γενικά κριτήρια για την πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση θέτουν τα ίδια τα πανεπιστήμια. Σε πολύ μικρό βαθμό υπάρχει μια προεπιλογή από τη φοίτηση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Τέτοιο σύστημα χρησιμοποιούν οι Βουλγαρία, Κύπρος, Εσθονία, Φινλανδία, Πορτογαλία, Λιθουανία, Λετονία.

3ος τύπος: Ελάχιστη επιλογή (Least selection). Στην περίπτωση αυτή η εισαγωγή στα πανεπιστήμια γίνεται κατά κύριο λόγο με εθνικές εξετάσεις εξωτερικά (όχι από το σχολείο) καθορισμένες, που σημαίνει ότι οι υποψήφιοι διαγωνίζονται σε εξετάσεις με κοινά θέματα. Σε κάποιες χώρες (εκτός της Ελλάδας) δίνεται η δυνατότητα στον μαθητή να επιλέξει την εισαγωγή του είτε δίνοντας εθνικές εξετάσεις, είτε μέσω βαθμού απολυτηρίου ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, είτε με επιπλέον εξετάσεις που καθορίζονται από τα πανεπιστήμια. Τον τύπο αυτό ακολουθούν οι Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Μάλτα, Σουηδία.

4ος τύπος: Διπλή επιλογή (Double selection). Πρόκειται για ένα μεικτό σύστημα με την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να εξαρτάται από δύο παράγοντες α) από τον βαθμό του απολυτηρίου της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και β) από τα επιπλέον κριτήρια που θέτουν οι σχολές. Οι χώρες που μετέχουν στον τύπο αυτό είναι οι Κροατία, Τσεχία, Νορβηγία, Ρουμανία, Σλοβακία, Ισπανία, Αγγλία.

Εύκολη η εισαγωγή, δύσκολο το πτυχίο

Ας σούμε τι ισχύει σε τρεις μεγάλες χώρες, όπως η Αγγλία, η Γαλλία και η Γερμανία ως προς τον τρόπο εισαγωγής των μαθητών στα Ανώτερα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.

Αγγλία

Η ανώτερη Β/θμια διαρκεί 2 έτη.

Οι τελικές εξετάσεις για την απόκτηση του GCE (απολυτηρίου Λυκείου) καθώς και του GCSE (απολυτηρίου Γυμνασίου) διενεργούνται από πιστοποιημένους εξωτερικούς εξεταστικούς φορείς (Examination Boards).

Οι μαθητές έχουν την ελευθερία να ‘διαμορφώσουν’ και να φοιτήσουν στον κύκλο σπουδών που τους ενδιαφέρει με βάση τις προτιμήσεις τους αλλά και τις απαιτήσεις των Πανεπιστημίων στα οποία θέλουν να φοιτήσουν.

Το φάσμα γνωστικών πεδίων που προσφέρεται είναι ευρύτατο.

Το πρόγραμμα σπουδών διαμορφώνεται από τον κάθε εξεταστικό φορέα πιστοποίησης, εγκεκριμένο βέβαια από το Υπουργείο (που θέτει το National Curriculum) και τον Ofqual,
ανεξάρτητη Αρχή που ρυθμίζει τη διεξαγωγή των εξετάσεων πιστοποίησης προσόντων.

Για την πρόσβαση στην Γ/θμια η συνηθέστερη οδός είναι μέσω του πιστοποιητικού GCE A levels. Το κάθε ίδρυμα Γ/θμιας (κάθε Τμήμα, πιο συγκεκριμένα) πάντως ορίζει τις δικές
του προϋποθέσεις εισαγωγής.

Εκείνο που χαρακτηρίζει το αγγλικό σύστημα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση είναι η ευελιξία και οι διάφορες επιλογές των υποψηφίων.
που χαρακτηρίζει το αγγλικό σύστημα πρόσβασης στην ανώτατη εκπαίδευση είναι η

Γαλλία

α. Το Γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα χαρακτηρίζεται από τη «δια βίου» αξιολόγηση – εξέταση. Οι πιο σημαντικές εξετάσεις, μάλιστα, γίνονται σε εθνικό επίπεδο και είναι κοινές για όλους τους μαθητές. Αξιοσημείωτο είναι ότι εκτός από τις εθνικές εξετάσεις για το φημισμένο Baccalauréat- απολυτήριο Λυκείου- εξετάσεις και μάλιστα εθνικές προϋποθέτει και το απολυτήριο Γυμνασίου (Diplôme National du Brevet). Επίσης, να σημειώσουμε ότι, ακόμα και αν καταφέρει κάποιος να εισαχθεί σε Ανώτατη Σχολή, υπόκειται σε όλη τη διάρκεια των σπουδών του σε αυστηρή επιλογή από τα ίδια τα Πανεπιστήμια.

Με άλλα λόγια, στη Γαλλία δεν είναι καθόλου ευνόητο ότι, αφού πέρασες στο Πανεπιστήμιο, κάποια στιγμή θα πάρεις και το πτυχίο.

β. Μεικτό σύστημα για την πρόσβαση στην Τριτοβάθμια: Κατηγορίες Σχολών-Πανεπιστημίων με διαφορετικά κριτήρια εισόδου.

γ. Ευελιξία όσον αφορά την πρόσβαση, όχι μόνο με το Bac.

δ. Η εξεταστέα ύλη δεν υπόκειται σε περιορισμούς. Περιγράφεται με επιστημονικούς όρους και αφορά μεν στο πρόγραμμα σπουδών της τελευταίας τάξης του Λυκείου, ωστόσο θεωρείται ότι ο μαθητής γνωρίζει όλα όσα διδάχθηκε τα προηγούμενα χρόνια.

ε. Τα σχολικά βιβλία δεν παρέχονται δωρεάν. Εκδοτικοί οίκοι φροντίζουν για την αναπαραγωγή και πώλησή τους στους μαθητές δια μέσου των σχολικών μονάδων.

Γερμανία

1. Κάθε ομόσπονδο κρατίδιο είναι αρμόδιο για την εκπαίδευση που εφαρμόζεται, ενώ την ευθύνη και τον συντονισμό των εκπαιδευτικών πολιτικών όλων των ομόσπονδων κρατιδίων έχει η μόνιμη σύνοδος των υπουργών Παιδείας και Πολιτισμού (Kultusministerkonferenz – KMK).

2. Το εκπαιδευτικό σύστημα χαρακτηρίζεται από ευελιξία, καθώς, αν και υποδιαιρείται σε διάφορους τύπους σχολείων με διαφορετικά προγράμματα σπουδών, οι μαθητές υπό προϋποθέσεις έχουν τη δυνατότητα μετάβασης από τον ένα τύπο σχολείου στον άλλο. Στόχος είναι η ανάπτυξη γνώσεων και δεξιοτήτων, ταυτόχρονα με επαγγελματική εξειδίκευση.

3. Η Γερμανία ανήκει στις ευρωπαϊκές χώρες που διενεργούνται εξωτερικά καθοριζόμενες εξετάσεις στο τέλος της μετα-υποχρεωτικής γενικής εκπαίδευσης.

4. Η βασική δομή του ανώτερου επιπέδου του Gymnasium περιλαμβάνει μια εισαγωγική φάση ενός έτους και μια διετή φάση προσόντων, την ένταξη των μαθημάτων σε τρία θεματικά πεδία, τη διαφοροποίηση μεταξύ υποχρεωτικών και μαθημάτων επιλογής, την παρακολούθηση μαθημάτων διαφορετικών επιπέδων απαιτήσεων.