Είναι η Γιούλια Ναβάλναγια, ο νέος εχθρός του Πούτιν;
Για χρόνια προσπαθούσε να αποφύγει τα φώτα της δημοσιότητας. Τώρα η χήρα του Αλεξέι Ναβάλνι ορκίζεται να συνεχίσει τον αγώνα του. «Σκοτώνοντας τον Αλεξέι, ο Πούτιν σκότωσε τον μισό μου εαυτό, τη μισή καρδιά και τη μισή ψυχή μου. Αλλά έχω ακόμα το άλλο μισό και μου λέει ότι δεν έχω δικαίωμα να τα παρατήσω», ανακοίνωσε σε ένα βίντεο στο YouTube. «Θα συνεχίσω την υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι».
Τρεις ημέρες αφότου οι ρωσικές αρχές δήλωσαν ότι ο πολιτικός ηγέτης της αντιπολίτευσης πέθανε σε φυλακή βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, η σύζυγός του Γιούλια Ναβάλναγια ξεκαθάρισε τη Δευτέρα ότι θα αναλάβει την αποστολή του συζύγου της να ανατρέψει το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Σκοτώνοντας τον Αλεξέι, ο Πούτιν σκότωσε τον μισό μου εαυτό, τη μισή καρδιά και τη μισή ψυχή μου. Αλλά έχω ακόμα το άλλο μισό και μου λέει ότι δεν έχω δικαίωμα να τα παρατήσω», ανακοίνωσε σε ένα βίντεο στο YouTube. «Θα συνεχίσω την υπόθεση του Αλεξέι Ναβάλνι».
Ήταν μια παθιασμένη δήλωση — και αναμφισβήτητα πολιτική.
Η Ναβαλνάγια φαίνεται να ακολουθεί τα χνάρια της Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια από τη Λευκορωσία, η οποία, μετά τη φυλάκιση του συζύγου της, ανέλαβε το ρόλο του πολιτικού της αντιπολίτευσης παρά την έλλειψη προηγούμενης εμπειρίας, και έγινε αλεξικέραυνο για διαμαρτυρία κατά του δικτάτορα της χώρας Αλεξαντρ Λουκασένκο.
Και όμως η δήλωσή της τη Δευτέρα εξέπληξε πολλούς – κυρίως επειδή η Ναβάλναγια έχει περάσει χρόνια απορρίπτοντας την ιδέα ότι ήθελε μια δική της πολιτική καριέρα.
Η Ναβάλναγια, γεννήθηκε -στη Μόσχα του 1976- ως Γιούλια Αμπροσίμοβα. Αυτό ήταν το πατρικό της επώνυμο, κόρη του έγκριτου επιστήμονα Μπόρις Αμπροσίμοφ.
Έχοντας σπουδάσει οικονομικές επιστήμες, έκανε καριέρα στον τραπεζικό κλάδο, αλλά εγκατέλειψε τη δουλειά της για να μεγαλώσει τα δύο παιδιά της όταν ο Αλεξέι άρχισε να ανεβαίνει ως πολιτικός της αντιπολίτευσης.
Ως οικονομολόγος στο παρελθόν, γνώρισε τον Αλεξέι σε διακοπές στην Τουρκία το 1998. Το ζευγάρι απέκτησε το πρώτο του παιδί, την κόρη Ντάσα, αρκετά χρόνια αργότερα και έκτοτε η Ναβάλναγια έγινε μητέρα που μένει στο σπίτι.
Σε σπάνιες συνεντεύξεις, φαινόταν πάνω απ’ όλα να αγωνίζεται για την κανονικότητα καθώς το αστέρι του συζύγου της ανέβαινε και η εχθρότητα του Κρεμλίνου εντάθηκε.
«Το κύριο καθήκον μου είναι η οικογένειά μας να παραμείνει η ίδια και ενωμένη , παρά τα όσα συμβαίνουν», είπε στο Harper’s Bazaar.
Στα παρασκήνια, ωστόσο, όσοι γνώριζαν καλά το ζευγάρι είπαν ότι η Ναβαλνάγια όχι μόνο συμμεριζόταν τις απόψεις του συζύγου της, αλλά και βοήθησε στη διαμόρφωση τους.
Ήταν άλλωστε αυτή που συνέβαλε καθοριστικά στη φυγάδευσή του από τη Ρωσία όταν δηλητηριάστηκε με τον νευροτοξικό δηλητήριο Νόβιτσοκ το 2020, προκειμένου να τύχει περίθαλψης στο Βερολίνο. Μακριά από γιατρούς που ενδεχομένως θα τελούσαν υπό τον σφιχτό εναγκαλισμό του Πούτιν.
Αποκληθείσα και «πρώτη κυρία» της ρωσικής αντιπολίτευσης, η Ναβάλναγια ήταν πάντα στο πλάι του συζύγου της.
Η Γιούλια επέστρεψε μαζί του στη Μόσχα αρκετούς μήνες αργότερα μετά τη θεραπεία του. Και τον είδε να συλλαμβάνεται αμέσως.
Το υπόλοιπο της ζωής του μέχρι τον θάνατό του το πέρασε πίσω από τα κάγκελα.
«Αυτά τα καθάρματα δεν θα δουν ποτέ τα δάκρυά μας», ήταν η απάντησή της όταν ο Ναβάλνι έλαβε την πρώτη του ποινή φυλάκισης το 2013 σε μια υπόθεση υπεξαίρεσης που οι υποστηρικτές του κατήγγειλαν ως πολιτικά υποκινούμενες.
Ο Ναβάλνι, εν τω μεταξύ, ήταν πολύ λιγότερο ιδιωτικός για την οικογένειά του. Δημοσίευσε συχνά φωτογραφίες και βίντεο από την οικογενειακή ζωή και απένειμε διακρίσεις στη σύζυγό του, φτάνοντας στο σημείο να της πιστώσει ότι τον επανέφερε στη ζωή μετά τη δηλητηρίασή του.
«Γιούλια, με έσωσες», έγραψε στο Instagram.
«Το κύριο συναίσθημα που είχα ήταν ότι δεν έπρεπε να χαλαρώσω, να δείξω αδυναμία», είπε αργότερα η Ναβάλναγια στον Ρώσο δημοσιογράφο Γιούρι Νταντ σε μια συνέντευξη στο YouTube από τη Γερμανία. «Αν καταρρεύσω, όλοι θα καταρρεύσουν».
Ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Ρωσία Μάικλ ΜακΦόλ, είχε αποκάλεσει τη Γιούλια μια γυναίκα «ατρόμητη» και με ακλόνητες αρχές, εκτιμώντας ότι θα ασκείτο τεράστια πίεση για να παίξει έναν πιο ενεργό δημόσιο ρόλο καθώς είχε «όλα τα διαπιστευτήρια».
«Ο Ναβάλνι δεν θα μπορούσε να έχει καλύτερο σύντροφο στη ζωή από τη Γιούλια Ναβάλναγια. Μοιράζεται τις πεποιθήσεις του, τη γενναιότητά του, την αφοβία του», είχε πει στο αμερικανικό δίκτυο NBC.
Ανάμεσα στις ιστορίες που έχουν κυκλοφορήσει για τη Ναβαλνάγια συμπεριλαμβάνονται αναφορές για ρομαντικές απιστίες, για τον πατέρα της ότι ήταν πράκτορας της KGB και έτσι εξηγείται η υποτιθέμενη γερμανική υπηκοότητά της και πολλές άλλες , οι οποίες όμως έχουν απομυθοποιηθεί.
Ο επόμενος στόχος του Πούτιν
Κάθε δημόσια εμφάνιση της Ναβαλνάγια έχει τεθεί υπό έντονο έλεγχο στα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης, με τους σχολιαστές να την κατηγορούν ότι ήταν πολύ ευδιάθετη ή ότι ενεργούσε σύμφωνα με τις εντολές της CIA.
«Έχει δείξει μεγάλο θάρρος γιατί είναι σαφές ότι θα είναι ο επόμενος στόχος για τις εκστρατείες συκοφαντικής δυσφήμισης του Κρεμλίνου», δήλωσε στο POLITICO ο Lyubov Sobol, δικηγόρος και επί χρόνια υπάλληλος του Ναβάλνι, από την εξορία στο Βερολίνο. «Θα προσπαθήσουν να τη σπάσουν».
Οι στενότεροι σύμμαχοι του Ναβάλνι εξέφρασαν τη Δευτέρα την υποστήριξή τους στη Ναβάλναγια με τον Ιβάν Ζντάνοφ να γράφει ότι «είχε μπει στη θέση του [του Αλεξέι]».
«Ήταν πάντα σημαντικό για εκείνη τα παιδιά να παρέμειναν παιδιά, το σπίτι να παρέμενε σπίτι και η οικογένεια να παρέμενε οικογένεια», είπε η Βεντούτα, σύμμαχος του Ναβάλνι. «Τώρα [μετά τον θάνατο του Ναβάλνι] δεν έχει άλλη επιλογή. Είναι ένα, ποτέ δεν θα υποχωρήσει ούτε θα προδώσει τα ιδανικά του».
Αλλά η Τατιάνα Στανοβάγια, ανώτερη συνεργάτιδα στο Carnegie Russia Eurasia Center, προβλέπει ότι οι απλοί Ρώσοι μπορεί να είναι πιο δύσπιστοι.
«Θα είναι δύσκολο γι’ αυτήν να διεισδύσει στο ρωσικό κοινό λόγω της εικόνας της ως κάποιας που δεν είναι απλώς υποστηρικτής των φιλελεύθερων δυτικών αξιών, αλλά μιας φιγούρας που χρησιμοποιείται από τη Δύση για να ανατρέψει τον Πούτιν», είπε. «Στο σπίτι της στη Ρωσία, αυτή είναι η κατάρα της».
Και μετά υπάρχουν τα τεράστια παπούτσια που θέλει να φορέσει και να περπατήσει η Ναβαλνάγια.
Σε αντίθεση με τον σύζυγό της, ωστόσο, βρίσκεται επί του παρόντος εκτός Ρωσίας, γεγονός που της επιτρέπει να εκφράζεται «με κάποια άνεση» μακριά από το Κρεμλίνο.
«Κατά μία έννοια, ο Ναβάλνι έχει πλέον μετενσαρκωθεί στη σύζυγό του, αλλά σε αντίθεση με τον Ναβάλνι δεν βρίσκεται στη Ρωσία», είπε η Στανοβάγια. «Για το ρωσικό καθεστώς, φυσικά, αυτά είναι μάλλον άσχημα νέα».