Άρθρο του Economist για την Ινδία αποκαλύπτει το υπόγειο “έγκλημα” της κυβέρνησης Μόντι

Λίγο μετά την επίσκεψη του έλληνα πρωθυπουργού στην Ινδία ένα άρθρο του Economist με τίτλο “Η κοινωνία των πολιτών στην Ινδία δέχεται επίθεση” και υπότιτλο “Η καταστολή βλάπτει τη χάραξη πολιτικής και τις ζωές εκατομμυρίων φτωχών Ινδών” έρχεται να ταράξει τα ήρεμα νερά της ωραιοποίησης της πολιτικής Μόντι απέναντι στα πολυπληθή φτωχά στρώμματα που στενάζουν κάτω από την εκμετάλλευση, ειδικά των παιδιών .

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ECONOMIST:

Η κοινωνία των πολιτών στην Ινδία είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία της. Περιλαμβάνει πάνω από 200.000 εγγεγραμμένες ΜΚΟ—περισσότερες από τον αριθμό των ιδιωτικών επιχειρήσεων στους τομείς της γεωργίας και της οικονομίας. Η συνεισφορά αυτών των φιλανθρωπικών οργανώσεων – που κυμαίνονται από μικρής εμβέλειας έως τεράστια δίκτυα σε όλη την Ινδία – στην ανάπτυξη και τις ατομικές ζωές εκατομμυρίων φτωχών Ινδών είναι ανυπολόγιστη. Ομάδες ακτιβιστών βοήθησαν την Ινδία να αποκτήσει ανεξαρτησία το 1947 και έκτοτε βοήθησαν να περιορίσουν τις υπερβολές του κράτους και να αντισταθμίσουν τις αδυναμίες του.

Η Care India, η οποία παρέχει εκπαίδευση δημόσιας υγείας και άλλες υπηρεσίες σε γυναίκες και κορίτσια, βοήθησε 84 εκατομμύρια ανθρώπους το 2021-2022. Ερευνητικές ομάδες όπως το Κέντρο Ερευνών Πολιτικής (cpr), μια δεξαμενή σκέψης στο Δελχί, συνέταξαν πολλές από τις πολιτικές που έχουν κάνει την Ινδία εργαστήριο σχεδίων κατά της φτώχειας. Οι εγγεγραμμένες ΜΚΟ, μια μειοψηφία του συνόλου, εκτιμάται ότι απασχολούν 2,7 εκατομμύρια ανθρώπους. Ίσως μόνο το Μπαγκλαντές, παγκοσμίως γνωστό για τις ΜΚΟ του, οφείλει περισσότερα σε αυτούς.

Αυτό καθιστά επικίνδυνη και δαπανηρή τη δεκαετή επίθεση που εξαπέλυσε η κυβέρνηση του Κόμματος Bharatiya Janata (bjp) στον τομέα του ακτιβισμού.

Από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2014, η διοίκηση του Ναρέντρα Μόντι έχει κλείσει ή οδηγήσει σε οικονομικό μαρασμό χιλιάδες φιλανθρωπικά ιδρύματα, σύμφωνα με βετεράνους του κλάδου. Ο τομέας λειτουργεί σε ένα «περιβάλλον φόβου», λέει ένας επικεφαλής ΜΚΟ. Στα θύματα του περασμένου έτους περιλαμβάνονται η Care India και η Cpr, των οποίων οι άδειες λήψης ξένων δωρεών έχουν ανασταλεί και ανακληθεί. Η περίθαλψη έκτοτε έχει απωλέσει 4.000 εργαζόμενους.

Το cpr, ένα μη κομματικό όργανο που το 2022-23 παρήγαγε πάνω από 600 άρθρα, με πολιτικές παρεμβάσεις, έχει απολύσει όλους εκτός από λίγους από τους 200 ερευνητές του και μπορεί να μην επιβιώσει. Σε μια μέτρηση της υγείας της κοινωνίας των πολιτών που συνέταξε η v-Dem, μια σουηδική ομάδα σκέψης, η βαθμολογία της Ινδίας έχει μειωθεί στο μισό από το 2014.

Ο ακριβής αριθμός των οργανισμών που επηρεάζονται είναι δύσκολο να εξακριβωθεί λόγω των διαφορετικών νομικών μέσων που χρησιμοποιούνται εναντίον τους. Ορισμένοι, αρχικά συμπεριλαμβανομένου του CPR, έχουν στοχοποιηθεί με φορολογικές επιδρομές.

Μεμονωμένοι ακτιβιστές συνελήφθησαν με κατηγορίες κατά της τρομοκρατίας. Και παρά το γεγονός ότι τέτοιες περιπτώσεις σπάνια οδηγούν σε καταδίκες η δέσμευση πόρων εξαιτίας των διώξεων παραλύουν τις επιχειρήσεις. Η νομική διαδικασία είναι η τιμωρία. Ωστόσο, το εργαλείο που χρησιμοποιεί συχνότερα η κυβέρνηση Μόντι είναι ο Νόμος για τον Κανονισμό Εξωτερικών Συνεισφορών (fcra). Ψηφίστηκε το 1976 για να περιορίσει κάθε ανεπιθύμητο «ξένο χέρι» (που τότε σήμαινε κυρίως την Αμερική) στις υποθέσεις της Ινδίας, επιτρέπει στην κυβέρνηση να αρνηθεί τη χρηματοδότηση των ΜΚΟ από το εξωτερικό.

Το υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο ρυθμίζει τις ΜΚΟ, έχει ακυρώσει σχεδόν 17.000 άδειες για τη λήψη ξένων εισφορών βάσει του νόμου από το 2014. Επίσης, έχει κάνει πολύ πιο δύσκολη την αίτηση για άδεια. Αυτό αποτελεί ισχυρό περιορισμό λόγω της μεγάλης εξάρτησης που έχουν οι πιο σημαίνουσες ινδικές ΜΚΟ από ξένες εισφορές.

• Σχεδόν οι μισοί από τους 200 μεγαλύτερους μη κυβερνητικούς Οργανισμούς βασίζονται σε δωρεές από το εξωτερικό για περισσότερο από το ήμισυ του εισοδήματός τους, σύμφωνα με έρευνα της Sattva Consulting, μιας συμβουλευτικής εταιρείας. Οι οργανισμοί που ασχολούνται με την πολιτική και την έρευνα είναι ακόμη πιο εξαρτημένοι. Περίπου το 75% της χρηματοδότησης της CPR προήλθε από το εξωτερικό.

Πώς εξηγείται όμως αυτή η επίθεση; Παρατηρητές του κλάδου, σχεδόν κανένας από τους οποίους δεν ήταν πρόθυμος να κατονομαστεί σε αυτό το άρθρο, επικαλούνται την ινδουιστική ιδεολογία της κυβέρνησης και την αυξανόμενη μισαλλοδοξία για τις αντίθετες απόψεις.

Βάσει αναλύσεων δύο είναι οι επικρατέστερες ερμηνείες. Η πρώτη είναι ότι μη ινδουιστικές, θρησκευτικές ΜΚΟ, κατηγορούνται από στελέχη του κυβερνώντος κόμματος ότι προσπαθούν να προσηλυτίσουν Ινδουιστές. Ανταποκρινόμενος σε αυτόν τον υπερβολικό φόβο, ο Amit Shah, ο Ινδός υπουργός Εσωτερικών και δεύτερος στην ιεραρχία, είπε ότι «δεν θα επιδεικνυόταν έλεος» στα ρούχα που προσπαθούν να αλλάξουν τη «δημογραφία» της Ινδίας.

Σχεδόν καμία ΜΚΟ δεν λειτουργεί για αυτόν τον σκοπό. Ωστόσο, από αυτούς που έχασαν άδειες ξένης χρηματοδότησης τα τελευταία δύο χρόνια, περισσότεροι από τους μισούς ήταν χριστιανοί ή μουσουλμάνοι. Το παράρτημα της Ινδίας του World Vision, μιας οικουμενικής χριστιανικής ομάδας που εργάζεται για την παιδική ευημερία στην Ινδία εδώ και επτά δεκαετίες και βοηθούσε πάνω από 300.000 παιδιά, έχασε την άδειά της τον περασμένο μήνα.

• Αντίθετα… ινδουιστικές στολές, συμπεριλαμβανομένων των μελών της Sangh Parivar, μιας οικογένειας οργανώσεων που υποστηρίζουν το bjp, δέχονται επίθεση σπάνια ή ποτέ. (Ούτε το κυβερνών κόμμα, για αυτό το θέμα – αν και πιθανότατα λαμβάνει πολλές ξένες δωρεές.)

Ο δεύτερος σημαντικός στόχος είναι οι ομάδες που το bjp θεωρεί ότι είναι ιδεολογικοί αντίπαλοι.

Αυτή είναι μια ευρεία κατηγορία, δεδομένου ότι το κόμμα του κ. Μόντι υποπτεύεται, πιθανώς δικαίως, ότι οι περισσότερες ΜΚΟ προτιμούν τον κύριο αντίπαλό του, το κόμμα του Κογκρέσου. Ο Aakar Patel, πρώην επικεφαλής του γραφείου της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ινδία, υποστηρίζει ότι ο Μόντι θεωρεί ολόκληρο τον τομέα «μια ασθένεια». Η Διεθνής Αμνηστία, μια ΜΚΟ που είναι γνωστή για την έρευνα για τις καταχρήσεις από ακτιβιστές του Σανγκ, ήταν ακόμη ένα θύμα. Διέκοψε τις δραστηριότητές της στην Ινδία το 2020 μετά το πάγωμα των κεφαλαίων της για υπόθεση ξεπλύματος βρώμικου χρήματος.

Ως ένα βαθμό, οι περιορισμοί αντικατοπτρίζουν μια διαφωνία μεταξύ του bjp και των αντιπάλων του σχετικά με τη φύση της ανάπτυξης. Το Κογκρέσο, το οποίο έχει ρίζες στον κοινωνικό ακτιβισμό του Μοχάντας Γκάντι και άλλων ηγετών πριν από την ανεξαρτησία, το επιδίωξε γενικά μαζί με τις ΜΚΟ. Για παράδειγμα, η προηγούμενη κυβέρνηση υπό την ηγεσία του Κογκρέσου ίδρυσε ένα Εθνικό Συμβουλευτικό Συμβούλιο (nac), το οποίο περιλαμβάνει ακαδημαϊκούς και ακτιβιστές όπως ο Jean Dreze, ένας οικονομολόγος, για να συμβουλεύει την κυβέρνηση και να επισημαίνει την κάρτα της.

• Το bjp, αντίθετα, πιστεύει ότι η επί δεκαετίες συνεργασία ΜΚΟ-Κονγκρέσου έφερε απογοητευτικά φτωχά αποτελέσματα, εν μέρει λόγω των υψηλών γενικών εξόδων των φιλανθρωπικών οργανώσεων και άλλων δυσλειτουργιών. Αντιθέτως, υποστηρίζει ένα ισχυρό, τεχνολογικά έξυπνο, συγκεντρωτικό κράτος, σε μεγάλο βαθμό απεριόριστη από παρεμβάσεις ξένων. Ο κ. Modi χαρακτηρίζει αυτή την προσέγγιση ως «σκληρή δουλειά πάνω από το Χάρβαρντ».

Ωστόσο, η αδυναμίες του ινδικού κράτους δεν μπορεί απλώς να ξορκιστούν. Οι κρατικές κυβερνήσεις εξαρτώνται ιδιαίτερα από τις ΜΚΟ για την παροχή βασικών υπηρεσιών, όπως η εκπαίδευση που παρέχει η Pratham, μια ΜΚΟ, σε 5,6 εκατομμύρια παιδιά. Παρά τις πολλές προσπάθειες του bjp να βοηθήσει τους φτωχούς, από τις υψηλότερες δαπάνες ως μερίδιο του ΑΕΠ έως τις τεράστιες βελτιώσεις στις ψηφιακές υποδομές, η εμβέλεια του κράτους – στην εκπαίδευση και την υγεία ιδιαίτερα – είναι περιορισμένη.

Επιπλέον, οι λεπτομέρειες της καταστολής των ΜΚΟ συχνά φαίνονται περισσότερο εκδικητικές παρά βασισμένες σε γνήσια ιδεολογική διαφορά. Αν και πολλοί από τους συνεργάτες του Κογκρέσου ήταν επικριτικοί για τις προσπάθειές του (ο κ. Dreze ήταν ένας από τους αρκετούς που παραιτήθηκαν εν τέλει από το πλέον ανενεργό nac), το BJP φαίνεται να θεωρεί εχθρικές όλες τις ΜΚΟ που έχουν δεσμούς με αυτό. Οι κυβερνητικές κινήσεις εναντίον τους, φαίνονται συχνά πολιτικές.

• Στο Centre for Equity Studies, ένα άλλο think-tank με έδρα το Δελχί, ανεστάλη η άδεια, αφού ο ιδρυτής του, ο Harsh Mander —ένα άλλο πρώην μέλος του Nac— επέκρινε την κυβέρνηση. Το σπίτι του στο Δελχί έγινε πρόσφατα επιδρομή από πράκτορες πληροφοριών. Το bjp είναι «εκδικητικό», λέει ο Paranjoy Guha Thakurta, ένας δημοσιογράφος που βίωσε μια παρόμοια επιδρομή λόγω της συσχέτισής του με το News-Click, ένα αριστερό πρακτορείο υπό έρευνα για φερόμενη διαχείριση περιεχομένου που χρηματοδοτείται από την Κίνα.

Οι περιορισμοί σε μεγάλες ΜΚΟ βλάπτουν επίσης πολλές μικρότερες που παρέχουν ρουχισμό, συχνά στις φτωχότερες περιοχές της Ινδίας. Αυτό είναι ένα «μοιραίο πλήγμα για τις μικρές ΜΚΟ που βασίζονται σε επιχορηγήσεις», λέει κάποιος επικεφαλής. Η διάβρωση της δύναμης σε ιδρύματα όπως το cpr θα μπορούσε να είναι μη αναστρέψιμη. Πολλοί από τους πρώην μελετητές της έχουν πάει στο εξωτερικό ή για να εργαστούν σε καλύτερα αμειβόμενες ιδιωτικές εταιρείες.

• Η αποδυνάμωση τέτοιων φορέων είναι πιθανό να οδηγήσει σε λιγότερες καινοτόμες ιδέες, φτωχότερη πολιτική και λιγότερη εποπτεία.

Οι ταυτόχρονες εκστρατείες εναντίον δημοσιογράφων και πολιτικών της αντιπολίτευσης —που συχνά χρησιμοποιούν τα ίδια νομικά εργαλεία— είναι πιθανό να επιδεινώσουν τη θεσμική ζημιά και τον κίνδυνο της συλλογική σκέψης. Ήδη, λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος, οι αποφάσεις είναι «συχνά υπερσυγκεντρωτικές» χωρίς καμία εξωτερική επιρροή. Ο φόβος είναι ότι εάν το bjp κερδίσει μια τρίτη θητεία στις εκλογές του Μαΐου, όπως φαίνεται πιθανό, τα πράγματα θα μπορούσαν να χειροτερέψουν.