Παναγιώτης Πετράκης: Οι επιχειρηματικές προκλήσεις του 2024

Ο Ελληνικός οικονομικός ορίζοντας είναι αρκετά διαυγής και υποσχόμενος μία καλύτερη προοπτική για το 2024 και το 2025. Η αφετηρία της παρούσας οργάνωσής του βρίσκεται στις βουλευτικές εκλογές του 2023 όπου δημιουργήθηκε μία σαφής κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία. Αυτό πρακτικά σημαίνει σταθερότητα οικονομικών και πολιτικών αποφάσεων που είναι κρίσιμο για την λειτουργία της οικονομίας.

Είχε βέβαια προηγηθεί μία διακοπή των μεταναστευτικών εισροών (που είναι κρίσιμος παράγοντας για την κοινωνική συνοχή) και μία γενναία μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα ενώ παράλληλα δεν επιτράπηκε ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός παρόλο το προεκλογικό κλίμα.

Του Παναγιώτη Ε. Πετράκη, Ομότιμος Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ

Λόγω όμως της κρίσης της Γάζας δόθηκε η ευκαιρία στην Ελληνική πλευρά να ξεδιπλώσει μία σύνθετη εξωτερική πολιτική που έχει ένα κοινό παρονομαστή: η Ελλάδα αποτελεί ένα σταθερό ανατολικό σύνορο της δύσης με την Τουρκία να διατηρεί πολλές φορές αμφιλεγόμενες θέσεις σε καίρια ζητήματα. Ο παράγοντας αυτός είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τον προσανατολισμό των ξένων επενδύσεων που μπορούν να τοποθετηθούν στην χώρα μας. Γι’ αυτό μέχρι και το 2023 οι ξένες επενδύσεις προσέγγισαν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο με σημαντικό ρόλο να παίζουν οι επενδύσεις στον τριτογενή τομέα αλλά και στον τομέα της πληροφορικής στον οποίο κατευθύνεται ένα πολύ υψηλό ποσοστό επενδύσεων (γύρω στο 40%) σε data centers κ.τ.λ. Όμως ξένες επενδύσεις γίνονται με υψηλή διάθεση υπερκάλυψης και στα Ελληνικά ομόλογα που έχουν μία πορεία μείωσης του spread με το γερμανικό ομόλογο της τάξης του 1%. Να σημειωθεί η παρουσία της UniCredit στην Alpha Bank αλλά και η διάθεση των μετόχων του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών με μία από τις υψηλότερες δημόσιες εγγραφές μέχρι σήμερα στην Ευρώπη. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ως εξαιρετικά ενδιαφέρον ο δανεισμός της Alpha Bank (Tier 1) 400 εκατ. (υπερκάλυψη5,7 φορές) κουπόνι κόστους γύρω στο 11,875% όταν η Deutsche Bank το 2022 είχε ένα σταθερό κουπόνι της τάξης του 10%.

• Ο βασικότερος προωθητικός παράγοντας της καλής πορείας της Ελληνικής οικονομίας το 2024 και το 2025 (+2,10%, 2,09% εκτιμήσεις ΕΚΠΑ – Oxford Economics) είναι οι επενδύσεις (+10,33%) όπως και το 2025 (+10,97%). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα αιμοδοτήσουν σημαντικά την Ελληνική οικονομία δημιουργώντας ένα πολύ καλό περιβάλλον για τον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα.

Στο κλίμα εξάλλου αυτό αποδίδεται και η κινητικότητα της Ελληνικής κεφαλαιαγοράς που ενεργοποιείται αξιόλογα μετά από αρκετά χρόνια.

Αυτή είναι η θετική πλευρά της Ελληνικής οικονομία η οποία όμως αναπτύσσεται σ’ ένα περιβάλλον με αβεβαιότητες: Η σημαντικότερη από αυτές έχει γεωστρατηγικό χαρακτήρα και σχετίζεται με τις δύο συρράξεις που μας περιβάλλουν: το Ουκρανικό και το μεσανατολικό.

• Όμως υπάρχουν και πιο μακρινές απειλές όπως η Taiwan. Κοντά σ’ αυτήν θα τοποθετήσουμε και την αβεβαιότητα λόγω των πολλαπλών πολιτικών αναμετρήσεων στον κόσμο με κυρίαρχη αυτήν στις ΗΠΑ.

Η δεύτερη σχετίζεται με την χρηματοοικονομική σταθερότητα στον κόσμο και στο διεθνές τραπεζικό συστήμα. Η επικράτηση των υψηλών επιτοκίων αυξάνει τις πιθανότητες χρηματοοικονομικής αστάθειας. Εξάλλου οι υπερβολές στην χρηματοδότηση κυρίως της εμπορικής στεγαστικής δραστηριότητας προκαλούν πιέσεις αστάθειας και στις ΗΠΑ, στην Βρετανία αλλά και στην Γερμανία (Pfandbriefbank).

Εδώ να σημειώσουμε ότι παρόμοια προβλήματα έχουν εμφανιστεί και στην Κίνα η οποία αγκομαχεί να αντιμετωπίσει την προοπτική «Ιαπωνοποίησής» της. Αυτό έχει συμβάλλει στην μείωση των ρυθμών μεγέθυνσης στην Κίνα γεγονός που δεν είναι ο καλύτερος οιωνός για ολόκληρο τον κόσμο.

Από την άλλη μεριά ο δυναμισμός της Αμερικανικής οικονομίας μας εκπλήσσει (ελπίζουμε και τους Αμερικανούς ψηφοφόρους) προς την θετική πλευρά. Όμως τα προβλήματα στην Ερυθρά θάλασσα αναζωπυρώνουν τους φόβους κάποιας επιστροφής των πληθωριστικών πιέσεων που θα επηρεάσουν την έναρξη μείωσης των επιτοκίων ιδίως στην Ευρώπη που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα.