Χάρης Δούκας: Μία “love & hate” (πολιτική) υπόθεση- Κάτι ενδιαφέρον συμβαίνει στην πλατεία Κοτζιά

Γεννημένος το 1980, ο Χάρης Δούκας εξελέγη δήμαρχος Αθηναίων στα 43 χρόνια του. Είναι, δηλαδή συνομίληκος με τον Νίκο Ανδρουλάκη, επτά χρόνια μικρότερος από τον Αλέξη Τσίπρα και οκτώ χρόνια μεγαλύτερος από τον Στέφανο Κασσελάκη. Η παράθεση έχει ενδιαφέρον επειδή ο άνθρωπος που (συμφωνα με το βιογραφικό του) συγκαταλλέγεται στην λίστα του Harvard με το 2% των πιο διαδραστικών επιστημόνων όλων των ειδικοτήτων παγκοσμίως ανήκει στην γενιά των, όπως λέει και ο χαρισματικός Θανάσης Αλευράς (στην παράσταση του που “σπάει” ταμεία στο NOX), “40+βγαίνω”.

Οι αριθμοί έχουν την σημασία τους: στον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών κατόρθωσε να υπερδιπλασιάσει το 6,7% που είχε λάβει το ΠΑΣΟΚ (που τον υποστήριξε) στις τελευταίες εθνικές εκλογές, στην συνέχεια το υπερτριπλασίασε στον δεύτερο γύρο και εξελέγη -εκπλήσσοντας τους πάντες- θριαμβευτικά δήμαρχος, αθροίζοντας σχεδόν το σύνολο των ποσοστών που είχαν συγκεντρώσει (την πρώτη Κυριακή) όλες οι παρατάξεις που στηρίχτηκαν από τα κόμματα στα αριστερά του. Ακόμα και οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ (επτά στους δέκα) έσπασαν την γραμμή για “λευκό ή άκυρο”, σε μία εντυπωσιακή αν και ανοργάνωτη συμπαράταξη έναντι του Κώστα Μπακογιάννη και εμμέσως της Ν.Δ.

Ο μηχανολόγος μηχανικός και καθηγητής Ενεργειακής Πολιτικής στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο εισέβαλλε στην δημόσια σφαίρα ως ειδικός περί τα ενεργειακά όταν ξέσπασε η διεθνής κρίση. Μέχρι τότε τον γνώριζαν στον πανεπιστημιακό του περίγυρο (φίλος του είναι και ο επίσης καθηγητής Νικόλας Φαραντούρης που βρέθηκε την ίδια περίοδο στην ομάδα συμβούλων του Αλέξη Τσίπρα) και ελάχιστοι στο ΠΑΣΟΚ. Όταν ο Νίκος Ανδρουλάκης αποφάσισε να στηρίξει την ανεξάρτητη υποψηφιότητά του για τον δήμο της Αθήνας αρκετοί στην Χαριλάου Τρικούπη διατύπωναν ειρωνικά το σχόλιο “τι δουλειά έχει ένας Δούκας στα Εξάρχεια και τον Άγιο Παντελεήμονα”. Διαψεύστηκαν παταγωδώς. Ο άγνωστος Χάρης Δούκας έκανε μία υποδειγματική καμπάνια μετριοπάθειας και τεκμηριωμένης παράθεσης σχεδίου για την πρωτεύουσα και ταυτοχρόνως, αφενός συγκρούστηκε με συμβολικές επιλογές της θητείας του Κώστα Μπακογιάννη, αφετέρου συνήψε εγκαίρως μία άτυπη αλλά ουσιαστική συμμαχία με τον υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ Κώστα Ζαχαριάδη. Εν ολίγοις, αυτό που συμφωνήθηκε παρασκηνιακά ήταν “όποιος έρθει τρίτος στηρίζει τον δεύτερο”. Ο τελευταίος έκανε μία αξιοπρεπέστατη καμπάνια, έφερε, όμως, αδίκως, το βάρος του καταρρέοντος κόμματός του με τις γνωστές συνέπειες.

Η θητεία Δούκα στην Πλατεία Κοτζιά ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου, άρα μόλις έκλεισε τον πρώτο μήνα του στο επιβλητικό μέγαρο. Παρά ταύτα εξελίσσεται σε μία “love & hate” πολιτική υπόθεση. Από την μία οι “lovers” σχεδόν σύσσωμης της αριστερής αντιπολίτευσης (;) στον δήμο που βρίσκουν έναν δήμαρχο με τον οποιο θεωρούν πως μπορούν να συνεννοηθούν και να βρουν κοινούς τόπους. Από την άλλη, οι “haters” που αφού ξεπέρασαν το πρώτο σοκ της ήττας του Κώστα Μπακογιάννη άρχισαν την επιχείρηση αποδόμησης του. Η αλήθεια είναι πως ο Χάρης Δούκας συμβάλλει (…) σε αυτό.

Μέσα σε ένα μήνα αποκαθήλωσε εμβληματικά έργα της “φαντασμαγορίας Μπακογιάννη”, από τον Μεγάλο Περίπατο (Πανεπιστημίου), που σε κάποιο βαθμό -μαζί με την ανάγκη πολλών πολιτών να εκδηλώσουν την δυσαρέσκειά τους στην κυβέρνηση- προκάλεσε και την μεγάλη ήττα του, και τα έργα στην Βασιλίσσης Σοφίας, μέχρι τα έργα και τις αναθέσεις στον λόφο του Στρέφη. Οι δε τελευταίες δηλώσεις του ότι τάσσεται υπέρ των καταλήψεων των φοιτητών και των αιτημάτων τους για ισχυρό δημόσιο πανεπιστήμιο ξεσήκωσαν νέο κύμα επιθέσεων εναντίον του. Ως προς τα έργα και τις ημέρες Μπακογιάννη ήταν σαφές πως διαφωνούσε (το είχε αναπτύξει ενδελεχώς προεκλογικά), ως εκ τούτου δεν μπορεί να είναι αυτός ο βασικός λόγος που κινητροδοτεί τους “haters”. Τα δε περί των καταλήψεων θα μπορούσαν να εξαντληθούν στην διατύπωση απορίας. Άρα, μήπως συμβαίνει κάτι άλλο που να αιτιολογεί αυτές τις αντιδράσεις (ακόμα και του κυβερνητικού εκπροσώπου) για έναν δήμαρχο που ακόμα δεν έχει μάθει πόσα ακριβώς απορριματοφόρα διαθέτει ο δήμος και πόσα γραφεία υπάρχουν στο μέγαρο της Κοτζιά;

Μοντέλο Δούκα;

Οι πρώτες επιλογές του Χάρη Δούκα σχετικά με τις διοικήσεις οργανισμών του δήμου (Τεχνόπολη, 9,84 κ.ά) έδειξαν πως επιδιώκει να κινηθεί στον χώρο που ξεκινά από το στερεμένο αλλά πάντοτε υπαρκτό (ως αντίληψη) “Ποτάμι” μέχρι τις παρυφές του ΑΝΤΑΡΣΥΑ, με έμφαση, όμως, στην κεντροαριστερά. Η συνύπαρξή του, άλλωστε, με τον Κώστα Ζαχαριάδη (που έχει καταθέσει την γνωστή και φιλόδοξη πρόταση για στροφή στην αριστερή σοσιαλδημοκρατία και την ένταξη του ΣΥΡΙΖΑ στους Ευρωσοσιαλιστές) στο δημοτικό συμβούλιο είναι μέχρις ώρας υποδειγματική και αυτό ίσως οδηγεί ορισμένους στην …υποψία ότι το αποκαλούμενο και “μοντέλο Δούκα” μπορεί να τύχει εφαρμογής και στην κεντρική πολιτική σκηνή. Ως εκ τούτου, οι όποιοι “haters” ενοχλούνται περισσότερο με αυτό που θα μπορούσε δυνητικά να γίνει ο Δούκας, ή να παραγάγει ο Δούκας, και όχι με τα πρώϊμα δείγματα της δημαρχιακής του θητείας.

Όμως, ο νέος δήμαρχος της πρωτεύουσας διανύει το 44ο έτος της ηλικίας του και οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές θα διεξαχθούν το 2028. Θα έχουν προηγηθεί, λοιπόν, οι εθνικές εκλογές, το 2027 εφόσον ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποφασίσει να εξαντλήσει την θητεία της κυβέρνησής του, ή νωρίτερα, όπως εντόνως λέγεται εσχάτως. Σε κάθε περίπτωση -θεωρητικά μιλώντας- η μετάβαση του Χάρη Δούκα στην κεντρική σκηνή (εάν το αποφασίσει) θα γίνει σε πέντε χρόνια. Ή, μήπως όχι; Δηλαδή, μήπως κάποιοι βλέπουν πως ο δημοφιλής νέος δήμαρχος, ως πρόσωπο που ήρθε από το πουθενά, θα μπορούσε να εμπνεύσει ένα κουρασμένο και απογοητευμένο εκλογικό σώμα που αναζητά φρέσκα πρόσωπα με προοπτική;

Το ίδιο, αλλά με θετική ματιά, σκέπτονται και αρκετοί από τους υποστηρικτές του Δούκα. Με την απλή, ίσως και απλοϊκή, σκέψη ότι μετά τις ευρωεκλογές και στην πορεία προς τις επόμενες εθνικές εκλογές θα διαμορφωθούν νέοι πολιτικοί συσχετισμοί και ίσως η ανάγκη ενός πολιτικού μετώπου κατά της Ν.Δ και της πολιτικής κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη. Σε αυτό συγκλίνουν πολλοί στο ΠΑΣΟΚ, αρκετοί στον ΣΥΡΙΖΑ, η Νέα Αριστερά, ανένταχτες προσωπικότητες της κεντροαριστεράς, ενώ φαίνεται πως την προοπτική “ευλογούν” ο Αλέξης Τσίπρας, ο Γιώργος Παπανδρέου και άλλες πολιτικές προσωπικότητες. Ένα τέτοιο μέτωπο, όμως, απαιτεί και νέες πολιτικές φιγούρες που θα καταργούν μια σχεδόν παρακμιακή πολιτική επετηρίδα.

Ο Χάρης Δούκας είναι δύσκολο να εμπλακεί προσωπικά σε μία τέτοια υπόθεση. Πρέπει πρώτα να κριθεί στο πεδίο της αθηναϊκής καθημερινότητας: να μαζέψει τα σκουπίδια, να λύσει το πρόβλημα στα Εξάρχεια, να αντιμετωπίσει την μικροεγκληματικότητα της πόλης, να επιλύσει τα προβλήματα με την στάθμευση και τα τραπεζοκαθίσματα και άλλα πολλά. Και ο Γιάννης Μπουτάρης -αν και έχει σχεδόν τα διπλάσια χρόνια του- ήταν μία δημοφιλής προσωπικότητα με έμπνευση για την Θεσσαλονίκη, ένα “ιδιαίτερο σύμπαν”, αλλά δεν κατόρθωσε να εξασφαλίσει δεύτερη θητεία όταν συγκρούστηκε με την καθημερινότητα αλλά και με την βαθιά, συντηρητική Θεσσαλονίκη.

Κάποιοι, ίσως για να τον μειώσουν, τον παρομοιάζουν -πότε πρόλαβαν;- με τον Γιώργο Καμίνη και είναι αλήθεια ότι οι δύο άντρες μοιάζουν ως προς την μετριοπάθεια και τους χαμηλούς τόνους αλλά και για την έμφαση στα κοινωνικά ζητήματα. Όμως, οι γνωρίζοντες λένε πως ο Χάρης Δούκας μπορεί να ξετυλίξει και πιο δυναμικές πτυχές του χαρακτήρα του, να γίνει ελεγχόμενα συγκρουσιακός όταν πρέπει, αλλά, από την άλλη, να εξαντλήσει κάθε περιθώριο συνεννόησης και συναίνεσης. Προς το παρόν η μοναδική αντιπολίτευση που έχει είναι, στον δήμο η παράταξη του απόντος πιά Κώστα Μπακογιάννη, και στα μίντια οι ανησυχούντες για το πολιτικό μοντέλο που καλλιεργεί αυτή η ενδιαφέρουσα συνύπαρξη των (πολιτικών) αντιθέσεων στην πλατεία Κοτζιά.

Το (πολιτικό) case study μόλις ξεκίνησε. Θα μεγαλώσει και θα επεκταθεί, ή θα ναυαγήσει;