Ρεπορτάζ/Τουρισμός: Με “φούρια” από το 2023- Οι προσδοκίες για τη νέα σεζόν και οι δυσκολίες

Το ρεκόρ τουριστικών αφίξεων για το 2023 προκαλεί αισιοδοξία στους επαγγελματίες του κλάδου του τουρισμού και για την επερχόμενη σεζόν. Το 2023 τη χώρα μας επισκέφθηκαν πάνω από 45 εκατ. τουρίστες, γεμίζοντας τα ταμεία των επιχειρηματιών και κάνοντας την οικονομία να κινείται, σε μία μετά-covid περίοδο που η αγορά προσπαθεί να επανέλθει σε φυσιολογικούς ρυθμούς. Στο libre μιλούν φορείς της αγοράς για τις προσδοκίες και τις ανησυχίες για τη σεζόν του 2024. Μια σεζόν που εξακολουθεί να επηρεάζεται από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας αλλά και τη νέα σύρραξη στη Μέση Ανατολή.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, το διάστημα Ιανουαρίου- Νοεμβρίου του 2023 οι αφίξεις ξένων ταξιδιωτών αυξήθηκαν κατά 17,3% και οι σχετικές εισπράξεις κατά 15,4%, σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Υπολογίζεται ότι προσεγγίζουν τα 32 εκατ. τουρίστες, (έναντι 27,25 εκατ. του Νοεμβρίου του 2022),  στους οποίους θα πρέπει να προστεθούν οι αφίξεις του Δεκεμβρίου και της κρουαζιέρας γεγονός που σημαίνει ότι θα κινηθούν πάνω από  τα 34,004 εκατ. που ήταν το οριστικό αποτέλεσμα  του 2019, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος. Εκτιμάται ότι στο σύνολο του 2023  και θα ξεπεράσουν και τα 35 εκατ. τουρίστες.

• Ρεκόρ καταγράφεται και στις ταξιδιωτικές εισπράξεις, καθώς το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023 έφτασαν τα 20,11 δις. ευρώ εκατ. ευρώ ξεπερνώντας κατά πολύ το σύνολο των εισπράξεων του 2019 (18,17 δις. ευρώ).

Η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 12,5%, ενώ μέσω οδικών συνοριακών σταθμών κατά 34,5%. Κατά την ίδια περίοδο, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 διαμορφώθηκε σε 19.285,5 χιλ. ταξιδιώτες, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 15% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.

Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία παρουσίασε αύξηση κατά 8,7% και διαμορφώθηκε σε 4.680,6 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 4,0% και διαμορφώθηκε σε 1.809,8 χιλ. ταξιδιώτες. Αναφορικά με τις χώρες εκτός της ΕΕ 27, η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά 2,9% και διαμορφώθηκε σε 4.543,7 χιλ. ταξιδιώτες, καθώς και αυτή από τις ΗΠΑ κατά 31,3% σε 1.369,9 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία μειώθηκε κατά 5,9% και διαμορφώθηκε σε 33,2 χιλ. ταξιδιώτες.

Στον αεροπορικό κλάδο η Aegean καταγράφει σταθερά μία τάση αυξημένης ζήτησης. Το 2023, στο δίκτυο εξωτερικού προσέφερε 11,1 εκατομμύρια θέσεις, περισσότερες κατά 2,2 εκατ. σε σχέση με το 2022. Αντίστοιχα, η εταιρία μετέφερε 9,2 εκατ. επιβάτες, σημειώνοντας αύξηση κατά 29% συγκριτικά με το 2022. Στη φαρέτρα της προσθέτει συνεχώς νέους προορισμούς (όπως πρόσφατα το Ντουμπάι), ενώ και οι υπόλοιπες αεροπορικές ακολουθούν.

Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό πως ολοένα και πιο αναπτυσσόμενη είναι η Fraport, με τους ταξιδιώτες της να αυξάνονται κατά 8,6% το 2023, σε σύγκριση με το 2022, όπως δείχνουν τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας.

• Ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Σωματείου τουριστικών επιχειρήσεων Σαντορίνης, Δημήτρης Λιγνός μιλά στο libre για το τι έχουμε να περιμένουμε το 2024…

«Το 2023 ήταν πολύ καλή χρονιά, είχαμε πολύ κόσμο στο νησί, ελάχιστους Έλληνες, κυρίως τουρίστες από Ιταλία, Αμερική, Αγγλία. Τέλος καλοκαιριού έρχονται και οι Κινέζοι, που θέλουν μπάνια και ηρεμία. Δε θέλουν φασαρία, θέλουν μόνο να βλέπουν και με τα έξοδα επίσης είναι πολύ προσεκτικοί και μαζεμένοι» αναφέρει και δηλώνει αισιόδοξος για αυτή τη χρονιά.

«Για το 2024 οι κρατήσεις πηγαίνουν καλά και αυτό μου λένε και συνάδελφοι που μιλάμε. Αρχές Απριλίου θα ξέρουμε καλύτερα γιατί αν και κρατήσεις κάνει ο κόσμος, τελευταία στιγμή μπορεί να ακυρώσουν». Όσο για τη φήμη που ακολουθεί το νησί, ο ίδιος απαντά πως «δεν είναι μόνο για ακριβά γούστα. Υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία που έχουν καλές τιμές, μπορείς να βρεις και με 50 και 70 ευρώ το βράδυ».

• Στο libre μιλά και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Τουριστικών Λεωφορείων Κρήτης, Στράτος Μαγκουσάκης.

«Αν και το 2023 ξεκινήσαμε διστακτικά, στο τέλος της σεζόν που κάνουμε ταμείο είδαμε πως οι πελάτες αυξήθηκαν όπως και το χρήμα που ήρθε στο νησί. Οι περισσότεροι τουρίστες από τα Ευρωπαϊκά κράτη επιλέγουν την ανατολική Κρήτη, στη δυτική μέχρι και το Ρέθυμνο συναντάμε Άγγλους, Γερμανούς, Γάλλους, ενώ τα Χανιά έχουμε παρατηρήσει ότι τα επιλέγουν πολλοί από τις Σκανδιναβικές χώρες». Μάλιστα, ο ίδιος παρατηρεί πως ο covid άλλαξε το είδος των διακοπών. 

«Μετά την σκληρή περίοδο της πανδημίας, η κρίση έχει χτυπήσει όλο τον κόσμο. Δεν ξοδεύει όπως παλιά. Έχουμε αύξηση στα all inclusive ξενοδοχεία. Επιλέγουν δηλαδή πιο οικονομικά πακέτα που περιλαμβάνουν περισσότερες παροχές στη διαμονή και διαλέγουν να μείνουν λιγότερες μέρες».

Για το 2024 αισιοδοξεί: «Τα μηνύματα είναι θετικά. Έχουμε προκρατήσεις. Μας προβληματίζει μόνο το ότι μετά την πανδημία οι πλατφόρμες κλεισίματος διαμονής δίνουν σχεδόν πάντα την επιλογή δωρεάν ακύρωσης μέχρι και τελευταία στιγμή, οπότε πολλοί κάνουν προκρατήσεις σε 2-3 προορισμούς και τελευταία στιγμή μπορεί να ακυρώσου κάτι».

• Για τα προβλήματα με τα οποία πλέον είμαστε αντιμέτωποι μιλά στο libre ο Λύσανδρος Τσιλίδης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συνδέσμων Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων.

«Είχαμε μέχρι πρότινος το πρόβλημα με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, πλέον έχουμε και με το Ισραήλ. Και μιλάμε για Ρωσία και Ισραήλ, που είναι δύο μεγάλες αγορές για την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, λόγω και των δύο συρράξεων, έχουν χαθεί 1,5 εκατ. τουρίστες» τονίζει, επισημαίνοντας πως «δε μιλάμε μόνο για τουριστικές μετακινήσεις, αλλά για ανθρώπους που έκαναν επενδύσεις εδώ, πελάτες με έντονη ανάγκη για διασκέδαση- δεν ήταν δηλαδή τουρίστες των 5 βραδιών». «Και φυσικά μην ξεχνάμε ότι έχουμε και απώλειες από Κίνα, όπου η αγορά δεν έχει επανέλθει από το χτύπημα του covid» προσθέτει.

Το δεύτερο σημαντικό σημείο στο οποίο ο κ. Τσιλίδης στέκεται είναι τα προβλήματα που δημιουργούν οι βασανιστικές διαδικασίες στην Ελλάδα για την έκδοση κάρτας visa.

«Όπου απαιτείται κάρτα για να ταξιδέψεις, βασανίζεσαι για την έκδοσή της. Οι διαδικασίες είναι ακατανόητα αργές, χρονοβόρες και βασανιστικές, τη στιγμή που σε όλες τις άλλες χώρες είναι ταχύτατες. Εδώ οι υποψήφιοι επισκέπτες ταλαιπωρούνται. Ο τουρισμός δεν είναι προϊόν influencer. Θέλει πραγματικές, ουσιαστικές διαδικασίες, γιατί η χώρα έχει τη δυνατότητα να δεχθεί πολύ περισσότερο τουρισμό».

Λόγω των προβλημάτων της έκδοσης της κάρτας δεν μπορούμε να γνωρίζουμε και τον ακριβή αριθμό επισκεπτών στη χώρα.

«Πολλές χώρες δεν έχουν προξενεία, άρα δεν μπορούμε να έχουμε τα πραγματικά στοιχεία επισκεπτών. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει πρεσβεία σε  Ουζμπεκιστάν-Καζακστάν και οι άνθρωποι πρέπει να πάνε στη Ρωσία για κάρτα. Οι διαδικασίες αυτές δημιουργούν προβλήματα και δε βοηθούν τους υποψήφιος επισκέπτες να έρθουν και να χαρούν την Ελλάδα και να έχουμε ένα σημαντικό επιπλέον έσοδο» λέει χαρακτηριστικά.

«Η παγκόσμια κρίση του καταναλωτή, το ενεργειακό-επισιτιστικό πρόβλημα, η πανδημία, οι πόλεμοι είναι εδώ» υπογραμμίζει και συμπληρώνει πως «πρέπει να ανοίξουμε πόρτες και παράθυρα να έρχεται ο κόσμος εύκολα. Έχουμε ένα ωραίο προϊόν με πολιτισμό και ιστορία. Χρειάζεται να ολοκληρωθούν έργα και υποδομές. Το κράτος κωλυσιεργεί. Η γραφειοκρατία είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του κράτους. Μονίμως νομοθετούν αλλά τελικά αυξάνουν τη δυσκαμψία του κράτους».

Στη συνέχεια, ο κ. Τσιλίδης αναφέρεται σε δύο πρόσφατες διακρατικές συμφωνίες που πέτυχε η χώρα, οι οποίες όμως έχουν σημαντικά προβληματικά σημεία.

«Με τη Λατινική Αμερική κατάφερε το υπουργείο Εξωτερικών κι έκανε μια διακρατική συμφωνία να έρχονται οι Βραζιλιάνοι εύκολα στην Ελλάδα. Ακόμα και αυτή η διαδικασία έχει τεχνικά προβλήματα. Για τον ταξιδιώτη είναι πιο εύκολο αν έρθει μέσω Ευρώπης δηλαδή να έρθει μέσω Παρισίου, για παράδειγμα, ή Πορτογαλίας, άρα η visa δεν είναι και απαραίτητη. Αλλά αν δηλώσει κατευθείαν Ελλάδα-Βραζιλία έχει φόρο 6,5%! Πετύχαμε, επίσης, και συμφωνία με την Τουρκία, αλλά είναι μία συμφωνία που αφορά τον τουρισμό προς τα νησιά του Βορείου Αιγαίου και για συγκεκριμένο μικρό αριθμό ημερών. Δηλαδή άλλα νησιά δεν έχουμε; Κι αν ο Τούρκος θέλει να πηγαινοέρχεται (που θα αφήνει και λεφτά) γιατί δεν του το κάνουμε πιο εύκολο και του βάζουμε όριο ημερών;».

Και δεν είναι μόνο τα νησιά. Το τουριστικό προϊόν της Ελλάδας θα έπρεπε να αφορά όλους τους μήνες.

«Η Ελλάδα έχει περάσει στην αγορά σαν παραθεριστικός προορισμός, αλλά δεν είναι έτσι. Η ηπειρωτική Ελλάδα θα μπορούσε και πρέπει να προωθείται ως θεματικός προορισμός. Η Ισπανία, για παράδειγμα έχει το Αμπάνο, πασίγνωστος για τα σπα. Εμείς τι έχουμε; Προσπαθούν όλες οι κυβερνήσεις να μιλάνε για χειμερινό τουρισμό, αλλά τι έχουν πετύχει; Πώς θα πουν με επιτυχία στους επισκέπτες για τη Λίμνη Πλαστήρα, τα Μετέωρα, τα Ζαγοροχώρια και τόσο ωραία πράγματα που έχουμε; Πρέπει να καθίσουν οι αρμόδιοι να καταλάβουν με ποιους μιλάνε, σε ποιους απευθύνονται, να ακούσουν τους ανθρώπους της αγοράς, να διαφημίσουν το κάθε προϊόν στην κατάλληλη αγορά. Διαφήμιση δεν είναι μια φωτογραφία και πέντε άρθρα. Χρειάζεται στρατηγική και να κατανοείς τους κανόνες του ανταγωνισμού. Δε γίνεται για ταξίδι 6 ημερών να πληρώνει κάποιος οικονομίες μιας ζωής. Θα πάει αλλού, σε άλλη χώρα, πιο οικονομικά».

Για να χαραχτεί στρατηγική χρειάζονται ουσιαστικές κινήσεις.

«Εμείς πάμε στις εκθέσεις, βάζουμε τα καλά μας, έρχονται γραμματείς και φαρισαίοι και μόλις σβήσουν τα φώτα, μένουμε μόνοι, μόνο οι επαγγελματίες του χώρου» σημειώνει ο κ. Τσιλίδης.

Ρωτώντας τον, τέλος, αν αισιοδοξεί για το 2024, απαντά:

«Είμαστε στην αρχή της τουριστικής σεζόν. Για να καταλάβουμε πώς θα κινηθεί η χρονιά, κοιτάμε τις εκθέσεις. Ξεκίνησε η έκθεση Fitur στην Ισπανία και ακολουθεί του Βερολίνου. Μέχρι στιγμής, φάνηκε ενδιαφέρον από την Ισπανία. Αλλά δεν είναι ξεκάθαρο το οικονομικό περιβάλλον των ταξιδιωτών. Όλοι ζητούν να είμαστε συνεπείς με τις τιμές. Μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε μόνο εμείς τουριστικός προορισμός. Υπάρχουν πολλές χώρες, που επίσης αντιμετωπίζουν κρίσεις. Να είμαστε προσεκτικοί με τις τιμές χρειάζεται. Ο HATTA είχε παρουσία στην έκθεση της Ισπανίας μέσα από 14 επιχειρήσεις που έχει η αγορά, είχαν και stand στα περίπτερα, ήταν και περίπου 70 γραφεία ταξιδιωτικά από όλη την Ελλάδα, που ήθελαν να δουν πώς κινούνται κι άλλες χώρες με τα πακέτα τους. Παρευρέθηκαν και εκπρόσωποι αεροπορικών εταιρειών, ξέρω ότι έκαναν και διάφορα ραντεβού εκεί. Η επιτυχία της Ελλάδας είναι μεγαλύτερη απ’ όλα τα χρόνια, αυτή τη στιγμή».