Πολεμικό Ναυτικό: Κύμα φυγής αξιωματικών- Γιατί “αδειάζουν” τα πλοία από στελέχη- Τι απαντά η ηγεσία

Οξύ φαίνεται πως είναι το πρόβλημα με το κύμα φυγής αξιωματικών του Πολεμικού μας Ναυτικού την ώρα που η χώρα επενδύει σε νέα οπλικά συστήματα και κινδυνεύει να μην έχει αρκετά εξειδικευμένα και έμπειρα στελέχη να τα χειριστούν. Οι κίνδυνοι είναι ορατοί και αναδείχθηκαν με την απόφαση για την αποστολή της φρεγάτας “Ύδρα” στην Ερυθρά Θάλασσα, στο πλαίσιο της πολυεθνικής δύναμης που θα σχηματίσει “τείχος προστασίας” απέναντι στις επιθέσεις των ανταρτών Χούθι -που υποστηρίζονται από τους Φρουρούς της Επανάστασης του Ιράν- σε εμπορικά πλοία.

Οι επιθέσεις αυτές κλιμακώνονται και έχουν προκαλέσει τεράστιες οικονομικές και άλλες συνέπειες στο διεθνές εμπόριο και εκτόξευση των τιμών. Είναι χαρακτηριστικό πως το γεγονός ότι τα πλοία αναγκάζονται να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής για να φτάσουν στην Ευρώπη ώστε να αποφύγουν την “διακεκαυμένη ζώνη” της Ερυθράς και του Περσικού κόλπου έχει αναγκάσει εμπορικούς και πετρελαϊκούς κολοσσούς, όπως η Maersk και η Shell, να αναστείλουν την χρήση αυτών των εμπορικών θαλασσίων διαύλων με προφανείς κινδύνους για την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα. Μόλις προχθές, οι Χούθι απείλησαν ακόμα και στρατιωτικό εμπορικό πλοίο των ΗΠΑ, ενώ και τα ελληνόκτητα πλοία τίθενται σε κίνδυνο.

Μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να στείλει την φρεγάτα “Ύδρα” στην εύφλεκτη περιοχή αποκαλύφθηκε, ωστόσο, ότι υπάρχουν αντιρρήσεις στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού αλλά και μαζικές αποχωρήσεις αξιωματικών του ΠΝ που αξιολογούν ως υπερβολικό τον κίνδυνο στον οποίο εκτίθενται. Η “Εστία” αποκαλύπτει πως στην αποστολή αυτή, για παράδειγμα, δεν έχει προβλεφθεί επαρκής αντιαεροπορική κάλυψη, ενώ η “Καθημερινή” επισημαίνει πως το τελευταίο διάστημα έχει αποχωρήσει ή έχει δηλώσει σχετική πρόθεση περίπου το 10% των στελεχών του ΠΝ, γεγονός που δημιουργεί εύλογα προβληματισμούς σχετικά με την επάρκεια των ενόπλων δυνάμεων.

Την ώρα που η χώρα προμηθεύεται νέα οπλικά συστήματα, μεταξύ των οποίων εκκρεμεί και η αγορά νέων φρεγατών (ήδη υλοποιείται η συμφωνία για τις γαλλικές Belhara), η έλλειψη ικανών και έμπειρων αξιωματικών εγείρει μείζον θέμα.

Είναι χαρακτηριστικό πως το αίτημα των ανδρών και γυναικών του ΠΝ για επίδομα στόλου -κάτι που θα κόστιζε περίπου 19 εκατ. ευρώ στον προϋπολογισμό- δεν υλοποιείται, ενώ αποτυπώνονται πληροφορίες στα μέσα ενημέρωσης πως αντιρρήσεις γι αυτό είχε ο προσφάτως αποχωρήσας αρχηγός ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνος Φλώρος.

Για να εξηγηθεί η προβληματική κατάσταση μπορεί κανείς να συνυπολογίσει, μαζί με τους προφανείς κινδύνους μιας τέτοιας αποστολής και τις ελλείψεις στην επχιειρησιακή υποστήριξη, ότι ένας κυβερνήτης φρεγάτας έχει σήμερα μισθό 1.500 ευρώ, ποσό που αναμφίβολα είναι πολύ μικρό. Αυτή είναι μία από τις αιτίες της φυγής στελεχών του ΠΝ, τα οποία προσλαμβάνονται εύκολα από τις μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες και βρίσκουν δουλειά σε μεγάλα εμπορικά πλοία με μισθούς τριπλάσιους, ίσως και ακόμα μεγαλύτερους.

Το θέμα προκαλεί ανησυχία στο επιτελείο του ΠΝ και στο υπουργείο Άμυνας, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη ο υπουργός Νίκος Δένδιας έχει συζητήσει σχετικά με την ηγεσία των ΕΔ για να αναζητηθούν λύσεις. Κάτι τέτοιο, ομως, δεν είναι εύκολο, καθώς ακόμα και εάν η κυβέρνηση αποφασίσει αυξήσεις σε μισθούς και επιδόματα η διαδικασία είναι αργή και γραφειοκρατική και δεν φαίνεται πως μπορεί να ανακόψει το κύμα φυγής που έχει ήδη εκδηλωθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη.

Δείτε πώς αποτυπώνεται το σημαντικό θέμα στην “Καθημερινή” και την “Εστία”:

Διαψεύδει το Πολεμικό Ναυτικό φήμες και δημοσιεύματα για μαζικές αποστρατείες προσωπικού στη φρεγάτα «Ύδρα».

Το ΠΝ διευκρινίζει ότι ο αριθμός αιτήσεων αποστρατείας είναι πολύ μικρότερος από σχετικά δημοσιεύματα και επιπλέον δεν συνδέονται με τη συμμετοχή μονάδας του ΠΝ στην αποστολή «PROSPERITY GUARDIAN» στην Ερυθρά Θάλασσα.

Αναλυτικά, σύμφωνα με άτυπη ενημέρωση από το Πολεμικό Ναυτικό:
«Σας γνωρίζουμε ότι ο αριθμός του προσωπικού της Φρεγάτας ΥΔΡΑ που αιτήθηκε αποστρατεία το πρόσφατο χρονικό διάστημα δεν ανταποκρίνεται στον αριθμό που αναγράφεται στα σχετικά δημοσιεύματα στον ηλεκτρονικό τύπο και δεν μπορεί να συνδεθεί με τη συμμετοχή Μονάδας ΠΝ στην αποστολή PROSPERITY GUARDIAN. Ο συνολικός αριθμός αιτήσεων αποστρατείας στελεχών του ΠΝ εντός του 2024 είναι κατά πολύ μικρότερος του αριθμού που αναφέρεται στα κοινωνικά δίκτυα.

Eπιπλέον, ο αριθμός των 17 στελεχών που αναφέρεται σε δημοσιεύματα, αφορά σε παραιτήσεις και αιτήσεις παραιτήσεων εν εξελίξει για το χρονικό διάστημα από 1/1/2023 έως σήμερα».

Τα αίτια

Αν και προβλήματα όπως αυτά του Π.Ν. αντιμετωπίζουν και τα ναυτικά χωρών όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία, στην Ελλάδα υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες ιδιαιτερότητες Σχετικό είναι το αναλυτικό θέμα της “Καθημερινής”:

• Κατ’ αρχάς, αυτή τη στιγμή η στελέχωση έχει αγγίξει στις κύριες μονάδες επιφανείας πολύ χαμηλά επίπεδα, στις φρεγάτες ακόμη και το 60%. Σύμφωνα με άριστα πληροφορημένες πηγές, το 2023 από το Π.Ν. αποχώρησαν περίπου 210 αξιωματικοί και υπαξιωματικοί (κανένας κυβερνήτης πλοίου). Τη διετία 2022-23 υπολογίζεται ότι αποχώρησε συνολικά το 10% του προσωπικού που υπηρετεί στο Π.Ν.
• Το εναπομείναν προσωπικό έχει να αντιμετωπίσει έναν σημαντικό αριθμό αποστολών (ανελαστικό στις περισσότερες των περιπτώσεων). Μια λύση που καταπονεί ακόμη περισσότερο τα στελέχη είναι ότι λόγω του χαμηλού βαθμού στελέχωσης, γίνονται διαρκείς αποσπάσεις από το ένα πλοίο στο άλλο προκειμένου να καλυφθούν οι κενές θέσεις.
• Οι περισσότερες φρεγάτες είναι παλαιές, ως εκ τούτου προκύπτουν διαρκώς βλάβες και ο φόρτος εργασίας είναι τεράστιος.
• Η παραμονή στα πλοία είναι μεγαλύτερη του αναμενομένου, με πολύ μικρά διαστήματα σε υπηρεσίες ξηράς.

Η καταπόνηση των στελεχών του ελληνικού πολεμικού στόλου, αλλά και το ύψος των αποδοχών, αποτελούν τις βασικές αιτίες.

• Η κατάχρηση ορισμένων δικαιωμάτων, αλλά και η επιβίωση (κάποιες φορές) του ρουσφετιού. Στην πρώτη περίπτωση οι άδειες πατρότητας εξαντλούνται από τους δικαιούχους ακόμη και όταν έχει εκφραστεί από την ηγεσία η περί του αντιθέτου άποψη ή περί «σπασίματος» της άδειας σε δύο ή και τρία μέρη προκειμένου να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στην υπηρεσία. Επίσης, με τα (λίγα αλλά υπαρκτά) ρουσφέτια, πέρα από τη δημιουργία προβλημάτων στη στελέχωση των πλοίων, δημιουργείται και αρνητική διάθεση στους μη έχοντες την ίδια δυνατότητα.
• Σημαντικό πρόβλημα είναι και οι αποδοχές, καθώς οι χαμηλόβαθμοι αμείβονται με πολύ μικρούς μισθούς, ενώ για τους υψηλόβαθμους, ειδικά εκείνους που έχουν διακριθεί στο πόστο τους, υπάρχει μια αρκετά δυναμική αγορά στον ιδιωτικό τομέα, η οποία μπορεί να παρέχει πολύ υψηλούς μισθούς. Ο κυβερνήτης μιας φρεγάτας μπορεί να φθάσει τα 2.000 με 2.100 ευρώ τον μήνα, εφόσον στον μισθό του προστεθούν όλα τα επιδόματα που συνεπάγεται η υπηρεσία του. Ενας αντιπλοίαρχος στην ξηρά λαμβάνει λιγότερα. Ενώ οι μισθοί στα χαμηλόβαθμα κλιμάκια κυμαίνονται μεταξύ 800 και 900 ευρώ (χωρίς τα «πλεύσιμα»). Περιττό να τονιστεί ότι για έναν έμπειρο ανώτερο ή ανώτατο αξιωματικό ο μισθός μπορεί να είναι τουλάχιστον τριπλάσιος στον ιδιωτικό τομέα. Η μισθολογική διάσταση δεν είναι αμελητέα. Αλλωστε, την είχε αναγνωρίσει ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος τον Σεπτέμβριο του 2022 είχε προαναγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ τη χορήγηση επιδόματος για τις ημέρες της εν πλω υπηρεσίας.