Ρεπορτάζ: Η πρόκληση της 4ημερης εργασίας κερδίζει την Ευρώπη- Μία εταιρεία το εφαρμόζει στην Ελλάδα

H τετραήμερη εβδομάδα εργασίας κερδίζει έδαφος πανευρωπαϊκά. Οι εργαζόμενοι στο Βέλγιο μπορούν από το 2022 να εργάζονται 4 ημέρες επί 10 ώρες, ενώ στην Ισπανία και στην Πορτογαλία τα πιλοτικά προγράμματα σε μεγάλες εταιρείες που στηρίζονται οικονομικά από τις κυβερνήσεις εξασφαλίζουν το 100% της αμοιβής με μία λιγότερη εργάσιμη ημέρα. Στην Ελλάδα, αντίθετα οι αριθμοί είναι απογοητευτικοί. Είναι πρώτη στην Ευρώπη σε ώρες εργασίας εβδομαδιαία, και τελευταία σε ποσοστό απασχολησιμότητας. Κι αναρωτιόμαστε, θα μπορούσε να εφαρμοστεί εδώ το μοντέλο της 4ημερης εργασίας; Εδώ και σχεδόν έναν χρόνο υπάρχει μία εταιρεία στην Ελλάδα που το εφαρμόζει. Ο διευθύνων σύμβουλος της Speakit μιλά στο libre για το εγχείρημα.

Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της Eurostat (Σεπτέμβριος 2023) για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη χώρα μας ο εργαζόμενος κατά μέσο όρο εργάζεται 41 ώρες την εβδομάδα, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον στην ΕΕ. Ακολουθούν με 40,4 ώρες η Πολωνία και με 40,2 ώρες η Ρουμανία και η Βουλγαρία. Στον αντίποδα, μόλις 33,2 ώρες την εβδομάδα εργάζεται κατά μέσο όρο ο εργαζόμενος στην Ολλανδία, 35,3 ώρες στη Γερμανία και 35,4 στην Δανία.

Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα του γαλλικού Ινστιτούτου Rexecode, ο μέσος Έλληνας εργαζόμενος απασχολείται σχεδόν 2000 ώρες το χρόνο έναντι 1679 ωρών που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Περισσότερες ώρες από τους Έλληνες δουλεύουν οι Ρουμάνοι και οι Βούλγαροι στην Ευρώπη, ενώ κάτω από 1600 ώρες τον χρόνο δουλεύουν οι Ολλανδοί, οι Δανοί, οι Φινλανδοί, οι Σουηδοί, οι Αυστριακοί και οι Γερμανοί.

Ειδικότερα οι Έλληνες μισθωτοί δουλεύουν πάνω από 1900 ώρες τον χρόνο, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι στις 1792 ώρες. Οι Έλληνες μη μισθωτοί εργάζονται σχεδόν 2400 ώρες τον χρόνο με τον αντίστοιχο μέσο ευρωπαϊκό όρο να μην υπερβαίνει τις 2200 ώρες εργασίας.

Ακόμα, από όλες τις χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα είχε το 2022 το υψηλότερο ποσοστό εργαζομένων με υπερωρίες (12,6%), ακολουθούμενη από τη Γαλλία και την Κύπρο (10,2%). Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Βουλγαρία, τη Λιθουανία και τη Λετονία (1%).

Τι λένε οι εργαζόμενοι

Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο και αφορούσε τη συμμετοχή 868 εργαζομένων, το 33% παρατηρεί ότι θα εγκατέλειπε τη δουλειά του για να βρει απασχόληση σε εταιρεία με τέσσερις εργάσιμες ημέρες. Οι μισοί από τους ερωτηθέντες λένε ότι θα ήταν πιο παραγωγικοί με μια συντομευμένη εβδομάδα εργασίας και το 10% θα δεχόταν να μειωθεί ο μισθός του για να εξασφαλίσει ένα τέτοιο ευνοϊκό πλαίσιο.

• Μια εξάμηνη δοκιμή που διεξήχθη από τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό 4 Day Week Global, που θεωρείται το μεγαλύτερο πείραμα τετραήμερης εβδομάδας στον κόσμο, έδειξε ότι οι εργαζόμενοι ήταν λιγότερο εξαντλημένοι, πιο αφοσιωμένοι στο έργο τους, καθώς και πιο χαρούμενοι από την καθημερινή τους εργασία, την προσωπική τους ζωή, τα οικονομικά και τις σχέσεις τους. Οι επιχειρήσεις μέτρησαν επίσης τα οφέλη, όπως η υψηλότερη παραγωγικότητα και η ικανοποίηση, που μεταφράστηκε σε υψηλότερα έσοδα και λιγότερες αλλαγές στο προσωπικό.

Η δομή μιας συντομευμένης εβδομάδας εργασίας μπορεί να ποικίλλει, με ορισμένες εταιρείες να επιλέγουν τέσσερις ημέρες με δεκάωρες βάρδιες και άλλες να περιορίζονται σε μια εβδομάδα εργασίας 32 ωρών. Το 56% των ατόμων που συμμετείχαν στην έρευνα ανέφερε ότι θα ήταν πρόθυμο να κάνει μεγαλύτερες βάρδιες για να έχει τρεις ημέρες κενές κάθε εβδομάδα. Μάλιστα, περισσότερο από το ένα τρίτο των εργαζομένων παραδέχεται ότι, ούτως ή άλλως, δεν είναι εξίσου παραγωγικό και τις πέντε ημέρες της εβδομάδας.

• Περίπου το 15% λέει ότι έχει συμμετάσχει στις λεγόμενες «Bare Minimum Mondays», κάνοντας ελάχιστη δουλειά τις Δευτέρες, ενώ είναι παραγωγικότερο την υπόλοιπη εβδομάδα. Παράλληλα, το 22% των εργαζομένων λέει ότι είναι συγκεντρωμένο στην αρχή της εβδομάδας του, αλλά μπορεί να είναι λιγότερο παραγωγικό την Παρασκευή. Ωστόσο το 53% διαπιστώνει ότι είναι παραγωγικό και τις πέντε ημέρες της εβδομάδας. Τέλος, συνολικά τα τέσσερα στα δέκα άτομα που συμμετείχαν στην έρευνα επισημαίνουν πως προτιμούν να τηρούν μια παραδοσιακή πενθήμερη εβδομάδα.

Στην τετραήμερη εβδομάδα γίνεται διάκριση μεταξύ δύο μοντέλων.

• Στο πρώτο οι 40 ώρες μιας εργάσιμης εβδομάδας κατανέμονται σε τέσσερις ημέρες αντί σε πέντε, που σημαίνει τέσσερις ημέρες των 10 εργασιακών ωρών. Αυτό το μοντέλο έχει εισαχθεί στο Βέλγιο, για παράδειγμα.
• Το δεύτερο μοντέλο ακολουθεί την αρχή 100-80-100, δηλαδή: το 100% της εργασίας στο 80% χρόνου για το 100% των αποδοχών.

Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη περάσει από δοκιμαστικές φάσεις για την τετραήμερη εβδομάδα τα τελευταία χρόνια. Η Ισλανδία, για παράδειγμα, δοκίμασε μεταξύ 2015 και 2019 πόσο αποτελεσματική θα ήταν μια μειωμένη εβδομάδα εργασίας με τον ίδιο μισθό.

Τα πορίσματα των προηγούμενων πιλοτικών δοκιμών, όπως αναφέρει στο ρεπορτάζ της η Deutsche Welle, δείχνουν θετικά αποτελέσματα. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα ευρήματα βρετανικής μελέτης που δημοσιεύθηκε το 2023 οι εργαζόμενοι ήταν λιγότερο αγχωμένοι και είχαν μικρότερο κίνδυνο ψυχικών ασθενειών όπως επαγγελματική εξουθένωση. Το άγχος, η κόπωση και τα προβλήματα ύπνου μειώθηκαν επίσης κατά την περίοδο της μελέτης. Στη δοκιμή συμμετείχαν 61 εταιρείες με περίπου 2.900 εργαζόμενους. Η πλειονότητα των εργαζόμενων δήλωσε ότι ήθελε να συνεχίσει μόνιμα την τετραήμερη εβδομάδα. Ειδικότερα η αυξημένη ευημερία των εργαζομένων είναι λόγος για την απόφαση αυτή.

Ταυτόχρονα οι εργαζόμενοι παίρνουν λιγότερο συχνά αναρρωτική άδεια. Σύμφωνα με την εργασιακή ψυχολόγο Χάνα Σάντε από το Ινστιτούτο Εργασιακής Έρευνας Leibniz, ο επαρκής χρόνος για χαλάρωση και το λιγότερο άγχος είναι οι λόγοι για τους οποίους οι εργαζόμενοι είναι λιγότερο πιθανό να αρρωστήσουν.

Speakit, η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που εφαρμόζει 4ήμερη εργασία

Η Speakit είναι κορυφαία εταιρεία προσλήψεων και ανθρώπινου δυναμικού με εξειδίκευση στην κάλυψη θέσεων εργασίας σε Ευρωπαϊκές Γλώσσες, στους τομείς της εξυπηρέτησης πελατών και τεχνολογίας. Ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2019 και έκτοτε έχει δεσμευτεί να συνδέσει ταλαντούχους ανθρώπους, με ευκαιρίες απασχόλησης σε όλη την Ευρώπη

• Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση, από τον Απρίλιο 2023, η Speakit υιοθέτησε για το προσωπικό της την 4ήμερη εργασία, όντας έτσι η πρώτη ελληνική εταιρεία που το πράττει, προκειμένου να επιτύχει μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ της εργασίας και της προσωπικής ζωής.

Για το εγχείρημα μιλά στο libre ο Managing Director στη Speakit, Δημήτρης Σολδάτος.

«Εμείς όταν αποφασίσαμε να εφαρμόσουμε αυτό το μοντέλο, ουσιαστικά τολμήσαμε, γιατί τότε δεν υπήρχαν ακόμα δείγματα και μελέτες να δούμε αναλυτικά αποτελέσματα. Πρωτοπορούμε σε αρκετά πράγματα κι έτσι το προχωρήσαμε» τονίζει, συμπληρώνοντας πως «βραβευτήκαμε και από το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) ως αναπτυσσόμενη εταιρεία της χρονιάς».

«Η εταιρεία απασχολεί 37 εργαζόμενους κι έχει εκτιμηθεί απ’ όλους αυτό το μοντέλο. Αποτελούμαστε κατά βάση από νέους ανθρώπους και τα πρώτα δείγματα είναι θετικά. Είναι ένα μοντέλο που τους προσφέρει ευελιξία και η καθημερινότητά τους είναι πολύ πιο ευχάριστη» δηλώνει ο ίδιος και αν και επισημαίνει πως είναι νωρίς για να προχωρήσει σε επίσημες ανακοινώσεις ως προς τα αποτελέσματα της εφαρμογής του μοντέλου, σημειώνει πως «η παραγωγικότητα φαίνεται να μένει ίδια, η αποδοτικότητα μεγαλώνει». Και διευκρινίζει πως «δεν έχουμε μεταβάλλει τις παροχές, τους μισθούς κι όσα προβλέπει η σύμβαση».

Στην Ελλάδα δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο για 4ημερη εργασία, άρα οι συμβάσεις είναι 5νθήμερες και οι εργαζόμενοι δε χάνουν τίποτα απ’ ό,τι αυτές προβλέπουν. «Αν το δούμε δηλαδή πρακτικά, προσφέρουμε 2,5 μήνες παραπάνω άδεια» επισημαίνει.

Ως προς τον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης, ο κ. Σολδάτος εξηγεί: «προφανώς δε γίνεται μία μέρα να είναι κλειστή η επιχείρηση και να είναι off όλοι, οπότε οι μισοί έχουν off τη Δευτέρα και οι υπόλοιποι την Παρασκευή. Έτσι όλοι έχουν ένα κερδισμένο 3ημερο για ξεκούραση».

Η επιθυμία τους είναι να συνεχίσει η επιχείρηση με το ίδιο μοντέλο λειτουργίας. Και η αίσθηση του ίδιου είναι πως αυτό θα συμβεί.