ΕΛΣΤΑΤ Vs ΔΥΠΑ(ΟΑΕΔ): Γιατί διαφέρουν τα στοιχεία για την ανεργία- Κατακόρυφη αύξηση στη μερική απασχόληση

Το γ’ τρίμηνο του 2023 το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, διαμορφώθηκε στο 10,8%. Ο ΟΑΕΔ δίνει διπλάσιο ποσοστό και το ερώτημα που τίθεται είναι ποια από τα δύο στοιχεία είναι περισσότερο ρεαλιστικά. Στην πραγματικότητα στη χώρα μας όσο μειώνεται η ανεργία, αυξάνεται η μερική απασχόληση. Και πρόκειται για ελαστική, μερική, εποχική εργασία. Θέσεις κακοπληρωμένες, χωρίς ασφάλιση πολλές φορές, με χρονικό ορίζοντα λήξης.

Γεωργία Κριεμπάρδη

Ας δούμε όμως αναλυτικά τα στοιχεία.

• Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο 10,8% διαμορφώθηκε το ποσοστό της ανεργίας στη χώρα το γ’ τρίμηνο του 2023 από 11,2% το β’ τρίμηνο και έναντι 11,6% το γ’ τρίμηνο του 2022. Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 514.622 άτομα. Οι μακροχρόνια άνεργοι ανέρχονται σε 310.317 άτομα.
• Στις γυναίκες το ποσοστό ανεργίας ανέρχεται σε 14,4% και στους άνδρες σε 7,9%. Η ανεργία στις γυναίκες είναι διπλάσια όπως και στους νέους. Η Ελλάδα έχει ένα μεγάλο ποσοστό νέων με εκπαίδευση χωρίς μία ειδίκευση. Αυτό δεν είναι αποτυχία των νέων, αλλά του κράτους, που δεν κατάφερε να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε οι νέοι να αναπτυχθούν και να αποκτήσουν εμπειρία.
• Ηλικιακά, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στις ομάδες 15- 19 ετών (39,9%) και 20- 24 ετών (21,8%). Ακολουθούν οι ηλικίες 25- 29 ετών (19,9%), 30- 44 ετών (10,6%), 45- 64 ετών (7,5%) και 65 ετών και άνω (6,7%).

Οι βασικοί λόγοι που σταμάτησαν οι άνεργοι να εργάζονται είναι είτε διότι η εργασία τους ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (31,8%) είτε διότι απολύθηκαν (16,4%). Το ποσοστό των ανέργων που δεν έχουν εργαστεί στο παρελθόν (νέοι άνεργοι) είναι 21,6%.

Σύμφωνα επίσης με την τριμηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 4.256.176 άτομα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων εργάζονται ως μισθωτοί (69,1%), ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό (20%). Το ποσοστό μερικής απασχόλησης ανέρχεται σε 6,6%, ενώ το ποσοστό των ατόμων που έχουν προσωρινή εργασία σε 8,1%. Η προσωρινή απασχόληση έχει αυξηθεί 5% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο του 2023.

Τα πραγματικά στοιχεία για την ανεργία είναι πολύ μεγαλύτερα, κάτι που γίνεται αντιληπτό από τα στοιχεία που παρουσιάζει ο ΟΑΕΔ. Τον Νοέμβριο του 2023, σημειώθηκε η  μεγαλύτερη απόκλιση των τελευταίων ετών μεταξύ ΟΑΕΔ και ΕΛΣΤΑΤ (12,1%).

Συγκεκριμένα:

●429.806 οι άνεργοι τον Νοέμβριο 2023, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ

● 1.028.123 οι άνεργοι τον Νοέμβριο 2023, σύμφωνα με τη ΔΥΠΑ

Κάτι σημαντικό να τονίσουμε επίσης είναι πως σύμφωνα με τη ΔΥΠΑ, από τους 1.028.123 ανέργους, επιδοτήθηκαν ΜΟΝΟ 147.754 (ποσοστό 14,3%), δηλαδή επιδοτήθηκαν ΜΟΝΟ 7 στους 50 ανέργους, αφού με τον ν. 4921/2022 (ΦΕΚ Α 75) αυστηροποιήθηκαν οι προϋποθέσεις για την επιδότησή τους (κυρίως των μακροχρόνια ανέργων) κι έτσι ο αριθμός τους έχει περιοριστεί δραστικά.

Δεύτερο σημείο άξιο σχολιασμού είναι ότι παρατηρείται έκρηξη απολύσεων και μερικής απασχόλησης. Όπως φαίνεται αναλυτικά από τα στοιχεία που παραθέτει η επίσημη ιστοσελίδα της ΕΝΥΠΕΚΚ (Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους), τον Νοέμβριο του 2023 είχαμε: 82.463 νέες απολύσεις – 5 στους 10 νέους εργαζομένους με μερική απασχόληση – 4.954 συμβάσεις εργασίας μετατράπηκαν από πλήρους απασχόλησης σε μερικής!

Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος, εργατολόγος, Καθηγητής ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της ΕΝΥΠΕΚΚ σχολιάζει στο Libre. «Τον τελευταίο καιρό έχουμε έκρηξη της μερικής απασχόλησης. Πύρρεια νίκη το πανηγυρικό αφήγημα της κυβέρνησης ότι μειώθηκε η ανεργία. Στατιστικά όντως μειώθηκε αλλά με δύο αρνητικά στοιχεία: έκρηξη της μερικής απασχόλησης (50 στις 100 νεοδημιουργούμενες θέσεις είναι μερικής απασχόλησης) και δεύτερο στοιχείο οι μισθοί παραμένουν ακόμη σε χαμηλότερα επίπεδα του 2009» σημειώνει αρχικά και συμπληρώνει πως «στο σύνολο των 2,5 εκατ. εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, πάνω από 700.000 είναι εργαζόμενοι με ποικιλώνυμες μορφές εργασιακών σχέσεων, κυρίως μερικής και εκ περιτροπής».

• Μιλώντας πιο συγκεκριμένα και ουσιαστικά για τα χρήματα που βλέπει στην τσέπη του ο εργαζόμενος, ο κ. Μητρόπουλος αναφέρει πως «για το 27% των εργαζομένων, οι μέσες αποδοχές με στοιχεία ΕΦΚΑ είναι 437 ευρώ μεικτά, περίπου δηλαδή 390 καθαρά».

Σχολιάζοντας, τέλος, τον νόμο –πλέον- που έφερε στο πεδίο της εργασίας ο Άδωνις Γεωργιάδης, τον 5053/2023, που επιτρέπει τη διπλή παράλληλη εργασία μέχρι 13 ώρες απασχόλησης, ο κ. Μητρόπουλος θα πει πως «τώρα αρχίζει και εφαρμόζεται, ακόμη δεν έχουμε δει τα αποτελέσματά του» και εκτιμά ότι «θα φέρει αποτέλεσμα ως προς την αύξηση της απασχόλησης αλλά θα επιδεινώσει την κατάσταση των μισθών».

 Η μετατροπή του ΟΑΕΔ σε ΔΥΠΑ

Η ΕΛΣΤΑΤ δεν μετράει τους μακροχρόνια άνεργους και συρρικνώνει το ποσοστό της ανεργίας. Τα πραγματικά ποσοστά είναι θλιβερά. Πιο κοντά στα πραγματικά νούμερα είναι τα στοιχεία του ΟΑΕΔ. Το 2022, ο ΟΑΕΔ μετατρέπεται σε ΔΥΠΑ (Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης).

Τότε, σε ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία Υπαλλήλων ΟΑΕΔ προειδοποιούσε για το τι θα σημαίνει αυτή η αλλαγή:

• «Θα διαγράφεσαι από τον ΟΑΕΔ για δυο χρόνια, δεν θα λαμβάνεις κανένα επίδομα, καμία παροχή και καμία ενημέρωση, ακόμα και στην περίπτωση που, στο μεσοδιάστημα, έχεις διασφαλίσει τις προϋποθέσεις για επίδομα ανεργίας. Αυτό θα συμβεί αν διαφωνήσεις να αναλάβεις εργασία σε τρεις εργοδότες που σου υποδειχθούν. Η προτεινόμενη διάταξη σου απαγορεύει τη διαφωνία και θεωρεί τους όρους εργασίας μονομερές προνόμιο του εργοδότη. Σου αφαιρεί το δικαίωμα της επιλογής, σου αφαιρεί το δικαίωμα να ονειρευτείς και να διεκδικήσεις μια καλύτερη θέση εργασίας. Σου στερεί ακόμα και το επίδομα ανεργίας για το χρονικό διάστημα που θα εκτίεις την ποινή σου, ενώ έχεις καταβάλει εισφορές για τη λήψη του. Θα διαγράφεσαι, επίσης, από τον ΟΑΕΔ για έξι μήνες, αν αρνηθείς τη συμμέτοχή σου σε κατάρτιση ή αν αποτύχεις σε εξετάσεις πιστοποίησης. Η κατάρτιση, από ένα χρήσιμο εργαλείο για τη βελτίωση των δεξιοτήτων σου και τη διεύρυνση των οριζόντων σου, γίνεται μέσο καταναγκασμού και λόγος απομάκρυνσής σου από τα μητρώα του ΟΑΕΔ. Με το σχέδιο νόμου εισάγονται κι άλλες κυρώσεις για τους ανέργους, ενώ, παράλληλα, θεσμοθετούνται υπερεξουσίες για τον Διοικητή του ΟΑΕΔ, ο οποίος θα αποφασίζει ως ο απόλυτος άρχων για τις ποινές των ανέργων επί μια σειρά «παραπτωμάτων» (π.χ ξέχασε ο άνεργος να επικαιροποιήσει τα στοιχεία του)!!!».

Όλα τα παραπάνω εφαρμόστηκαν και τα επιβεβαιώνει στο libre o πρόεδρος της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ, Γιώργος Μακράκης και εστιάζει σ’ ένα πολύ σημαντικό σημείο του ζητήματος: τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΛΣΤΑΤ διαφέρουν κατά πολύ από αυτά του ΟΑΕΔ.

• «Εμείς επισημαίνουμε συνεχώς ότι υπάρχει τεράστια διαφορά στα στοιχεία που δίνονται. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η ΔΥΠΑ δίνει την ανεργία στο 17-18% και η ΕΛΣΤΑΤ στο 10%. Δεν αμφισβητώ την ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και ο ΟΑΕΔ καταγράφει χρόνια την ανεργία, τα στοιχεία μας είναι αξιόπιστα θεωρώ, το σύνολο των ανέργων έρχεται και καταθέτει τα στοιχεία και εγγράφονται».

Τονίζει πως οι άνεργοι δέχονται συνεχείς επιθέσεις με περικοπές σε παροχές. «Στις 29 Δεκεμβρίου έκοψαν τρία επιδόματα, που αφορούσαν περίπου 30.000 ανέργους. Πρόκειται για το επίδομα των 13 ημερομισθίων τον μήνα (249 ευρώ) που χορηγούσε ο ΟΑΕΔ από το 1983 στους μακροχρόνια ανέργους, την επιδότηση όσων βρίσκονται σε επίσχεση εργασίας και του ειδικού βοηθήματος που καταβαλλόταν μετά την τρίμηνη παράταση στο μητρώο ανέργων (287 ευρώ το τρίμηνο). Να πούμε επίσης και ότι από τον Σεπτέμβριο του 2024 το επίδομα ανεργίας δε θα δίνεται στο 100%, αλλά θα δίνεται το 50% μέσω της προπληρωμένης κάρτας» εξηγεί.