Ρεπορτάζ/Ακρίβεια: Επιφυλακτικές οι πρώτες αντιδράσεις για τα νέα μέτρα από φορείς καταναλωτών και μικρομεσαίων

Τα νέα μέτρα αντιμετώπισης της ακρίβειας (πρόκειται για την τρίτη δέσμη) που τσακίζει ολοένα και περισσότερο τα νοικοκυριά, προκαλούν προβληματισμό στις Ενώσεις καταναλωτών και μικρών επιχειρήσεων, με τους ειδικούς να εντοπίζουν «τρύπες» σε όσα αποφάσισε η κυβέρνηση και ανακοίνωσε ο Υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας. Πρόκειται για μέτρα που θα εφαρμοστούν από τον Μάρτιο -πλην της απαγόρευσης για τις παραπλανητικές εκπτώσεις που τίθεται άμεσα σε εφαρμογή- και επαφίενται στην… καλή θέληση των μεγαλοεπιχειρηματιών, όπως υποστηρίζουν πολλές Ενώσεις Καταναλωτών αν και κάποιες θεωρούν πώς υπο ορισμένες συνθήκες βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση.

Γεωργία Κριεμπάρδη

Τα μέτρα σχολιάζει στο libre η πρόεδρος της ΕΚΠΟΙΖΩ (Ένωση Καταναλωτών – Η Ποιότητα Ζωής), Παναγιώτα Καλαποθαράκου.

«Σε σχέση με τα προηγούμενα μέτρα, ίσως είναι τα μόνα που αν εφαρμοστούν θα δούμε κάποια αποτελέσματα στη μείωση των τιμών. Το πρόβλημα εστιάζεται στην εφαρμογή και για να είμαστε ουσιαστικοί θα πρέπει επίσης να δούμε πώς εξειδικεύονται αυτά τα μέτρα.  Η εφαρμογή τους έχει να κάνει με τους ελέγχους, δεν πρέπει να επαφιόμαστε στην καλή διάθεση των επιχειρήσεων για το αν θα τα εφαρμόσουν. Θα πρέπει να αναλυθούν τα μέτρα για να γίνουν κατανοητά από εμάς τους καταναλωτές» σημειώνει αρχικά.

Όσο για τα προηγούμενα μέτρα, σχολίασε πως «το καλάθι δεν απέδωσε και η μόνιμη μείωση τιμών 5% ήταν ευχολόγιο, αστειότητα». Πράγματα που ο πολίτης ένιωσε για τα καλά στην τσέπη του. «Η φέτα είναι περίπου στα 12 ευρώ και μιλάμε για προϊόν που μπαίνει κάθε εβδομάδα στο νοικοκυριό. Το λάδι έχει αδικαιολόγητη αύξηση. Μια οικογένεια θέλει δύο λίτρα γάλα τη μέρα. Είμαστε η δεύτερη πιο ακριβή χώρα στην ΕΕ στην τιμή του γάλακτος» λέει χαρακτηριστικά η κα. Καλαποθαράκου.

Για «μέτρα εντυπωσιασμού» κάνει λόγο, μιλώντας στο libre, ο Λεωνίδας Βατικιώτης, επιστημονικός συνεργάτης του ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ (Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων).

• «Η κυβέρνηση έπρεπε να επιβάλλει διατίμηση. Τα φάρμακα είναι με διατίμηση. Οι φαρμακοβιομήχανοι δεν έχουν γίνει επαίτες. Η κυβέρνηση έπρεπε να βάλει χέρι στην ενέργεια, να επιβάλλει πλαφόν-διατίμηση στο ρεύμα και το φυσικό αέριο, να μειώσει τον ΦΠΑ και τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης στα είδη ευρείας κατανάλωσης κι έτσι να μειώσει τις τιμές. Σωστά στόχευσε στα σούπερ μάρκετ και τις πολυεθνικές, αλλά με λάθος τρόπο. Ο ΕΦΚ είναι αναλογικός. Λόγω της ανόδου των τιμών, υπάρχει περιθώριο η κυβέρνηση να μειώσει τον φόρο και σταθεροποιώντας τα δικά της έσοδα, να σταθεροποιήσει τις τιμές και να δημιουργήσει αναχώματα στο κύμα της ακρίβειας» υπογραμμίζει.

«Δεν επιτρέπεται στην Ελλάδα το ελαιόλαδο να αυξάνεται 5 φορές περισσότερο από τις τιμές στην ΕΕ. Ως χώρα παραγωγής έπρεπε να σταθεροποιήσουμε την τιμή. Αν βλέπουμε αύξηση στην τιμή του ελαιολάδου, καταλαβαίνουμε ότι οι πολυεθνικές (ΑΛΤΙΣ,  Ελαΐς κλπ) επιβάλλουν στην κυβέρνηση αυτές τις αυξήσεις» τονίζει.

Μετά από πολλούς μήνες η κυβέρνηση τουλάχιστον παραδέχεται για πρώτη φορά ότι υπάρχει ακρίβεια. Αυτό σχολιάζει στο libre o  πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών, Γιώργος Λεχουρίτης, σημειώνοντας πως το ΙΝΚΑ από το 2020 φωνάζει πως η ακρίβεια τσακίζει τον κόσμο και χρειάζονται δραστικά μέτρα. «Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι υπάρχει ακρίβεια. Πριν 6 μήνες μας έλεγε ο Άδωνις Γεωργιάδης ότι δεν υπάρχει ακρίβεια και να μην είμαστε μίζεροι και τώρα ο νέος υπουργός επιβάλλει πρόστιμα σε 6 πολυεθνικές και ανακοινώνει μέτρα για την ακρίβεια» λέει χαρακτηριστικά, κάνοντας ωστόσο λόγο για «μέτρα που τα έχουμε ξανακούσει».

Σχολιάζοντας πιο συγκεκριμένα τα μέτρα, θα πει: «κάποια είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως η έκπτωση επί του τιμολογίου. Όπως και ο φραγμός στην κερδοφορία των βρεφικών γαλάτων». Εδώ, όμως, υπάρχει μία παγίδα. «Να δούμε τι εννοούν. Θα πέσει η τιμή στον καταναλωτή;» διερωτάται. Παγίδα εντοπίζει και στο μέτρο «από το χωράφι στο ράφι».

• «Για παράδειγμα, αν ένα προϊόν ξεκινάει στα 20 λεπτά από το χωράφι, πόσο μπορεί να πουληθεί; Μπορεί και 2 ευρώ; Και 5; Δεν το προσδιορίζει. Εμείς λέμε, στο ίδιο παράδειγμα, με έξοδα 100%, να πουληθεί στα 40 λεπτά. Άντε και 60. Αλλά όχι να το βλέπουμε και 1 ευρώ στο ράφι, να υπάρχει τέτοια απόκλιση».

Ο ίδιος διερωτάται δε «γιατί πρέπει αυτά τα μέτρα να εφαρμοστούν μετά από 40 μέρες; Δεν μπορούν δήθεν να αλλάξουν τους τιμοκαταλόγους;».

Λίγο αργότερα στη συζήτηση δίνει την απάντηση. «Δε θέλει να το εφαρμόσει τώρα η κυβέρνηση γιατί λειτουργεί με την ελεύθερη οικονομία. Όταν ένα πολιτικό κόμμα έχει κατά νου την ελεύθερη οικονομία, γίνεται να επιβάλλει περιορισμό στην αγορά; Δεν θα ήταν οξύμωρο; Άρα, τελικώς, η κυβέρνηση πριμοδοτεί την ακρίβεια. Να σταματήσει να κοροϊδεύει τον ελληνικό λαό. Αυτή υιοθετεί την ακρίβεια» τονίζει και συνεχίζει φέρνοντας ένα παράδειγμα: «ο ΦΠΑ για να πιείς ένα αναψυκτικό στο όρθιο είναι 13%. Αν καθίσεις, είναι 24%. Μπορεί να μας πει κάποιος φιλόσοφος τι εξυπηρετεί αυτό το μέτρο;».

«Όλα αυτά είναι επικοινωνιακό παιχνίδι» σχολιάζει καταληκτικά.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Απόστολος Ραυτόπουλος, Πρόεδρος Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών, ο οποίος  δηλώνει στο libre μάλλον απαισιόδοξος για το κατά πόσο θα είναι αποτελεσματικά τα μέτρα. «Μακάρι να μη γίνω μάντης κακών αλλά δεν βλέπω να έχουν αποτέλεσμα, γιατί κανένα απ’ αυτά δεν είναι υποχρεωτικό. Και θα ‘ρθουν μετά από 3 μήνες και θα μας λένε ότι θα πάρουν κι άλλα μέτρα. Ήδη είναι η τρίτη δέσμη μέσα σε 14 μήνες, γιατί προφανώς τα προηγούμενα ήταν αναποτελεσματικά».

Σχολιάζει, στη συνέχεια, συγκεκριμένα σημεία όσων εξαγγέλθηκαν. «Λέει ο υπουργός ότι θα έχουμε καθαρές τιμές στο ράφι. Δε λέει αλήθεια. Θα μας πουν πώς θα ωφεληθεί ο καταναλωτής; Λένε ότι μειώνουν τα πιστωτικά τιμολόγια στο 3%, αλλά δε μας λένε από πού και λένε ότι μειώνουν τη φύρα στο 3%, αλλά πόσο ήταν πριν; Ποιος το ξέρει; Επίσης, στο βρεφικό γάλα λένε ότι θα μπει πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους, το οποίο ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρίας για τη συγκεκριμένη κατηγορία και εμπορικού κέρδους 7%. Ναι αλλά πριν πόσο ήταν και το πάει στο 7%; Για να καταλάβουμε κι εμείς ως καταναλωτές ποια μείωση τιμής θα δούμε. Όσο για το λειτουργικό κόστος μιας εταιρείας, ποιος ξέρει πόσα είναι τα λειτουργικά έξοδα και ποιος μας λέει ότι αύριο ο βιομήχανος δε θα πει ότι ξαφνικά αυξήθηκαν τα έξοδά του;».

Κάτι επίσης σημαντικό που αναφέρει ο κ. Ραυτόπουλος είναι ότι «ο υπουργός συναντήθηκε μία μέρα πριν με μεγάλο βιομήχανο που παράγει το γάλα και μετά τη συνάντηση είπε ότι το γάλα θα μειωθεί 20-25%. Χθες, το πήρε πίσω. Δεν υπάρχει πουθενά στα μέτρα αυτή η μείωση».

Το γιατί ανακοινώθηκαν τώρα τα μέτρα, ενώ θα ισχύσουν από τον Μάρτιο χρειάζεται κάποια εξήγηση και ο κόσμος της αγοράς και οι πολίτες το ζητάνε. Και ποιος μας λέει ότι αυτό το μεσοδιάστημα κάποια βιομηχανία δε θα κάνει ανατιμήσεις;

Συλλαλητήριο κατά της ακρίβειας διοργανώνει την Τετάρτη 17 Ιανουαρίου στις 11πμ, στην πλατεία Κάνιγγος το ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΙΝΚΑ, καλεί τους καταναλωτές σε συγκέντρωση «κατά της ακρίβειας παντού στην αγορά» και συμπληρώνει ότι «σκοπός είναι να σταλεί ένα μεγάλο μήνυμα κατά αυτών που αισχροκερδούν και κερδοσκοπούν εις βάρος των πολιτών καταναλωτών».

Στην ανακοίνωση επισημαίνεται:

• «Δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση της ακρίβειας, δεν πάει άλλο ο εμπαιγμός ορισμένων εταιρειών τροφίμων καυσίμων, ενέργειας ρεύματος. Με όσες και όποιες εξαγγελίες δεν γίνεται τίποτα. Γι’ αυτό το ΔΣ του ΙΝΚΑ Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας αποφάσισε σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της ακρίβειας να καλέσει τους πολίτες καταναλωτές σε συλλαλητήριο στις 17 Ιανουαρίου 2024 ημέρα Τετάρτη και ώρα 11:00 , στην πλατεία Κάνιγγος ( Υπουργείο Εμπορίου). Απαιτούμε καθαρές τιμές ,καθαρά ποιοτικά προϊόντα και όχι μειώσεις στις συσκευασίες προϊόντων. Απαιτούμε έλεγχο σε όλα τα επίπεδα. Ζητούμε να λειτουργούν σωστά οι ανεξάρτητες αρχές όπως ΕΕΤΤ, Επιτροπή Ανταγωνισμού, ΡΑΕΥΑ, Συνήγορος του Πολίτη, Συνήγορος του Καταναλωτή, ΕΣΡ».