Η “πέμπτη βάρδια” του Χρυσοχοϊδη- Ρίσκα και προκλήσεις

Μετά την νίκη της Ν.Δ στις εκλογές του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεγε να τοποθετήσει τον Μιχάλη Χρυσοχοϊδη στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη με διττό σκοπό: αφενός υλοποιούσε με αυτή την επιλογή μία πολιτική διεύρυνσης προς το κέντρο, αξιοποιώντας ένα κεντρικό πρόσωπο των κυβερνήσεων του Κώστα Σημίτη, αφετέρου ανέθετε στον φημισμένο “εξολοθρευτή” της 17Ν τον εμβληματικό ρόλο της υλοποίησης του δόγματος περί “νόμου και τάξης” που αποτελούσε προεκλογική του σημαία, εθιστική, είναι αλήθεια, για το συντηρητικό ακροατήριο.

Η Αστυνομία υποδέχτηκε σχεδόν με ενθουσιασμό αυτή την κίνηση και οι γνωστοί συνδικαλιστές της ΕΛ.ΑΣ δήλωναν στα τηλεοπτικά πάνελ πως επιτέλους “λύνονται τα χέρια τους” μετά την περίοδο της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Το γεγονός, δε, ότι στο κτίριο της Κατεχάκη βρισκόταν πιά και ο “σαρξ εκ της σαρκός” υφυπουργός Λευτέρης Οικονόμου καθιστούσε ακόμα πιο συμπαγές το πολιτικό εγχείρημα. Τα πράγματα πήραν την τροπή που όλοι γνωρίζουμε, ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης αποχώρησε ηττημένος το καλοκαίρι του 2021, έχοντας χρεωθεί τις πολιτικές συνέπειες των καταστροφικών πυρκαγιών (αρκετοί ισχυρίζονται πως αυτό έγινε για να προστατευθεί τότε ο αρμόδιος για την Πολιτική Προστασία Νίκος Χαρδαλιάς ως ανερχόμενο πολιτικό αστέρι), αλλά και την αδυναμία του να πατάξει το οργανωμένο έγκλημα. Ο περίφημος φάκελος με τα 500 ονόματα και τον χάρτη της Greek Mafia που είχε παραδώσει ως επικοινωνιακό ελιγμό στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου παρέμεινε στα αζήτητα και η οργανωμένη εγκληματικότητα συνέχισε να βασιλεύει.

Έκτοτε, από την Κατεχάκη πέρασαν τρεις υπουργοί (Τάκης Θεοδωρικάκος, Νότης Μηταράκης και Γιάννης Οικονόμου) και πέντε υφυπουργοί, το δε αίσθημα ασφάλειας έχει ξεφτίσει και η ανησυχία των πολιτών -μετά τις αρνητικές εξελίξεις από το περασμένο καλοκαίρι- εκτοξεύτηκε στην δεύτερη θέση στις δημοσκοπήσεις κάτω από την ακρίβεια. Το μεγάλο πολιτικό όπλο της Ν.Δ όχι μόνο αδρανοποιήθηκε αλλά μετατράπηκε σε σημαντικό πρόβλημα.

Οι στοχευμένες διορθωτικές κινήσεις, όπως αποκάλεσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τις τελευταίες αλλαγές στην κυβέρνηση, δεν είναι τίποτε λιγότερο από ένας “ανασχηματισμός Οικονόμου-Κατσαφάδου”. Στο Μέγαρο Μαξίμου είχαν αναγνωρίσει εδώ και καιρό πως η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου δεν μπορεί να διαχειριστεί μία αστυνομία με ανυπέρβλητα δομικά και επιχειρησιακά προβλήματα και πως υπάρχει αδυναμία συνεννόησης και συνεργασίας μεταξύ της πολιτικής και της φυσικής ηγεσίας. Στην “βάρδια” του Γιάννη Οικονόμου έτυχαν (;) μια σειρά γεγονότα (από την “προέλαση” των Κροατών χούλιγκανς και την δολοφονία του Μιχάλη Κατσούρη, μέχρι την οπαδική βία και το περιστατικό στου Ρέντη που προκάλεσε τον θάνατο του νεαρού αστυνομικού Γιώργου Λυγγερίδη) και, ΄παράλληλα, σημειώθηκε η πρώτη λευκή απεργία των αστυνομικών με την “άρνηση” να παραταχθούν στον ποδοσφαιρικό αγώνα του Παναθηναϊκού στην Λεωφόρο.

Έχοντας μόλις συμπληρώσει έξι μήνες στο υπουργείο Υγείας (χωρίς σημαντικά ορατά αποτελέσματα πλην της αλλαγής διοικήσεων σε κάποια νοσοκομεία και με το ΕΣΥ στα πρόθυρα της διάλυσης), ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης επιστρατεύθηκε για να επιστρέψει στο υπουργείο με το οποίο έχει ταυτισθεί πλήρως στην μακρά πολιτική διαδρομή του. Αυτή τη φορά θα έχει δίπλα του, όχι έναν δοκιμασμένο επιχειρησιακό, όπως ο Λευτέρης Οικονόμου, αλλά τον πρωτοεκλεγέντα βουλευτή Ηλείας και νομικό Ανδρέα Νικολακόπουλο. Κυρίως, όμως, έχει εξασφαλίσει από τον πρωθυπουργό πλήρη ελευθερία κινήσεων ώστε να ορίσει εκείνος την νέα φυσική ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ και να προχωρήσει σε τομές για την αναδιάρθρωση των σωμάτων ασφαλείας.

Το ΠΑΣΟΚ πανταχού παρών

Η ειρωνία της (πολιτικής) ιστορίας είναι πως στο υπουργείο Δικαιοσύνης που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση είναι πιά ο Γιώργος Φλωρίδης, προερχόμενος κι αυτός από το ΠΑΣΟΚ. Ήταν ο πολιτικός που τον διαδέχθηκε, στις 7 Ιουλίου 2003, στον ανασχηματισμό που πραγματοποίησε ο Κώστας Σημίτης, μόλις δύο εβδομάδες μετά την βομβιστική τρομοκρατική επίθεση στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη από την οποία έχασε την ζωή του ο υπασπιστής του, ανώτερος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ, Γιώργος Βασιλάκης. Το γεγονός ότι δύο υπουργεία αιχμής, όπως το Προστασίας του Πολίτη και το Δικαιοσύνης έχουν ανατεθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη σε δύο “ιστορικά” στελέχη του ΠΑΣΟΚ δείχνει, δίχως άλλο, πως ο πρωθυπουργός δεν έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα παλαιών ή νεότερων στελεχών του δικού του πολιτικού χώρου. Εάν δε συνυπολογίσει κανείς τον υπουργό Παιδείας Κυριάκο Πιερακάκη (“πετράδι του στέμματος” της προηγούμενης κυβερνητικής περιόδου για την ψηφιοποίηση του κράτους), τον Άκη Σκέρτσο, από τους πιο στενούς συνεργάτες του ως τον πολιτικό-τεχνοκράτη που κινεί τα νήματα της “επιτελικότητας” από το Μέγαρο Μαξίμου, την Λίνα Μενδώνη, και άλλα πρόσωπα σε θέσεις υφυπουργών ή διοικητών οργανισμών, αντολαμβάνεται πως η στρατηγική του “πολυδύναμου εκσυγχρονισμού” που έχει εξαγγείλλει ο πρωθυπουργός περνάει σε αρκετά μεγάλο βαθμό μέσα από την γενιά πολιτικών που “έκαναν όνομα” την περίοδο του Σημιτικού-εκσυγχρονιστικού ΠΑΣΟΚ. Κι αυτό είναι λογικό να προκαλεί δυσφορία και σχόλια στην κοινοβουλευτική ομάδα της Ν.Δ…

Οι προκλήσεις

Οι γνωρίζοντες λένε πως η πέμπτη θητεία Χρυσοχοϊδη στο Προστασίας του Πολίτη έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά από την προηγούμενη:

• Πρώτον, πρέπει να παραχθούν άμεσα και ορατά πολιτικά αποτελέσματα που να ανακόψουν την δυσαρέσκεια των πολιτών στις δημοσκοπήσεις για τα θέματα ασφάλειας. Εκτός από τις όποιες μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες αλλαγές που μπορεί να δρομολογήσει ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης στην δομή της αστυνομίας, η κυβέρνηση χρειάζεται αμέσως κάποιες επιτυχίες που να επαναφέρουν το αίσθημα εμπιστοσύνης στα θέματα αυτά. Ο ζωτικός χρόνος είναι μέχρι τις ευρωεκλογές, καθώς το Μαξίμου δεν θέλει να δει να καταγράφονται απώλειες που δεν θα εύκολα πολιτικά διαχειρίσιμες, ιδιαίτερα, δε, δεν θέλει να δει μετακινήσεις συντηρητικών ψηφοφόρων (και λόγω της χαλαρότητας της ψήφου) προς τα κόμματα στα δεξιά της Ν.Δ. Αυτό ενέχει κινδύνους καθώς η βιασύνη είναι συχνά αυτεπίστροφη και προσθέτει νέα προβλήματα, από την άλλη, όμως, ο νέος υπουργός χρειάζεται και εκείνος γρήγορες και ει δυνατόν εμβληματικές επιτυχίες.
• Δεύτερον, δεν έχει πιά την ανοχή της αναμονής που είχε στην προηγούμενη θητεία του. Τα όποια ελλείμματα καταγράφηκαν την περίοδο των προκατόχων του θα πολλαπλασιάζονται τώρα, κάθε φορά που θα συμβαίνουν νέα λάθη. Επίσης, δεν διαθέτει την ανοχή των βουλευτών της Ν.Δ, πολλοί από τους οποίους αισθάνονται παραμερισμένοι καθώς η τακτική του rotation δεν επιβεβαιώθηκε σε αυτές τις κυβερνητικές αλλαγές αλλά δείχνουν την πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη να βασιστεί περισσότερο στους δοκιμασμένους και έμπειρους.
• Τρίτον, ο φόβος για “επιστροφή της τρομοκρατίας”, όπως θεωρούν οι ειδικοί της Αντιτρομοκρατικής ό,τι ήδη συμβαίνει μετά την τοποθέτηση εκρηκτικού μηχανισμού έξω από το κτίριο των ΜΑΤ στου Ζωγράφου, ενδεχομένως να αποτελέσει μία νέα ασύμετρη απειλή που θα κλονίσει ακόμα περισσότερο το αίσθημα ασφάλειας.
• Τέταρτον, ο νέος/παλαιός υπουργός δεν θα έχει αυτή την φορά την ανοχή ή έστω αμηχανία που επέδειξε απέναντί του το ΠΑΣΟΚ κατά την τέταρτη θητεία του. Τα πυρά που θα δέχεται από την αντιπολίτευση, σε κάθε πιθανό λάθος, θα είναι συντονισμένα.

Αντιμέτωπος με την φήμη (του)

Από την άλλη, ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης είναι βέβαιο πως μπορεί να εξασφαλίσει την ηρεμία στους κόλπους της αστυνομίας (επιχειρησιακά είναι αναμφίβολα αρτιότερος από οποιονδήποτε άλλο πολιτικό), αλλά και μία ανακωχή με τις ιδιοκτησίες των ΠΑΕ στα θέματα της οπαδικής βίας και της εφαρμογής των κανόνων που ανακοίνωσε πρόσφατα η κυβέρνηση και πρέπει να υλοποιηθούν μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου. Οι επικοινωνιακές σχέσεις του, δε, με τα μεγάλα μιντιακά γκρουπ θα του επιτρέψει να κινηθεί ευκολότερα. Αυτή τη φορά, δε, φαίνεται πως θα μιλά απευθείας και μόνο με τον πρωθυπουργό και χωρίς ενδιαμέσους.

Σε κάθε περίπτωση, δε, ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης γνωρίζει καλά πως αν και στην πολιτική “ποτέ δεν λες ποτέ” η επιστροφή του στο κτίριο της Κατεχάκη θα είναι μάλλον η τελευταία ευκαιρία να εμπεδώσει και να ενισχύσει την φήμη του ως “ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση”, ή να παίξει απλώς την τελευταία πολιτική ζαριά με αμφίβολα αποτελέσματα. Για έναν επίμονο -συχνά ξεροκέφαλο, όπως λένε κάποιοι- πολιτικό η ανάληψη ρίσκου είναι μονόδρομος…