“Λυδία λίθος” το έργο με τη σημαία στο προξενείο της Νέας Υόρκης – Πολιτικές αντιδράσεις μετά την απομάκρυνση – Επίθεση Νατσιού από τη Βουλή
Η Συντακτική ομάδα του Libre
Επίθεση – στοχοποίηση από το βήμα της Βουλής από τον πρόεδρο του ακροδεξιού κόμματος Νίκης, Δημήτρη Νατσιό, εναντίον του έργου-καταγγελία των γυναικοκτονιών της εικαστικού Γεωργίας Λαλέ: “Μεταξύ των εκθεμάτων στο Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης είναι και η σημαία μας φτιαγμένη με κλινοσκεπάσματα και με ροζ χρώμα. Η σημαία μας είναι γαλανόλευκη και βάφεται με κόκκινο μόνο με το αίμα των ηρώων μας”.
Σύμφωνα με πληροφορίες με παρέμβασή του ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης ζήτησε την άμεση απομάκρυνση του έργου από την έκθεση που πραγματοποιείται στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη.
Τα δύο αυτά γεγονότα πυροδότησαν έντονες πολιτικές αντιδράσεις καθώς και η υποψία ότι το δεύτερο γεγονός προκλήθηκε από το πρώτο.
Ποιο είναι το έργο και η εξήγηση του πρόξενου
Πρόκειται για την έκθεση του έργου με τίτλο «Neighborhood Guilt» (“Η Ενοχή της Γειτονιάς”) της γνωστής εικαστικού Γεωργίας Λαλέ, που με κεντρικό άξονα την καταγγελία του οξυμμένου φαινομένου των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα, της ενδοοικογενειακής βίας εις βάρος των γυναικών και της έμφυλης βίας, γενικώς, αναπαριστά την ελληνική σημαία φτιαγμένη από ροζ και κόκκινες λωρίδες που προέρχονται από κλινοσκεπάσματα τα οποία έδωσαν στην εικαστικό κακοποιημένες γυναίκες από την Ελλάδα σε μία κίνηση αλληλεγγύης αποσκοπώντας στη δημιουργία, μέσω μιας συλλογικής συμμετοχής, σ ένα είδος ανοιχτόμυαλης και ουσιαστικής εικαστικής διαμαρτυρίας.
Το έκθεμα «προσέκρουσε» στον συντηρητισμό μέρους του κοινού: και παρά το σπαρακτικό, πολιτικό μήνυμά του, «ερέθισε» τα ακροδεξιά αντανακλαστικά. Μάταια ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου έδωσε εξηγήσεις – ως μη όφειλε.
«Είμαι ανοικτός σε οποιαδήποτε κριτική αρκεί να είναι καλοπροαίρετη και να μην λαμβάνει προσωπικές διαστάσεις», δήλωσε, σε συνέντευξή του στο «Cosmos FM» το πρωί της Κυριακής, προσθέτοντας πως «η Τέχνη είναι έκφραση, η ελευθερία του ανθρώπου που εκφράζει την άποψή του. Εάν συμφωνούμε όλοι σε όλα δεν θα είχε νόημα ο κοινωνικός διάλογος. Εγώ θα σας πω το επιχείρημα που λέει η ίδια η καλλιτέχνις και με το οποίο συμφωνώ: Ακριβώς επειδή είναι πολύ δυνατό το σύμβολο της σημαίας, ήθελε μέσα από αυτό να περάσει ένα ισχυρό μήνυμα: Ότι πρέπει η κοινωνία να σταθεί απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα που πρέπει να παταχθούν εντελώς από την κοινότητά μας».
Ο πρόεδρος της Νίκης, κατά τη συζήτηση των πολιτικών αρχηγών για τον προϋπολογισμό, ανέβηκε στο βήμα της Βουλής κρατώντας φωτογραφία από το έργο της Λαλέ ξεκινώντας την τοποθέτησή του με την «κορώνα»: «Στο Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης παρουσιάστηκε αυτό το “κουρέλι” ως σημαία μας! Η σημαία μας φτιαγμένη με κλινοσκεπάσματα και με ροζ χρώμα. Η σημαία μας είναι γαλανόλευκη και βάφεται με κόκκινο μόνο με το αίμα των ηρώων μας»!
Έντονη ήταν η αντίδραση του Στέφανου Κασσελάκη ο οποίος ανέφερε ότι η τέχνη επιτρέπεται να παίζει ακόμη και με τα χρώματα των εθνικών συμβόλων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΆ ΤΗ ΔΗΛΩΣΗ:
Με ανακοίνωσή της, η Νέα Αριστερά καλεί τον υπουργό «να ανακαλέσει μια απόφαση που μυρίζει ακροδεξιά διολίσθηση».
Η απάντηση της Γεωργίας Λαλέ
Για «παρερμήνευση του έργου της» έκανε λόγο η καλλιτέχνιδα Γεωργία Λαλέ μετά την απόφαση του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη να αποσυρθεί η ροζ ελληνική σημαία από έκθεση του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη.
Με δήλωση της στο real.gr και στον ανταποκριτή Θανάση Τσίτσα ανέφερε: «Λυπάμαι που παρερμηνεύτηκε το έργο μου: Τα θύματα γυναικοκτονίας και ενδοοικογενειακής βίας είναι ήρωες στον αγώνα για το δικαίωμα στη ζωή και την ελευθερία στην Ελλάδα και παγκοσμίως.”
Η ροζ ελληνική σημαία είναι μέρoς έκθεσης της Γεωργίας Λαλέ που φιλοξενείται στο προξενείο και όπως αναφέρει η δημιουργός θέλει να τονίσει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και των εγκλημάτων κατά γυναικών. Η καλλιτέχνιδα, με αυτό το έργο, επιχειρεί να ευαισθητοποιήσει το κοινό μέσω της χειροποίητης σημαίας της που υφάνθηκε από σεντόνια που της δώρισαν κακοποιημένες γυναίκες. «Το έργο τέχνης δημιουργείται από σεντόνια, δωρεά γυναικών που ζουν στην Ελλάδα. Αυτές οι γυναίκες έχουν φαινομενικά λίγα κοινά πράγματα, αλλά όλες έχουν ξαπλώσει σε αυτά τα σεντόνια απελπισμένες και φοβισμένες» αναφέρει η περιγραφή της έκθεσης.
H ελληνική ροζ σημαία προκάλεσε αρχικά την αντίδραση του εκδότη του Εθνικού Κήρυκα, Aντώνη Διαματάρη ο οποίος με σχόλιο του στηλίτευσε την ενέργεια του Γενικού Προξένου της Ελλάδας στην Νέα Υόρκη Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου να διοργανώσει την έκθεση και να φιλοξενήσει το συγκεκριμένο έκθεμα στο χώρο του προξενείου στο Μανχάταν. Το σχόλιο του ήταν το εξής : “ Ο σημερινός γενικός πρόξενος φαίνεται να έχει μια μεγαλύτερη έφεση στην φιλοξενία εκθέσεων στους χώρους του Προξενείου, από ό,τι συνήθως έχουν οι γενικοί πρόξενοι. Χωρίς κατ’ ανάγκη αυτό να είναι αρνητικό. Ωστόσο, η βασική αποστολή του γενικού προξένου δεν είναι βέβαια οι εκθέσεις έργων τέχνης, αλλά η εξυπηρέτηση της Ομογένειας που, δυστυχώς, όλο και περισσότερο χωλαίνει, όπως αποδεικνύεται από τα παράπονα που δεχόμαστε.
Τις τελευταίες μέρες έχουμε δεχτεί διαμαρτυρίες από αναγνώστες μας για μια έκθεση που θα γίνει εντός των ημερών στο Προξενείο και που προσβάλει την ελληνική σημαία. Μεταξύ των άλλων είναι βαμμένη ροζ.
Καλή και χρυσή η τέχνη, αλλά με ορισμένα εθνικά σύμβολα δεν παίζεις. Πώς να το κάνουμε. ’Η τουλάχιστον δεν παίζεις στο κτίριο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας με το θέμα της σημαίας μας. Απορώ πώς του ξέφυγε αυτό του γενικού προξένου”, κατέληγε το σχόλιο του κ.Διαματάρη.
Κατόπιν την σκυτάλη πήρε ο επικεφαλής του κόμματος «ΝΙΚΗ» Δημήτρης Νατσιός ο οποίος έφερε το θέμα στη Βουλή απ’ όπου έκανε λόγο για κουρέλι. Χαρακτηριστικά, ο κ.Νατσιός τόνισε ότι “στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο παρουσιάστηκε χθες αυτό το κυριολεκτικά κουρέλι ως σημαία μας! Το μόνο χρώμα που δέχεται η γαλανόλευκη, είναι το κόκκινο από το αίμα των ηρώων μας!”.
Η Γεωργία Λαλέ είναι μια εικαστική και περφόρμανς καλλιτέχνης από την Αθήνα που εδρεύει τώρα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, δέχθηκε την απόφαση με αμηχανία και προτίμησε μια λιτή δήλωση μέχρι να της ανακοινωθεί και επίσημα ότι αποσύρεται το έκθεμα. Σε μια συνέντευξη στο παρελθόν έχει δηλώσει για την δουλειά της: «Πιστεύω ότι κάθε έργο τέχνης που δημιουργείται είναι πολιτικό. Είναι πολιτικό γιατί είμαστε κοινωνικά όντα και ό,τι και να κάνουμε, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από την αντανάκλαση της εποχής μας».
Η απόφαση Γεραπετρίτη έχει ξεσηκώσει θύελλα συμπαράστασης στα κοινωνικά δίκτυα στο χώρο της ομογένειας. Αρκετοί ομογενείς πόσταραν την ελληνική ρόζ σημαία στους προσωπικούς τους λογαριασμούς στο Facebook ασκώντας έντονη κριτική για την απόφαση του υπουργείου Εξωτερικών κάνοντας μέχρι και λόγο ότι οι εσωτερικές διπλωματικές έριδες που είχαν μοχλό συγκεκριμένα μηντιακά κανάλια οδήγησαν το έκθεμα στο μάτι του κυκλώνα μιας αντιπαράθεσης συμφερόντων στο χώρο της ομογένειας.
Η Γεωργία Λαλέ μεγάλωσε στην Αθήνα σε μια καλλιτεχνική οικογένεια. Ο πατέρας της, Χάρης Λαλές, είναι γλύπτης και χαράκτης που έχει δημιουργήσει πολλά μνημεία στην πρωτεύουσα και τα αδέρφια της, Κώστας και Πέτρος, είναι επίσης καλλιτέχνες. Αφού σπούδασε γλυπτική στην Αθήνα το 2013, ταξίδεψε στη Νέα Υόρκη για να συνεχίσει τις σπουδές στη Σχολή Εικαστικών Τεχνών μέσω υποτροφίας από το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή.
Από τότε που ζει στη Νέα Υόρκη, η Λαλέ έχει συμμετάσχει στο A.I.R. Μπιενάλε (2023), φεστιβάλ Art in Odd (AiOP) (2022) και στην Διεθνή Εβδομάδα Τέχνης της Βενετίας στην Ιταλία (2022). Έχει εκθέσει στο Smack Mellon και στο Border Project Space και έχει προσκληθεί να μιλήσει για τη δουλειά της στο MoMA Archives και στο Πανεπιστήμιο Yale. Η Λαλέ ήταν μέλος του TransBorder Art TV Residency στο Governors Island τον περασμένο Οκτώβριο και ήταν η πρώτη καλλιτέχνης που εκθέτει τη δουλειά της στο Ελληνικό Προξενείο στη Νέα Υόρκη για το Carte Blanche Project, μια νέα σειρά διμηνιαίων εκθέσεων τέχνης που παρουσιάζει έργο Ελλήνων καλλιτεχνών που ζουν στη Νέα Υόρκη.
SiteDesign