Βασκίνα: Ένα ρουστίκ Τσακωνοχώρι στις πλαγιές του Πάρνωνα

Το Λεωνίδιο και η ευρύτερη περιοχή της Κυνουρίας ήταν διαχρονικά ένας απομονωμένος τόπος. Για να φθάσει κανείς από την Αθήνα στο Λεωνίδιο έως και τα μέσα του 20ού αιώνα ο ευκολότερος τρόπος ήταν μέσω θαλάσσης. Οπότε δεν είναι τυχαίο ότι στις πλαγιές του Πάρνωνα υπάρχουν μερικά από τα πλέον αυθεντικά -έστω και πολύ μικρά- χωριά της Ελλάδας. Ένα τέτοιο είναι και το τσακώνικο χωριό με το όνομα Βασκίνα (ή Βοσκίνα).

Για να έρθει κανείς στη Βασκίνα, θα ακολουθήσει έναν ανηφορικό δρόμο βορειοδυτικά του Λεωνιδίου. Το χωριό βρίσκεται σε ένα οροπέδιο, 15 χιλιόμετρα μακριά από την παραλιακή κωμόπολη της Αρκαδίας. Η διαδρομή ως τη Βασκίνα δεν είναι η ευκολότερη αλλά είναι ενδιαφέρουσα. Οι δρόμοι είναι ελικοειδείς και θα οδηγείτε ανάμεσα στους εντυπωσιακούς τσακώνικους βράχους, ενώ σε κάποια σημεία θα έχετε και πανοραμική θέα στην πεδιάδα του Λεωνιδίου.

Απομονωμένος και άγριος τόπος η Βασκίνα είναι χτισμένη σε υψόμετρο 800 μέτρων. Το χωριό είναι χωρισμένο σε δύο οικισμούς την Άνω Βασκίνα και την Κάτω Βασκίνα. Στον άνω οικισμό βρέθηκαν τη δεκαετία του 1930 δύο θολωτοί μυκηναϊκοί τάφοι όπως και κεραμική της ίδιας εποχής, καθώς και σημάδια εκτεταμένου οικισμού. Πράγμα που μαρτυρά την κατοίκηση της περιοχής από την αρχαιότητα.

Photo: Περικλής Μεράκος

Photo: Περικλής Μεράκος

Photo: Περικλής Μεράκος

Σύμφωνα με όσα ξέρουμε, η περιοχή κατοικήθηκε ξανά στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, τότε εμφανίζεται και η ονομασία Βασκίνα (ή Βοσκίνα). Ένα τυπικό τσακώνικο χωριό το οποίο πέρασε περίοδο ακμής και παρακμής. Σήμερα, οι μόνιμοι κάτοικοι είναι ελάχιστοι και οι περισσότεροι συνεχίζουν το επάγγελμα των προγόνων τους, δηλαδή είναι κτηνοτρόφοι. Μεγαλώνουν τα αιγοπρόβατά τους σε στάνες και μαντριά γύρω από το χωριό και ζουν από αυτά. Η περιοχή, ούτως ή άλλως, χαρακτηρίζεται από εκτεταμένους βοσκοτόπους και ένα περιβάλλον που προσφέρεται για παραγωγή εξαιρετικού θυμαρίσιου μελιού. Βέβαια, τα τελευταία χρόνια πολλοί από τους βοσκοτόπους έχουν μετατραπεί σε φωτοβολταϊκά πάρκα.

Όπως συμβαίνει και με άλλα μικρά μέρη της ελληνικής υπαίθρου, το highlight της ζωής στο χωριό είναι τα πανηγύρια του καλοκαιριού, καθώς επιστρέφουν ξενιτεμένοι από τις μεγάλες πόλεις αλλά και γενικά κόσμος που το επισκέπτεται είναι περισσότερος. Στη Βασκίνα αυτό συμβαίνει στις 19 και 20 Ιουλίου για τη γιορτή του Προφήτη Ηλία. Μία άλλη γιορτή γίνεται στα τέλη Αυγούστου και ονομάζεται «Μέρα των Βοσκών». Τα κατσίκια και τα αρνιά ψήνονται σε μεγάλους ξυλόφουρνους και οι φιλόξενοι κάτοικοι προσφέρουν άφθονο κρασί, ψωμί ζυμωτό και άλλους μεζέδες.

Οι ελάχιστοι μόνιμοι κάτοικοι στο χωριό είναι κυρίως κτηνοτρόφοι/Photo: Περικλής Μεράκος

Photo: Περικλής Μεράκος

Photo: Περικλής Μεράκος

Το βέβαιο είναι ότι όποιος βρεθεί σε αυτές τις γιορτές θα καταλάβει ότι οι Βασκινιώτες -μόνιμοι κάτοικοι και μη- αγαπούν τον τόπο τους και την τσακώνικη κληρονομιά τους. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια έχουν καθιερώσει και το ετήσιο μνημόσυνο των εκλιπόντων Βασκινιωτών, την τελευταία Κυριακή του Αυγούστου. Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης τελετής έγκειται στο ότι η επιμνημόσυνη δέηση ψάλλεται στην τσακώνικη διάλεκτο από Τσάκωνες ιερείς και ψάλτες και υπάρχει μεγάλη συμμετοχή. Ένα δρώμενο που δεν είναι μόνο θρησκευτικό αλλά λειτουργεί και ως συλλογικό στοιχείο ταυτότητας για τους Τσάκωνες και τους φέρνει κοντά στην πανάρχαια γλώσσα και την ιδιαιτερότητα της κοινότητάς τους.

Η Βασκίνα είναι ένα τυπικό χωριό της Τσακωνίας/Photo: Περικλής Μεράκος

O Άγιος Νικόλαος Σίντζας δείχνει λες και ξεπροβάλλει από την επιβλητική σπηλιά όπου έχει διαμορφωθεί. Photo: Περικλής Μεράκος

Η ίδια η Βασκίνα δεν έχει ιδιαίτερα αξιοθέατα όμως σε απόσταση περίπου 25 χιλιομέτρων ή 45 λεπτών με το αυτοκίνητο βρίσκεται ένα θρησκευτικό μνημείο που σίγουρα αξίζει να επισκεφθείτε αν βρεθείτε στην περιοχή.

Σκαρφαλωμένος σε 500 μέτρα υψόμετρο σε μια δύσβατη περιοχή του Πάρνωνα γεμάτη απόκρημνους κοκκινωπούς βράχους ο Άγιος Νικόλας Σίντζας μοιάζει να απλώνει το «κεφάλι» του έξω από τη φυσική σπηλιά εντός της οποίας έχει λαξευτεί και διαμορφωθεί. Το συγκεκριμένο μοναστήρι που στέκεται εκεί για εκατοντάδες χρόνια μοιάζει αρκετά με άλλες γνωστότερες μονές που έχουν φτιαχτεί πάνω σε απόκρημνους βράχους, όπως η Μονή Κηπίνας στα Τζουμέρκα και η Παναγία Χοζοβιώτισσα στην Αμοργό.

Η θέα που απολαμβάνετε από το μοναστήρι φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Η καλύτερη εποχή για να έρθετε εδώ κατά τη γνώμη μας είναι την άνοιξη όταν η εύφορη πεδιάδα του Λεωνιδίου έχει αποκτήσει υπέροχα χρώματα.

Mερικά tips και πληροφορίες για μια εκδρομή στον Πάρνωνα

Αξίζει να έρθετε εδώ με ένα στιβαρό αυτοκίνητο καθώς ο Πάρνωνας έχει μερικές από τις ωραιότερες διαδρομές για τους φίλους τη οδήγησης.

Ο πιο σύντομος δρόμος για να έρθετε στον Πάρνωνα είναι από τον αυτοκινητόδρομο Τρίπολης-Σπάρτης, αν όμως έχετε διάθεση για περιήγηση μια πολύ όμορφη διαδρομή για να τον προσεγγίσετε είναι σκαρφαλώνοντας τον φιδωτό δρόμο που σε ανεβάζει από το Λεωνίδιο προς τον Κοσμά. Η αυτοκινητάδα –όλο και πιο ψηλά στο βουνό, όλο και πιο μέσα στη χαράδρα– είναι απολαυστική.

Είναι ένα βουνό καταπράσινο, επομένως θεωρούμε ότι η καλύτερη εποχή για να έρθετε εδώ είναι την άνοιξη. Όμως, και το καλοκαίρι, που στα χωριά υπάρχει περισσότερος κόσμος είναι μια εξαιρετική περίοδος.

Καστανίτσα/Photo: Shutterstock

Παρά τις ψηλές κορυφές του, ο Πάρνωνας είναι βουνό με πλούσια βλάστηση/Photo: Shutterstock

Μερικά ορεινά χωριά που διαθέτουν υποδομές διαμονής είναι η Καστάνιτσα και Κοσμάς στην Αρκαδία και η Βαμβακού στο κομμάτι του βουνού που ανήκει στη Λακωνία.

Για την καταγωγή και τη σημασία του των ονομασιών Τσακωνιά και Τσάκωνες υπάρχουν διάφορες θεωρίες. Μία από αυτές αναφέρει ότι σημαίνει ορεινός και δύσβατος τόπος, άλλη ότι είναι μια παραφθορά της λέξης Λάκωνες, ενώ άλλη θεωρεί ότι το όνομα προέρχεται από τους Τζέκωνες, επίλεκτο σώμα του βυζαντινού στρατού.

Στον Πάρνωνα βρίσκεται, το μοναδικό στην Ευρώπη, δάσος των δενδρόκεδρων το οποίο απλώνεται σε μια έκταση που ξεπερνά τα 740 στρέμματα. Ευκολότερη είναι η πρόσβαση για εκεί από την Μονή της Μαλεβής, κοντά στο κεφαλοχώρι του Αγίου Πέτρου.

Πηγή: travel.gr