Κρυφές συναινέσεις- Η κοινωνία υποδεικνύει, τα κόμματα κωφεύουν…

Η δημοσκοπική εφεύρεση του “Κανένα” απαντά εδώ και αρκετά χρόνια στα πολιτικά αδιέξοδα και στην απουσία κοινωνικής αντιστοίχησης των πολιτικών δυνάμεων. Φαινόμενο με εξάρσεις και υφέσεις κατά περιόδους, υπαρκτό, ωστόσο, διαχρονικά. Ενίοτε, όμως, ο “Κανένας” είναι η βολική παύση του ψηφοφόρου στο δίλημμα “ο ένας ή ο άλλος”, από την άλλη είναι πιθανό να αποτελεί μερικές φορές και την διαφυγή επειδή δεν δίνεται στον ερωτώμενο (ψηφοφόρο/πολίτη) η επιλογή των συνδυασμών, των συγκερασμών και των συναινέσεων.

Σεραφείμ Κοτρώτσος

Η δημοσκόπηση της Metron Analysis που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο του ekyklos (εμπνεύσεως και καθοδήγησης του Ευάγγελου Βενιζέλου) απαντά πιθανώς στο θέμα που θέσαμε εισαγωγικά. Και όχι μόνο αυτό. Στο βαθμό που τα ποιοτικά στοιχεία είναι ακριβή, όπως και η ανάγνωσή τους, είναι αποκαλυπτικό το γεγονός/συμπέρασμα πως μεγάλη μερίδα της κοινωνίας –κατά κύριο λόγο οι νεότερες γενιές- είναι πολύ πιο προωθημένη απ΄ ότι τα πολιτικά υποκείμενα. Και το αντίστροφο: τα κόμματα δεν διαθέτουν γείωση στις κοινωνικές τάσεις και τελικά υιοθετούν ή υπηρετούν τις πλέον συντηρητικές απόψεις που αντιστοιχούν στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Τρανό παράδειγμα το εύρημα της δημοσκόπησης σχετικά με τα ελληνοτουρκικά- και ίσως θα άξιζε να το προσεγγίσει κανείς με την κομματική διαχείριση του θέματος της Συμφωνίας των Πρεσπών που συντάραξε το πολιτικό σκηνικό πριν μόλις πέντε χρόνια.

Στην μέτρηση αποτυπώνονται πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με τις τάσεις της κοινωνίας:

1. Σχετικά με την προοπτική αποδοχής αμοιβαίας προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το 68% δηλώνουν πως συμφωνούν και μόλις το 28% ότι διαφωνούν. Δεδομένου ότι η Χάγη σηματοδοτεί εκ των πραγμάτων έναν συμβιβασμό, το γεγονός ότι το 7 στους 10 επιθυμούν μία τέτοια προοπτική έχει ενδιαφέρον (θα γίνει ακόμα περισσότερο παρακάτω). Αυτό το 68% του μέσου όρου εμπεριέχει, μάλιστα, την κρυφή συναίνεση των μεγαλύτερων κομμάτων του πολιτικού συστήματος. Μεταξύ των ψηφοφόρων της Ν.Δ γίνεται 72% (!), του ΣΥΡΙΖΑ 78% (πιό λογικό), και του ΠΑΣΟΚ 76%. Ακόμα και στο ΚΚΕ είναι πλειοψηφικό-58%. Ως προς την ιδεολογική (αυτο)τοποθέτηση: Κατά 69% συμφωνούν οι αριστεροί, 75% οι κεντροαριστεροί, 66% οι κεντρώοι, 77% οι κεντροδεξιοί (!!) και 60% οι δεξιοί (!!!). Ως προς δε τις ηλικίες: GenZ (17-26), 68% Millenials (27-42) 65% GENX (43-58) 66% Boomers (59-77) 70% Silent (78>) 75%. Εντυπωσιακό;
2. Εντυπωσιακότερο έως …ανήκουστο είναι ωστόσο το αποτέλεσμα στην ερώτηση με εναλλακτικές για το εάν είναι αναγκαίος ο διάλογος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Στην απάντηση “Για όλα τα θέματα που θέτουν και οι δύο πλευρές” στοιχίζεται θετικά το 53% (!!!), στο “Μόνο για θέματα που θέτει η Ελλάδα” το 27%, και στο “Κανένα περιθώριο για διάλογο” το 19%. Τι είπατε;

Δηλαδή, πάνω από πέντε στους δέκα πολίτες εμφανίζονται όχι μόνο να θεωρούν αναγκαίο τον διάλογο με την Τουρκία αλλά εμφανίζονται να αποδέχονται αυτός να γίνει επί μιας συνολικής ατζέντας στην οποία η Τουρκία μπορεί να θέσει θέματα που θεωρούνται δικές μας “κόκκινες γραμμές”!

Εάν αναλύσει κανείς την ανθρωπογεωγραφία εκείνων που απαντούν θετικά στο παραπάνω ερώτημα, το γενικό 53%:

*Γίνεται 75% στους νέους (17-26 ετών), 64% στους 27-42 ετών, 52% στους 43-58 ετών, 41% στους 59-77 ετών, και 46% στους άνω των 78. Μεταξύ των ψηφοφόρων της Ν.Δ (που θεωρούσαν “προδοσία” τις Πρέσπες…) το 51% λέει “ναι” σε διάλογο με την Τουρκία εφ’ όλης της ύλης (αποστρατικοποίηση, Θράκη, χωρικά ύδατα;…), σε εκείνους του ΣΥΡΙΖΑ το 60%, στου ΠΑΣΟΚ το 53%, στου ΚΚΕ το 60%. Στους αριστερούς το 63%, στους κεντροαριστερούς το 55%, στους κεντρώους το 58%, στους κεντροδεξιούς το 48%, στους δεξιούς το 42% (!). Κι άλλες κρυφές συναινέσεις;

Σε άλλο τμήμα της έρευνας σχετικά με το εκλογικό σύστημα διαπιστώνεται μία ακόμα έκπληξη:

*Το 83% των ψηφοφόρων επιθυμεί σταθερό σύστημα διεξαγωγής των εκλογών (Ν.Δ 87%, ΣΥΡΙΖΑ 84%, ΠΑΣΟΚ 84%)

*Όταν δεν ερωτώνται ποιό πρέπει να είναι αυτό το εκλογικό σύστημα, το 48% απαντά υπέρ της απλής αναλογικής και το 46% υπέρ της ενισχυμένης. Το εύρημα έχει τρομακτικό (κατά κυριολεξία) ενδιαφέρον και ίσως αποδεικνύει πως την υπόθεση της απλής αναλογικής, παρότι την επιθυμεί ένας στους δύο, την ναρκοθέτησαν οι χειρισμοί των κομμάτων της κεντροαριστεράς και αριστεράς- οι χειρισμοί της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ, η απόρριψη για μικροπολιτικούς λόγους από τα άλλα κόμματα αλλά και η απουσία κλίματος επικοινωνίας μεταξύ τους τα προηγούμενα χρόνια (κι εδώ η ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ είναι μεγάλη).

Συμπέρασμα: η κοινωνία έχει διάθεση για συγκλίσεις και συνεργασίες, ακόμα και συμμαχικές κυβερνήσεις. Σε κάθε περίπτωση επιθυμεί να επιλύονται μεγάλα και πολύ μεγάλα (όπως τα εθνικά ζητήματα) μέσω συμβιβασμών και συναινέσεων. Το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί. Ή ακριβέστερα η μέχρι σήμερα αρχιτεκτονική του πολιτικού συστήματος δεν μπορεί να ανταποκριθεί. Προτιμά τις μικρές ή μεγαλύτερες ηγεμονίες, τον βολικό αναχωρητισμό, κάποιες φορές τον λαϊκισμό, και την ανέξοδη κριτική…

Ειδικότερα, δε, ως προς την κεντροαριστερά, η έρευνα είναι αποκαλυπτική ακόμα πιο έντονα διότι δείχνει τον δρόμο μιας ευρείας πολιτικής προσέγγισης σχετικά με το τι ζητούν (ματαίως έως τώρα) μεγάλες κοινωνικές ομάδες, ιδιαίτερα οι πιο νέες σε ηλικία και πιο δυναμικές. Το μέλλον είναι εδώ, τα κόμματα, όμως, της κεντροαριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ,ΠΑΣΟΚ) δεν δείχνουν ικανά να αντιληφθούν αυτή την τάση. Η Ν.Δ, δε, δεν έχει ανάγκη να την αντιληφθεί σε βάθος όσο δεν υπάρχει εναλλακτική λύση διακυβέρνησης και άλλη πρόταση που να αμφισβητεί την ηγεμονία της.

ΔΕΙΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ METRON ANALYSIS ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΟ EKYKLOS (εδώ)