Guardian/Παρασκήνιο: Ποιές χώρες διαφώνησαν με την “παύση” για να μην θεωρηθεί αίτημα για εκεχειρία στη Γάζα – Η παρέμβαση Μητσοτάκη

Οι 27 ηγέτες της Ε.Ε. κατά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, επιχειρώντας να τηρήσουν πολιτικές ισορροπίες συμφώνησαν μεν σε κοινό ανακοινωθέν χωρίς το αίτημα για εκεχειρία. Μάλιστα στο παρασκηνίο υπήρξαν διαφωνίες για το εάν θα υπάρχει αναφορά σε «ανθρωπιστική παύση» ή «ανθρωπιστικές παύσεις», καθώς το πρώτο παραπέμπει σε εκεχειρία.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα τονίζεται ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση εκφράζει τη βαθύτατη ανησυχία της για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα και καλεί για συνεχή, ταχεία, ασφαλή και απρόσκοπτη ανθρωπιστική πρόσβαση και βοήθεια για να φτάσει σε όσους έχουν ανάγκη μέσω όλων των απαραίτητων μέτρων, συμπεριλαμβανομένων ανθρωπιστικών διαδρόμων και παύσεων για ανθρωπιστικές ανάγκες».

«Επιβεβαιώνοντας τη δήλωση των μελών του της 15ης Οκτωβρίου 2023, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο τη Χαμάς για τις βάναυσες και αδιάκριτες τρομοκρατικές επιθέσεις της σε ολόκληρο το Ισραήλ. Η χρήση αμάχων ως ανθρώπινων ασπίδων από τη Χαμάς είναι μια ιδιαίτερα άθλια θηριωδία» επισημαίνουν.

Υπογραμμίζουν ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει έντονα το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Επαναλαμβάνει την έκκλησή της προς τη Χαμάς να απελευθερώσει αμέσως και άνευ όρων όλους τους ομήρους.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει ότι «θα συνεργαστεί στενά με τους εταίρους στην περιοχή για την προστασία των αμάχων, την παροχή βοήθειας και τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε τροφή, νερό, ιατρική περίθαλψη, καύσιμα και καταφύγιο, διασφαλίζοντας ότι η βοήθεια αυτή δεν γίνεται κατάχρηση από τρομοκρατικές οργανώσεις».

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει την ανάγκη να αποφευχθεί η περιφερειακή κλιμάκωση και να υπάρξει συνεργασία με τους εταίρους από την άποψη αυτή, συμπεριλαμβανομένης της Παλαιστινιακής Αρχής.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει «έτοιμη να συμβάλει στην αναβίωση μιας πολιτικής διαδικασίας στη βάση της λύσης των δύο κρατών, μεταξύ άλλων μέσω της προσπάθειας για την Ημέρα της Ειρήνης», και χαιρετίζει τις διπλωματικές πρωτοβουλίες για την ειρήνη και την ασφάλεια και υποστηρίζει τη διεξαγωγή μιας διεθνούς ειρηνευτικής διάσκεψης σύντομα.

Τέλος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη καταπολέμησης της διάδοσης παραπληροφόρησης και παράνομου περιεχομένου και υπογραμμίζει τη νομική ευθύνη των πλατφορμών σε αυτό το πλαίσιο.

Το παρασκήνιο της διαφωνίας

Όπως είχε διαρρεύσει νωρίτερα υπήρχαν διαφωνίες στη Σύνοδο Κορυφής στο αίτημα να υπάρξει εκεχειρία (παύση ήταν η λέξη που υπήρχε στο προσχέδιο του ανακοινωθέντος). O Guardian επισήμανε σε ρεπορτάζ του ότι το τελικό ανακοινωθέν, μετά από αρνήσεις κρατών όπως η Γερμανία, η Τσεχία και η Αυστρία, δεν θα περιλαμβάνει τη λέξει «παύση», προκειμένου να μην υπάρξει η υποψία ότι η Ε.Ε. ζητάει κατάπαυση πυρός. 

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ δήλωσε:

• «Όλοι αναγνωρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα με σεβασμό του διεθνούς δικαίου και την ίδια ώρα είναι εξαιρετικά σημαντικό να είναι δυνατή η ανθρωπιστική πρόσβαση. Είναι σημαντικό η ΕΕ να δείξει ότι είναι «ενωμένη για την υπεράσπιση των αξιών και των αρχών μας. Οι άμαχοι πρέπει να προστατεύονται πάντα και παντού». 

Απ’ την πλευρά της η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σημείωσε:

• «Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται χρήματα για να αντιμετωπίσει τις κρίσεις. Βλέπουμε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται. Βλέπουμε ότι οι απεχθείς τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ τώρα βλάπτουν τον Παλαιστινιακό λαό και απειλούν να αποσταθεροποιήσουν όλη την περιοχή. Μετανάστες αναγκάζονται να αναζητήσουν καλύτερη ζωή και έρχονται στις ακτές μας σε μεγάλους αριθμούς. Με όλες αυτές τις προκλήσεις η Ε.Ε. πρέπει να δράσει και να είναι ενωμένη και αποφασισμένη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προχωρά σε ενέργειες όπως η βοήθεια στο Κίεβο, η ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα και η προσπάθεια διαχείρισης της μετανάστευσης, όμως όλα αυτά απαιτούν χρηματοδότηση. Για τον λόγο αυτό πρότεινα αναθεώρηση του προϋπολογισμού της Ε.Ε».

Η παρέμβαση Μητσοτάκη

Tην ανάγκη αύξησης των κονδυλίων για το Μεταναστευτικό και των πόρων του Ταμείου Αλληλεγγύης υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συζήτηση για την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, την πρώτη ημέρα της Συνόδου Κορυφής της Ευρωπαικής Ένωσης στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές. Τόνισε, επίσης, ότι η κλιματική αλλαγή και οι φυσικές καταστροφές απαιτούν νέους πόρους στον προυπολογισμό της Ένωσης, ειδικά για τις χώρες της Μεσογείου.

• Οι ίδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι τη συγκεκριμένη θέση είχε διατυπώσει ο κ. Μητσοτάκης στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Ν.Υόρκη τον περασμένο Σεπτέμβριο, προαναγγέλλοντας μάλιστα τότε την πρωτοβουλία του να θέσει το θέμα μέσω επιστολής του προς τους ηγέτες της MED9, ώστε να υπάρξει κοινή παρέμβαση των ηγετών του Νότου προς τον Πρόεδρο του Ευρωπαικού Συμβουλίου.

Μάλιστα, η πρόταση του πρωθυπουργού είχε συζητηθεί στη Σύνοδο της MED9 στη Βαλέτα και είχε αποσπάσει ευρεία στήριξη τόσο δημοσίως όσο και κατ’ιδίαν. Η Ελληνική πρωτοβουλία κατέληξε με την αποψινή επιστολή προς τον Σαρλ Μισέλ, την οποία υπογράφουν οι 8 από τους 9 ηγέτες της MED9.

Με το σταγονόμετρο η ανθρωπιστική βοήθεια

Στο μεταξύ αργά το βράδυ ο επικεφαλής ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ σε άλλη μια δραματική παρέμβαση για το εξελισσόμενο δράμα, προειδοποίησε ότι η βοήθεια «μετά βίας διοχετεύεται» στη Γάζα καθώς ο κόσμος «αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στα δικαιώματα ενός μέρους της ανθρωπότητας».

Ο Μάρτιν Γκρίφιθς, ο Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για Ανθρωπιστικές Υποθέσεις, λέει ότι «οι σφοδροί βομβαρδισμοί στη Γάζα συνεχίζονται και επιδεινώνονται, ακόμη και σε περιοχές που υποτίθεται ότι είναι πιο ασφαλείς».

Σε μια ανάρτηση στο X ο Γκρίφιθς λέει ότι «οι κανόνες του πολέμου είναι σαφείς» ότι οι πολίτες πρέπει να προστατεύονται και να έχουν τα απαραίτητα για να επιβιώσουν.

Η υπηρεσία του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες είπε επίσης ότι τα τρέχοντα αποθέματά της σε καύσιμα στη Γάζα έχουν σχεδόν εξαντληθεί πλήρως, «αναγκάζοντας τις υπηρεσίες που σώζουν ζωές να σταματήσουν». Αυτό περιλαμβάνει την παροχή νερού καθώς και καυσίμων για τον τομέα της υγείας, αρτοποιεία και γεννήτριες.

Ο εκπρόσωπος του Ισραηλινού Στρατού Ντάνιελ Χαγκάρι δήλωσε το βράδυ της Πέμπτης ότι προς το παρόν δεν εισέρχονται καύσιμα στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με εντολές της κυβέρνησης. «Τα καύσιμα είναι ένα κεντρικό ζήτημα», είπε ο Χάγκαρι, «Μέρος της δραστηριότητάς τους [της Χαμάς] βασίζεται στα καύσιμα».