FT/ ΓΑΖΑ: Τι προβλέπουν οι διεθνείς συμβάσεις για τους “κανόνες του πολέμου”

Η σύγκρουση Ισραήλ- Χαμάς εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ποιοι νόμοι ισχύουν — και πόση συνάφεια είναι πιθανό να έχουν με ό,τι συμβαίνει επί τόπου. Ο Μάρτιν Γκρίφιθς, αναπληρωτής γενικός γραμματέας του ΟΗΕ για ανθρωπιστικές υποθέσεις, δήλωσε: «Το μήνυμά μου προς όλες τις πλευρές είναι ξεκάθαρο: οι νόμοι του πολέμου πρέπει να τηρούνται».

Συμβάσεις της Γενεύης

Οι κανόνες του πολέμου προέρχονται από διεθνείς συνθήκες, το ανθρωπιστικό και το λεγόμενο εθιμικό δίκαιο. Αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες των πιο καταστροφικών εχθροπραξιών, συμπεριλαμβανομένου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως οι Συμβάσεις της Γενεύης  οι οποίες υπεγράφησαν το  1949.

Οι νόμοι αφορούν στο δικαίωμα άμυνας των κρατών, τον βαθμό βίας που μπορούν να χρησιμοποιήσουν και την προστασία των αμάχων.

Μια σημαντική αρχή είναι ότι οι νόμοι για τα εγκλήματα πολέμου δεν λαμβάνουν υπόψη πολιτικά αίτια. Η επιδίωξη ενός απελευθερωτικού αγώνα όπως αυτός που έχουν διακηρύξει οι παλαιστινιακές ομάδες,  δεν θεωρείται νομική δικαιολογία για την εκ προθέσεως ή αδιάκριτη δολοφονία αμάχων.

Το Ισραήλ απέσυρε τα στρατεύματά του από τη Γάζα το 2005, αλλά έχει θέσει την περιοχή σε αποκλεισμό. Ο ΟΗΕ εξακολουθεί να θεωρεί ότι η Γάζα είναι κατεχόμενη. «Τρομοκράτες όπως η Χαμάς στοχεύουν σκόπιμα αμάχους, αλλά οι δημοκρατίες δεν το κάνουν», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, κατά την επίσκεψη του στο Ισραήλ.

Εθιμικό Δίκαιο

Μια χώρα έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της εάν δεχτεί ένοπλη επίθεση, σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ και το εθιμικό διεθνές δίκαιο.

Αλλά μια θεμελιώδης αρχή είναι ότι ακόμα κι αν η μια πλευρά έχει διαπράξει εγκλήματα, δεν δικαιολογεί τα αντίποινα. Η απάντηση θα  πρέπει να επικεντρωθεί στη στρατιωτική ήττα των  αντιπάλων και όχι στη συλλογική τιμωρία.

Επιχειρήσεις σε περιοχές αμάχων

Το Διεθνές Δίκαιο απαγορεύει τις σκόπιμες επιθέσεις σε πολιτικούς στόχους. Νοσοκομεία, σχολεία και τόποι λατρείας θεωρούνται μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις, όπου κανονικά θα απαγορευόταν η επίθεση. Οι προφυλάξεις μπορεί να περιλαμβάνουν την έκδοση προειδοποίησης ότι επίκειται επίθεση, όπως η προειδοποίηση του Ισραήλ προς τους κατοίκους της βόρειας Γάζας — αν και πάλι,  δεν αφαιρεί την ευθύνη ενός μαχητή έναντι των αμάχων.

Τακτικές πολιορκίας

Τα πρόσθετα πρωτόκολλα της Σύμβασης της Γενεύης του 1977 απαγορεύουν τη χρήση της πείνας ως πολεμικού όπλου. Απαγορεύεται η «επίθεση, καταστροφή ή αφαίρεση αγαθών, απαραίτητων για την επιβίωση του άμαχου πληθυσμού». Αυτά περιλαμβάνουν «τρόφιμα, πόσιμο νερό, γεωργικές εκτάσεις, και αρδευτικά έργα».

Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο  ανακοίνωσε ότι ήδη ερευνά  την διάπραξη πιθανών εγκλημάτων πολέμου και από τις δυο πλευρές. Ωστόσο το Ισραήλ δεν είναι μέλος του και δε αναγνωρίζει τη δικαιοδοσία του. Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει ενταχθεί από το 2015

Αναδημοσίευση από το KREPORT