Αύξηση 15% στην τιμή του φυσικού αερίου – Ο πόλεμος στο Ισραήλ και το “μέτωπο” στη Β. Ευρώπη – Υποψίες για νέα δολιοφθορά σε αγωγό

Νέο πονοκέφαλο σε traders, προμηθευτές, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και νοικοκυριά προκαλεί το νέο «ξαφνικό» ράλι στο οποίο επιδίδονται οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου στον κόμβο διαπραγμάτευσης The ICE στο Άμστερνταμ (τιμές ttf) σήμερα Πέμπτη 12 Οκτωβρίου, χτυπώντας υψηλό 7μήνου. Τα futures για την τιμή του συμβολαίου μηνός Νοεμβρίου έχουν εκτοξευθεί σημαντικά, πάνω ακόμη και από 15%, με αποτέλεσμα η τιμή του συμβολαίου πλέον να είναι στα 53 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα, αγγίζοντας υψηλό επτά μηνών.

Όπως αναφέρει το Bloomberg και οι Financial Times, οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Μάρτιο σήμερα, Πέμπτη, καθώς οι traders ανησυχούν ότι ο παγκόσμιος εφοδιασμός ενέργειας θα δεχτεί πλήγμα από διακοπές και αναταραχές σε αγωγούς όπως επίσης και από τη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Στα 53 ευρώ η μεγαβατώρα

Η τιμή των συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης για το ολλανδικό φυσικό αέριο, το ευρωπαϊκό σημείο αναφοράς (ttf), αυξήθηκε έως και 15,4% στα 53 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Η τιμή έχει αυξηθεί περισσότερο από 30%, μετά από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Αυτό το νέο άλμα στις τιμές είναι το πλέον πρόσφατο «τράνταγμα» σε μια αγορά που υπήρξε εξαιρετικά ασταθής μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία πέρυσι. Οι τιμές έχουν πέσει από το ανώτατο όριο άνω των 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Αύγουστο του 2022 και η Ευρώπη έχει γεμίσει σε μεγάλο βαθμό τις υπόγειες αποθήκες της με φυσικό αέριο ενόψει του χειμώνα. Αυτό την προστατεύει προς το παρόν από περαιτέρω αναταραχή, σχολιάζουν οι FT.

Ωστόσο, οι συνεχιζόμενες αυξήσεις στο Ολλανδικό Χρηματιστήριο, θα ωθήσουν ξανά προς τα ύψη τις τιμές για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές μόλις μειωθούν τα χειμερινά αποθέματα της ηπείρου στις υπόγειες αποθήκες, λένε οι FT. Ενώ οι αγορές πετρελαίου έχουν σε μεγάλο βαθμό αποφύγει, προς το παρόν, τον αντίκτυπο της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς, οι traders ανησυχούν ολοένα και περισσότερο για την ασφάλεια των προμηθειών ανά τον κόσμο.

Η διπλή απειλή

Σε απάντηση στην επίθεση της Χαμάς, το Ισραήλ μείωσε τις εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο, από όπου το αέριο ταξιδεύει στη συνέχεια ως LNG και προς την Ευρώπη. Ταυτόχρονα όμως, η Φινλανδία είπε ότι υποψιάζεται ότι ένας κατεστραμμένος αγωγός είχε υποστεί δολιοφθορά, ενώ οι απεργίες των εργαζομένων στην Αυστραλία δεν έχουν επιλυθεί.

«Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν λόγω της χαμηλότερης προσφοράς, αλλά, αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό, είναι οι κίνδυνοι που αναδεικνύονται ξανά για την ασφάλεια της προσφοράς», δήλωσε ο Έντουαρντ Γκάρντνερ, οικονομολόγος εμπορευμάτων στην Capital Economics, σε σημείωμα την Πέμπτη. «Ίσως η μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι η σύγκρουση Χαμάς-Ισραήλ θα μπορούσε να μετατραπεί σε περιφερειακή σύγκρουση».

Τη Δευτέρα, το υπουργείο Ενέργειας του Ισραήλ διέταξε τη μεγάλη αμερικανική εταιρεία Chevron να αναστείλει προσωρινά τις εργασίες στο πεδίο αερίου Tamar, το πλησιέστερο από τα τρία ισραηλινά υπεράκτια έργα φυσικού αερίου στη Γάζα, λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια.

Το οικόπεδο Tamar αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ της ετήσιας παραγωγής φυσικού αερίου του Ισραήλ που ξεπερνά τα 20 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, σύμφωνα με την Capital Economics. Αν και το μεγαλύτερη ποσότητα φυσικού αερίου που παράγει το Ισραήλ καταναλώνεται εντός της χώρας, περίπου το ένα τρίτο εξάγεται μέσω αγωγών στην Αίγυπτο και στις παγκόσμιες αγορές. Είναι επίσης σημαντικός προμηθευτής υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG στην Ευρώπη.

«Με το οικόπεδο Tamar εκτός, το Ισραήλ θα δυσκολευτεί να συνεχίσει να εξάγει φυσικό αέριο στην Αίγυπτο μέσω αγωγού. Αυτό σημαίνει ότι οι εξαγωγές LNG της Αιγύπτου στην παγκόσμια αγορά είναι απίθανο να ανακάμψουν σημαντικά», πρόσθεσε ο Gardner.

Την ίδια στιγμή, η παραγωγή στο άλλο σημαντικό πεδίο φυσικού αερίου του Ισραήλ, το κοίτασμα Λεβιάθαν κοντά στον Λίβανο, θα μπορούσε επίσης να σταματήσει εάν επεκταθεί η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, πρόσθεσε ο ίδιος.

Το «μέτωπο» στη βόρεια Ευρώπη

Παράλληλα, στη Βόρεια Ευρώπη, οι traders ανησυχούν ότι μια διαρροή που εντοπίστηκε την Κυριακή σε αγωγό φυσικού αερίου στη Βαλτική Θάλασσα μήκους 77 χιλιομέτρων μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας μπορεί να ήταν αποτέλεσμα δολιοφθοράς.

Αυτό αναφέρει και ο εξειδικευμένος σκανδιναβικός οίκος Montel, υποστηρίζοντας πως οι τιμές εκτοξεύθηκαν 15% κυρίως λόγω της «είδησης» που κυκλοφόρησε για πιθανό σαμποτάζ στον αγωγό «Balticconnector» που ενώνει Φινλανδία – Εσθονία, κάτι που πύκνωσε τα σύννεφα και πυροδότησε φόβους για περαιτέρω επιθέσεις σε περιφερειακές υποδομές φυσικού αερίου.

«Οι πιθανές γεωπολιτικές προεκτάσεις της διαρροής του αγωγού στη Βαλτική είναι κατά το μείζον ο κινητήριος μοχλός των αυξήσεων των τιμών παρά η διαταραχή της παροχής φυσικού αερίου στην αγορά», δήλωσε ο Tom Marzec-Manser, επικεφαλής ανάλυσης αερίου στην ICIS, μια εταιρεία πληροφοριών για την αγορά ενέργειας.

Ο Φινλανδός πρόεδρος Sauli Niinistö συζήτησε τη ζημιά με τον Jens Stoltenberg, γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, και η χώρα εργάζεται για να αποκαλύψει τους λόγους πίσω από τη διαρροή, καθώς και μια ζημιά σε ένα data cable – καλώδιο δεδομένων – μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας.

Η έλλειψη σαφήνειας σχετικά με τα αίτια της διαρροής έχει δημιουργήσει «πολλή νευρικότητα» μεταξύ των traders, είπε ο Marzec-Manser.

Και το κερασάκι στην τούρτα

Εν τω μεταξύ, οι απειλές για απεργία από τους Αυστραλούς εργαζομένους σε εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου της αμερικανικής Chevron, εντείνουν τις ανησυχίες για την παγκόσμια προσφορά.

Η εργασιακή διαμάχη στην μακρινή Αυστραλία (οφείλεται σε απεργίες για αυξήσεις μισθών) αποδεικνύει πώς οι ευρωπαϊκές τιμές επηρεάζονται ολοένα και περισσότερο από την παγκόσμια αγορά LNG, καθώς απογαλακτίζεται από το φθηνό ρωσικό αέριο.

Οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε διαμάχη με τη Chevron σχετικά με τους όρους αμοιβής στις εγκαταστάσεις Gorgon και Wheatstone, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 7% της παγκόσμιας προσφοράς LNG.