Από ποιους τύπους καρκίνου προστατεύει τα δύο φύλα ο εμβολιασμός έναντι του HPV

Ο ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων, ή αλλιώς HPV, είναι ένας ιός που προκαλεί μια κοινή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη. Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι HPV. Η λοίμωξη από ορισμένους τύπους μπορεί να προκαλέσει κονδυλώματα. Από κάποιους άλλους, ιδίως τους τύπους 16 και 18, μερικές φορές προκαλεί καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και άλλα είδη καρκίνου, όπως καρκίνο του αιδοίου και του κόλπου στις γυναίκες. Μπορεί επίσης να προκαλέσει καρκίνο του πρωκτού και του φάρυγγα σε άντρες και γυναίκες, καθώς και καρκίνο του πέους στους άντρες.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Για να κατανοήσουμε πόσο προστατεύει ο εμβολιασμός κατά του hpv άνδρες και γυναίκες αρκεί να λάβουμε υπόψη ότι:

·         ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας οφείλεται κατά 99,7% στον hpv

·         ο καρκίνος του γυναικείου κόλπου οφείλεται κατά 82% στον hpv

·         ο καρκίνος του αιδοίου κατά 55%

·         ο καρκίνος του πρωκτού σε άντρες και γυναίκες κατά 88%

·         ο καρκίνος του πέους κατά περίπου 52%

·         ο καρκίνος του στοματοφάρυγγα κατά 72% και στα δύο φύλα

·         ο καρκίνος του στόματος κατά 3-8% και στα δύο φύλα

·         ο καρκίνος του λάρυγγα κατά 10-12% και στα δύο φύλα.

«Κάθε άτομο, άνδρας ή γυναίκα, που εμβολιάζεται κατά του HPV θα έχει προστασία από αυτούς τους τύπους καρκίνου στα αντίστοιχα ποσοστά. Το πιο θεαματικό ποσοστό είναι το 99,7%, η προστασία που παρέχει ο εμβολιασμός από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας! Μπορούμε να πούμε ότι είναι ο μόνος καρκίνος που πλέον εξαλείφεται! Δεν μιλάμε, απλώς για προστασία! Οι άλλοι τύποι που αναφέραμε, δεν εξαλείφονται μεν αλλά υπάρχει πολύ μεγάλη προστασία έναντι αυτών και σημαντικότατη ελάττωση των κρουσμάτων», ανέφερε στο libre, ο κ. Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, στο πλαίσιο παρουσίασης μελέτης της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των Θηλωμάτων (HPV) για τον πώς θα εξαλειφθεί ο ιός HPV από τη χώρα μας.

Η εξάλειψη του ΚΤΜ στην Ελλάδα – μελέτη της Ελληνικής HPV Εταιρείας

Παρουσιάζοντας τα ευρήματα, σε ενημέρωση των ιατρικών συντακτών, ο κ. Θ. Αγοραστός εξήγησε ότι:

• Ο Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας (KTM) στην Ελλάδα δύναται να καταστεί σπάνιος το 2036, και να εξαλειφθεί το 2047, εάν, έως το 2030, η κάλυψη με HPV εμβολιασμό των κοριτσιών έως 15 ετών αυξηθεί στο 90% και η συμμετοχή των γυναικών στο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου με HPV testing ανά 5ετία ανέλθει στο 75%.
• Όσο νωρίτερα εφαρμοστούν οι πολιτικές για την επίτευξη των στόχων του HPV εμβολιασμού και του προσυμπτωματικού ελέγχου, τόσο πιο γρήγορα θα εξαλειφθεί ο Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας και τόσο περισσότερα περιστατικά και θάνατοι από  Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας θα αποφευχθούν. Παράλληλα, θα προληφθούν ή θα θεραπευθούν χιλιάδες περιστατικά προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας.

Ο εμβολιασμός κατά του HPV στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, ο εμβολιασμός κατά του HPV περιλαμβάνεται στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμού και η σύσταση αφορά κορίτσια και αγόρια από την ηλικία των 9 έως και τα 18 έτη της ηλικίας τους και καλύπτεται από το κράτος. Σχετικά με το ενδεχόμενο αποζημίωσης του εμβολίου πέρα των 18 ετών, ο κ. Αγοραστός εξηγεί: «Είναι δόκιμο είναι να διαχωρίσουμε την ένδειξη προς εμβολιασμό από την αποζημίωση του εμβολίου. Ένδειξη να εμβολιαστεί ένα άτομο κατά του HPV -άντρας ή γυναίκα- υπάρχει από την ηλικία των 9 ετών έως την ηλικία τουλάχιστον των 45 ετών (δεν έχουμε επαρκή στοιχεία μελετών για την ηλικία άνω των 45 ετών, όπου πιθανόν να υπάρχει όφελος). Σε καμία χώρα του κόσμου δεν αποζημιώνεται το εμβόλιο για τα άτομα όλων των ηλικιών και ούτε είναι εφικτό κάτι τέτοιο. Αξίζει, βέβαια, να αναφέρουμε ότι στη Σουηδία, αυτή τη στιγμή, εμβολιάζονται οι γυναίκες μέχρι την ηλικία των 30 ετών με αποζημίωση του εμβολιασμού, επειδή διαπιστώθηκε ότι ο δείκτης R0 επηρεάζεται καθοριστικά μέχρι την ηλικία των 29 έως 30 ετών. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον μοντέλο. Στην Ελλάδα, η αποζημίωση είναι από τα 9 έως και τα 18 και για τα δύο φύλα. Οι ηλικίες κατά τις οποίες θα αποζημιώνεται ο εμβολιασμός είναι θέμα κατά κύριο λόγο οικονομικό και αφετέρου πού υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη. Το ηλικιακό όριο που θα σταματήσει η εμβολιαστική αποζημίωση είναι θέμα κάθε κράτους ξεχωριστά. Ωστόσο, αυτές οι αποφάσεις είναι δυναμικού χαρακτήρα και υπάρχει η δυνατότητα να αναδιαμορφώνονται στην πορεία του χρόνου ανάλογα και με τα δεδομένα κάθε χώρας».

Το Ουζμπεκιστάν έχει επιτύχει κάλυψη 93%

Το εντυπωσιακό αυτό στοιχείο αποκάλυψε ο κ. Αγοραστός, επισημαίνοντας ότι δεν είναι η καλύτερη ενημέρωση στη χώρα που οδήγησε στην επίτευξη του στόχου της υψηλής προστασίας του πληθυσμού έναντι του ιού. Είναι ο τρόπος που εφαρμόζονται οι πολιτικές εμβολιασμού, πρόσθεσε.

Η επαναστατική αλλαγή στον προσυμπτωματικό έλεγχο με το HPV test

Το όφελος της αντικατάστασης του τεστ Παπανικολάου εξήγησε ο Καθηγητής κ. Αγοραστός, τονίζοντας ότι με το HPV test, ο προσυμπτωματικός έλεγχος μπορεί να γίνεται έξι με οκτώ φορές το πολύ στη διάρκεια της ζωής της γυναίκας.

Συγκεκριμένα, ο κ. Αγοραστός είπε ότι αυτό που ισχύει –σύμφωνα με επιστημονικές ανακοινώσεις– για τον προσυμπτωματικό έλεγχο των κοριτσιών που έχουν εμβολιαστεί ή θα εμβολιαστούν γύρω στην ηλικία των 9 ετών με το 9δυναμο διαθέσιμο εμβόλιο έναντι του hpv είναι ότι μπορεί να χρειαστούν μόνο δύο φορές στη ζωή τους να υποβληθούν σε προσυμπτωματικό έλεγχο (στις ηλικίες 35 και 45 ετών)!

Ωστόσο, μία γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας -για παράδειγμα 40 ετών- που θα εμβολιαστεί τώρα με το εμβόλιο κατά του hpv, θα πρέπει να συνεχίζει να κάνει τον έλεγχο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέχρι και τα 70 της χρόνια, αλλά σε μεγαλύτερα διαστήματα επανάληψης του ελέγχου: αντί για κάθε πενταετία, θα κάνει 2-3 φορές HPV test έως τα 70 της χρόνια.

Να ξεπεραστούν τα εμπόδια πρόσβασης

Για να μπορέσει η Ελλάδα, ωστόσο, να εξαλείψει τον ΚΤΜ μέχρι το 2047, εναρμονιζόμενη με τη στρατηγική του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), απαιτείται μείωση των εμποδίων στην πρόσβαση στον εμβολιασμό, τον προσυμπτωματικό έλεγχο και τη θεραπεία. Απαιτείται η θέσπιση ετήσιων στόχων  εμβολιαστικής κάλυψης και συμμετοχής στον προσυμπτωματικό έλεγχο, η ανάπτυξη μεγάλης κλίμακας εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και η επαρκής και βιώσιμη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα εξάλειψης του ΚΤΜ.

«Η πρόοδος αυτών των στρατηγικών προϋποθέτει την ανάπτυξη και παρακολούθηση δεικτών ποιότητας με τη βοήθεια σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων» τόνισε ο κ. Αγοραστός. Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Αυστραλίας, όπου παρακολουθούνται 11 δείκτες ποιότητας, μεταξύ των οποίων είναι η ολοκλήρωση του εμβολιασμού στην ηλικία των 15 ετών, η συμμετοχή σε προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες, αλλά και το ποσοστό θεραπείας γυναικών με προκαρκίνο ή Καρκίνο Τραχήλου Μήτρας.

Υπενθυμίζεται ότι η Ελληνική HPV Εταιρεία έχει απευθύνει ήδη ΕΚΚΛΗΣΗ προς την ελληνική πολιτεία για την εφαρμογή της στρατηγικής του Π.Ο.Υ. και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξάλειψη του Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας και στην Ελλάδα.