Σχολεία και ετήσιος έλεγχος υγείας των παιδιών: Τι συμβουλεύει ο Παιδίατρος

Το ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς σημαίνει καθημερινό απαιτητικό πρόγραμμα για κάθε μαθητή, μικρότερο ή μεγαλύτερο. Είναι τώρα μία καλή ευκαιρία πριν αρχίσουν οι υποχρεώσεις να εξαντλούν τον ελεύθερο χρόνο παιδιών και γονέων, να γίνει ο ετήσιος έλεγχος υγείας του παιδιού. Επίσης, καλό είναι να παροτρύνουμε το παιδί να υιοθετήσει μία ισορροπημένη διατροφή που θα το βοηθήσει στην πνευματική του απόδοση αλλά και στη σωστή σωματική του ανάπτυξη.

Ρούλα Σκουρογιάννη

Για όσα αφορούν τον ετήσιο ιατρικό έλεγχο του παιδιού και τις ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες παιδιών και εφήβων μιλά στο libre, η Παιδίατρος Πόπη Κουλουφάκου-Γρατσία.

Ο ετήσιος ιατρικός έλεγχος του παιδιού

«Ο παιδίατρός σας θα εξετάσει τη γενική κλινική κατάσταση του παιδιού, τη σωματική ανάπτυξη και την ψυχοκινητική του εξέλιξη, με βάση την ηλικία του, καθώς και την εμβολιαστική του κάλυψη. Δεν ξεχνάμε να ελέγξουμε την εμβολιαστική κάλυψη και των εφήβων μας, οι οποίοι δεν έχουν συχνή ευκαιρία να επισκεφτούν τον παιδίατρό τους», επισημαίνει η κα Κουλουφάκου-Γρατσία.

Με βάση το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών παιδιών και εφήβων του 2023:

Tα βρέφη κάτω του έτους να έχουν τις απαιτούμενες δόσεις για:

• Ηπατίτιδα Β
• Διφθερίτιδα-κοκκύτη-τέτανο-πολιομυελίτιδα-αιμόφιλο ινφλουένζας τύπου b
• Πνευμονιόκοκκο
• Ροταϊό

Τα νήπια ηλικίας από 12-18 μηνών είναι καλό να προγραμματίσουν:

• Τον εμβολιασμό για τον μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδας C
• Tην πρώτη δόση για την ιλαρά-ερυθρά-παρωτίτιδα και ανεμευλογιά
• Την επαναληπτική δόση του πνευμονιόκοκκου
• Την επαναληπτική δόση της διφθερίτιδας-κοκκύτη-τέτανου- πολιομυελίτιδας και αιμόφιλου ινφλουένζας τύπου b

Για τα παιδιά ηλικίας 2-3 ετών:

• Εμβολιασμός για ηπατίτιδα Α
• Για ιλαρά-ερυθρά-παρωτίτιδα και ανεμευλογιά

• Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας 4-6 ετών:

Εμβολιάζονται με την επαναληπτική δόση για διφθερίτιδα-κοκκύτη-τέτανο και πολιομυελίτιδα.

Οι έφηβοι πρέπει να εμβολιαστούν:

• Με την επαναληπτική δόση για την διφθερίτιδα-κοκκύτη-τέτανο και πολιομυελίτιδα
• για τον μηνιγγιτιδόκοκκο οροομάδων ACWY
• και για τον ιό ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)

«Συζητείστε με τον παιδίατρο σας για τα πλεονεκτήματα του εμβολιασμού έναντι του μηνιγγιτιδόκοκκου οροομάδας B και το εμβόλιο της εποχικής γρίπης», συνιστά, επίσης η Παιδίατρος Πόπη Κουλουφάκου-Γρατσία.

Πώς θα βελτιώσουμε τις διατροφικές συνήθειες του παιδιού μας

Για το επίκαιρο και εξαιρετικά σημαντικό αυτό ζήτημα, η Παιδίατρος Πόπη Κουλουφάκου-Γρατσία, μιλώντας στο libre, μας εξηγεί τη σημασία της βελτίωσης των διαιτητικών συνηθειών των παιδιών, της αύξησης της φυσικής δραστηριότητας και της μείωσης της καθιστικής ζωής, λαμβάνοντας υπόψη ότι η χώρα μας συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών που καταγράφουν τους υψηλότερους δείκτες παιδικής παχυσαρκίας.

Πρόσφατα, η επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων στην ΕΕ, κα Στέλλα Κυριακίδου, προανήγγειλε ετήσια μελέτη για την αξιολόγηση του προηγούμενου σχεδίου δράσης της ΕΕ για την παιδική παχυσαρκία, για την περίοδο 2014-2020, προκειμένου να υλοποιηθούν μέτρα για την επίτευξη της ανάσχεσης της παιδικής παχυσαρκίας τα επόμενα χρόνια.

Ένα βασικό συμπέρασμα των μέχρι τώρα σχετικών μελετών είναι ότι τα ελληνόπουλα εμφανίζουν υψηλότερο βάρος από το επιστημονικά ενδεδειγμένο, σε ποσοστό που σε ορισμένες ηλικίες φθάνει το 40%.

Βασικές διατροφικές αρχές για παιδιά, εφήβους και … γονείς:

1. Το πρωινό δεν πρέπει να παραλείπεται ακόμα και αν τα παιδιά βιάζονται να φύγουν για το σχολείο τους

• Το πρωινό είναι το κυριότερο γεύμα της ημέρας, καθώς διαδέχεται την πολύωρη νηστεία της νύχτας.
• Γεμίζει τον παιδικό οργανισμό ενέργεια προκειμένου να ανταπεξέλθει στις ανάγκες τόσο του σχολείου όσο και του αθλητικού τους προγράμματος.
• Οι μαθητές που χάνουν το πρωινό τείνουν να έχουν χαμηλότερη ικανότητα συγκέντρωσης και εκμάθησης το πρωί.
• Όταν το πρωινό παραλείπεται είναι πιθανότερο τα παιδιά να προσπαθήσουν να το αναπληρώσουν με ένα ενδιάμεσο γεύμα/σνακ πριν το μεσημέρι, το οποίο θα είναι συνήθως πολυθερμιδικό και ανθυγιεινό.

2. Το δεκατιανό είναι σημαντικό και πρέπει να είναι υγιεινό

• Το σνακ κατά τη διάρκεια των σχολικών μαθημάτων συμπίπτει με το δεκατιανό. Είναι πολύ βασικό καθώς παρέχει στο παιδί την απαραίτητη ενέργεια ώστε να είναι αποδοτικό στα μαθήματά του.
• Ανακόπτει τη μεγάλη πείνα του παιδιού. Έτσι, την ώρα του μεσημεριανού, θα καταναλώσει το κυρίως γεύμα του χωρίς πρόσθετη λήψη περιττών υδατανθράκων (πχ ψωμί και λοιπά αρτοσκευάσματα) ή γλυκών, τα οποία είναι πολύ εύκολο να καταναλωθούν όταν νιώθει κανείς έντονη πείνα.
• Επίσης, είναι σημαντικό το σχολικό σνακ να είναι ισορροπημένο ποσοτικά και ποιοτικά. Προτιμήστε κάποιο φρούτο, μπάρα δημητριακών ή σπιτική πίτα.

3. Είναι απαραίτητες οι τροφές απ’ όλες τις διατροφικές ομάδες, ενώ τα “junk food” πρέπει να αποφεύγονται

• Τα παιδιά πρέπει να καταναλώνουν τρόφιμα απ’όλες τις διατροφικές ομάδες. Στα παιδιά δεν εφαρμόζουμε αυστηρές, ολιγοθερμιδικές δίαιτες καθώς προτεραιότητα έχει το χτίσιμο ενός γερού σκελετού και ενός γερού οργανισμού.
• Εάν το παιδί ή ο έφηβος παρεκκλίνει σημαντικά και καταναλώσει μεγάλες ποσότητες από υπερθερμιδικά γεύματα, fast food, τηγανητά και γλυκά, όλη αυτή η θερμιδική έκρηξη στρεσάρει τον οργανισμό, μπλοκάρει τον μεταβολισμό και σαμποτάρει την όποια προσπάθεια για υγιεινή διατροφή έχει κάνει το παιδί τις προηγούμενες μέρες.
• Οπότε δικαιούται κάποια μέρα μέσα στην εβδομάδα να φάει γλυκό ή να καταναλώσει κάτι που αγαπάει πολύ, αλλά με μέτρο, όχι όλα μαζί.
• Τις επόμενες μέρες πρέπει να φάει πιο σωστά ώστε να μπει όσο γίνεται πιο εύκολα πάλι στο διατροφικό του πρόγραμμα.

4. Τα παιδιά μιμούνται τους γονείς και παραδειγματίζονται από τον τρόπο ζωής τους

• Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κίνητρο για ένα παιδί από έναν γονιό που ανοίγει το δρόμο, δίνοντας το καλό παράδειγμα. Τα παιδιά διαβάζουν τις πράξεις μας, δεν ακούνε τα λόγια μας.Αθληθείτε μαζί με το παιδί σας στον ελεύθερο χρόνο σας. Οργανώστε εξωτερικές δραστηριότητες και εξορμήσεις. Παίξτε με τα παιδιά σας.
• Αποφύγετε την συχνή έκθεση σε οθόνες όταν περνάτε χρόνο με τα παιδιά σας. Η εικόνα σας να διαβάζετε ένα βιβλίο ή να ασχολείστε με κάποιο χόμπι που αγαπάτε είναι σημαντικό πρότυπο για ένα παιδί.
• Αδειάστε ντουλάπια και ψυγείο από ανθυγιεινά σνακ. Τα παιδιά παρασύρονται ευκολότερα, όταν κάτι βρίσκεται στο άμεσο οπτικό τους πεδίο.
• Φάτε όλοι μαζί σπιτικό φαγητό γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, όσο πιο συχνά είναι εφικτό. Θα τα βοηθήσει να υιοθετήσουν σωστές διατροφικές συνήθειες ενώ παράλληλα ενισχύεται ο συναισθηματικός δεσμός ανάμεσα στα άτομα της οικογένειας.

5. Αρκεί η ισορροπημένη διατροφή για τη διατήρηση της υγείας και του σωστού σωματικού τους βάρους;

• Ιδανικά, καλό είναι να ενθαρρύνουμε τα παιδιά και τους εφήβους να είναι σωματικά δραστήρια για τουλάχιστον μία ώρα καθημερινά.
• Η σωματική δραστηριότητα είναι εξίσου σημαντική με την υγιεινή διατροφή των παιδιών και εφήβων:
• Προάγει την ανάπτυξη υγιούς σκελετού, μυών και αρθρώσεων.
• Συμβάλλει στην απόκτηση υψηλού αναστήματος.
• Διατηρεί ένα σωστό σωματικό βάρος.
• Βελτιώνει την αυτοπεποίθηση
• Τα ομαδικά αθλήματα κυρίως,προάγουν το πνεύμα ομαδικότητας, συνεργασίας και διδάσκουν τον σεβασμό απέναντι στους συναθλητές και τους προπονητές.
• Αναπτύσσεται ένα γερό καρδιοαγγειακό σύστημα.
• Για να λάβει κάποιος τα μέγιστα οφέλη για την υγεία του πρέπει να είναι περισσότερο δραστήριος και να κάθεται λιγότερο.
• Είναι σημαντικό να κάνουμε διαλείμματα στην καθιστική ζωή.
• Είναι πρωταρχικής σημασίας να περιορίσουμε το χρόνο που τα παιδιά μας ξοδεύουν μπροστά σε οθόνες.

6. Ποιο είναι το όριο της χρήσης οθόνης (τηλεόραση, υπολογιστής, κινητό) για ένα παιδί;

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής:

• Πάντοτε ελέγχουμε το περιεχόμενο των προγραμμάτων που παρακολουθούν τα παιδιά και οι έφηβοι.
• Απαγορεύεται η παρακολούθηση οθονών για ηλικίες 0-2 ετών.

2-5 ετών μέχρι μία ώρα ημερησίως.

Άνω των 5 ετών μέχρι 2 ώρες.

• Η υπέρμετρη παρακολούθηση οθονών συνδέεται με μειωμένη ικανότητα αντίληψης, χρήσης της γλώσσας, κοινωνική και συναισθηματική ανωριμότητα, επιθετικότητα, προβλήματα συμπεριφοράς και κακή σχέση επικοινωνίας με τους γονείς.
• Η παρουσία οθονών στο δωμάτιο των παιδιών έχει συσχετιστεί με λιγότερες ώρες και χειρότερης ποιότητας νυχτερινό ύπνο, όπως και για υπερένταση, συχνές αφυπνίσεις και κόπωση κατά τη διάρκεια της επόμενης μέρας.
• Τα παιδιά που τρώνε παρουσία οθόνης, καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες αναψυκτικών και ανθυγιεινών σνακ, έχουν υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος και μεγαλύτερες πιθανότητες να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα σε μεγαλύτερες ηλικίες και στην εφηβεία.
• «Η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, είναι υπόθεση όλων των μελών της οικογένειας! Οι διατροφικές απαιτήσεις κάθε παιδιού είναι εξατομικευμένες. Συμβουλευτείτε τον παιδίατρό σας και συζητείστε για το πρόγραμμα διατροφής και φυσικής δραστηριότητας του παιδιού σας με βάση την ηλικία και τις ενεργειακές του ανάγκες», τονίζει καταλήγοντας η Παιδίατρος Πόπη Κουλουφάκου-Γρατσία.