Παρελθόν η “Μεγάλη Παραίτηση”: Μειώθηκε η τάση φυγής από την εργασία στις ΗΠΑ – Ίδιες οι συνθήκες στην Ευρώπη

To φαινόμενο της Μεγάλης Παραίτησης που εμφανίστηκε από την περίοδο της πανδημίας  της Covid-19 το 2020, μεκατομμύρια εργαζόμενους να εγκαταλείπουν τις δουλειές τους φαίνεται πως αποτελεί παρελθόν. Η Μεγάλη Παραίτηση, γνωστή και ως Big Quit, ήταν η μαζική αντίδραση που ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2021 και κατά την οποία οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ παραιτούνται οικειοθελώς από τις εργασίες τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι 47 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ άλλαξαν εργασιακή στέγη  το 2021 και 50 εκατομμύρια περισσότεροι το 2022, σύμφωνα με στοιχεία από το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας των ΗΠΑ (BLS).

Νίκος Νανούρης

Η πρωτοφανής αύξηση του αριθμού των εργαζομένων που παραιτήθηκαν από τη δουλειά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας οφειλόταν σε σημαντικο βαθμό στους εργαζόμενους που παραιτούνται για να μετακινηθούν σε νέες θέσεις εργασίας αλλά στο ίδιο επάγγελμα.

Μετέπειτα έρευνες έδειξαν ότι εργαζόμενοι που μετακινήθηκαν σε θέσεις εργασίας εντός του ίδιου επαγγέλματος, κατάφεραν να δούν σημαντική αύξηση στον μισθό τους σε σχέση με αυτούς που επέλεξαν να μείνουν στην ίδια επαγγελματική στέγη.

Το φαινόμενο απασχόλησε έντονα ερευνητές, οικονομολόγους και εργοδότες.  Το ερώτημα ήταν αν οι εργαζόμενοι παραιτούνται από την εργασία τους επειδή επανεκτιμούν τις προτεραιότητές τους  η παραιτούνται για να κυνηγήσουν τα όνειρά τους σε μια διαφορετική καριέρα;

Ωστόσο μετά από δύο χρόνια παραιτήσεων ρεκόρ, η «Μεγάλη Παραίτηση» μπορεί να φτάνει στο τέλος της. Το 2022, περισσότεροι από 50 εκατομμύρια εργαζόμενοι στις ΗΠΑ εγκατέλειψαν τις δουλειές τους, ο υψηλότερος αριθμός από τότε που η κυβέρνηση άρχισε να καταγράφει τα εν λόγω στοιχεία το 2000.

Η Nela Richardson, επικεφαλής οικονομολόγος της ADP.αναφέρει στο αμερικανικό δίκτυο CNBC ότι η  μεγάλη παραίτηση του περασμένου έτους θα μπορούσε να εξελιχθεί στη ”Μεγάλη Παραμονή”.

”Οι άφθονες ευκαιρίες εργασίας, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού και οι σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς των εργαζομένων που άλλαξαν δουλειά τροφοδότησαν αυτό το ιστορικό κύμα αποχωρήσεων”. Ωστόσο προσθέτει ότι αυτή η δυναμική υποχωρεί και η μεγάλη παραίτηση μοιάζει με ένα πράγμα του παρελθόντος.

Υπάρχει και η οπτική ότι  η μεγάλη παραίτηση, μια τάση που προκάλεσε εκτεταμένο πανικό μεταξύ των αφεντικών, δεν καθοδηγείται αποκλειστικά από την οικονομία.

«Η μεγάλη παραίτηση, στον πυρήνα της, είναι ένα λαϊκό σοκ», εξηγεί η Richardson. ”Όλες οι προκλήσεις της πανδημίας μας οδήγησαν να επαναξιολογήσουμε τον σκοπό της εργασίας στη ζωή μας… αλλά η αγορά εργασίας του 2021-2022 υποστήριξε αυτόν τον αυτοστοχασμό: επιταγές τόνωσης, μορατόριουμ στις πληρωμές ενοικίων, όλες αυτές οι πρωτοβουλίες περιόρισαν την οικονομική πίεση του να παραμείνει κάποιος σε μια δουλειά που μισεί επειδή χρειάζεται τα χρήματα”.

Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν πάντως ότι το 2023 έχει μειωθεί αισθητά η τάση φυγής από μια εργασία.

 Τον Μάρτιο, ο αριθμός των αποχωρήσεων μειώθηκε σε περίπου 3,9 εκατομμύρια, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2021, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Υπουργείου Εργασίας των ΗΠΑ για τις θέσεις εργασίας και τον κύκλο εργασιών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ανεξέλεγκτη  έξοδος ήταν τόσο σημαντική που τον Μάιο του 2021, ο Άντονι Κλοτζ, τότε αναπληρωτής καθηγητής διαχείρισης στο Πανεπιστήμιο A&M του Τέξας, επινόησε τον όρο «Μεγάλη Παραίτηση» για να δώσει ένα όνομα στην τάση αυτή η οποία ωστόσο όπως φαίνεται πλέον έχει τελειώσει, σύμφωνα με τους οικονομολόγους.

Οι αριθμοί του Μαΐου 2023 από την Έρευνα Ανοιγμάτων Εργασίας και Εργασίας ( JOLTS ) της BLS υποδηλώνουν ότι οι παραιτήσεις έχουν επιβραδυνθεί, ομαλοποιώντας τα στοιχεία πριν από την πανδημία. «Βλέποντας τους συνολικούς αριθμούς παραιτήσεων και βλέποντας ότι επιστρέφουν στα επίπεδα του 2019, νομίζω ότι μπορούμε να πούμε ότι τελείωσε. Δεν είναι απλώς μια απλή αρχή-και-σταμάτημα, φυσικά, αλλά φαίνεται ότι βρισκόμαστε στην ουρά του», λέει ο Κλοτζ, καθηγητής μάνατζμεντ στη Σχολή Διοίκησης του University College του Λονδίνου.

Προσπαθώντας κάποιος να ερμηνεύσει τους μεταβαλλόμενους αριθμούς παραιτήσεων στις ΗΠΑ, είναι ο αντίκτυπος της τρέχουσας οικονομικής αστάθειας στην αγορά εργασίας.

Αναλυτές εκτιμούν ότι η επιβράδυνση της  οικονομίας,  η απώλεια τίτλων και ειδικοτήτων αλλα και η τεχνητή νοημοσύνη, κάνουν  πλέον τους ανθρώπους να σκεφτούν δύο φορές πριν παραιτηθούν από μια δουλειά.

Η πτώση των στατιστικών στοιχείων για τις παραιτήσεις έχει νόημα, λέει η Τζούλια Πόλακ, επικεφαλής οικονομολόγος στην ZipRecruiter, με έδρα την Καλιφόρνια. Πολλοί από τους ανθρώπους που πήραν μια μεγάλη, εφάπαξ απόφαση για τη σταδιοδρομία τους έχουν πλέον εγκατασταθεί σε έναν νέο ρόλο που τον έχουν ακόμα.

Από τις εσωτερικές συνόδους κορυφής στο ZipRecruiter και τα οικονομικά δεδομένα που έχει αναλύσει η εταιρεία, η Πόλακ υποστηρίζει ότι πολλοί άνθρωποι μεταπήδησαν από λιγότερο επιθυμητούς κλάδους σε πιο περιζήτητους – ένα φαινόμενο που ορισμένοι περιέγραψαν ως Μεγάλο Ανασχηματισμό.

«Η εργασία για εκατομμύρια ανθρώπους έχει βελτιωθεί τα τελευταία δύο χρόνια», λέει. «Πολλές θέσεις εργασίας είναι πιο ευέλικτες από ό,τι πριν από δύο χρόνια, σε πολλές θέσεις η αμοιβή είναι πολύ πιο δίκαιη από ό,τι ήταν πριν από την πανδημία, και σε πολλές περιπτώσεις, τα οφέλη έχουν βελτιωθεί. Οι εταιρείες έχουν λάβει πιο σοβαρά υπόψη την ευημερία των εργαζομένων τα τελευταία δύο χρόνια και επένδυσαν πολύ περισσότερα για να κάνουν τους χώρους εργασίας τους πιο περιεκτικούς και διαφορετικούς».

Η  ικανοποίηση από την εργασία είναι τώρα υψηλότερη από ό,τι ήταν σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, σύμφωνα με έρευνα από το Conference Board, μια μη κερδοσκοπική ομάδα σκέψης που παρακολουθεί την εργασιακή ικανοποίηση από το 1987.

Περισσότερο από το 60% ανέφερε ότι είναι ικανοποιημένο με τη δουλειά του και οι πιο ικανοποιημένοι είναι εκείνοι που εγκατέλειψαν μια δουλειά για μια καλύτερη κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σε γενικές γραμμές, οι εργαζόμενοι είναι στην πραγματικότητα πιο ευτυχισμένοι από ποτε», λέει ο Κλοτζ.

Όμως, παρόλο που όλα δείχνουν ότι η «Μεγάλη Παραίτηση» μπορεί να τελειώνει, ορισμένες βιομηχανίες εξακολουθούν να αισθάνονται το “τσίμπημα” της μαζικής εγκατάλειψης, ειδικά σε ορισμένους τομείς.

Πάντως αρκετοί οικονομολόγοι συνεχίζουν να είναι επιφυλακτικοί σημειώνοντας ότι αρκετοί εργαζόμενοι θα  συνεχίσουν να παραιτούνται, σε σχέση με τα χρόνια πριν από την πανδημία.

Ο Παναγιώτης Λιαργκόβας, καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο Πελοποννήσου αναφέρει στο libre ότι είναι λογικό να φθίνει το φαινόμενο της Μεγάλης Παραίτησης μετά την εποχή του κορωνοϊού.

Όπως επισημαίνει ”Ο κόσμος έμεινε σπίτι του την περίoδο Covid. Έμεινε σπίτι του και είδε ότι πέρα το συνεχές τρέξιμο για καριέρα υπάρχουν και άλλες αξίες στη ζωή. Έτσι παρακινήθηκε να επιλέξει λιγότερο στρεσογόνες καταστάσεις”.

”Είναι λογικό ότι όσο περνάει ο καιρός το φαινόμενο θα φθίνει”.

Η μεγάλη παραίτηση σύμφωνα με τον κύριο Λιαργκόβα οφείλεται  ότι πολλές δουλειές κυρίως σε ψηφιακά μέσα ήταν παραπάνω από 8 ώρες. ”Η φύση της δουλειάς και οι απαιτήσεις από τους εργοδότες σε συνδυασμό με τις  χαμηλές αμοιβές είναι παράγοντες που οδήγησαν σε οικειοθελή αποχώρηση από την δουλειά τους”, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Όπως τονίζει πάντως το γεγονός του φόρτου εργασίας και η αντίστοιχιση με τις κατάλληλες αμοιβές δεν έχει τελειώσει.

Και καταλήγει, ”Στις ΗΠΑ μπορεί η μεγάλη παραίτηση να φθίνει, αλλά στην Ευρώπη δεν είναι ακόμη ορατό το αποτέλεσμα. Καθοριστικός παράγοντας είναι ότι στη Γηραιά Ήπειρο οι μορφές εργασίας δεν είναι τόσο ευέλικτες και το ωράριο του εργαζομένου σε σχέση με την αμοιβή υπολείπεται.”