Ευρωκοινοβούλιο: Ζητείται από κράτη μέλη και Frontex να παράσχουν επαρκή μέσα για τις αποστολές διάσωσης ανθρώπων

Μετά από συζήτηση στην ολομέλεια την Τετάρτη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Πέμπτη δι’ ανατάσεως της χειρός ψήφισμα με το οποίο ζητείται από τα κράτη μέλη και τον οργανισμό Frontex να παράσχουν επαρκή μέσα (σκάφη, εξοπλισμό και προσωπικό) για τις αποστολές έρευνας και διάσωσης ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα, καθώς και μια πιο προορατική και συντονισμένη προσέγγιση για την αποτελεσματική διάσωση. Το ψήφισμα έλαβε χώρα στον απόηχο της τραγωδίας στα ανοιχτά της Πύλου.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να αξιοποιούν πλήρως τα σκάφη των ΜΚΟ, μια απόφαση που αποτελεί κυρίως μήνυμα προς την Ιταλία που ποινικοποιεί τις οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην έρευνα και διάσωση, και αρνείται την προσέγγιση στα λιμάνια της. Προβλέπεται πως θα πρέπει ακόμη να δημιουργηθεί μια νέα ολοκληρωμένη αποστολή έρευνας και διάσωσης της ΕΕ που θα υλοποιηθεί από τις αρχές των κρατών μελών και τον Frontex, λένε οι ευρωβουλευτές.

Το Κοινοβούλιο καταδικάζει απερίφραστα την παράνομη διακίνηση και εμπορία ανθρώπων, ενώ επαναλαμβάνει ότι οι ασφαλείς και νόμιμες οδοί, ιδίως μέσω της επανεγκατάστασης, είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθούν οι απώλειες στη θάλασσα. Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης να διαδοθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους αυτής της διαδρομής στους πολίτες τρίτων χωρών.

Για μεγάλη νίκη έκανε λόγο η ευρωομάδα της Αριστεράς.

Big victory for people on the move trying to reach Europe safely.@Europarl_EN vote on search and rescue in the Mediterranean calls for:

✅an EU SAR operation
✅an end to criminalising NGOs for doing search & rescue
✅safe ports
✅EU to fund SAR missions pic.twitter.com/y18d1It2WL

— The Left in the European Parliament (@Left_EU) July 13, 2023

Συνεργασία με τρίτες χώρες

Το ψήφισμα ζητά από την Επιτροπή να παράσχει εμπεριστατωμένες πληροφορίες σχετικά με όλα τα είδη στήριξης που παρέχει η ΕΕ και τα κράτη μέλη της σε συνοριοφύλακες και ακτοφυλακές σε τρίτες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Λιβύης, της Τουρκίας, της Αιγύπτου, της Τυνησίας και του Μαρόκου.

Δεδομένου ότι οι διασωθέντες θα πρέπει να αποβιβάζονται μόνο σε ασφαλές μέρος, οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή και τις εθνικές αρχές να αξιολογήσουν τους ισχυρισμούς για σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων από τη λιβυκή ακτοφυλακή και να τερματίσουν τη συνεργασία με αυτή εάν οι καταγγελίες αποδειχθούν αληθείς. Πρόσφατα άλλωστε κυκλοφόρησαν πληροφορίες που ήθελαν το λιβυκό λιμενικό να πυροβολεί εναντίον σκάφους που έκανε διάσωση ανθρώπων στη Μεσόγειο.

Οι ευρωβουλευτές απαίτησαν ακόμη η Επιτροπή να παρουσιάσει προτάσεις ώστε να καταστεί η χρηματοδότηση προς τρίτες χώρες αλληλένδετη με τη συνεργασία τους στον τομέα της διαχείρισης μεταναστευτικών ροών και του αγώνα κατά των σωματέμπορων και των διακινητών μεταναστών.

Σημειώνεται πως είχε προηγηθεί έγγραφο Ευρωβουλευτών από τρεις κοινοβουλευτικές ομάδες που ζητούσαν νέα “επιχείρηση Sophia” σε συνεργασία με τη Frontex στη Μεσόγειο, αναφέροντας πως πρέπει να γίνει άμεσα έλεγχος για τα pushbacks που αρνείται η ελληνική πλευρά. Η πρόταση των Ευρωβουλευτών στηλίτευε τις εχθρικές πολιτικές της ιταλικής κυβέρνησης έναντι των ΜΚΟ, καλώντας όλες τις χώρες της ΕΕ να “διατηρούν τα πλησιέστερα ασφαλή λιμάνια τους ανοιχτά για τα πλοία των ΜΚΟ” και να μην τις ποινικοποιούν. Η διατύπωση εντάχθηκε στο ψήφισμα του ΕΚ. Αξίζει να αναφερθεί εδώ πως η ελληνική πλευρά αρνείται κατηγορηματικά την ύπαρξη pushbacks στα χωρικά της ύδατα και κάνει λόγο μόνο για “pushforwards”, δια στόματος πρωθυπουργού.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, 27.633 άνθρωποι έχουν χαθεί (θεωρούνται νεκροί) στη Μεσόγειο από το 2014. Οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και οι δραστηριότητες αποβίβασης που εκτελούνται από τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν καλύπτονται από κοινό νομικό πλαίσιο της ΕΕ, εκτός από τις δραστηριότητες που διεξάγονται στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων υπό την ηγεσία του Frontex στη θάλασσα.