Ανδρέας Μπαρτζώκας: Ο πατέρας του προπονητή του Ολυμπιακού- Η φυλάκιση του ως κομμουνιστή επί Παπάγου, η απόδραση, η εξορία και η σχέση με τον Χαρίλαο Φλωράκη
Η Συντακτική ομάδα του Libre
Ο Γιώργος Μπαρτζώκας (γεννήθηκε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1965) είναι Έλληνας πρώην καλαθοσφαιριστής και νυν προπονητής καλαθοσφαίρισης στην ομάδα του Ολυμπιακού. Είναι ο πρώτος Έλληνας προπονητής που κατέκτησε το τρόπαιο της Ευρωλίγκα, ενώ έχει αναδειχτεί και προπονητής της χρονιάς στην διοργάνωση τρεις φορές.
Ο Μπαρτζώκας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1965. Πατέρας του ήταν ο Ανδρέας Μπαρτζώκας (1925 – 3 Δεκεμβρίου 2015), με καταγωγή από το Κεντρικό Άρτας, ένας από τους 27 κομμουνιστές που απέδρασαν από τη φυλακή των Βούρλων στη Δραπετσώνα στις 17 Ιουλίου του 1955. Εκείνη την εποχή είχε φυλακιστεί και στην Κέρκυρα, ενώ την περίοδο της χούντας, με τον γιο του σε νηπιακή ηλικία, ήταν εξόριστος στη Γυάρο και στο Παρθένι της Λέρου. Ο Μπαρτζώκας τέλειωσε τη Βαρβάκειο Πρότυπο Σχολή το 1983 αφού πέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις το 1977.
Εντάχθηκε στα τμήματα υποδομής του Αμαρουσίου στα μέσα της δεκαετίας του 1970. Σε ηλικία 16 ετών πραγματοποίησε το ντεμπούτο του με την πρώτη ομάδα του συλλόγου, η οποία αγωνιζόταν στη δεύτερη τη τάξει κατηγορία των ελληνικών πρωταθλημάτων. Θεωρήθηκε ταλαντούχος power forward, με εξαιρετική τεχνική. Ωστόσο, σε νεαρή ηλικία κλήθηκε να αντιμετωπίσει σημαντικούς τραυματισμούς στα γόνατα. Δεν κατάφερε ποτέ να επανέλθει πλήρως, με αποτέλεσμα να αφήσει πίσω τον ηγετικό του ρόλο στο Μαρούσι σε ηλικία 27 ετών. Έκτοτε επικεντρώθηκε στην προπονητική του καριέρα.
Σταδιοδρομία ως προπονητής σε μικρές κατηγορίες
Αντίθετα με τη γενική αντίληψη, ο Μπαρτζώκας δεν ξεκίνησε την προπονητική του σταδιοδρομία κατά τη δεκαετία του 2000, οπότε και ξεκίνησε να καταξιώνεται σε εθνικό επίπεδο, καθώς προπονεί από την ηλικία των 22 ετών, κυρίως ομάδες των βορείων προαστίων της Αθήνας. Πρώτοι του σταθμοί ήταν η Πεύκη, το Ηράκλειο, τα Βριλήσσια και η Κηφισιά.Σεβόμενος τις ρίζες του, όταν πλέον βρέθηκε στους πάγκους ομάδων της Α1 Εθνικής, κάθε φορά που τον αποκαλούσαν rookie (πρωτάρη) ο ίδιος διόρθωνε:
«Προπονώ ομάδες για περισσότερα από 20 συνεχόμενα χρόνια: σε τοπικές κατηγορίες, μίνι, παίδων, κάτω των 19, εργάστηκα ως τέταρτος, τρίτος, δεύτερος ή κύριος προπονητής. Πιστεύω πως έχω αρκετή πείρα ώστε να διαχειριστώ πολλές διαφορετικές καταστάσεις»
Η ιστορία και οι αγώνες του πατέρα του Ανδρέα Μπαρτζώκα- Η φυλακή, η απόδραση και η εξορία
Ένας ασυμβίβαστος αγωνιστής και εμβληματική φυσιογνωμία της Αριστεράς. Αυτός ήταν ο πατέρας του προπονή του Ολυμπιακού. Εξ ου και η χαρακτηριστική δήλωση του Γιώργου Μπαρτζώκα σε συνέντευξη του: «Έχω ψηφίσει πολλούς διαφορετικούς σχηματισμούς της Αριστεράς, αλλά ποτέ Δεξιά»…
Είναι 4 Σεπτεμβρίου 1954 όταν ο υφυπουργός Εσωτερικών Βασίλειος Βραχνός της κυβέρνησης Παπάγου ανακοινώνει στους δημοσιογράφους την εξάρθρωση “…ενός μεγάλου κομμουνιστικού δικτύου και της επιτευχθείσης πλήρους αποδιοργανώσεως του παρανόμου μηχανισμού του ΚΚΕ”. Πρώτος στη λίστα είναι ο Χαρίλαος Φλωράκης συνοδευόμενος από τις εξής πληροφορίες :“ Χαρίλαος Φλωράκης, ή καπετάν Γιώτης, υποστράτηγος του συμμοριτισμού και γενικός υπεύθυνος του εν Ελλάδι κλιμακίου του ΠΓ της Κ.Ε του ΚΚΕ. Ειδικός εκπαιδευθείς εις την κατασκοπίαν εις την Στρατιωτικοπολιτικήν Ακαδημίαν της Μόσχας”. Ανάμεσα στους πάνω από 35 συλληφθέντες διακρίνουμε το όνομα του Ανδρέα Μπαρτζώκα (πατέρα του σημερινού προπονητή της πρωταθλήτριας ομάδας μπάσκετ του Ολυμπιακού): “Ανδρέας Μπαρτζώκας εξ Άρτης, ιδιωτικός υπάλληλος”.
Όπως καταγράφει σε ρεπορτάζ του το tvxs, ο τελευταίος είναι γνωστός αγωνιστής της Αριστεράς στην μεταπολεμική Ελλάδα με ό,τι συνέπειες μπορεί να έχει αυτό στη ζωή του: διώξεις, φυλακίσεις, εξορίες. Ο 29χρονος τότε Ανδρέας από το Κεντρικό Άρτας, κλείνεται στις φυλακές Δραπετσώνας στα Βούρλα η τρίτη πτέρυγα των οποίων λειτουργεί αποκλειστικά με πολιτικούς κρατούμενους σε άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Παρότι θεωρούνται φυλακές υψίστης ασφαλείας εκεί σχεδιάζεται, εκτελείται και ολοκληρώνεται η μεγαλύτερη απόδραση πολιτικών κρατουμένων στην Ελλάδα, βάση της οποίας αποτελεί το κελί 13 που ζει ο Ανδρέας Μπαρτζώκας. Ο τελευταίος, ελάχιστα χρόνια πριν, αφηγείται στην εκπομπή “Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα” την οργάνωση και εκτέλεση του παράτολμου εγχειρήματος που γίνεται την Κυριακή 17 Ιουλίου 1955 στις μια το μεσημέρι.
“Αρχίσαμε, εάν θυμάμαι καλά, στις 17 Μαρτίου το ’55 και κράτησε αυτή η δουλειά τέσσερις μήνες, εάν αφαιρέσουμε 15 μέρες, που το είχαμε διακόψει, διότι μας είχαν πάρει χαμπάρι. Ήταν προβληματικό αυτό το πράγμα εκεί μέσα. Δεν υπήρχε αέρας. Είχε φτιάξει μια ξύλινη βεντάλια ο Χατζηπέτρος, αλλά κι αυτή μας έπιανε χώρο. Ακόμη δουλεύαμε με λαμπάκια. Οι κρατούμενοι έφτιαχναν κάτι χειροτεχνήματα και δικαιολογούμασταν να μας φέρουν στο επισκεπτήριο στήλες φακού και λαμπάκια, δήθεν τα χρειαζόμαστε για τα χειροτεχνήματα. Είχαμε μπάσει μέσα γύρω στις 600 στήλες, γιατί δουλεύαμε μέσα με την τετράγωνη πλάκα μπαταρία, μ’ ένα γλομπάκι επάνω”.
Και συνεχίζει:“Πήγαμε κάτω 2.5 μέτρα βάθος και πήραμε την οριζόντια για να βγούμε στα αποδυτήρια ενός εργοστασίου που ήταν απέναντι. Και αυτό το καταφέραμε με ένα σχεδιάγραμμα που φτιάξαμε. Υπολογίσαμε ένα ορθογώνιο τρίγωνο. Την οδό Δογάνης την είχαμε μετρήσει. Στείλαμε συγγενείς μας, εγώ τον αδερφό μου, ο Θόδωρος ο Βασιλόπουλος την αρραβωνιαστικιά του και την μέτρησαν. Ήταν περίπου 10 μέτρα. Από το σημείο απέναντι μέχρι εκεί που υποψιαζόμασταν ότι ήταν τα αποδυτήρια των εργαζομένων ήταν άλλα 10 μέτρα. Άρα η υποτείνουσα έβγαινε στα 18 μέτρα. Πραγματικά τόσο έβγαινε αν εξαιρέσουμε μια μικρή παράκαμψη όταν φτάσαμε στα θεμέλια”.
Η ιστορία έχει γράψει ότι κάτω από το κρεβάτι του έγινε η απόδραση 27 νεαρών κομμουνιστών από τις φυλακές των Βούρλων στη Δραπετσώνα! Την Τετάρτη 17 Ιουλίου 2015 συμπληρώθηκαν 60 χρόνια από την πιο μαζική και παράλληλα ηρωική απόδραση που έγινε ποτέ στην Ελλάδα. Ήταν ημέρα Κυριακή, στις 1.00 το μεσημέρι, όταν μέσα από μια σήραγγα 18 μέτρων, που είχαν σκάψει από το κελί 13 μέχρι τα λουτρά του εργοστασίου της Ντεστρέ και η αρχή του ήταν κάτω από το κρεβάτι του Ανδρέα Μπαρτζώκα, 27 πολιτικοί κρατούμενοι κατάφεραν να κάνουν ένα απίστευτο άλμα προς την ελευθερία δημιουργώντας μια από τις ωραιότερες ιστορίες για το πάθος του ανθρώπου για κοινωνική δικαιοσύνη.
Οι περισσότεροι ήταν κατηγορούμενοι για παράβαση του αναγκαστικού νόμου 375 περί κατασκοπείας, αλλά χωρίς στοιχεία, και αργότερα, όταν έγινε η δίκη τους, απαλλάχθηκαν. Αντίθετα, κρίθηκαν ένοχοι για την απόδραση και τιμωρήθηκαν με δύο χρόνια φυλακή, έναν χρόνο για την απόδραση κι άλλον έναν για “φθορά δημόσιας περιουσίας”, καθώς είχαν καταστρέψει κάποια παντζούρια στη διαδικασία της απόδρασής τους!
Ο Γιώργος Μπαρτζώκας επισκέφθηκε στη διάρκεια της χούντας τον φυλακισμένο πατέρα του στη Γυάρο και το Παρθένι της Λέρου. Όταν αποφυλακίστηκε το 1974, ο γιος του ήταν μόλις εννέα χρόνων. Την δεκαετία του 1950 ο Ανδρέας Μπαρτζώκας είχε “θητεύσει” και στις φυλακές της Κέρκυρας.
SiteDesign