Η Ρωσία ”στο τιμόνι” του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ – Έντονα αντιδρά η Ουκρανία

Η Ρωσία ανέλαβε την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ παρά το γεγονός ότι η Ουκρανία προέτρεψε τα μέλη να εμποδίσουν την κίνηση αυτή, αλλά και τις διεθνείς αντιδράσεις. Κάθε ένα από τα 15 μέλη του Συμβουλίου αναλαμβάνει την προεδρία για έναν μήνα, με εναλλασσόμενο σύστημα. Την τελευταία φορά που η Ρωσία είχε την προεδρία, τον Φεβρουάριο του 2022, εξαπέλυσε μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία.

Αυτό σημαίνει ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας διοικείται από μια χώρα της οποίας ο πρόεδρος υπόκειται σε διεθνές ένταλμα σύλληψης για φερόμενα εγκλήματα πολέμου, παρατηρεί το BBC. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο – το οποίο δεν είναι όργανο του ΟΗΕ – εξέδωσε το ένταλμα για τον Βλαντιμίρ Πούτιν τον περασμένο μήνα.

Παρά τα παράπονα της Ουκρανίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες δήλωσαν ότι δεν μπορούν να εμποδίσουν τη Ρωσία -ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου- να αναλάβει την προεδρία. Τα άλλα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Κίνα.

Ο ρόλος του είναι κυρίως διαδικαστικός, αλλά ο πρεσβευτής της Μόσχας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια, δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Tass ότι σκοπεύει να επιβλέψει αρκετές συζητήσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας για τον έλεγχο των εξοπλισμών. Είπε ότι θα συζητήσει μια «νέα παγκόσμια τάξη» που, όπως είπε, έρχεται να «αντικαταστήσει τη μονοπολική».

Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα χαρακτήρισε την προεδρία της Ρωσίας «το χειρότερο αστείο που έγινε ποτέ για την Πρωταπριλιά» και μια «έντονη υπενθύμιση ότι κάτι δεν πάει καλά με τον τρόπο που λειτουργεί η διεθνής αρχιτεκτονική ασφαλείας».

Ο προεδρικός σύμβουλος της Ουκρανίας, Mykhaylo Podolyak, δήλωσε ότι η κίνηση αυτή είναι «άλλος ένας βιασμός του διεθνούς δικαίου… μια οντότητα που διεξάγει επιθετικό πόλεμο, παραβιάζει τους κανόνες του ανθρωπιστικού και ποινικού δικαίου, καταστρέφει τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, παραμελεί την πυρηνική ασφάλεια, δεν μπορεί να ηγηθεί του βασικού παγκόσμιου οργάνου ασφαλείας».

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζήτησε πέρυσι να μεταρρυθμιστεί το Συμβούλιο Ασφαλείας ή να «διαλυθεί εντελώς», κατηγορώντας το ότι δεν έλαβε αρκετά μέτρα για να αποτρέψει την εισβολή της Ρωσίας. Ζήτησε επίσης να αφαιρεθεί από τη Ρωσία το καθεστώς του μέλους της.

Αλλά οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι τα χέρια τους ήταν δεμένα, καθώς ο καταστατικός χάρτης του ΟΗΕ δεν επιτρέπει την απομάκρυνση ενός μόνιμου μέλους. «Δυστυχώς, η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας και δεν υπάρχει καμία εφικτή διεθνής νομική οδός για να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρέν Ζαν-Πιέρ σε ενημέρωση των δημοσιογράφων αυτή την εβδομάδα.

Πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ αναμένουν ότι η Μόσχα «θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί την έδρα της στο Συμβούλιο για να διαδίδει παραπληροφόρηση» και να δικαιολογεί τις ενέργειές της στην Ουκρανία. ο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένα διεθνές όργανο υπεύθυνο για τη διατήρηση της ειρήνης.

Πέντε έθνη εκπροσωπούνται μόνιμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Αντανακλούν τη μεταπολεμική δομή ισχύος που επικρατούσε όταν σχηματίστηκε το Συμβούλιο.

Τα μέλη αυτής της ομάδας εργάζονται παράλληλα με 10 χώρες μη μόνιμα μέλη. Η παρουσία της Ρωσίας ως μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας σημαίνει ότι μπορεί να ασκήσει βέτο στα ψηφίσματα.

Για να περάσει μια ψηφοφορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας, πρέπει να υπάρξουν εννέα ψήφοι υπέρ, χωρίς κανένα από τα πέντε μόνιμα μέλη να ψηφίσει κατά.