Σχοινάς: Οι άριστες σχέσεις με Κατάρ-ΗΑΕ, η περίεργη σιωπή, τα VIP ταξίδια και το “χρυσό αεροταξί”

Τον Έλληνα Επίτροπο, Μαργαρίτη Σχοινά, βάζει στο στόχαστρο της, με ένα μακροσκελές και αποκαλυπτικό άρθρο, η ερευνητική ιστοσελίδα “Follow the money”. 

Πιο συγκεκριμένα, γίνονται αναφορές στις άριστες σχέσεις που ανέπτυξε ο κ. Σχοινάς με τις χώρες του Κόλπου (κυρίως με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ), στα ταξίδια του στις χώρες αυτές καθώς και στην αξιοπερίεργη σιωπή του στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συντελείται εκεί, την στιγμή που καθήκον του, ως Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, είναι η προώθηση του Ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.  

Το παγκόσμιο κύπελλο του Κατάρ

Μόλις έσκασε το μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (λεγόμενο και ως Qatargate), τα βλέμματα στράφηκαν γρήγορα και στον Μαργαρίτη Σχοινά, εξαιτίας των δημοσίων επαίνων του προς το Κατάρ (τοποθετήσεις ανάλογες με εκείνες της Εύας Καϊλή).

Στην κριτική που δέχτηκε ο κ. Σχοινάς για τις ανύπαρκτες συνθήκες εργασίας, υπό τις οποίες κατασκευάστηκαν τα γήπεδα του Παγκοσμίου Κυπέλλου, απάντησε μέσω twitter πως “το Κατάρ έκανε μεταρρυθμίσεις και αξίζει μια παγκόσμια επιτυχία“.

Αμέσως μετά την σύλληψη της κ. Καϊλή, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, ρωτήθηκε αν οι δικαστικές αρχές του Βελγίου ερευνούν και μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αν υποστηρίζει τις δημόσιες τοποθετήσεις του κ. Σχοινά. Εντύπωση προκάλεσε η άρνηση της κ. Φον ντερ Λάιεν να απαντήσει στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, οι οποίοι συνέχισαν να την πιέζουν, με την πρόεδρο της επιτροπής να αποχωρεί, τερματίζοντας την συνέντευξη, κίνηση που προκάλεσε πανευρωπαϊκές αντιδράσεις. 

Την επόμενη μέρα, στις 13 Δεκεμβρίου, ο Μαργαρίτης Σχοινάς προσπαθώντας να αμυνθεί στην επιθετική κριτική που δεχόταν δήλωσε πως παρευρέθηκε στην τελετή έναρξης του Παγκοσμίου Κυπέλλου ως εκπρόσωπος της Επιτροπής και πως δεν θα μπορούσε η Ευρώπη να λείπει από την πρώτη παγκόσμια αθλητική διοργάνωση μετά την πανδημία. Επίσης, πρόσθεσε πως όλες οι δηλώσεις του σχετικά με το Κατάρ συμβαδίζουν 100% με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι θερμές σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου

Αν και όπως επισημαίνει το “follow the money” από την έρευνα δεν προέκυψαν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ο κ. Σχοινάς παραβίασε τους κανόνες, ωστόσο οι θερμές του σχέσεις με τις χώρες του Κόλπου είναι αμφισβητήσιμες. Ειδικά για το Κατάρ, οι τοποθετήσεις του πολλές φορές δεν μπορούν εύκολα να ταυτιστούν με τις επίσημες θέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ισχυρίστηκε ο ίδιος στις 13 Δεκεμβρίου.

Ενώ η Ευρωπαϊκή επιτροπή επισήμανε πως για τις χώρες του Κόλπου παραμένει η ανάγκη της βελτίωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του Κράτους Δικαίου και του εκδημοκρατισμού, ο Μαργαρίτης Σχοινάς επαινούσε συστηματικά το Κατάρ και τα ΗΑΕ, ακόμη και πριν σταματήσει η Ρωσία τις εξαγωγές φυσικού αερίου, γεγονός που δημιούργησε στην Ευρώπη μεγαλύτερη εξάρτηση από τις χώρες του Κόλπου για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. 

Ενδεικτικά αναφέρεται πως στον δείκτη ελευθερίας του Αμερικανικού Freedom House, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στους 100 βαθμούς, συγκεντρώνουν μόλις 17 και το Κατάρ μόλις 25, αποδεικνύοντας πως χρειάζεται τεράστια δουλειά και μεταρρυθμίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες.

Τα κοπλιμέντα του Σχοινά στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Ακόμη και μετά την έκθεση του Freedom House, ο κ. Σχοινάς δεν είπε ποτέ, ούτε μισή αρνητική κουβέντα για τις χώρες του Κόλπου και ας ασχολείται και με ζητήματα που αφορούν την ισότητα και την διαφορετικότητα. Αναφέρεται πάντα στις δύο χώρες ως εταίρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όχι μόνο αυτό αλλά και σε συνέντευξη που έδωσε σε αγγλική εφημερίδα, περιέγραψε τα ΗΑΕ ως “φάρο δύναμης, επιρροής και έμπνευσης”. 

Ο Σχοινάς περιέγραψε την εκλογή του στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών το 2021 ως “το αποκορύφωμα των προσπαθειών των ΗΑΕ για την ενίσχυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών και αποτελεί απόδειξη της σημασίας που δίνουν τα ΗΑΕ στα ανθρώπινα δικαιώματα”.

Η θέση αυτή στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία επιβλέπει την εφαρμογή του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, οδήγησε σε σφοδρή κριτική παγκοσμίως. Η ΜΚΟ Human Rights Watch αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στην τύχη του ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μπλόγκερ Ahmed Mansoor, ο οποίος καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση το 2018 “μετά από μια κατάφωρα άδικη δίκη” και είπε ότι “είναι φυλακισμένος χωρίς στρώμα στο σχεδόν ολοκληρωτική απομόνωση”.

Καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανησυχούσε για τον Mansoor, μία συναδέλφος του Σχοινά – η Σουηδή Επίτροπος της ΕΕ Ylva Johansson – τόνισε, τον Σεπτέμβριο του 2021, ότι “η ΕΕ θα παραμείνει ενεργά δεσμευμένη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα”.

Η Johansson υποσχέθηκε ρητά ότι η Επιτροπή “θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά και να θίγει την υπόθεση του Ahmed Mansoor”.

Μόλις ένα μήνα αργότερα, ο Σχοινάς έφυγε για την πρώτη του επίσημη αποστολή στο Ντουμπάι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Δεν είπε λέξη για τον πολιτικό κρατούμενο.

Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι δηλώσεις που φαίνεται πως ξέχασε ο Μαργαρίτης Σχοινάς

Οι δηλώσεις που έκανε ο Σχοινάς, καθώς και η αξιοπερίεργη σιωπή του, έρχονται σε έντονη αντίθεση με τις δηλώσεις που έκανε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πριν από τον διορισμό του: “Σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ελευθερίας, δημοκρατίας, ισότητας, του κράτους δικαίου και σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των ατόμων που ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες, πλουραλισμός και ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών – αυτές είναι οι αξίες και οι αρχές πάνω στις οποίες οικοδομείται η Ένωσή μας. Το να είσαι Ευρωπαίος σημαίνει [..] να υπερασπίζεσαι αυτά τα δικαιώματα, τις αρχές και τις αξίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.»

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι κατεξοχήν μια χώρα όπου ο Μαργαρίτης Σχοινάς θα έπρεπε να δώσει μάχες για την κατάκτηση αυτών των δικαιωμάτων.

Άνθρωποι από όλο τον κόσμο συμπόνεσαν, όταν το BBC το 2021 μετέδωσε πλάνα της 35χρονης τότε πριγκίπισσας Λατίφα που κρατήθηκε όμηρος από τον πατέρα της, σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Ρασίντ Αλ Μακτούμ, στο Ντουμπάι. Ήθελε να κάνει τα “κανονικά πράγματα” που κάνουν οι γυναίκες, όπως σπουδές ή ταξίδια, αλλά δεν της επέτρεψαν να φύγει από το παλάτι. Όταν προσπάθησε να δραπετεύσει με βάρκα το 2018 συνελήφθη ξανά από στρατιώτες.

Φαίνεται πως όλα αυτά τα ζητήματα δεν είχαν σημασία για τον κ. Σχοινά. Όταν η Επιτροπή της ΕΕ ρωτήθηκε για αυτόν, υποστήριξε ότι σε όλες τις δηλώσεις του και σε όλες τις αποστολές του, ο Σχοινάς ακολούθησε τις επίσημες θέσεις της Επιτροπής.

Το πρώτο ταξίδι στο Ντουμπάι και η VIP μεταχείριση

Η υποδοχή που απολαμβάνει ο Σχοινάς στις χώρες του Κόλπου είναι εξίσου θερμή με τις δηλώσεις του.

Η πρώτη επίσημη αποστολή του Σχοινά στην περιοχή, τον οδήγησε στην πόλη του Ντουμπάι, το φθινόπωρο του 2021. Παρακολούθησε την παγκόσμια έκθεση “Expo 2020 Dubai”, η οποία είχε αναβληθεί για ένα χρόνο εξαιτίας της πανδημίας. Η εκδήλωση διήρκεσε έξι μήνες και, σύμφωνα με τους διοργανωτές, προσέλκυσε 24 εκατομμύρια επισκέπτες. Στην τελετή έναρξης εμφανίστηκε ο Ιταλός τενόρος Andrea Bocelli.

Στις 23 Οκτωβρίου, ο Σχοινάς εκπροσώπησε την Ένωση στην επίσημη τελετή για την “Ημέρα Τιμής της ΕΕ” της έκθεσης “Expo 2020 Dubai”. Για άλλη μια φορά, ο Έλληνας αξιωματούχος είπε τα καλύτερα λόγια: “Το Ντουμπάι είναι γνωστό ως η πόλη του τουρισμού, της φιλοξενίας και των επιχειρήσεων με πολλές εμπειρίες για να απολαύσετε και όλα αυτά με αρμονικό τρόπο”.

Περιττό να πούμε ότι δεν του έλειψε τίποτα. Ο Σχοινάς δήλωσε 4.421,50 ευρώ ως έξοδα ταξιδιού στην Επιτροπή για την τετραήμερη επίσκεψή του από τις 21 έως τις 25 Οκτωβρίου, αλλά για έξοδα ξενοδοχείου, το ποσό ήταν μηδενικό.

Είχε προαχθεί σε αρχηγό κράτους

Όταν ρωτήθηκε, η Επιτροπή παραδέχτηκε ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επιβαρύνθηκαν με αυτά τα έξοδα: “Ο Αντιπρόεδρος (Σχοινάς) κλήθηκε από την Πρόεδρο να εκπροσωπήσει την Επιτροπή στην EXPO 2020 Dubai / EU Honor Day. Η Πολιτεία των Εμιράτων πρόσφερε τη διαμονή σύμφωνα με την τυπική πρακτική/κουλτούρα φιλοξενίας σε όλους τους VIP που παρευρέθηκαν στην Έκθεση.”

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με το ποια άτομα περιλαμβάνονταν στη λίστα VIP των οποίων την διαμονή πλήρωσε. Είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, ότι δύο από τους συναδέλφους του Σχοινά, οι οποίοι επισκέφθηκαν την World Expo σε μεταγενέστερες ημερομηνίες, δεν απόλαυσαν τη διαμονή σε ξενοδοχεία με έξοδα της Emirates

Όταν ρωτήθηκε, η Επιτροπή ισχυρίστηκε ότι η προνομιακή μεταχείριση του Σχοινά οφείλεται στην ειδική ημέρα αναγνώρισης προς τιμήν της Ευρωπαϊκής Ένωσης: “Αυτή είναι μια συνήθης πρακτική της κρατικής διπλωματίας, ότι το κράτος υποδοχής παρέχει κατάλυμα κατά τη διάρκεια κρατικών επισκέψεων”, είπε ένας εκπρόσωπος. Η Επιτροπή υποστηρίζει έτσι ότι ο Σχοινάς είχε προαχθεί σε αρχηγό κράτους για την περίσταση.

Η Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, έμεινε στο ξενοδοχείο St Regis στο Ντουμπάι και στο Emirates Palace στο Άμπου Ντάμπι, το οποίο περιγράφει τον εαυτό του στον ιστότοπό του ως εξής: “Σε μια παρθένα ιδιωτική παραλία, το Emirates Palace είναι η επιτομή της πολυτέλειας στο Άμπου Ντάμπι, επιδεικνύοντας την αραβική φιλοξενία στα καλύτερά της”. Και συνεχίζει: “Κάθε ένα από τα δωμάτια και τις σουίτες του θέρετρου είναι επιπλωμένο με τα υψηλότερα επίπεδα άνεσης, έχει εκπληκτική θέα και προσφέρει 24ωρη υπηρεσία μπάτλερ”.

Οι αρχηγοί κρατών τυγχάνουν συχνά τέτοιας φιλόξενης μεταχείρισης. Όταν ρωτήθηκε, η Ολλανδία επιβεβαίωσε ότι, για παράδειγμα, το βασιλικό ζεύγος της Ολλανδίας παρέμεινε επίσης στο Ντουμπάι με έξοδα της Emirates. “Όταν επισκέπτεται αρχηγός κράτους, αρχηγός κυβέρνησης ή υπουργός Εξωτερικών, αποτελεί συνήθη πρακτική σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ολλανδίας, η χώρα υποδοχής να προσφέρει διαμονή σε ξενοδοχείο ως μέρος της φιλοξενίας της”.

Το ίδιο ισχύει και για τον βασιλιά Φίλιππο και τη βασίλισσα Ματθίλδη, οι οποίοι πέρασαν μια μέρα επισκεπτόμενοι την Εθνική Εορτή του Βελγίου στο Dubai Expo και διανυκτέρευσαν στο Emirates Palace με έξοδα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, σύμφωνα με εκπρόσωπο του παλατιού στο Βέλγιο.

Είναι εντυπωσιακό ότι ο Σχοινάς έλαβε τουλάχιστον τρεις δωρεάν διαμονές σε ξενοδοχείο για εκείνη την εορταστική ημέρα προς τιμήν της ΕΕ. Οι δραστηριότητές του τις προάλλες στο Ντουμπάι και στο Άμπου Ντάμπι ήταν αφιερωμένες στο δικό του χαρτοφυλάκιο “για την προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής“, και ως εκ τούτου δεν δικαιολογούσαν αναβάθμιση του καθεστώτος ή προνομιακή μεταχείριση. Μίλησε με κυβερνητικούς αντιπροσώπους για θέματα όπως η ανεκτικότητα και η “κινητικότητα των νέων” και είπε στους τοπικούς φοιτητές διπλωματίας “για τις ευθύνες του ως Αντιπροέδρου και τον κρίσιμο ρόλο της ΕΕ στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων”.

Οι “διακρίσεις” στην Αραβική φιλοξενία και τα ακραία κόστη διαμονής

Φαίνεται ότι υπουργοί από χώρες της ΕΕ δεν είχαν καθόλου την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην αραβική φιλοξενία – ούτε καν υψηλόβαθμοι όπως ο αντιπρόεδρος του Βελγίου Pierre-Yves Dermagne και η τότε Υπουργός Εξωτερικών Sophie Wilmès. Ούτε οι δύο Ολλανδοί Υπουργοί Εξωτερικού Εμπορίου και Αναπτυξιακής Συνεργασίας που επισκέφθηκαν την έκθεση, ο Tom de Bruijn και ο Liesje Schreinemacher, ο οποίος διαδέχθηκε τον De Bruijn το 2022.

Οι εκπρόσωποι του Βέλγου πρωθυπουργού Alexander De Croo και του ολλανδικού Υπουργείου Εξωτερικών, επιβεβαίωσαν ότι οι Βέλγοι φορολογούμενοι επιβαρύνθηκαν με τα έξοδα διαμονής όλων αυτών των υπουργών.

Εν τω μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι τα έξοδα του ταξιδιού του Σχοινά δηλώθηκαν δεόντως και καταχωρήθηκαν στην Υπηρεσία Πρωτοκόλλου. Ωστόσο, αυτά τα δεδομένα δεν είναι δημόσια και όταν ο εκπρόσωπος ρωτήθηκε από δημοσιογράφους του “Follow the Money” δεν μπόρεσε να πει την τιμή που πλήρωσαν οι αντίστοιχες κυβερνήσεις για αυτά τα δωμάτια ξενοδοχείου.

Ωστόσο, οι ιστοσελίδες των ξενοδοχείων δίνουν μια εντύπωση για τις αυξανόμενες τιμές. Η διαμονή δύο διανυκτερεύσεων στο Emirates Palace στο Άμπου Ντάμπι στα τέλη Φεβρουαρίου κοστίζει μεταξύ 1.408 ευρώ στην Booking.com για ένα standard δωμάτιο με θέα στην πόλη έως και 38.242 ευρώ για τη βασιλική σουίτα.

Η χρυσή πτήση με το “αεροταξί”

Μόλις ένα μήνα αφότου επισκέφτηκε την έκθεση του Ντουμπάι, ο Επίτροπος της ΕΕ, Μαργαρίτης Σχοινάς, ταξίδεψε και πάλι στη Μέση Ανατολή

Στο πλαίσιο της προσφυγικής κρίσης στη Λευκορωσία, ο Σχοινάς πέταξε στο Ντουμπάι και στην πρωτεύουσα του Λιβάνου Βηρυτό με ιδιωτικό τζετ (η Επιτροπή το αποκαλεί “αεροτάξι”) μεταξύ 10 και 12 Νοεμβρίου. Η τιμή αυτών των πτήσεων: 24.166 ευρώ, με έξοδα των Ευρωπαίων φορολογουμένων.

Ο Σχοινάς διεκδίκησε, επιπλέον, έξοδα ξενοδοχείου συνολικού ύψους 162,77 ευρώ, τα οποία κάλυψε η Επιτροπή. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό του, ο Σχοινάς πέρασε μια νύχτα στο αεροπλάνο και ζήτησε επιστροφή χρημάτων μόνο για τη δεύτερη νύχτα στο ξενοδοχείο Mövenpick στη Βηρυτό.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας για τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η χρήση του «αεροταξί» απαιτεί έγκριση από τον Πρόεδρο της Επιτροπής. Θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δηλαδή όταν οι εμπορικές πτήσεις δεν είναι διαθέσιμες ή δεν συμπίπτουν με την ατζέντα του Επιτρόπου ή για λόγους ασφαλείας. “Θα πρέπει να γίνει προσεκτικός έλεγχος όλων των επιλογών, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού της ατζέντας, έτσι ώστε το αεροταξί να θεωρείται μόνο ως τελευταία επιλογή”.

Το προσφυγικό ζήτημα

Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν ένα ιδιωτικό τζετ ήταν η μόνη διαθέσιμη επιλογή για τον Σχοινά τον Νοέμβριο του 2021, αλλά οι συνθήκες καθιστούν πράγματι ένα τέτοιο σενάριο εύλογο. Εκείνη την εποχή, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο κατηγορήθηκε ότι “απελευθερώνει” πολλές χιλιάδες πρόσφυγες στα δυτικά σύνορα της χώρας του με γειτονικά κράτη μέλη της ΕΕ, Πολωνία, Λιθουανία και Λετονία.

Ο Σχοινάς έπρεπε να ενεργήσει γρήγορα, καθώς η Πρόεδρος της Επιτροπής Φον ντερ Λάιεν είχε δώσει εντολή στον ίδιο και τον Ζοζέπ Μπορέλ, τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για Εξωτερικές Υποθέσεις, στις 8 Νοεμβρίου να συνομιλήσουν με τις κύριες χώρες προέλευσης των προσφύγων (Ιράκ, Συρία και Αφγανιστάν) και διέλευσης (ΗΑΕ, Τουρκία και Λίβανος). Ο Σχοινάς και ο Μπορέλ έπρεπε να διασφαλίσουν ότι αυτές οι χώρες θα ενεργούσαν “για να αποτρέψουν τους δικούς τους υπηκόους από το να πέσουν στην παγίδα που είχαν στήσει οι αρχές της Λευκορωσίας”.

Ομολογουμένως, ο Επίτροπος της ΕΕ κατάφερε να σημειώσει γρήγορη πρόοδο. Πέτυχε να συναντηθεί με δύο έμπιστους ανθρώπους του προέδρου των Εμιράτων μόλις τρεις μέρες αργότερα. “Χαιρετίζω την ισχυρή δέσμευση αυτού του βασικού εταίρου της ΕΕ να βοηθήσει να σταματήσει η εργαλειοποίηση των ανθρώπων από τη Λευκορωσία”, έγραψε στο Twitter.

Όμως, παρόλο που ο Σχοινάς δέχτηκε τα εύσημα από την Φον ντερ Λάιεν για την προσέγγισή του, η αναγκαιότητα και η επιτυχία του ταξιδιού του είναι λιγότερο σαφής, σύμφωνα με την ειδικό στη μετανάστευση Helena Hahn.

Η Ευρώπη θα μπορούσε ήδη να τιμωρήσει αυστηρά αεροπορικές εταιρείες όπως η Etihad και η Emirates για τη μεταφορά προσφύγων που δεν διαθέτουν τα κατάλληλα χαρτιά. Εκείνη την εποχή, εξέταζε επίσης νέες κυρώσεις εάν συνεργάζονταν με την “εργαλειοποίηση” των προσφύγων από τον Λουκασένκο. “Είναι δίκαιο να πούμε ότι πήγε σε αυτό το ταξίδι με ένα ραβδί γερό στα χέρια του”, λέει ο Χαν, αναλυτής πολιτικής στο κέντρο σκέψης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πολιτικής στις Βρυξέλλες.

Το τρίτο ταξίδι του Σχοινά και το καφεδάκι με Καϊλή

Κατά τη διάρκεια της τρίτης και πιο πρόσφατης επίσημης αποστολής του στην περιοχή, από τις 14 έως τις 21 Νοεμβρίου 2022, ο Σχοινάς πέρασε χρόνο στο Κουβέιτ, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Κατάρ. Η Επιτροπή θα ανακοινώσει λεπτομέρειες για το κόστος αυτού του ταξιδιού στα τέλη Φεβρουαρίου.

Σε εκείνο το ταξίδι, ο Επίτροπος της ΕΕ ήταν ασυνήθιστα επικριτικός για το Κουβέιτ. “Είναι λυπηρό που παρά το γεγονός ότι το έθεσα χθες και έχοντας λάβει διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, το Κουβέιτ προχώρησε σήμερα σε 7 εκτελέσεις. Θα αντλήσουμε τις συνέπειες που θα έχει αυτό στις συζητήσεις για την πρόταση να μπει το Κουβέιτ στη λίστα χωρίς βίζα”, έγραψε ο Σχοινάς στο Twitter.

Στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και στο Κατάρ ξαναρχίζει τον θετικό του τόνο. “Εξαιρετικό”, “φιλικό”, “δυναμικό”, “συνεργάτες”, “υποστηρικτικές σχέσεις”, “πρόοδος στις εργασιακές μεταρρυθμίσεις” και “παγκόσμια επιτυχία” είναι μόνο μερικοί από τους όρους που χρησιμοποιεί.

Απόλαυσε επίσης ένα φλιτζάνι καφέ με την ευρωβουλευτή Εύα Καϊλή εκεί, η οποία μεταφέρθηκε ακριβώς τρεις εβδομάδες αργότερα σε μια βελγική φυλακή στο πλαίσιο έρευνας για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και εγκληματική οργάνωση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Δύο ημέρες αργότερα, ο Σχoινάς συνάντησε τον τοπικό υπουργό Εργασίας, Ali bin Samikh Al Marri (Marri για συντομία), στο Κατάρ. Ο Marri ήταν υπεύθυνος για την κατασκευή των ποδοσφαιρικών γηπέδων. Οι δυο τους συναντήθηκαν επίσης στις Βρυξέλλες τον Δεκέμβριο του 2021 και τον Μάιο του 2022. Σε κάθε περίπτωση, ο Σχοινάς ανέβαζε θετικά tweet σχετικά με τη συνεργασία ΕΕ-Κατάρ.

Ο Marri είναι επίσης ύποπτος ότι έπαιξε βασικό ρόλο στο σκάνδαλο δωροδοκίας. Ο Φραντσέσκο Τζιόρτζι σύντροφος της Εύας Καϊλή που επίσης βρίσκεται υπό κράτηση, κατηγορεί τον Marri ότι παρέδωσε τα μετρητά από το Κατάρ στον Παντσέρι, το βασικό πρόσωπο στην υπόθεση διαφθοράς, αποκάλυψε η γερμανική εβδομαδιαία εφημερίδα Der Spiegel στις 20 Ιανουαρίου.

Το δείπνο με Καϊλή, Μητσοτάκη και τον Σαουδάραβα πρίγκιπα

Ο Σχοινάς συνάντησε την Καϊλή λίγους μήνες πριν πιουν καφέ στον Κόλπο. Αφορμή ήταν ένα δείπνο προς τιμήν του Σαουδάραβα διαδόχου πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS) στο ξενοδοχείο Four Seasons στην ελληνική χερσόνησο της Βουλιαγμένης, όπως αναφέρει η ιταλική εφημερίδα Domani. Ήταν η πρώτη επίσκεψη του MBS στην ΕΕ μετά τη φρικτή δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι, για την οποία η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ (CIA) θεωρεί υπεύθυνο τον πρίγκιπα διάδοχο.

Ο Μαργαρίτης Σχοινάς δεν δημοσιοποίησε την παρουσία του στο δείπνο. Η έκθεση εξόδων του αναφέρει “συναντήσεις με την ελληνική κυβέρνηση που οργάνωσε ο πρωθυπουργός”. Σύμφωνα με τη Domani, ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης ήταν πράγματι παρών στο δείπνο με τον MBS, με τον οποίο είχε κλείσει ενεργειακή συμφωνία την προηγούμενη μέρα.

Οι ερευνητές του “Follow the Money” ξεκαθαρίζουν δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο Σχοινάς έλαβε δωροδοκίες. Η βελγική εισαγγελία δεν σχολιάζει εάν ερευνά ή έχει ερευνήσει τις δραστηριότητες του Επιτρόπου της ΕΕ. Δεδομένης όμως της βασιλικής μεταχείρισής του στην περιοχή του Κόλπου, των ατόμων με τα οποία έκανε παρέα και των δηλώσεων που έκανε, είναι σαφές ότι φλέρταρε με τα ηθικά του όρια.

Μάλιστα, παραθέτουν και μαρτυρία λομπίστα, ο οποίος λέει πως: “Ξέρω ότι στον Σχοινά αρέσει να επισκέπτεται την περιοχή και να τον περιποιούνται. Το ίδιο κάνουν και άλλοι επίτροποι“. Αυτός ο λομπίστας εργάζεται για λογαριασμό χωρών εκτός ΕΕ και επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του για να αποφύγει να διακυβεύσει τους δεσμούς του με την Επιτροπή.

Μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2020 και της 26ης Ιανουαρίου 2023, οι Ευρωπαίοι Επίτροποι ανέλαβαν τουλάχιστον 21 αποστολές σε κράτη του Κόλπου. Σε τρεις περιπτώσεις, η χώρα υποδοχής πλήρωσε το κατάλυμα. Ο Μπορέλ και ο Σχοινάς έκαναν επίσης ένα ταξίδι για το οποίο τα έξοδα δεν έχουν ακόμη δημοσιευθεί.