ΕΦΚΑ: Δεκαετής παραγραφή οφειλών – Τι πρέπει να προσέξετε
Χιλιάδες επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι εκτιμάται ότι «απεγκλωβίζονται» από χρέη παρελθόντων ετών και βλέπουν την πόρτα προς τη συνταξιοδότηση, καθώς το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών ξεκίνησε τις διαδικασίες για την παραγραφή οφειλών προς τον ΕΦΚΑ στη 10ετία.
Πρόκειται για την ενεργοποίηση διάταξης νόμου, η οποία ήρθε σε συνέχεια δικαστικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας και προβλέπει ότι εφόσον δεν έχουν κινηθεί οι διαδικασίες, παραγράφονται οφειλές που δημιουργήθηκαν στον ΕΦΚΑ πριν από μια 10ετία.
Η διαγραφή ισχύει μάλιστα αναδρομικά από το 2016, με αποτέλεσμα να περιλαμβάνει οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν από το 2006. Σύμφωνα με ειδικούς επί της κοινωνικής ασφάλισης, αυτοί που ωφελούνται κατά κύριο λόγο είναι ελεύθεροι επαγγελματίες του πρώην ΟΑΕΕ, καθώς για αυτούς ίσχυε η 20ετής παραγραφή, ενώ για πάρα πολλά έτη τα χρέη τους βεβαιώνονταν με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
Οι περισσότεροι δε από αυτούς, που εκτιμάται ότι θα απεγκλωβιστούν από τις οφειλές και θα «τρέξουν» τις διαδικασίες συνταξιοδότησής τους, είναι ήδη ηλικίας 67 ετών και άνω, που είχαν οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ ή το ΕΤΑΑ πάνω από 20.000 ευρώ. Αυτοί, αν και έχουν τα απαιτούμενα 15 έτη ασφάλισης (τουλάχιστον) δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν λόγω του χρέους. Εάν αυτό παραγραφεί, τότε ανοίγει η διαδικασία συνταξιοδότησης, μέσω διακανονισμού του υπόλοιπου της οφειλής.
Η εγκύκλιος που εκδόθηκε είναι ξεκάθαρη και ορίζει πως παραγράφονται μόνον οφειλές για τις οποίες δεν έχει κινηθεί η διαδικασία αναζήτησής τους από τον ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα:
• Χρέη μηνών έως και 12.2005 (παραγράφηκαν την 01.01.2016).
• Χρέη μηνών από 01.2006 έως και 12.2006 (παραγράφηκαν την 01.01.2017).
• Χρέη μηνών από 01.2007 έως και 12.2007 (παραγράφηκαν την 01.01.2018).
• Χρέη μηνών από 01.2008 έως και 12.2008 (παραγράφηκαν την 01.01.2019).
Χρέη μηνών από 01.2009 έως και 12.2009 (παραγράφηκαν την 01.01.2020).
• Χρέη μηνών από 01.2010 έως και 12.2010 (παραγράφηκαν την 01.01.2021).
• Χρέη μηνών από 01.2011 έως και 12.2011 (παραγράφηκαν την 01.01.2022).
• Χρέη μηνών από 01.2012 έως και 12.2012 (παραγράφηκαν την 01.01.2023).
• Χρέη μηνών από 01.2013 έως και 12.2013 (παραγράφονται την 01.01.2024).
Προσοχή όμως. Εάν ο ΕΦΚΑ είχε προβεί σε κοινοποίηση προς τον ασφαλισμένο της βεβαίωσης οφειλής των εν λόγω εισφορών εντός δεκαετίας από τη γένεσή της, τότε ο ασφαλισμένος οφείλει το σύνολο των εισφορών.
Επίσης, όπως προκύπτει από την εγκύκλιο, ο ΕΦΚΑ θα πρέπει να ακυρώσει χρεωστικά ειδοποιητήρια που έχουν αποσταλεί σε ασφαλισμένους, εφόσον αυτά πέφτουν στη 10ετή παραγραφή. Για παράδειγμα, για εισφορές που οφείλονται πριν από 01.01.2008 ακυρώνεται κάθε καταλογιστική πράξη που εκδόθηκε από 01.01.2018 και μεταγενέστερα. Βέβαια, ποσά που έχουν εισπραχθεί υπέρ των οφειλών που τώρα παραγράφονται δεν αναζητούνται, δηλαδή ο ασφαλισμένος τα χάνει και δεν μπορεί να τα διεκδικήσει πίσω.
Επίσης, οι χρόνοι που διαγράφονται λόγω παραγραφής δεν μπορούν να συνυπολογισθούν στον χρόνο ασφάλισης των μη μισθωτών, γεγονός που σε ορισμένες περιπτώσεις δυσχεραίνει τη συνταξιοδότηση. Και αυτό γιατί ο χρόνος που παραγράφεται δεν επιτρέπει τη συμπλήρωση του απαιτούμενου για τη συνταξιοδότηση χρόνου ασφάλισης, ιδίως γι’ αυτούς που σχεδιάζουν να συνταξιοδοτηθούν με σαράντα έτη ασφάλισης.