Άγγελος Συρίγος: Ο καθηγητής εξέθεσε τον πολιτικό- και την κυβέρνηση

Ο Άγγελος Συρίγος είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και πολιτικός (υφυπουργός Παιδείας και βουλευτής Α’ Αθήνας). Αυτός ο διπλός ρόλος του δίνει την δυνατότητα να πολλαπλασιάζει τις τηλεοπτικές εμφανίσεις του, πότε σχολιάζοντας τα εθνικά θέματα και πότε μιλώντας για τα θέματα της κυβερνητικής του αρμοδιότητας. Ενέχει, όμως, και τον κίνδυνο να συμπεριφέρεται ως καθηγητής και να εκθέτει τον άλλο “μισό (πολιτικό) εαυτό του”. Αυτό ακριβώς συνέβη σχετικά με όσα δήλωσε για την πώληση των F16 από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Τουρκία.

«Εμείς θέλουμε να πάρει η Τουρκία τα F-16. Οχι τώρα… Σε βάθος χρόνου… Γιατί θέλουμε να ελέγχεται από τη Δύση», είπε στην ΕΡΤ ο κ. Συρίγος, για να προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων και να αναγκαστεί μετά σε διευκρινιστικές δηλώσεις που, όμως, δεν αναίρεσαν την αρχική του τοποθέτηση.

«Φανταστείτε μια Τουρκία, η οποία έχει ρωσικά οπλικά συστήματα… δεν θα μπορούσε να τη σταματήσει κανένας στην επιθετικότητά της έναντι ημών. Ενώ τώρα, συγκρατείται ως ένα βαθμό. Παράλληλα το εμπάργκο όπλων που υπάρχει, μας δίνει τη δυνατότητα να καλύψουμε το χάσμα που δημιουργήθηκε την προηγούμενη δεκαετία, στα αμυντικά μας συστήματα».

«Δεν θα του κάνουν αυτό το δώρο του Ερντογάν. Θα περιμένουν να δουν τι θα γίνει με τις τουρκικές εκλογές και αφού ολοκληρωθούν θα δουν ποια θα είναι η επόμενη κατάσταση και θα προχωρήσουν». Η συγκεκριμένη δήλωση δεν έγινε τυχαία αλλά στην βάση μιας προσέγγισης που έχει ο υφυπουργός και απ΄ ότι φαίνεται είναι εδραία. Το γεγονός, άλλωστε, προκύπτει και από την σχετική ανάρτησή του στο Twitter:

Μερικές επισημάνσεις επί όσων είπε ο κ. Συρίγος:

–Η Τουρκία θα παραλάβει, όντως, κάποια στιγμή νέα μαχητικά F16 από τις ΗΠΑ και θα ανάψει η Ουάσιγκτον το πράσινο φως για την αναβάθμιση όσων έχει. Αυτό το γνωρίζουν άπαντες στην Αθήνα, ελπίζοντας πως αυτό θα συμβεί, όντως, σε ικανό βάθος χρόνου, κάτι που θα επιτρέψει στην πολεμική μας αεροπορία να αποκτήσει “προβάδισμα ισχύος” μετά την αναβάθμιση (σε Viper) των δικών μας F16 και την προμήθεια των γαλλικών Rafale. Ως εκ τούτου κάνουν λάθος όσοι μαξιμαλιστικά προβάλλουν την απαίτηση να μην προχωρήσουν ποτέ οι ΗΠΑ στην συγκεκριμένη ενέργεια.

–Το παραπάνω δεν σημαίνει πως κάτι τέτοιο είναι “προς το συμφέρον μας” και πως πρέπει να το επιθυμούμε. Διότι, αφενός η ισχύς της τουρκικής πολεμικής μηχανής (πάντοτε στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ) μπορεί ευκολότερα και γρηγορότερα να ανακτήσει πλεονέκτημα έναντι της δικής μας αποτρεπτικής δύναμης. Η Τουρκία, παρά την οικτρή κατάσταση της οικονομίας της, μπορεί να ξοδεύει όσα θέλει και όποτε θέλει για εξοπλισμούς, καθώς δεν υπόκειται σε κανόνες εσωτερικής λογοδοσίας (και κανόνες προωτογεννών πλεονασμάτων) και επειδή έχει ανοικτά αρκετά μέτωπα άσκησης του επεκτατισμού και αναθεωρητισμού της. Από την Συρία και το Κουρδιστάν, μέχρι την Λιβύη, το Ναγκόρνο Καραμπάχ, τη νοτιανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο.

–Η Ελλάδα δεν μπορεί να βασίζεται, όπως υποστηρίζει ο κ. Συρίγος, εσαεί στους “όρους Μενέντεζ”, ήτοι στο να μην χρησιμοποιηθούν τα F16 για υπερπτήσεις στο Αιγαίο. Αφενός γιατί οι όροι αυτοί έχουν παραλειφθεί από το πλαίσιο αμυντικού προϋπολογισμού στο Κογκρέσο, αφετέρου -και σημαντικότερο- διότι το ευνοϊκό για εμάς πλαίσιο πολιτικών συσχετισμών και η σθεναρή αντίσταση του Μπομπ Μενέντεζ μπορεί να αλλάξει. Και για να μην είμαστε αφελείς, ενώ η Άγκυρα οικοδομεί την ψευδή και παραπλανητική στρατηγική του “αμυνόμενου” ( κατ΄αυτήν η Ελλάδα προκαλεί δια της στρατικοποίησης των νησιών και δια της επέκτασης στα 12 μίλια), δεν μπορεί να προσδοκά οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση πως οι ΗΠΑ θα προστρέξουν να επιβάλλουν κυρώσεις στην Τουρκία εάν όντως χρησιμοποιήσει τα F16 έναντι ημών. Μία απλή ανάγνωση στις ανακοινώσεις “ίσων αποστάσεων” του Στέϊτ Ντιπάρμεντ πείθει εύκολα οιονδήποτε.

–Δεν ευσταθεί ούτε το επιχείρημα πως είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας η προμήθεια των F16 από την Τουρκία γιατί έτσι “θα προσδεθεί στο άρμα της Δύσης και δεν θα προμηθευτεί ρωσικά οπλικά συστήματα”. Μετά το εμπάργκο που υπέστη από τις ΗΠΑ (με ακύρωση της συμπαραγωγής και προμήθειας και των F35) λόγω των S400, ακούγεται παράδοξο να μπορέσει στο μέλλον να αγοράσει (ξανά) ρωσικά οπλικά συστήματα. Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα σήμαινε την έξοδό της από το ΝΑΤΟ. Εάν οι ΗΠΑ δέχονταν κάτι τέτοιο, δε, αυτό θα ήταν μία πολύ άσχημη είδηση για εμάς.

–Η πρόβλεψη του καθηγητή Συρίγου πως η Ουάσιγκτον δεν θα παραχωρήσει F16 προεκλογικά στην Τουρκία είναι πολύ πιθανό να επιβεβαιωθεί. Εκτός, βεβαίως, εάν η διοίκηση Μπάϊντεν αποφασίσει να ποντάρει σε επανεκλογή του Ερντογάν έναντι του “ασκεριού” των κομμάτων της αντιπολίτευσης που ακόμα αναζητά ηγέτη. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να εντάξουμε στην στρατηγική μας. Είναι υπαρκτό το ερώτημα: “μας συμφέρει να έχουμε στην Άγκυρα έναν “προβλέψιμα απρόβλεπτο” Ερντογάν, ή κάποιον που να διαπνέεται από την επιθετικότερη τακτική των Κιλισντάρογλου και Αξενέρ;”

–Τέλος, το μείζον δεν είναι εάν και πότε θα πάρει τα F16 η Τουρκία -γιατί αυτό θα γίνει-, αλλά εάν και πότε οι ΗΠΑ θα αποφασίσουν να διευθετήσουν αυτή την εστία κρίσης στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και να οδηγήσουν τις χώρες της Ν.Α Μεσογείου (Ελλάδα, Κύπρο, Τουρκία, Ισραήλ, Αίγυπτο, Λιβύη) σε ένα τραπέζι διαπραγμάτευσης για τα ενεργειακά, άρα και για την οριοθέτηση των ΑΟΖ.

Η αντίδραση της ομογένειας

Η αντίδραση της ομογένειας και οι πολύ υψηλοί τόνοι του Έντι Ζεμενίδης εδράζονται στο ότι στην παρούσα φάση οι δηλώσεις Συρίγου προσφέρουν επιχειρήματα, τόσο στην Τουρκία, όσο και στο φιλοτουρκικό λόμπι των ΗΠΑ, ακόμα, δε, περισσότερο στην ίδια την αμερικανική διοίκηση που αναζητά τρόπο να υπερκεράσει την αντίδραση Μενέντεζ στο Κογκρέσο.

Έντονη αντίδραση υπήρξε και από τον εκτελεστικό διευθυντή του HALC, Έντι Ζεμενίδη ο οποίος είπε ότι αυτά τα επιχειρήματα «ακούγονται από πράκτορες της Τουρκίας» και μάλιστα υποστήριξε πως αυτή η τοποθέτηση του κ. Συρίγου ήταν εκτός εθνικής γραμμής. Από συζητήσεις όπως ανέφερε πως είχε με παράγοντες της πολιτικής ζωής διαπίστωσε πως τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο ΥΠΕΞ, Νίκος Δένδιας, λένε εντελώς διαφορετικά πράγματα στους Αμερικανούς βουλευτές.

Ωστόσο δεν αναίρεσε και την πεποίθηση πως η Τουρκία θα πρέπει να μείνει προσκολλημένη στο «άρμα» της Δύσης. Όμως ο κ. Ζεμενίδης επεσήμανε πως ο κ. Συρίγος δεν θα πρέπει να μιλάει τόσο ως ακαδημαϊκός όσο ως πολιτικός.

Δυστυχώς, ο καθηγητής εξέθεσε τον πολιτικό. Και το γεγονός ότι δεν επιχειρεί να αποσαφηνίσει -και να αποσύρει- την δήλωσή του (όσα είπε εκ των υστέρων μάλλον την ενισχύουν) είναι σαφές πως δημιουργούν πρόβλημα.