Intellexa: Παρενέργειες σε Μαξίμου και ΥΠΕΞ από την αποκάλυψη των New York Times- Πώς δόθηκε η άδεια εξαγωγής του Pretador
Η Συντακτική ομάδα του Libre
Illustration by Mark Harris; photographs by Valda Kalnina/EPA, via Shutterstock, Amir Cohen/Reuters, and Yiannis Kourtoglou/Reuters
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ των ΝΥΤ, η κυβέρνηση αδειοδότησε την εταιρεία του Ισραηλινού Ταλ Ντίλαν, Intellexa, που εμπορεύεται το Predator, να πουλά το παράνομο κακόβουλο λογισμικό σε χώρες με καταπιεστικά και αυταρχικά καθεστώτα, όπως η Μαδαγασκάρη. Πώληση επιχειρήθηκε επίσης να γίνει και στην Ουκρανία, όμως το Κίεβο αρνήθηκε να το προμηθευτεί -γράφει η αμερικανική εφημερίδα. Την αδειοδότηση παραδέχθηκε το υπουργείο Εξωτερικών το οποίο διεξάγει ΕΔΕ για να διαπιστωθεί πώς δόθηκε.
H εξέλιξη πρόσφερε ένα “από μηχανής” πρόσθετο επιχείρημα στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖ-ΠΣ, στην χθεσινή σφοδρή σύγκρουση με τον πρωθυπουργό, στη Βουλή, ωστόσο προκαλεί αρκετές παρενέργειες.
–Ενισχύει την άποψη ορισμένων πως η κυβέρνηση γνώριζε “πρόσωπα και πράγματα” για την δράση της Intellexa στην Ελλάδα, αφού υπηρεσίες του ΥΠΕΞ έδιναν άδειες εξαγωγής του κακόβουλου λογισμικού σε άλλες χώρες. Η γενική τοποθέτηση ό,τι, όπως παντού, έτσι και στην χώρα μας υπήρχε κάποιο κέντρο που διαχειριζόταν το Pretador, καθίσταται εξαιρετικά ευάλωτη. Όταν υπάρχει έγκριση του Γενικού Γραμματέα του ΥΠΕΞ Γ. Σμυρλή σε μία τέτοια αδειοδότηση, πόσο πιστευτή μπορεί να είναι η θέση πως δεν γνώριζε η κυβέρνηση την δράση του Ταλ Ντίλιαν στην Ελλάδα;
–Δημιουργεί νέο πεδίο αντιπαράθεσης του Νίκου Δένδια με το Μέγαρο Μαξίμου. Ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Αλέξανδρος Παπαϊωάννου επιβεβαίωσε στους NYTimes την αδειοδότηση, εκθέτοντας άμεσα τον Γενικό Γραμματέα και έμμεσα τον υφυπουργό Κ. Φραγκογιάννη (ο οποίος δήλωσε πως δεν είχε καμία εμπλοκή υπηρεσιακά). Ο εκπρόσωπος Τύπου είχε, ως όφειλε, ενημερώσει τον κ. Δένδια, ως εκ τούτου η εντολή να υπάρξει επίσημη απάντηση δόθηκε από τον ίδιο τον υπουργό, ο οποίος, σύμφωνα με δημοσιεύματα (Βήμα, Documento) φέρεται εξ όσων παρακολουθούνταν.
Τι γράφουν οι New York Times
Το ρεπορτάζ που υπογράφουν τρεις βραβευμένοι και διακεκριμένοι διεθνώς για το έργο τους δημοσιογράφοι (η επικεφαλής του γραφείου των Βρυξελλών για την ΕΕ, Ματίνα Στέβις Γκρίντνεφ, ο συντάκτης με έδρα στο Ισραήλ, Ρόνεν Μπέργκμαν και ο δύο φορές βραβευμένος με Πούλιτζερ ρεπόρτερ Μαρκ Μαζέτι) αποκαλύπτει την άμεση εμπλοκή της κυβέρνησης στις «χρυσές δουλειές» που έκανε η Intellexa, με έδρα την Ελλάδα, για την εμπορία του Predator σε τρίτες χώρες. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ με τίτλο «Πώς η παγκόσμια βιομηχανία παρακολουθήσεων ξέφυγε εκτός ελέγχου», η κυβέρνηση αδειοδοτούσε την εταιρεία του Ισραηλινού Ταλ Ντίλαν να πουλάει το παράνομο κακόβουλο λογισμικό σε χώρες με καταπιεστικά και αυταρχικά καθεστώτα όπως η Μαδαγασκάρη. Πώληση επιχειρήθηκε επίσης να γίνει και στην Ουκρανία, όμως το Κίεβο αρνήθηκε αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα.
Μάλιστα, οι δημοσιογράφοι των New York Times αναφέρουν ότι ρώτησαν υψηλόβαθμα στελέχη της κυβέρνησης όπως ο εκπρόσωπος Τύπου του ΥΠΕΞ, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, όπου έγινε ανοιχτά η παραδοχή ότι η Intellexa είχε λάβει άδεια να πουλήσει το Predator. «Ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, εκπρόσωπος του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, επιβεβαίωσε ότι τμήμα του υπουργείου εξέδωσε δύο άδειες εξαγωγής για την Intellexa στις 15 Νοεμβρίου 2021», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο ρεπορτάζ: «Alexandros Papaioannou, the spokesman for the Greek Foreign Ministry, confirmed that a division of the ministry issued two export licenses to Intellexa on Nov. 15, 2021. In a hint of the pressure the country is under, Mr. Papaioannou said the ministry’s inspector general had begun an internal investigation after reports in the local press about the company».
«Το Ελληνικό Δράμα» του σκανδάλου υποκλοπών, λέει η εφημερίδα, ξεκίνησε όταν αποκαλύφθηκε η χρήση του Predator για την παρακολούθηση πολιτικών και δημοσιογράφων. «Η ελληνική κυβέρνηση επανειλημμένα περιέγραψε το κακόβουλο λογισμικό ως παράνομο και δήλωσε ότι δεν έχει καμία σχέση. Αλλά παρά τις δηλώσεις αποποίησης, τελικά η Ελλάδα παραδέχθηκε ότι υποστηρίζει την Intellexa και το κακόβουλο λογισμικό της με έναν καίριο τρόπο: αδειοδοτώντας την εταιρεία να εξάγει το Predator στη Μαδαγασκάρη, χώρα η κυβέρνηση της οποίας έχει μακρύ ιστορικό καταπίεσης των αντιφρονούντων», σημειώνει το ρεπορτάζ.
Πελάτης της Intellexa, με την άδεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη, ήταν «δίπλα στις ακτές της ανατολικής Αφρικής, η Μαδαγασκάρη, το τέταρτο πιο φτωχό κράτος του κόσμου. Μαστίζεται από διαφθορά, ειδικά στους κλάδους των ορυχείων και της εξόρυξης πετρελαίου, από την οποία οι πολυεθνικές κερδίζουν δισεκατομμύρια», συνεχίζει η εφημερίδα. Η πολιτική αναταραχή στην Ελλάδα ανάγκασε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να αρνηθεί ότι έδωσε εντολή να χρησιμοποιηθεί το Predator για την παρακολούθηση Ελλήνων πολιτικών και δημοσιογράφων, ενώ επιμένει ότι η κυβέρνηση δεν διαθέτει το κακόβουλο λογισμικό. «Αλλά ακόμη κι έτσι, ο ανιψιός του που είχε την πολιτική εποπτεία της ΕΥΠ, παραιτήθηκε λόγω του σκανδάλου των υποκλοπών τον περασμένο Αύγουστο, παρότι αρνείται κάθε ρόλο. Και ταυτόχρονα ο πρωθυπουργός απέλυσε τον επικεφαλής της ΕΥΠ. Τον ίδιο μήνα, η Intellexa απέλυσε το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού της στην Αθήνα», όπως αναφέρει το θέμα των NYT.
Τελικά, το Νοέμβριο ο κ. Μητσοτάκης παραδέχθηκε ότι «κάποιος κάνει μυστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα χρησιμοποιώντας το Predator, αλλά δεν ξέρει ποιος. “Για να είμαι σαφής, ποτέ δεν υποστήριξα εγώ και η κυβέρνηση ότι δεν υπάρχουν παράθυρα και δυνάμεις που χρησιμοποιούν το Predator», καταλήγει η εφημερίδα, παραθέτοντας την άποψη Μητσοτάκη ότι «Παράνομα λογισμικά υπάρχουν παντού στην Ευρώπη»…
Η διεθνής πρακτική γύρω από τα λογισμικά παρακολούθησης
Η αμερικανική εφημερίδα κάνει επίσης λόγο για τις διαστάσεις που έχει λάβει σήμερα η πώληση και χρήση κακόβουλων λογισμικών παρακολούθησης όπως το Predator της Intellexa και τους Pegasus της επίσης Ισραηλινής NSO, τα οποία έχουν διεισδύσει στην καρδιά των δημοκρατικών πολιτευμάτων, αφού οι κυβερνήσεις τα αξιοποιούν για μαζικές υποκλοπές. «Ακόμη και η κυβέρνηση των ΗΠΑ το χρησιμοποιεί», σημειώνουν με νόημα οι NYT.
Η χρήση spyware συνεχίζει να πολλαπλασιάζεται σε όλο τον κόσμο, με νέες εταιρείες εξηγεί η εφημερίδα.
Αυτό που έχει αλλάξει σήμερα σε σχέση με παλιότερα είναι ότι έχει εξαπλωθεί σημαντικά το πολυπλόκαμο δίχτυ επιτήρησης των κρατικών μηχανισμών όπως εξηγούν οι NYT: «Με αυτήν την επόμενη γενιά εταιρειών, η τεχνολογία που κάποτε βρισκόταν στα χέρια ενός μικρού αριθμού εθνών είναι τώρα πανταχού παρούσα -μεταμορφώνοντας το τοπίο της κυβερνητικής κατασκοπείας».
Αναφορικά με τη στάση της αμερικανικής κυβέρνησης για αυτή την προβληματική κατάσταση που διαιωνίζεται εις βάρος των δημοκρατικών δικαιωμάτων των πολιτών, οι NYT τη χαρακτηρίζουν με το αντιφατικό σχήμα του «εμπρηστή και πυροσβέτη», αφού η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπαθεί να επιβάλει κάποιο βαθμό τάξης στο παγκόσμιο χάος, αλλά σε αυτό το περιβάλλον, οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν ταυτόχρονα κακόβουλα λογισμικά και συνέβαλαν καθοριστικά στη διάδοσή τους στο πλαίσιο του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας».
Από την άλλη η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει τα κακόβουλα λογισμικά ως πιθανά όπλα και απαιτεί από τις Αρχές έκδοση αδειών εξαγωγής, ώστε να αποφευχθεί η κακή χρήση τους.
“Δάκτυλος” Δένδια;
Σύμφωνα με το δημοσίευμα των New York Times, η Αθήνα παραδέχθηκε ότι αδειοδότησε την Intellexa να πουλήσει το Predator σε τουλάχιστον μία χώρα με ιστορικό καταπίεσης των πολιτών της, την Μαδαγασκάρη, Η εταιρεία, μάλιστα, επιχείρησε να γίνει το ίδιο και με την Ουκρανία, όπως φέρεται να ζητούσε η Ουάσιγκτον από την ελληνική κυβέρνηση!
Στο Μαξίμου, όπως γράφει το ieeidiseis.gr, εκτιμούν πως την ημέρα που δημοσιοποιήθηκε η απάντηση ήταν η μέρα που γινόταν η συζήτηση στη Βουλή και δόθηκε έτσι η ευκαιρία στον Αλέξη Τσίπρα να εκθέσει τον πρωθυπουργό! Υπενθυμίζεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει στον Νίκο Χατζηνικολάου στις 7 Νοεμβρίου και τα εξής- που χρησιμοποίησε ο Αλέξης Τσίπρας στη Βουλή: ««Μισό λεπτό, να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Ουδέποτε ισχυρίστηκα -και η κυβέρνηση δεν ισχυρίστηκε- ότι δεν υπάρχει παρακολούθηση και κέντρο το οποίο χειρίζεται το λογισμικό Predator. Αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το να κατηγορείται ο πρωθυπουργός ότι έχει ενορχηστρώσει αυτή την προσπάθεια. Είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Εμείς από την πρώτη στιγμή δεχθήκαμε ότι υπάρχει πρόβλημα παράνομων λογισμικών στη χώρα και καλούμαστε αυτό το κουβάρι…»!
Στο Μαξίμου, κατά το σάϊτ, επίσης, …υποψιάζονται ότι ο Νίκος Δένδιας έκανε τη δήλωση μέσω του εκπροσώπου, με στόχο να πληγεί ο Γενικός Γραμματέας Γιάννης Σμυρλής, που είναι αρμόδιος για το θέμα και που θεωρείται και άνθρωπος «της οικογένειας» στο υπουργείο Εξωτερικών!
Οι εξηγήσεις Φραγκογιάννη: Ζήτησα ΕΔΕ
«Κάλεσα και ζήτησα να γίνει μία Ένορκη Διοικητική Εξέταση, μία έρευνα, προκειμένου να διαπιστώσουμε κατά πόσο τηρήθηκαν οι ευρωπαϊκοί και οι εθνικοί κανόνες που αφορούν την εξαγωγή των προϊόντων. Η εν λόγω έρευνα γίνεται εσωτερικά στο υπουργείο Εξωτερικών. Δεν διετάχθη χθες, αλλά πριν από ένα μήνα, στις 16 Νοεμβρίου», επισήμανε στην ΕΡΤ και την εκπομπή «Επίλογος» με τον Απόστολο Μαγγηριάδη ο υφυπουργός Οικονομικής Διπλωματίας και Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, ερωτηθείς για το τι γνωρίζει αναφορικά με το δημοσίευμα της Πέμπτης των New York Times περί επιβεβαίωσης από το ελληνικό ΥΠΕΞ ότι στις 15 Νοεμβρίου του 2021 δόθηκαν δύο άδειες εξαγωγής λογισμικού παρακολούθησης (Predator) για την εταιρεία Intelexa στη Μαδαγασκάρη.
Συγκεκριμένα ο ίδιος σημείωσε σχετικά:
«Να ξεκαθαρίσουμε τι είναι τα προϊόντα διττής υπόστασης, διότι μία ελληνική εταιρεία μπορεί να εξάγει τα προϊόντα της χωρίς καμία άδεια εξαγωγής, αλλά όταν πρόκειται για προϊόντα διττής υπόστασης πρέπει να πάρει άδεια εξαγωγής από το υπουργείο Εξωτερικών. Τι είναι λοιπόν η διττή υπόσταση; Είναι προϊόντα τα οποία λειτουργούν καλώς ή κακόβουλα και πριν το μυαλό μας πάει σε οπλικά συστήματα η σε υψηλή τεχνολογία να πούμε κάτι πάρα πολύ απλό: Έχετε ένα εργοστάσιο το οποίο παράγει πύργους ψύξης. Αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μία μεγάλη βιομηχανία τροφίμων ή σε έναν πυρηνικό αντιδραστήρα. Άρα λοιπόν, ένα τέτοιο προϊόν πρέπει να πάρει μία άδεια προκειμένου να εξαχθεί. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα προϊόντα λογισμικού χαρακτήρα. Το Υπουργείο Εξωτερικών δίνει εκατοντάδες άδειες εξαγωγής για τέτοιου είδους προϊόντα.
Υπάρχουν λοιπόν οι διαδικασίες ελέγχου οι οποίες θεσπίζονται από ευρωπαϊκούς κανονισμούς και από εθνικούς κανονισμούς. Εγώ στο δικό μου επίπεδο έμαθα πριν από 2,5 – 3 μήνες από δημοσιεύματα στον Τύπο ότι η εταιρεία είχε ζητήσει και είχε πάρει άδειες εξαγωγής, δύο στον αριθμό για τη Μαδαγασκάρη. Να πω με καθαρά λόγια, χωρίς δεύτερες σκέψεις, ότι δεν υπάρχει καμία άδεια εξαγωγής λογισμικού προϊόντος που να φέρει τη δική μου υπογραφή ή την υπογραφή οποιουδήποτε υπουργού της κυβέρνησης.
Η άδεια εξαγωγής είναι μια υπηρεσιακή υπόθεση. Άρα λοιπόν γίνεται μια αίτηση. Γίνεται ένας έλεγχος με βάση τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό και τον Εθνικό Κανονισμό και υπογράφεται η άδεια της εξαγωγής.
Εγώ γνωρίζω τις άδειες οι οποίες μπλοκάρονται, γιατί υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους πρέπει να πάρουμε μία θέση η οποία είναι πολιτική. Αλλά σε καθαρά υπηρεσιακό επίπεδο, οι άδειες εξαγωγής δίνονται από υπηρεσιακής από υπηρεσιακά συμβούλια.
Αυτή τη στιγμή, μετά από τα δημοσιεύματα τα οποία είδαν το φως της δημοσιότητας, κάλεσα και ζήτησα να γίνει μία Ένορκη Διοικητική Εξέταση, μία έρευνα, προκειμένου να διαπιστώσουμε κατά πόσο τηρήθηκαν οι ευρωπαϊκοί και οι εθνικοί κανόνες που αφορούν την εξαγωγή των προϊόντων.
Και ενόσω γίνεται αυτή η έρευνα που σας θυμίζω ότι όπως και κάθε ΕΔΕ είναι απόρρητη, θα μου επιτρέψετε να μη σχολιάσω περαιτέρω λεπτομέρειες.
Η εν λόγω έρευνα γίνεται εσωτερικά στο υπουργείο Εξωτερικών. Δεν διετάχθη χθες, αλλά πριν από ένα μήνα, στις 16 Νοεμβρίου.
Άρα λοιπόν είδαμε τα δημοσιεύματα, ενημερώθηκα για το τι περίπου συμβαίνει. Ζήτησα να γίνει μια ΕΔΕ, να αποκαλυφθεί όλη η αλήθεια.
Δεν μπορώ να βάλω μια ημερομηνία για το πέρας της, όταν η έρευνα ολοκληρωθεί θα δούμε το πόρισμα το οποίο θα προκύψει, και είμαι και εγώ περίεργος να δω κατά πόσο ακολουθήθηκαν όλες οι διαδικασίες που προβλέπονται από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς».
Σημείωσε δε, ότι έτσι θα προκύψει το αν υπάρχουν ευθύνες, ούτως ώστε να αποδοθούν.
SiteDesign