Κοινωνικοί λειτουργοί και…πανεπιστημιακοί αστυνομικοί

Υπάρχουν δύο τρόποι που μπορεί να προσεγγίσει κανείς αυτή την υπόθεση της “Κιβωτού του Κόσμου” που προκάλεσε σε όλους μας, έκπληξη, θλίψη, θυμό και, στο τέλος, πολλά ερωτηματικά για όσα φαίνεται πως συνέβαιναν στο κενό της κρατικής αντίληψης για την παιδική προστασία.

Σεραφείμ Κοτρώτσος

Ο πρώτος, είναι καταιγιστικός: αποκαλύψεις επί αποκαλύψεων με καταγγελίες για σεξουαλική και κάθε άλλης μορφής σωματική κακοποίηση παιδιών, βίαιο ιδρυματισμό, τιμωρίες και ψυχολογικό βασανισμό, και, παράλληλα, χορός εκατομμυρίων με δωρεές και ροή χρήματος που δεν κατέληγε πάντοτε στην εξυπηρέτηση του σκοπού για τον οποίον τα είχαν διαθέσει (συχνά από το υστέρημα τους) οι δωρητές.

Ο δεύτερος, αντιλαμβάνεται την υπόθεση της συγκεκριμένης ΜΚΟ (…) ως την κορυφή του παγόβουνου, που αρχίζει και αναδεικνύει όσα υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια. Την πλημμελή και συχνά ύποπτη απουσία των κρατικών κοινωνικών δομών. Του αποκαλούμενου και κοινωνικού κράτους.

Η έρευνα του ΕΚΚΕ (διαβάστε εδώ) είναι, επ΄ αυτού, εξόχως διαφωτιστική. Η Κιβωτός, βεβαίως, ήταν, ίσως, κάτι περισσότερο: είχε αποκτήσει ένα αδιαπέραστο περίβλημα “προσφοράς” και είχε “νομιμοποιηθεί” σε βάθμό ασυλίας. Ανύπαρκτοι ή περιστασιακοί και πλημμελείς έλεγχοι, αυτό το αδιάφορο …σφύριγμα των υπευθύνων, και, μαζί, κρατικές και αυτοδιοικητικές υπηρεσίες αποστελεχωμένες και επιστημονικά ανεπαρκείς.

Σε μία συζήτηση που είχαμε στον Realfm με τον γενικό γραμματέα κοινωνικής αλληλεγγύης και καταπολέμησης της φτώχειας( πόσο μακρύς και ενδιαφέρον τίτλος…) Γ. Σταμάτη – έναν άνθρωπο, οφείλω να πω, με καλό όνομα και αναγνωρισμένες προσπάθειες-, η κατάληξή της ήταν, από τον ίδιο, μία λέξη-κλειδί: “προσλήψεις”!

Διότι, η υπόθεση της Κιβωτού, η άλλη με την 12χρονη στον Κολωνό, τα 85 παιδιά που παραμένουν σε ακατάλληλες συνθήκες στο “Αγλαϊα Κυριακού”, ή παλαιότερα η ιστορία φρίκης με τους θανάτους ηλικιωμένων σε οίκο ευγηρίας στην Κρήτη -και πολλές άλλες που δεν έχουν πάρει δημοσιότητα-, καταλήγουν όλες στην παραπάνω λέξη. Ο δήμος Αθηναίων, για παράδειγμα, επικαλέστηκε ως δικαιολογία για την έλλειψη μέριμνας προς την οικογένεια της 12χρονης τους ελάχιστους κοινωνικούς λειτουργούς που διαθέτει. Πόσοι; Μόνο έξι (6)! Κάτι ανάλογο ψέλλισε και ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης Αττικής που ομολόγησε πώς οι έλεγχοι που γίνονταν στην Κιβωτό αφορούν σχεδόν αποκλειστικά τις συνθήκες υγιεινής και τις κτιριακές δομές. Και, όπως ήταν αναμενόμενο, τα έβρισκαν όλα τέλεια.

Η αρμόδια υφυπουργός Δόμνα Μιχαηλίδου (την δουλειά της οποίας, είναι επίσης αλήθεια, δεν πρέπει να μειώνουμε- έχουν γίνει πράγματα) διαλαλεί όπου βρεθεί την ανάγκη αποϊδρυματοποίησης και την επέκταση του θεσμού της αναδοχής. Βουνό το δίκιο της.

Όμως το πρόβλημα δεν σταματά εκεί. Οι δομές παιδικής προστασίας πρέπει να υπάρχουν γιατί δεν μπορούν όλα τα παιδιά να βρίσκουν ανάδοχες οικογένειες. Πρέπει να εξαντλείται κάθε προσπάθεια επανένωσης των οικογενειών, κι αυτό απαιτεί χρόνο και προσπάθεια, όπως και δεν είναι όλα τα παιδιά πρόθυμα ή κατάλληλα για αναδοχή. Πολλά πρέπει να ενηλικιωθούν μέσα στις δομές προστασίας και να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία.

Για να συμβούν όλα αυτά πρέπει να λειτουργήσει το κοινωνικό κράτος (πρόνοιας). Και για να λειτουργήσει πρέπει να υπάρξει. Να συσταθεί, ή έστω να επανασυσταθεί. Ας μην κοροϊδευόμαστε, για να συμβεί κάτι τέτοιο χρειάζεται εκ βάθρων οργάνωση, απαιτείται “φιλοσοφία”, στρατηγική, σχεδιασμός, δημιουργία θεσμών και μηχανισμών. Και απαιτείται μεγάλος αριθμός προσλήψεων ειδικών που να πλαισιώσουν τις δομές, να τις ελέγχουν, να επιχειρήσουν να τις εντάξουν στη νέα αντίληψη. Ήτοι, χρειαζόμαστε νέους θεσμούς και πολλούς ικανούς ανθρώπους.

Αυτό, εν κατακλείδι, απαιτεί μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων. Όταν, όμως, εστιάζεις την προσοχή σου, για παράδειγμα, στην πανεπιστημιακή αστυνομία, και εν γένει στην καταστολή, πόσο εύκολα θα βρείς κονδύλια και σωστή ιεράρχηση ώστε να αντιμετωπίσεις το μείζον και ανυπέρβλητο σε αξία ζήτημα: στο παιδί;

Με 100 επιπλέον κοινωνικούς λειτουργούς και συμβούλους, για παράδειγμα, κάνεις σημαντική δουλειά. Με 100 λιγότερους μετακλητούς, ή αστυνομικούς, δεν θα χαλάσει ο κόσμος…