ΠΟΥ: Δυναμική η επιστροφή της φυματίωσης

Έπειτα από χρόνια υποχώρησης της νόσου, η φυματίωση ακμάζει ξανά λόγω της πανδημίας Covid-19 και των περιορισμών της, που μείωσαν τους ελέγχους και την πρόσβαση στην περίθαλψη, προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνοντας λόγο για 1,6 εκατομμύριο θανάτους πέρυσι παγκοσμίως.

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΠΟΥ, 10,6 εκατομμύρια άνθρωποι ασθένησαν το 2021 από φυματίωση — νόσο που προκαλείται από ένα βακτήριο το οποίο επιτίθεται κυρίως στους πνεύμονες –, μια αύξηση 4,5% μέσα σε έναν χρόνο.

Επίσης, το ποσοστό της συχνότητας της νόσου (νέα κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους ετησίως) αυξήθηκε κατά 3,6% μεταξύ 2020 και 2021, μετά την πτώση του κατά σχεδόν 2% ετησίως στη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών.

Σε περιφερειακό επίπεδο, το ποσοστό συχνότητας της φυματίωσης αυξήθηκε μεταξύ 2020 και 2021 παντού στον κόσμο, εκτός από την Αφρική όπου οι διαταραχές στις υπηρεσίες υγείας που συνδέονταν με την πανδημία Covid-19 είχαν μικρό αντίκτυπο στον αριθμό των ανθρώπων που διαγιγνώσκονταν με τη νόσο.

Σε παγκόσμια κλίμακα, ο εκτιμώμενος ετήσιος αριθμός θανάτων από τη φυματίωση μειώθηκε μεταξύ 2005 και 2019, αλλά οι εκτιμήσεις για το 2020 και 2021 υποδηλώνουν ότι αυτή η τάση ανατράπηκε.

Ο ΟΗΕ εκτιμά σε 1,6 εκατομμύριο τον αριθμό των θανάτων πέρυσι, δηλαδή μια επιστροφή στο επίπεδο του 2017. Αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση άνω του 14% σε σχέση με το 2019, όταν αυτή η μεταδοτική νόσος είχε σκοτώσει 1,4 εκατ. ανθρώπους (1,5 εκατ. το 2020).

Το μεγαλύτερο μέρος της εκτιμώμενης αύξησης των θανάτων καταγράφηκε πέρυσι σε τέσσερις χώρες: Ινδία, Ινδονησία, Μιανμάρ και Φιλιππίνες.

Η συχνότητα της ανθεκτικής στα φάρμακα φυματίωσης αυξήθηκε επίσης — κατά 3% μεταξύ 2020 και 2021 — με 450.000 νέα κρούσματα φυματίωσης ανθεκτικής στη ριφαμπικίνη το 2021.

Φτώχεια και υποσιτισμός –

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, “είναι η πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια που αναφέρεται αύξηση των ασθενών με φυματίωση, όπως και με την ανθεκτική στα φάρμακα φυματίωση”.

Η πανδημία της Covid-19 επιβράδυνε σε μεγάλο βαθμό την πρόοδο στην καταπολέμηση της φυματίωσης. Η αναζωπύρωση της φυματίωσης στην πραγματικότητα θέτει σε κίνδυνο τη στρατηγική που έχει θέσει σε εφαρμογή ο ΠΟΥ, ο οποίος στοχεύει στη μείωση των θανάτων από τη νόσο αυτή κατά 90% και του ποσοστού συχνότητας της φυματίωσης κατά 80% έως το 2030, σε σύγκριση με το 2015.

Ωστόσο, ο οργανισμός δεν χάνει την ελπίδα του, ακόμη κι αν εκτιμά ότι η φυματίωση θα συνεχίσει την αυξητική της τάση το 2022.

Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι η ανάγκη για δράση έχει γίνει ακόμη πιο επιτακτική λόγω της συγκυρίας του πολέμου στην Ουκρανία, των συγκρούσεων που μαίνονται σε άλλα μέρη του πλανήτη, της παγκόσμιας ενεργειακής κρίσης και των κινδύνων για την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς αυτά τα στοιχεία “είναι πιθανό να επιδεινώσουν περαιτέρω μερικούς από τους σημαντικούς καθοριστικούς παράγοντες της φυματίωσης, όπως τα επίπεδα εισοδήματος και ο υποσιτισμός”.

Το 2019, η φυματίωση ήταν η 13η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και η πρώτη αιτία θανάτου από λοιμώδη νόσο. Από το 2020, έχει γίνει η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από μολυσματική ασθένεια, μετά την Covid-19 και πριν από το AIDS, αναφέρει η έκθεση.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που ανέπτυξαν φυματίωση πέρυσι βρίσκονταν στη νοτιοανατολική Ασία (45%), στην Αφρική (23%) και στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού (18%). Οκτώ χώρες αντιπροσωπεύουν περισσότερα από τα δύο τρίτα των κρουσμάτων παγκοσμίως: η Ινδία, η Ινδονησία, η Κίνα, οι Φιλιππίνες, το Πακιστάν, η Νιγηρία, το Μπαγκλαντές και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.