Χάρης Δούκας: Το μεγάλο πάρτι στην ενέργεια

“Από την αρχή της ενεργειακής κρίσης, που προκλήθηκε με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν δαπανηθεί περίπου 600 δισ. €. Πρόκειται για χρήματα των φορολογουμένων πολιτών”, τονίζει στο άρθρο του στο libre ο αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Χάρης Δούκας.

Όπως εξηγεί:

• «Σε αυτές τι συγκυρίες, εντύπωση προκαλεί πώς ακόμα και σήμερα, στην χώρα μας, υπάρχουν υπέρμαχοι των πετρελαϊκών που δίνουν τον υπέρ πάντων αγώνα για να τις ‘‘διευκολύνουν’’  να προχωρήσουν σε νέες εξορύξεις στην νοτιοανατολική Μεσόγειο».

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΟ ΑΡΘΡΟ:

Το μεγάλο πάρτι στην ενέργεια

Η Exxon ανακοίνωσε τα υψηλότερα κέρδη στα 152 χρόνια ιστορίας της. Η πρόβλεψη των κερδών της για ολόκληρο το έτος θα ξεπεράσει τα 50 δις $ – περισσότερα από τις Amazon, Procter & Gamble και Tesla μαζί (με βάση τo Bloomberg).

Το ίδιο συμβαίνει και με Shell, Total, Chevron, με βάση τα ανακοινωμένα οικονομικά τους στοιχεία (πηγή: S&P Global Market Intelligence και σχετική δημοσίευση στον Guardian). Ενδεικτικά, η Shell ανακοίνωσε κέρδη 9.5 δισ. $ στο τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, τα δεύτερα υψηλότερα στην ιστορία της.

Κι ενώ οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου απολαμβάνουν ακραία υπερκέρδη, που ούτε που φαντάζονταν μόλις πριν από δύο χρόνια, κατά τη διάρκεια των πιο σκοτεινών ημερών της πανδημίας, οι ηγέτες προσπαθούν να τις πείσουν να χαλαρώσουν τις τιμές στην αντλία για τους καταναλωτές και να επιστρέψουν ένα μέρος των υπερκερδών τους στην κοινωνία. Μάταια όμως.

Τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι μηδενικά.

Και αυτό συμβαίνει ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν δαπανήσει, από την αρχή της κρίσης, πάνω από 576 δισ. € για να προστατεύσουν νοικοκυριά & επιχειρήσεις, επιδοτώντας τις ίδιες εταιρείες με λεφτά φορολογούμενων πολιτών.

Μάλιστα, παρά τα δισ. € επιδοτήσεων των φορολογούμενων για τις ακραίες τιμές των προϊόντων τους, τώρα θέλουν επιπλέον δισ. €, για εξορύξεις αερίου που οι ίδιες εμπορεύονται.

Αυτό ζήτησαν ευθαρσώς, σε πρόσφατο συνέδριο του Economist στην Κύπρο, από πάνελ που συμμετείχαν, μπροστά από νυν και πρώην υπουργούς ενέργειας κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Ελλάδας, ώστε να προχωρήσουν στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου.

• Σε αυτές τι συγκυρίες, εντύπωση προκαλεί πώς ακόμα και σήμερα, στην χώρα μας, υπάρχουν υπέρμαχοι των πετρελαϊκών που δίνουν τον υπέρ πάντων αγώνα για να τις «διευκολύνουν» να προχωρήσουν σε νέες εξορύξεις στην νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Ακόμα μεγαλύτερη είναι η απορία, όταν την ίδια ώρα, στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση κινούνται τα ευρήματα μελετών και οι δηλώσεις των επικεφαλής παγκόσμιων οργανισμών ενέργειας. Για παράδειγμα, ο διευθυντής του «συντηρητικού» Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ) Φάτιχ Μπιρόλ, πριν λίγες μέρες, κατά την παρουσίαση της ετήσιας έκθεσης του οργανισμού, μίλησε χωρίς υπεκφυγές για το τέλος της χρυσής εποχής του φυσικού αερίου που διαρκεί εδώ και μία δεκαετία.

• Μάλιστα, λίγες μέρες πριν την 27η διεθνή διάσκεψη για το κλίμα (COP27), στο Σαρμ-Ελ-Σείχ, τα νούμερα των επιστημόνων για τις κλιματικές καταστροφές αποκαλυπτικά. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα της τελευταίας δεκαετίας έχουν προκαλέσει οικονομικές απώλειες άνω των 145 δις € στην ΕΕ. Μόνο για το 2020 οι ζημιές ξεπέρασαν τα 12 δις €, ενώ η χειρότερη χρονιά ήταν το 2017, με σχεδόν 28 δις €.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση, με τις υψηλότερες οικονομικές απώλειες, υπέρ-τριπλάσιες του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Και βρισκόμαστε μόνον στον πρόλογο μιας εποχής όπου τα ακραία φαινόμενα θα γίνονται όλο και πιο ακραία, όλο και πιο συχνά.

• Ο λόγος είναι πως δεν προχωράμε στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Αντίθετα, συνεχίζεται η επιδότησή τους, με απίστευτα μεγάλα ποσά. Και όλα αυτά, παρά τις εκκλήσεις για συγκράτηση της κλιματικής αλλαγής, που έχει εκτραπεί πλήρως λόγω πολέμου στην Ουκρανία.

«Είναι πασιφανές πως αν ο κόσμος, και ιδιαίτερα η Ευρώπη, είχε επενδύσει μαζικά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αυτά τα τελευταία 20 χρόνια, δεν θα βρισκόμασταν αντιμέτωποι με την ενεργειακή κρίση που γνωρίζουμε σήμερα και οι τιμές του πετρελαίου και του αερίου δεν θα ήταν τόσο υψηλές» είπε ο Γκουτέρες, επικεφαλής του ΟΗΕ, ερωτηθείς για τον πόλεμο στην Ουκρανία και για τις συνέπειες της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.

«Ας διδαχθούμε από το παρελθόν, λοιπόν» πρόσθεσε.

Οι δεσμεύσεις για μηδενικές καθαρές εκπομπές έχουν μηδενική αξία χωρίς συγκεκριμένες πολιτικές και άμεσες δράσεις να τις υποστηρίξουν. “Οδικοί Χάρτες”, λύσεις “προσεχώς”, “προαναγγελίες” δράσεων & “εκκρεμείς εξειδικεύσεις” δεν μπορούν πια να θεωρηθούν επαρκείς.

• Η αναγκαία, βαθιά αναπροσαρμογή των αγορών της ενέργειας περνάει μόνο μέσα από μαζικές επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας, πράσινες ή απαλλαγμένες από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, με τον πολίτη συμμέτοχο και συνιδιοκτήτη.

Τα κράτη οφείλουν να προχωρήσουν σε αυτή την κατεύθυνση με μεγαλύτερη γενναιότητα για να αποτραπεί η κλιματική αλλαγή, για να «αντιστραφεί η τάση».

Μόνο έτσι μπορούν να σταματήσουν, πέρα από την κλιματική αλλαγή, τα ακραία υπερκέρδη και οι τρομακτικές ανισότητες.

Μέχρι τότε, το μεγάλο πάρτι στην ενέργεια θα συνεχίζεται.