Υπόθεση Πάτση: Το μοτίβο που βάζει σε υποψίες- Ομοιότητες με την περίπτωση Libra και τα “θαλασσοδάνεια” που ερεύνησε η ΤτΕ- Ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν

‘Ενα περίεργο (…) μοτίβο συνδέει, όπως φαίνεται, την πώληση κόκκινων δανείων από την Τράπεζα Πειραιώς στην εταιρεία που ίδρυσε ο Ανδρέας Πάτσης, το 2009-2010, με όσα ακολούθησαν αργότερα και κατέληξαν στην υπόθεση της εκχώρησης δανείων στην εταιρεία Libra του εφοπλιστή Κ.Λογοθέτη, μία υπόθεση που ερευνήθηκε και εκδόθηκε πόρισμα από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Η δεύτερη υπόθεση ερευνήθηκε από τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη και, όπως υποστηρίζει ο ίδιος αλλά και άλλοι, αυτός ήταν ο βασικός λόγος που παρακολουθήθηκε το κινητό του μέσω του λογισμικού pretador καθώς και με “νόμιμη επισύνδεση” από την ΕΥΠ. Ο δημοσιογράφος ξεκαθαρίζει, ωστόσο, πως η υπόθεση Πάτση δεν σχετίζεται με το σκάνδαλο των υποκλοπών σε ότι τον αφορά.

Το μοτίβο, ωστόσο, αφορά σε μία μάλλον συνήθη και εξωφρενική τακτική της τράπεζας, εκείνη την περίοδο. Ο Ανδρέας Πάτσης δανειοδοτήθηκε από την τράπεζα με 4 εκατ. ευρώ για να αγοράσει μη εξυπηρετούμενα δάνεια 63 εκατ., τα οποία, όμως, είχαν αξιολογηθεί ως “ανείσπρακτα” από την ίδια την τράπεζα. Το ίδιο συνέβη (δάνειο 200 εκατ που δεν εξυπηρετήθηκε) στην υπόθεση Libra. Ο βουλευτής παραδέχθηκε πως οι στόχοι δεν επιτεύχθηκαν, ο ίδιος δε παραμένει έκθετος καθώς δεν έχει αποπληρώσει το σύνολο του δανεισμού του. Ελαβε, δηλαδή, δάνειο για να αγοράσει κόκκινα δάνεια της τράπεζας, και,τελικά, το δικό του δάνειο κατέστη …κόκκινο.

Μία δεύτερη λεπτομέρεια αφορά στο ότι, στην υπόθεση του fund Libra που ερευνήθηκε και εκδόθηκε πόρισμα, τα δάνεια που αγοράστηκαν ήταν σε μεγάλο βαθμό δάνεια που είχαν λάβει μεγαλοστελέχη της τράπεζας για να μπουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου εκείνης της περιόδου! Με την εκχώρηση των δανείων στο libra, συνάγει το πόρισμα, οι δανειολήπτες-στελέχη βρέθηκαν σε εξαιρετικά βολική θέση και είναι πιθανό να μην αποπλήρωσαν τις οφειλές τους.

Η τρίτη λεοπτομέρεια που αποκαλύπτει πως ο Ανδρέας Πάτσης ήταν επιχειρηματικά πιο ευφυής και επιδέξιος από τους μεγαλοεφοπλιστές του Libra είναι πως αυτός αγόρασε τα δάνεια της Πειραιώς στο 1/15 της αξίας τους, ενώ οι δεύτεροι μόλις στο 1/3!

Ερωτήματα

Εάν, όντως, υπάρχει ένα μοτίβο συμπεριφοράς και δραστηριότητας εκείνη την εποχή, μήπως το μοντέλο libra, είχε ήδη εφαρμοστεί και στην περίπτωση του πρώην βουλευτή της Ν.Δ; Μήπως, δηλαδή, μεταξύ των δανείων (63 εκατ.) που αγόρασε και τα οποία μάλλον χάθηκαν, υπήρχαν και δάνεια “επωνύμων”, ακόμα και πολιτικών παραγόντων;

Σχετικό είναι το ρεπορτάζ της Άννας Καραβοκύρη στο Libre:

Γράφει: …στους κόλπους της γαλάζιας παράταξης υπάρχει έντονη ανησυχία για την «ταυτότητα» της λίστα των «πελατών» του Πάτση κι αυτό γιατί σύμφωνα με πληροφορίες ορισμένοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο ανάμεσα στα δάνεια που διαχειρίζονταν η εταιρεία του, να υπήρχαν και μεγαλοφειλέτες που ανήκουν στα υψηλά κλιμάκια της παράταξης.

Με λίγα λόγια, υπάρχει η καχυποψία πως η εταιρεία του Πάτση, αγόρασε μεταξύ άλλων και «κόκκινα δάνεια» ορισμένων κομματικών στελεχών και στην συνέχεια φρόντισε να τους απαλλάξει από τον υπέρογκο δανεισμό. Η φημολογία αυτή αφήνει υπόνοιες και για ενδεχόμενο «εκβιασμό» του Πάτση προς ορισμένα κομματικά στελέχη…

Γι’ αυτό και είναι τελικά αναγκαίο να γίνει γνωστό σε ποιούς ανήκαν τα δάνεια που εξαγόρασε εκείνη την περίοδο η εταιρεία του Ανδρέα Πάτση.

Η υπόθεση Libra

Σχετικό είναι το αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Βασίλη Ζήρα, στην “Καθημερινή”, το 2017:

Πώληση δανείων κατά παρέκκλιση των κανονικών διαδικασιών, για την οποία η τράπεζα άρχισε να πληρώνεται εκ νέου πρόσφατα. Πώληση προσωπικών δανείων των στελεχών της που είχαν σταματήσει να εξυπηρετούνται. Χορήγηση δανείων για αγορές επιχειρήσεων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κάποιες από τις οποίες δεν είχαν καν εξασφαλίσει άδεια, παραβίαση των capital controls… Ολα αυτά αποκαλύφθηκαν κατά τον έλεγχο που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος στην Τράπεζα Πειραιώς, αφορούν την περίοδο 2014-2016 και την προηγούμενη διοίκησή της και καταγράφονται σε ένα αναλυτικό πολυσέλιδο πόρισμα που έχει ήδη στα χέρια της η αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Αννα Ζαΐρη, επικεφαλής της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των συναλλαγών ήταν να υποχρεωθεί από την ΤτΕ η νέα διοίκηση της Πειραιώς να λάβει πρόσθετες προβλέψεις, ύψους 150 εκατ. ευρώ για να καλύψει δυνητικές ζημίες. Το πόρισμα, επίσης, στην πρώτη του σελίδα σημειώνει ότι «η νέα διοίκηση έχει εκπονήσει και εφαρμόζει σχέδιο το οποίο θα ολοκληρώσει για την ανανέωση του στελεχικού δυναμικού και την εγκαθίδρυση ισχυρότερων κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης».

Tο κουβάρι άρχισε να ξετυλίγεται όταν οι ορκωτοί λογιστές βρήκαν στα βιβλία της τράπεζας μια πώληση δανείων ονομαστικής αξίας 1,048 δισ. ευρώ, έναντι 320 εκατ. σε μια κυπριακή εταιρεία. Το να πουλάει μια τράπεζα δάνεια στο ένα τρίτο της αξίας τους δεν είναι περίεργο. Θα μπορούσε μάλιστα το τίμημα να θεωρηθεί υψηλό, δεδομένης της πορείας που είχε η ναυτιλία. Αυτό που προκάλεσε το ενδιαφέρον των ορκωτών λογιστών ήταν το γεγονός πως ο αγοραστής, η κυπριακή εταιρεία Baywatch, είχε δανειοδοτηθεί με 200 εκατ. ευρώ από την Πειραιώς για να αγοράσει τα δάνεια και είχε σταματήσει να τα εξυπηρετεί. Οι ορκωτοί ενημέρωσαν την Τράπεζα της Ελλάδας.

Επίσης σχετικό είναι και το προ έτους δημοσίευμα του sofokleousin.gr, με αφορμή αποφάσεις της Τράπεζας Πειραιώς:

“Παλιές πληγές ξύνει” η Τρ. Πειραιώς, βγάζοντας προς πώληση μη εξυπηρετούμενα δάνεια εταιρειών του ομίλου Libra, που ανήκει στον εφοπλιστή Γιώργο Λογοθέτη. Πρόκειται για συνολικές απαιτήσεις 400 εκατ. ευρώ, οι οποίες καλύπτονται εν μέρει από εμπράγματες και άλλες διασφαλίσεις – ξενοδοχεία, ακίνητα, μετοχές κλπ.

Είναι η κατάληξη μιάς περίπλοκης ιστορίας δανειοδοτήσεων, που ξεκίνησαν με στόχο να “ξεφορτωθεί” η τράπεζα παλιά μη εξυπηρετούμενα ναυτιλιακά δάνεια 1,1 δισ. ευρώ και να “εξαφανίσει” από το χαρτοφυλάκιο της προσωπικά δάνεια 30 εκατ. ευρώ που είχε χορηγήσει σε μεγαλοστελέχη της.
Προσθέτοντας κι ένα χαρτοφυλάκιο απαιτήσεων 80 εκατ. ευρώ από εταιρείες φωτοβολταϊκών πάρκων, η Τρ. Πειραιώς πούλησε το 2014 αυτό το πακέτο στην LXM του ομίλου Libra/Λογοθέτη. Το τίμημα ήταν 300 εκατ. ευρώ, για ονομαστικές απαιτήσεις 1,2 δισ. ευρώ.

Η υπόθεση των “θαλασσοδανείων”

Για την πιθανή σύνδεση της έρευνας του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, η οποία ήταν η αιτία της παρακολούθησής του από την ΕΥΠ, για τα “θαλασσοδάνεια” της Πειραιώς με το σκάνδαλο Πάτση, γράφει σχετικά το insidestory.gr:

Τα πεπραγμένα της παρελθούσας Διοίκησης της Τράπεζας Πειραιώς βγαίνουν σιγά σιγά στο φως. Οι εισαγγελικές έρευνες, οι έρευνες της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος, αλλά και πορίσματα και έλεγχοι της Τράπεζας της Ελλάδος, περιγράφουν μια σειρά συμπεριφορών και ενεργειών που ζημίωσαν την τράπεζα, αλλά και τους Έλληνες φορολογούμενους, που από το 2009 έως σήμερα την έχουν κρατήσει όρθια, στηρίζοντάς την με περισσότερα από 16 δισ. ευρώ.

Το inside story φέρνει σήμερα στο φως μια πτυχή των ευρημάτων των διωκτικών και εποπτικών Αρχών για τα πεπραγμένα της Διοίκησης Σάλλα, τα οποία αφορούν στον τρόπο με τον οποίο ο ιδρυτής της Τράπεζας Πειραιώς και πρώην επικεφαλής της, Μιχάλης Σάλλας, φέρεται να δρομολόγησε την μεταβίβαση προσωπικών του δανείων από την Τράπεζα Πειραιώς σε εταιρεία συμφερόντων της εφοπλιστικής οικογένειας Λογοθέτη. Αυτήν τη συναλλαγή, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και της Αρχής Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, ακολούθησε μια σειρά από μη σύννομες συναλλαγές που έχουν ήδη περιγραφεί στο περίφημο πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος και για τις οποίες έχουν ήδη ασκηθεί διώξεις από την Εισαγγελία Διαφθοράς.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως η ανακρίτρια που χειρίζεται την υπόθεση, η Πρόεδρος Πρωτοδικών Μαρίνα Μπόζνου, προχώρησε στις 10 Φεβρουαρίου 2020 σε επικύρωση και επέκταση για 18 μήνες της δέσμευσης, από την Αρχή Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, των περιουσιακών στοιχείων των εμπλεκομένων στη σχετική υπόθεση. Πλέον εκκρεμεί η απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Πειραιώς, το οποίο θα πρέπει έως τις 18 Μαρτίου 2020 να αποφασίσει αν θα υποβάλει εγκλήσεις για τη συνέχιση των διώξεων που έχουν ήδη ασκηθεί από τους Εισαγγελείς στους εμπλεκόμενους στην υπόθεση.

Τα πεπραγμένα του 2009

Η αρχή των κατά τους ελεγκτές «κακώς κειμένων» που αφορούν στα προσωπικά δάνεια του Μιχάλη Σάλλα, ουσιαστικά έγινε προ δεκαετίας, και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 2009. Εκείνη την περίοδο ο κ. Σάλλας έλαβε δάνεια από την Marfin Egnatia Bank του Ανδρέα Βγενόπουλου, προκειμένου να συμμετάσχει σε αυξήσεις κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς. Στόχος του ήταν να μπορέσει να διατηρήσει το ποσοστό του και τον έλεγχο της τράπεζας. Σύμφωνα με πόρισμα εσωτερικού ελέγχου της Marfin Popular BankΔείτε τις επίμαχες αναφορές στο πόρισμα εσωτερικού ελέγχου της Marfin Popular Bank (μετεξέλιξης της Marfin Egnatia Bank), που συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2012 και το οποίο είναι στη διάθεση του inside story, μέσω των δανείων που έλαβαν ο κ. Σάλλας και μέλη της οικογένειάς του βρέθηκαν να χρωστούν στην Marfin περί τα 113 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, η Marfin Egnatia Bank είχε παράσχει σε εταιρείες συμφερόντων της οικογένειας του Μιχάλη Σάλλα όριο σε Ανοικτό Αλληλόχρεο Λογαριασμό ύψους 150 εκατ. ευρώ για την αγορά μετοχών της Τράπεζας Πειραιώς. Σύμφωνα με το προαναφερόμενο πόρισμα, η διαδικασία της δανειοδότησης ενείχε παρατυπίες, που περιλάμβαναν από ελλιπείς εγγυήσεις έως και εγκρίσεις που δόθηκαν προτού ακόμη συνεδριάσει η Εκτελεστική Επιτροπή που θα ενέκρινε τα δάνεια. Παρόλα αυτά, τα δάνεια δόθηκαν σε τρεις εταιρείες με έδρα την Κύπρο, που έφεραν τα ονόματα KAEO Enterprises Ltd, Shent Enterprises Ltd και Benidver Investments Ltd. Οι εταιρείες αυτές, στη βάση του προαναφερόμενου Ανοικτού Αλληλόχρεου Λογαριασμού, έλαβαν τον Ιούνιο του 2009 δάνεια από την τότε Marfin Egnatia Bank, προκειμένου να μετάσχουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς. Για τη λήψη των εν λόγω δανείων δεν δόθηκαν προσωπικές εγγυήσεις των μετόχων των εταιρειών, αλλά μια εγγυητική επιστολή της Τράπεζας Πειραιώς ύψους 7,2 εκατ. ευρώ, ενώ ενεχυριάστηκαν και 66,2 εκατομμύρια μετοχές της Τράπεζας Πειραιώς. Δεν είναι τυχαίο πως τα δάνεια αυτά θεωρήθηκαν τόσο επισφαλή, που η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου απαίτησε τη διενέργεια προβλέψεων συνολικού ύψους 87,8 εκατ. ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως η Marfin Egnatia Bank είχε παράσχει δάνεια και σε άλλο τότε ανώτατο στέλεχος της Τράπεζας Πειραιώς για συμμετοχή στην ΑΜΚ του Ιουνίου 2009, τα οποία ο εσωτερικός έλεγχος της Marfin Popular Bank τα συσχέτιζε άμεσα με τον Μιχάλη Σάλλα.

Ο κ. Σάλλας ερωτήθηκε από το inside story για τα σχετικά δάνεια. Ωστόσο, μέσω του πληρεξούσιου δικηγόρου του Τάκη Μιχαλόλια, ξεκαθάρισε πως αναγνωρίζει μόνον τα δάνεια της Shent Enterprises Ltd. Συγκεκριμένα, για τις KAEO Enterprises Ltd και Benidver Investments Ltd ανέφερε τα εξής: «Οι δύο συγκεκριμένες εταιρείες περιλαμβάνονταν σε όμιλο της οικογένειάς μας μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου 2009, χωρίς δανεισμό ή άλλες υποχρεώσεις. Έκτοτε έχουν μεταβιβαστεί». Αξίζει να επαναλάβουμε πως το πόρισμα εσωτερικού ελέγχου της Marfin Popular Bank, που συντάχθηκε τον Ιανουάριο του 2012, συσχετίζει τα δάνεια των KAEO Enterprises Ltd και Benidver Ltd άμεσα με την οικογένεια Σάλλα, 25 μήνες μετά από τη φερόμενη –κατά την πλευρά Σάλλα– μεταβίβασή τους.

Όλα τα προαναφερόμενα δάνεια μεταφέρθηκαν την Άνοιξη του 2013 από την Marfin Popular Bank στην Τράπεζα Πειραιώς, καθώς μετά το bail in στην Κύπρο η ελληνική τράπεζα απορρόφησε τα καταστήματα και τις εργασίες των κυπριακών τραπεζών –Marfin Popular Bank, Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική Τράπεζα– στην Ελλάδα. Το γεγονός ότι τη στιγμή που η Τράπεζα Πειραιώς εξαγόραζε τα υποκαταστήματα της Marfin στην Ελλάδα ο Μιχάλης Σάλλας είχε δανειακή έκθεση τουλάχιστον 113 εκατ. ευρώ στην Marfin Popular Bank, ήταν κάτι που εποπτικά ήταν ασυμβίβαστο. Αλλά οι ελληνικές αρχές, άγνωστο γιατί, δεν το έλαβαν υπόψη