Η ναλτρεξόνη, φάρμακο κατά του εθισμού, πιθανή θεραπεία έναντι της long Covid

Η περίπτωση της 34χρονης, Λόρεν Νίκολς, που εργάζεται ως υπάλληλος του υπουργείου Μεταφορών της Βοστώνης, και -μετά τη νόσηση με Covid-19 την άνοιξη του 2020- υπέφερε από δυσκολία συγκέντρωσης, αδυναμία σκέψης, θολούρα, κόπωση, σπασμούς, πονοκεφάλους και πόνους, και μετά τη χορήγηση από τον γιατρό της (τον Ιούνιο του 2022) χαμηλών δόσεων ναλτρεξόνης, παρατήρησε μεγάλη ανακούφιση στην κατάστασή της, έγινε αντικείμενο νέων ερευνών.

Το φάρμακο, η ναλτρεξόνη, που ο γιατρός πρότεινε στη Νίκολς, κανονικά χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του εθισμού στο αλκοόλ και τα οπιοειδή. Ωστόσο, η κοπέλα μετά τη λήψη του δηλώνει στο Reuters: «Έπειτα από δύο χρόνια ζωής σε ένα ‘παχύ, ομιχλώδες σύννεφο’, μπορώ πια να σκεφτώ καθαρά».

Ερευνητικές ομάδες που μελετούν την άγνωστη long Covid ξεκίνησαν ήδη κλινικές μελέτες για να διαπιστώσουν αν η ναλτρεξόνη θα προσφέρει τα ίδια οφέλη σε εκατομμύρια άλλους ασθενείς που υποφέρουν από επίμονα συμπτώματα για μήνες μετά την αρχική λοίμωξη.

Το φάρμακο χρησιμοποιείται εδώ και καιρό για την αντιμετώπιση μιας παρόμοιας άγνωστης πάθησης, της μυαλγικής εγκεφαλομυελίτιδας/ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης (ME/CFS), το οποίο επίσης προκαλεί ακραία κόπωση και νοητικές δυσκολίες.

Η Λόρεν Νίκολς ενθουσιάστηκε όταν έμαθε ότι η ναλτρεξόνη θα εξεταστεί με μελέτες που χρηματοδοτεί το αμερικανικό δημόσιο. Αν και το φάρμακο δεν την έχει απαλλάξει από όλα τα συμπτώματα, η Νίκολς μπορεί τώρα να ακολουθεί πλήρες ωράριο χωρίς διάλειμμα και έχει κοινωνική. «Με έκανε να αισθανθώ και πάλι άνθρωπος», τονίζει χαρακτηριστικά.

4 Κλινικές δοκιμές για τη χρήση της ναλτρεξόνης στη long Covid 

Τα δεδομένα για τη χρήση του φαρμάκου στο ME/CFS, σε συνδυασμό με τα ενθαρρυντικά ευρήματα μικρών μελετών στη μακρά Covid, ενέπνευσαν τουλάχιστον τέσσερις κλινικές μελέτες για τη δοκιμή της ναλτρεξόνης σε εκατοντάδες ασθενείς, αναφέρει το Reuters που εξέτασε τα δεδομένα του Clinicaltrials.gov και μίλησε με 12 ειδικούς του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης και της long Covid.

Η ναλτρεξόνη είναι επίσης μία από τις υποψήφιες θεραπείες που θα εξετάσει η Πρωτοβουλία Recover, ερευνητικό πρόγραμμα ενός δισ. Δολαρίων, που υλοποιείται από τα αμερικανικά Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) για τη μελέτη της μακράς Covid.

Αν και ο μηχανισμός δράσης παραμένει άγνωστος, η ναλτρεξόνη είναι γνωστό ότι διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια σε χαμηλές δόσεις για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως η ινομυαλγία, η νόσος του Κρον και η πολλαπλή σκλήρυνση, ανέφερε ο δρ Τζάρεντ Γιάνγκερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Μπέρμιγχαμ. Ο Δρ. Γιάνγκερ, συντάκτης άρθρου ανασκόπησης για το φάρμακο ως αντιφλεγμονώδους παράγοντα, υπέβαλε τον Σεπτέμβριο αίτηση χρηματοδότησης για να δοκιμάσει σε ασθενείς με long Covid χαμηλές δόσεις ναλτρεξόνης (LDN), δέκα φορές μικρότερες από αυτές που χορηγούνται στους εθισμούς. «Θα πρέπει να βρίσκεται στην κορυφή κάθε λίστας για ανάλογες κλινικές δοκιμές», τόνισε ο ίδιος.

Πιθανότατα, η θεραπεία δε θα βοηθήσει όλους τους ασθενείς με μακρά Covid, όμως μελέτη σε 218 ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης έδειξε ότι το 74% παρουσίασε βελτίωση στον ύπνο, τον πόνο και τις νευρολογικές διαταραχές.
«Δεν πρόκειται για πανάκεια» τόνισε η Τζέιμι Σέλτζερ, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Στάνφορντ και μέλος της οργάνωσης ασθενών MEAction. «Οι ασθενείς δεν ιάθηκαν αλλά βοηθήθηκαν», διευκρίνισε.

Ο Jack Lambert, λοιμωξιολόγος του University College του Λονδίνου, είχε χρησιμοποιήσει LDN για την αντιμετώπιση του πόνου και της κόπωσης που συνδέονται με τη χρόνια νόσο του Λάιμ. Στη διάρκεια της πανδημίας, πρότεινε τη ναλτρεξόνη σε συναδέλφους του που παρακολουθούσαν ασθενείς long Covid.
Η θεραπεία ήταν τόσο αποτελεσματική που ο Δρ. Lambert πραγματοποίησε πιλοτική μελέτη σε 28 ασθενείς, η οποία δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο. Δύο μήνες χορήγησης του φαρμάκου οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση στα επίπεδα ενέργειας, τον πόνο, τη συγκέντρωση και την αϋπνία.

Πώς βοηθά η ναλτρεξόνη

Ο Δρ. Lambert, ο οποίος σχεδιάζει τώρα μεγαλύτερη μελέτη για να επιβεβαιώσει τα ευρήματα, θεωρεί ότι η ναλτρεξόνη δεν καλύπτει απλώς τα συμπτώματα αλλά βοηθά στην αποκατάσταση βλαβών που σχετίζονται με την πάθηση.

Εργαστηριακή μελέτη στο Εθνικό Κέντρο Νευροανοσολογίας και Αναδυόμενων Ασθενειών στην Αυστραλία υποδεικνύει ότι τα συμπτώματα τόσο της μακράς Covid όσο και του συνδρόμου ME/CFS οφείλονται σε μείωση της λειτουργίας των κυττάρων φυσικών φονέων του ανοσοποιητικού συστήματος. Στις εργαστηριακές δοκιμές η ναλτρεξόνη βοήθησε στην επαναφορά της κανονικής λειτουργίας τους, κάτι που θα πρέπει τώρα να επιβεβαιωθεί με μελέτες σε ασθενείς.

Ορισμένοι ειδικοί εκφράζουν τη θεωρία ότι η λοίμωξη Covid-19 προκαλεί την παραγωγή κυτοκινών, μορίων που συνδέονται με τη φλεγμονή και ενδέχεται να προκαλούν κόπωση και άλλα συμπτώματα μακράς Covid και συνδρόμου ME/CFS.
Άλλες υποψήφιες θεραπείες για τη μακρά Covid, ανέφεραν οι πηγές του Reuters, είναι αντιικά φάρμακα, αντιπηκτικά, στεροειδή και διατροφικά συμπληρώματα.

Ο Δρ. Χέκτορ Μπονίλα, ερευνητής της κλινικής μακράς Covid του Στάνφορντ και σύμβουλος της πρωτοβουλίας Recover, ανέφερε ότι οι μισοί από τους 500 ασθενείς στους οποίους χορήγησε ναλτρεξόνη για την αντιμετώπιση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης ανέφεραν βελτίωση. Δοκίμασε χαμηλές δόσεις του φαρμάκου σε 18 ασθενείς της μακράς Covid, από τους οποίους οι 11 παρουσίασαν βελτίωση.

Πηγή: Reuters