Η μάχη των πολυκατοικιών για τη θέρμανση – Αέριο, πετρέλαιο ή ”λουκέτο” στον καυστήρα;

Διαχειριστές πολυκατοικιών στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Η υπόθεση «κεντρική θέρμανση» ήταν ούτως ή άλλως ο μεγάλος πονοκέφαλος για τις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών, ξέσπασε και η ενεργειακή κρίση για να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο τις συνθήκες.

Η κατακόρυφη αύξηση του κόστους της θέρμανσης, παρά την επιδοματική πολιτική, αλλά και η συνεχής αλλαγή των ισορροπιών στην αγορά –το φυσικό αέριο πριν από λίγες μέρες ήταν φθηνότερο από το πετρέλαιο θέρμανσης και στη συνέχεια έγινε ξανά ακριβότερο– έχουν φέρει ιδιοκτήτες και ενοικιαστές σε αδιέξοδο. Αλλαγή καυστήρα, αυτονόμηση της θέρμανσης του διαμερίσματος, μείωση των ωρών της θέρμανσης, προσαρμογή του θερμοστάτη, τα θέματα που κυριαρχούν στις γενικές συνελεύσεις χωρίς πάντοτε να βρίσκεται κοινή συνισταμένη.

Το περιβάλλον απόλυτης αβεβαιότητας δεν βοηθάει. Οι μεταβολές των διεθνών τιμών στα χρηματιστήρια είναι απότομες και συνεχείς. Οι επιδοματικές πολιτικές έχουν ημερομηνία λήξης και προϋποθέσεις, χωρίς ουδείς να γνωρίζει τι θα συμβεί κατά την ανανέωση, ενώ το νομοθετικό πλαίσιο που διαμορφώθηκε υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες δεν καλύπτει αυτόν που απλώς δεν θέλει να θερμάνει το διαμέρισμά του ελλείψει οικονομικών δυνατοτήτων.

Τα σημερινά δεδομένα

Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν κατά την «πρεμιέρα» της χειμερινής περιόδου, στις 14 Οκτωβρίου, ήταν εντελώς διαφορετικές από αυτές που περίμενε και η αγορά αλλά και η κυβέρνηση όταν χάρασσε, στις αρχές Σεπτεμβρίου, την επιδοματική πολιτική.

Το φυσικό αέριο τον Σεπτέμβριο κόστιζε 26 λεπτά ανά κιλοβατώρα με βάση τους επίσημους καταλόγους των εταιρειών, επηρεασμένο από την εκτόξευση της χρηματιστηριακής τιμής τον Αύγουστο ακόμη και στα 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Ηδη για τον Οκτώβριο η τιμή έχει υποχωρήσει κοντά στα 20 λεπτά, ενώ με δεδομένη την οριζόντια επιδότηση των 9 λεπτών από τη ΔΕΠΑ, η λιανική «βγαίνει» κοντά στα 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Μάλιστα ο Οκτώβριος προχωράει με ακόμη μεγαλύτερη πτώση στην τιμή του φυσικού αερίου. Η μεγάλη υποχώρηση της Παρασκευής έφερε την τιμή ακόμη και κάτω από τα 140 ευρώ, που είναι και το χαμηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Ιούνιο. Ως εκ τούτου, αν η επιδοματική πολιτική της ΔΕΠΑ παραμείνει αμετάβλητη και τον Νοέμβριο (τα 9 λεπτά ισχύουν έως το τέλος Οκτωβρίου), είναι πιθανόν η λιανική να πέσει και κάτω από 10 λεπτά.

Η διάθεση του πετρελαίου θέρμανσης ξεκίνησε στα μεγάλα αστικά κέντρα στο 1,31-1,38 ευρώ μετά και την απόφαση διυλιστηρίων και εταιρειών εμπορίας να προσφέρουν πρόσθετη επιδότηση στην τιμή του λίτρου, πέραν δηλαδή της κρατικής επιδότησης των 25 λεπτών η οποία θα ισχύσει μέχρι το τέλος του χρόνου. Και η επιδοματική πολιτική διυλιστηρίων και εταιρειών εμπορίας έχει ημερομηνία λήξης (31 Οκτωβρίου και 21 Νοεμβρίου, αντιστοίχως), κάτι που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά που θέλουν να αγοράσουν λειτουργούν υπό την πίεση προθεσμιών και χωρίς να γνωρίζουν ούτε πώς θα εξελιχθούν οι χρηματιστηριακές τιμές ούτε αν θα παραταθεί η επιδο-ματική πολιτική.

Στο πετρέλαιο θέρμανσης υπάρχει η δυνατότητα να «κλειδώσει» η τιμή στα σημερινά επίπεδα (αν αγοραστεί επαρκής ποσότητα) και να αποφευχθεί το ρίσκο πιθανών αυξήσεων μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ στο φυσικό αέριο τέτοια δυνατότητα δεν υπάρχει. Ο καταναλωτής είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει την εκάστοτε τιμολογιακή πολιτική.

Όλα ακριβότερα

Πώς όμως θα εξηγηθούν και θα γίνουν κατανοητά όλα αυτά στις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών; Ανεξάρτητα από το τι βγάζει η σύγκριση φυσικού αερίου – πετρελαίου (αλλά και ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς πολλοί θέλουν να στραφούν στα κλιματιστικά), το γεγονός είναι ένα: όλες οι πηγές ενέργειας είναι πολύ ακριβότερες σε σχέση με πέρυσι.

1. Το πετρέλαιο θέρμανσης διατίθεται τώρα προς 1,31-1,38 ευρώ το λίτρο, όταν πέρυσι η σεζόν είχε ξεκινήσει με την τιμή στο 1,15 ευρώ.

2. Το φυσικό αέριο μπορεί με την επιδότηση να έχει περιοριστεί στα 11 λεπτά, ωστόσο πέρυσι οι καταναλωτές έβρισκαν τιμές ακόμη και κάτω από 7-8 λεπτά, ενώ κάποιες εταιρείες τούς έδιναν τη δυνατότητα να «κλειδώσουν» τιμή 5 λεπτών ανά κιλοβατώρα.

3. Η πραγματική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος (με όλες τις συμπληρωματικές χρεώσεις) είναι υψηλότερη των 22-23 λεπτών (ή και περισσότερο για μεγάλες καταναλώσεις), όταν μέχρι και πέρυσι τον Νοέμβριο ο καταναλωτής χρεωνόταν με λιγότερα από 20 λεπτά.

Ολα αυτά σημαίνουν ότι τα κοινόχρηστα θα είναι φέτος περισσότερα, τουλάχιστον με βάση τα σημερινά δεδομένα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη συσσώρευση οφειλών από κοινόχρηστα ή αντιπαραθέσεις μεταξύ των ενοίκων της πολυκατοικίας.

Πώς γίνεται η αυτονόμηση διαμερισμάτων

Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο επιτρέπει την αυτονόμηση των διαμερισμάτων από την κεντρική θέρμανση της πολυκατοικίας –και κατά συνέπεια την εξαίρεση από την κοινόχρηστη δαπάνη της θέρμανσης– υπό πολύ συγκεκριμένες και αυστηρές προϋποθέσεις. Η απλή ανακοίνωση περί πρόθεσης αποσύνδεσης μιας ιδιοκτησίας από το κεντρικό σύστημα θέρμανσης με ή χωρίς τη θετική απόφαση της γενικής συνέλευσης δεν αρκεί. Πρέπει:

1. Να υλοποιηθεί η πλήρης αποσύνδεση της ιδιοκτησίας από την κεντρική θέρμανση και να μονωθούν οι σωληνώσεις.

2. Να εγκατασταθεί πλήρως και να λειτουργήσει ένα αυτόνομο σύστημα θέρμανσης το οποίο θα βελτιώνει την ενεργειακή αποδοτικότητα του κτιρίου.

3. Να διαπιστωθεί η υλοποίηση των προϋποθέσεων από τον διαχειριστή του κτιρίου πριν προχωρήσει η απαλλαγή μιας ιδιοκτησίας από τις δαπάνες της κεντρικής θέρμανσης. Επειδή προφανώς ο διαχειριστής δεν διαθέτει τις απαιτούμενες γνώσεις για να πιστοποιήσει πλήρη αποσύνδεση και ενεργειακή βελτίωση, είναι πιθανό να ζητηθεί η συνδρομή των ειδικών.

Τι σημαίνουν αυτές οι τρεις προϋποθέσεις; Οτι, βάσει νόμου, ένα νοικοκυριό δεν μπορεί να επικαλεστεί έλλειψη χρημάτων και να ζητήσει απαλλαγή από τα κοινόχρηστα, διακόπτοντας τη σύνδεση με την κεντρική θέρμανση. Ούτε μπορεί να ζητήσει αυτονόμηση με το επιχείρημα ότι θα θερμάνει τον χώρο του με μικρά κλιματιστικά ή σόμπες υγραερίου. Εφαρμογή του νόμου επιτυγχάνεται με την εγκατάσταση αυτόνομου καυστήρα φυσικού αερίου σε πολυκατοικίες που υπάρχει κεντρική θέρμανση ή ακόμη και τοποθέτηση αντλίας θερμότητας που αποδεδειγμένα βελτιώνει την ενεργειακή απόδοση.

Το ενδεχόμενο αλλαγών ή παρεμβάσεων στην ισχύουσα νομοθεσία λόγω έκτακτων συνθηκών δεν φαίνεται να εξετάζεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος, καθώς για τη στήριξη των φτωχότερων νοικοκυριών που αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δαπάνες της θέρμανσης έχει επιλεγεί η πολιτική των επιδοτήσεων. Αυτό, βέβαια, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να ενταθούν οι προστριβές στις επόμενες γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών ή και να δημιουργηθεί νέα γενιά ληξιπρόθεσμων οφειλών από κοινόχρηστα υπό το βάρος των πολύ υψηλών τιμών.