Ευρωπαϊκή αγωνία για τον δύσκολο χειμώνα – Οι χώρες η μία μετά την άλλη ανακοινώνουν μέτρα

Την ώρα που η Ρωσία κλείνει ολοένα και περισσότερο την κάνουλα του φυσικού αερίου, η Ευρώπη ετοιμάζεται για έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Πολλές από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανακοίνωσαν σήμερα νέα μέτρα για να αντιμετωπίσουν ελλείψεις στην ενέργεια αυτόν τον χειμώνα, και παράλληλα, αγωνίζονται να βελτιώσουν τα ενεργειακά δίκτυα.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προχώρησαν στη λήψη μέτρων για να αντιμετωπίσουν πιθανή έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος τον χειμώνα, καθώς οι ροές ρωσικού φυσικού αερίου κινούνται σε πολύ μειωμένους ρυθμούς εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία.

Να εξασφαλίσει συμβόλαια υγροποιημένου φυσικού αερίου με παραγωγούς του Κόλπου πίεζε τη Δευτέρα η Γερμανία, ενώ τα ευρωπαϊκά κράτη ανακοινώνουν συνεχώς νέα μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας καθώς οι ροές του ρωσικού φυσικού αερίου κινούνται σε σημαντικά μειωμένα επίπεδα καθώς πλησιάζει ο χειμώνας.

Να υπογράψει συμβόλαια υγροποιημένου φυσικού αερίου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να τροφοδοτήσει τους τερματικούς σταθμούς που κατασκευάζει, στοχεύει η γερμανική κυβέρνηση, όπως μεταδίδει το Reuters, καθώς ο ζωτικής σημασίας αγωγός ρώσικου φυσικού αερίου Nord Stream 1 παραμένει είναι κλειστός, ενώ η Ισπανία, η Γαλλία και άλλες χώρες περιέγραψαν σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης για να προσπαθήσουν να αποφύγουν τις διακοπές ρεύματος.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομίας της Γερμανίας Ρόμπερτ Χάμπεκ «αν όλα πάνε καλά, η εξοικονόμηση στη Γερμανία είναι υψηλή, αν έχουμε λίγη τύχη με τον καιρό, έχουμε πιθανότητες να περάσουμε άνετα τον χειμώνα», ο οποίος ξεναγήθηκε σήμερα σε έναν μελλοντικό τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου στη βόρεια Γερμανία.

Παράλληλα η γερμανική οικονομία ήδη συρρικνώνεται και πιθανότατα η κατάσταση θα επιδεινωθεί κατά τους χειμερινούς μήνες, σύμφωνα με την Bundesbank. Σύμφωνα με την τράπεζα, η Γερμανία θα μπορούσε να αποφύγει την επίσημη παροχή φυσικού αερίου «με το δελτίο», ωστόσο, οι απαραίτητες μειώσεις στην κατανάλωση θα οδηγούσαν τις εταιρείες στον περιορισμό ή την παύση της παραγωγής.

Η απότομη μείωση των προμηθειών αερίου από τη Ρωσία, η οποία προηγουμένως κάλυπτε περίπου το 40% των αναγκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε φυσικό αέριο, έχει ωθήσει τις κυβερνήσεις να προσπαθούν να βρουν εναλλακτικές πηγές ενέργειας ενώ ταυτόχρονα προκαλεί φόβους για πιθανές διακοπές ρεύματος και ύφεση. Η Ρωσία από την άλλη μεριά κατηγορεί τις κυρώσεις που επέβαλαν οι χώρες της ΕΕ, ότι παρεμποδίζουν τις παραδόσεις του αγωγού.

Η γερμανική εταιρεία RWE δήλωσε ότι βρίσκεται σε «καλές και εποικοδομητικές συνομιλίες» με το Κατάρ σχετικά με τις παραδόσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου, πριν από την προγραμματισμένη επίσκεψη του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στον Κόλπο, ενώ ο προβληματικός εισαγωγέας Uniper δήλωσε ότι δεν έχει καταλήξει ακόμη σε συμφωνία.

Η Γερμανία μπορεί να υπολογίζει εν μέρη στη ροή φυσικού αερίου από τη Γαλλία από τις 10 Οκτωβρίου περίπου, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας CRE της Γαλλίας, μετά την ανακοίνωση του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ότι οι δύο χώρες θα αλληλοβοηθηθούν με τον ενεργειακό εφοδιασμό. Πρόκειται για ποσότητες έως και 20 τεραβατώρες (TWh) αερίου, ποσότητα που αντιστοιχεί με περίπου το 2% των αναγκών της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας.

Στη Γαλλία, η επικεφαλής της CRE Εμανουέλ Βαργκόν.,δήλωσε ότι εάν ο αγώνας του ενεργειακού ομίλου EDF για την επισκευή των πυρηνικών αντιδραστήρων που έχουν πληγεί από τη διάβρωση υποστεί καθυστερήσεις, τα «έκτακτα μέτρα» τον χειμώνα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τοπικές διακοπές ρεύματος ηλεκτρικής ενέργειας. Διαβεβαιώνοντας ωστόσο ότι «δεν θα υπάρξουν περικοπές φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά. Ποτέ».

Ωστόσο αν και οι παραδόσεις μέσω του Nord Stream 1 έχουν σταματήσει, οι ροές ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας, αν και πολύ μειωμένες, συνεχίζονται.

Στην Ισπανία, η υπουργός Βιομηχανίας Ρέγιες Μαρότο ανακοίνωσε ότι μία επιλογή για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή κρίση είναι η υποχρέωση των ενεργοβόρων επιχειρήσεων να κλείνουν κατά τη διάρκεια των αιχμών της κατανάλωσης. Με τις εταιρείες να αποζημιώνονται οικονομικά, όπως δήλωσε ωστόσο πρόσθεσε ότι τώρα δεν υπάρχει ανάγκη να επιβληθούν τέτοια κλεισίματα.

Υπενθυμίζεται ότι η Ισπανία έχει ανακοινώσει μείωση στην κατανάλωση αερίου 7% αυτόν τον χειμώνα, έναντι 15% άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η ιβηρική χώρα δεν εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο. Τον χειμώνα, η θέρμανση σε όλους τους δημόσια προσβάσιμους χώρους στην Ισπανία θα περιορίζεται στους 19 βαθμούς. Επιπλέον, για να αποφευχθεί η κατασπατάληση ενέργειας, οι πόρτες εισόδου δεν μπορούν πλέον να παραμένουν ανοιχτές, όταν χρησιμοποιούνται οι μονάδες κλιματισμού ή η θέρμανση, όπως συνηθίζεται σε πολλά καταστήματα.

Αίτημα πτώχευσης υπέβαλε η φινλανδική εταιρεία λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας Karhu Voima Oy, που βρέθηκε σε δυσμενή οικονομική κατάσταση, λόγω της απότομης αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος. Ενώ οι Φιλανδοί πολίτες ενημερώθηκαν από τον εθνικό διαχειριστή του δικτύου Fingrid ότι θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για διακοπές ρεύματος.

Η Φινλανδία εξαρτάται από τις εισαγωγές για την κάλυψη των αναγκών της και αντιμετωπίζει τη μείωση της ικανότητας εισαγωγής ενέργειας από τη Σουηδία λόγω της καθυστέρησης κατά δύο μήνες της επαναλειτουργίας του πυρηνικού αντιδραστήρα Ringhals 4.

Η κυβέρνηση της Ολλανδίας πρόκειται να επιβάλει πλαφόν στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου, για τα συμβόλαια από την Πρωτοχρονιά του 2023, προκειμένου να θωρακίσει τους καταναλωτές απέναντι στην άνοδο των τιμών στην ενέργεια, μετέδωσε σήμερα η ολλανδική ραδιοτηλεόραση NOS. Οι τιμές στην ενέργεια θα περιοριστούν στα επίπεδα του Ιανουαρίου 2022 για τη μέση ποσότητα φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος που καταναλώνουν τα νοικοκυριά, μετέδωσε η NOS επικαλούμενη κυβερνητικές πηγές. Η ολλανδική κυβέρνηση αναμένεται να παρουσιάσει αύριο Τρίτη το σχέδιό της.

Η Ευρώπη προετοιμάζεται για την προστασία των αγορών της σε περίπτωση κρίσης

Στο μεταξύ, μέσο έκτακτης ανάγκης παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν για την προστασία της ενιαίας αγοράς της ΕΕ σε περίπτωση κρίσης, το οποίο αποσκοπεί στο να διατηρηθεί η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων και η διαθεσιμότητα απαραίτητων εμπορευμάτων και υπηρεσιών σε περίπτωση μελλοντικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Καθώς στην πανδημία του κορωνοϊού αναδείχθηκαν διαρθρωτικές ελλείψεις που εμποδίζουν την ικανότητα της ΕΕ να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης με συντονισμένο τρόπο. Με τα μονομερή μέτρα που ελήφθησαν προκάλεσαν κατακερματισμό, με αποτέλεσμα να επιδεινωθεί η κρίση και να επηρεαστούν ιδίως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Το μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά επιτρέπει στην Κομισιόν και τα κράτη – μέλη να δημιουργήσουν ένα δίκτυο συντονισμού και επικοινωνίας για την αύξηση της ετοιμότητας. Έτσι, όταν θα εντοπίζεται απειλή για την ενιαία αγορά, η Επιτροπή θα μπορεί να ενεργοποιεί την κατάσταση επαγρύπνησης. Σε περίπτωση κρίσης με ευρύ αντίκτυπο στην ενιαία αγορά, το Συμβούλιο θα μπορεί να ενεργοποιεί την κατάσταση λειτουργίας έκτακτης ανάγκης. Θα συσταθεί συμβουλευτική ομάδα, αποτελούμενη από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη, για να αξιολογεί μια δεδομένη κατάσταση και να προτείνει τα καταλληλότερα μέτρα αντιμετώπισης.

Σε κατάσταση έκτακτης επαγρύπνησης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη θα παρακολουθούν τις αλυσίδες εφοδιασμού στρατηγικά σημαντικών εμπορευμάτων και υπηρεσιών που έχουν προσδιοριστεί, καθώς και στη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων σ’ αυτούς τους τομείς.

Και όταν ενεργοποιηθεί η κατάσταση λειτουργίας έκτακτης ανάγκης, η ελεύθερη κυκλοφορία στην ενιαία αγορά θα διατηρείται με την κατάρτιση μαύρης λίστας απαγορευμένων περιορισμών (μέτρων που εισάγουν διακρίσεις). Η Επιτροπή μπορεί επίσης να συστήσει στα κράτη μέλη να διασφαλίζουν τη διαθεσιμότητα των αναγκαίων για την αντιμετώπιση κρίσεων εμπορευμάτων, διευκολύνοντας την επέκταση ή την αναπροσαρμογή της χρήσης γραμμών παραγωγής ή επιταχύνοντας τη χορήγηση αδειών.

Όπως τόνισε η αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την ψηφιακή εποχή, Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, «Χρειαζόμαστε νέα εργαλεία που θα μας επιτρέπουν να αντιδρούμε γρήγορα και συλλογικά. Έτσι, κάθε φορά που θα έχουμε απέναντί μας μια νέα κρίση, θα μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι η ενιαία αγορά μας θα παραμένει ανοικτή και ότι τα εμπορεύματα ζωτικής σημασίας θα παραμένουν διαθέσιμα για την προστασία των Ευρωπαίων πολιτών. Κι αυτό θα καταστεί εφικτό με το νέο μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά».

«Στην αλληλουχία κρίσεων των τελευταίων ετών, εργαστήκαμε σκληρά για να διατηρήσουμε την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, να διατηρήσουμε ανοικτά τα σύνορα και τις αλυσίδες εφοδιασμού μας και να διασφαλίσουμε τη διαθεσιμότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που χρειάζονται οι πολίτες μας» σημείωσε από τη μεριά του ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, Τιερί Μπρετόν. Ωστόσο όπως τόνισε «πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι να προβλέψουμε και να ανταποκριθούμε στην επόμενη κρίση. Αντί να βασίζεται σε ad hoc αυτοσχέδιες δράσεις, το μέσο έκτακτης ανάγκης για την ενιαία αγορά θα αποτελέσει διαρθρωτική απάντηση για τη διατήρηση της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, των προσώπων και των υπηρεσιών σε αντίξοες περιστάσεις».

Σε έκτακτες περιστάσεις, και μόνο εφόσον έχει ήδη ενεργοποιηθεί κατάσταση λειτουργίας έκτακτης ανάγκης, η Επιτροπή μπορεί να ζητά σε οικονομικούς φορείς να αποδέχονται παραγγελίες με προτεραιότητα για προϊόντα που είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση κρίσεων. Οι επιχειρήσεις πρέπει είτε να συμμορφώνονται με τα αιτήματα αυτά είτε να εξηγούν τους σοβαρούς λόγους που δικαιολογούν τυχόν άρνηση.