Ενεργειακή κρίση/ΕΕ: Καθυστερημένα εξετάζονται πλαφόν και αλλαγή θεσμικού πλαισίου – Νέο μοντέλο στήριξης στην Ελλάδα

Έστω με καθυστέρηση, τελικά θα συζητηθεί στο έκτακτο συμβούλιο υπουργών Ενέργειας τη μεθεπόμενη Παρασκευή, 9 Σεπτεμβρίου με προτάσεις που αρχικά είχαν απορριφθεί, όπως για πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου και για αλλαγές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Παράλληλα η πρόεδρος της Κομισιόν δήλωσε «χρειαζόμαστε ένα νέο μοντέλο, το οποίο να λειτουργεί πραγματικά» ενώ σε προσχέδιο εγγράφου της Κομισιόν αναφέρεται η πιθανότητα να επιβληθεί προσωρινά πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου.

Μικρή ανάσα δίνει η είδηση ότι οι δεξαμενές φυσικού αερίου στην ΕΕ είχαν γεμίσει σε ποσοστό 79,4% στις 27 Αυγούστου, όταν η Ένωση είχε βάλει στόχο 80% μέχρι την 1η Νοεμβρίου, σύμφωνα με στοιχεία της Gas Infrastructure Europe, όπως μεταδίδει το Bloomberg.

Η αποθήκευση φυσικού αερίου βοηθά στην απορρόφηση των κραδασμών από τις διαταραχές στην τροφοδοσία και παρέχει περίπου το 25% έως 30% του καυσίμου, που καταναλώνεται το χειμώνα. Με μεγαλύτερα αποθέματα, τα ευρωπαϊκά κράτη βρίσκονται σε ελαφρώς καλύτερη θέση για να αντιμετωπίσουν περαιτέρω μείωση των προμηθειών καθώς η Gazprom ξεκινά αύριο Τετάρτη μια απροσδόκητη συντήρηση στον αγωγό Nord Stream.

Η Γερμανία ανακοίνωσε ότι οι δεξαμενές της φυσικού αερίου γεμίζουν ταχύτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί.

Πάντως ο γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς ήταν ξεκάθαρος:

• “Οι τιμές αναφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας είναι 10πλάσιες από το μέσο όρο της 10ετίας ενώ το φυσικό αέριο είναι 1.400% ακριβότερο. Χρειάζονται δομικές αλλαγές στην αγορά ώστε να πέσουν γρήγορα οι τιμές και να υπάρχει επάρκεια προσφοράς».

Είναι τέτοιο το μέγεθος της ανησυχίας που έχει ενσκήψει πάνω από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που εξηγεί την, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, η Κομισιόν να ανακοινώσει την πρόθεση ριζικών αλλαγών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργεια βάζοντας στο τραπέζι λύσεις που μέχρι πρότινος απέρριπτε ως μη αναγκαίες όπως το πλαφόν και το ενδεχόμενο αλλαγών στον τρόπο τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας.

Επί της ουσίας αν δεν υπάρξει λύση που να οδηγεί σε ουσιαστική αποκλιμάκωση των τιμών η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν πολυεπίπεδο εφιάλτη: πληθωρισμός, άνοδος επιτοκίων, ύφεση, δελτίο στην ενέργεια σε ορισμένες χώρες, κοινωνικές εκρήξεις, πολιτική αστάθεια…

Στην Ελλάδα ο προβληματισμός από την έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου σε επίπεδα ακόμα και πάνω από τα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα τις τελευταίες ημέρες -με απότομες και μεγάλες διακυμάνσεις εντός της ημέρας- είναι περισσότερο από έκδηλος. Σύμφωνα με πληροφορίες το οικονομικό επιτελείο εξετάζει νέο μοντέλο διαχείρισης της ενεργειακής κρίσης με ένα νέο μίγμα επιδοτήσεων, κινήτρων εξοικονόμησης ενέργειας ή αντικατάστασης πηγών θέρμανσης και κανονιστικών πράξεων.

Η κυβέρνηση στην Ελλάδα υποστηρίζει πως ζήτημα επάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας δεν τίθεται. Για τις τιμές και το δημοσιονομικό κόστος όμως το σκηνικό των τελευταίων ημερών σε ευρωπαϊκό επίπεδο με το πρωτοφανές ράλι των τιμών και την απειλή η κρίση να διαρκέσει όχι μήνες αλλά χρόνια, έχει αλλάξει πολλά.

Από τον τρόπο που προσεγγίζει το οικονομικό επιτελείο τις δημοσιονομικές απαιτήσεις του 2023 και τους δημοσιονομικούς στόχους του επομένου έτους (επί του παρόντος παραμένει ο στόχος για πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ φέτος και πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ το 2023) έως το καλάθι της ΔΕΘ, το ενδεχόμενο χορήγησης fuel pass 3, τις μηνιαίες επιδοτήσεις στο ρεύμα και τις επιδοτήσεις που αργά ή γρήγορα θα πρέπει να αποφασιστούν για όσους καταναλώνουν φυσικό αέριο για τη θέρμανση των σπιτιών τους το χειμώνα.

Ξεκινώντας από το τελευταίο, είναι ξεκάθαρο ότι η επιδότηση με 20 συν 20 ευρώ από το κράτος και τη ΔΕΠΑ που είχε επιστρατευθεί την περασμένη χειμερινή σεζόν για την κατανάλωση φυσικού αερίου, με τις τωρινές τιμές θα μοιάζει με σταγόνα στον ωκεανό. Από την άλλη, αυτό το σχήμα επιδοτήσεων θεωρείται πως δεν μπορεί να διαχειριστεί ένα πρόβλημα που φτάνει σε ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου στα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

«Θα χρειαστούν έξυπνες λύσεις» αναφέρει σχετικά κυβερνητική πηγή με την ελπίδα πως η Ευρώπη θα δώσει την απάντηση που χρειάζεται και έκδηλο τον προβληματισμό για την ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών ελληνικής υπογραφής για κάθε περίπτωση.