Υποκλοπές: Έντονη πολιτική ρευστότητα – Δημόσια συγγνώμη Μητσοτάκη στον Ανδρουλάκη… “δεν ήξερα” – Όλα ανοιχτά για ανασχηματισμό, πρόωρες κάλπες

 «Το Βήμα της Κυριακής» κυκλοφορεί με δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην οποία μεταξύ άλλων περιγράφει την επιχείρηση «επισύνδεσης» του κινητού τηλεφώνου του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ από την ΕΥΠ (την οποία εποπτεύει προσωπικά) ως «μέγα και ασυγχώρητο λάθος» για το οποίο «δεν είχα ενημερωθεί». Παράλληλα, όπως αναφέρεται στην δήλωση, υπάρχει και αναφορά προσωπικά στον κ. Ανδρουλάκη: «Οφείλω μία συγγνώμη στον Νίκο Ανδρουλάκη», λέει ο Μητσοτάκης.

Αύριο Δευτέρα ο πρωθυπουργός σε δήλωσή του θα αναφερθεί στα όσα έχουν λάβει χώρα το τελευταίο διάστημα και αναμένεται να επισημάνει πως θα ριχτεί φως στην υπόθεση. Η απόφαση αυτή ελήφθη, καθώς εκτιμήθηκε πως θα ήταν μεγάλο το διάστημα μέχρι να συνεδριάσουν οι επιτροπές της Βουλής και θα έπρεπε να υπάρξει άμεσα δήλωση από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

 Η κυβέρνηση βρίσκεται στο στόχαστρο σύσσωμης της αντιπολίτευσης για τις ραγδαίες αποκαλύψεις των τελευταίων ημερών με την παρακολούθηση του τηλεφώνου του προέδρου του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής Νίκου Ανδρουλάκη αλλά και τις παραιτήσεις που ακολούθησαν προκαλώντας πολιτικούς κλυδωνισμούς, σε μια εποχή πολλαπλών ανοιχτών μετώπων.

Από την κυβέρνηση εκπέμπονται τρία μηνύματα:

• Πρώτον: μέχρι την Πέμπτη δεν υπήρχε ενημέρωση στο Μέγαρο Μαξίμου από την ΕΥΠ για το θέμα.
• Δεύτερο: δεν χρησιμοποιείται από κρατικές υπηρεσίες το κακόβουλο λογισμικό Predator.
• Τρίτο: Στα αιτήματα για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής και εκ νέου συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας η απάντηση είναι θετική.

Στην πολιτική σκηνή πάντως διαμορφώνεται σκηνικό ρευστότητα και ανάλογα με το αν θα προκύψουν νέα στοιχεία το επόμενο διάστημα θα κριθεί και το πως θα πορευθεί η κυβέρνηση. Σε αυτή τη φάση επιχειρείται να κλείσουν τα σενάρια για πρόωρες κάλπες, ωστόσο δεν αποτελεί μυστικό πως ακόμα και στο γαλάζιο στρατόπεδο υπάρχουν υποστηρικτές της επίσπευσης των εκλογών.

Με την Ε.Ε. να ετοιμάζεται για μια ενεργειακή βαρυχειμωνιά και τον πληθωρισμό να παραμένει σε υψηλά επίπεδα η κυβέρνηση καλείται να βρίσκει όλο και μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο για μέτρα στήριξης. Ωστόσο, πρόκειται για μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας και ελλοχεύει ο κίνδυνος το κύμα των ανατιμήσεων να έχει και πολιτικό αντίκτυπο, οδηγώντας σε μια … χαλαρή ψήφο στις κάλπες της απλής αναλογικής.

Όσον αφορά στον ανασχηματισμό παραμένει ένα όπλο στην κυβερνητική φαρέτρα, ωστόσο σε αυτή τη συγκυρία δεν είναι εύκολο να αποδώσει αποτελέσματα. Η κυβέρνηση επιθυμεί διακαώς ένα άνοιγμα στο κεντρώο ακροατήριο και δεν είναι τυχαίο πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει πει πως οι εκλογές κερδίζονται στο κέντρο.

Πάντως, εν μέσω Αυγούστου δεν είναι εύκολο να γίνουν δημοσκοπήσεις για να διαπιστωθεί πώς αποτιμούν τις εξελίξεις οι πολίτες και πως «βαθμολογούν» τους κυβερνητικούς χειρισμούς. Οι πρώτες μετρήσεις αναμένονται στο τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου και θα ακολουθήσει η «ανάγνωση» των στοιχείων από τα κομματικά επιτελεία. Τότε θα φανεί και αν οι τελευταίες εξελίξεις θα αποτελέσουν στην πράξη επιταχυντή πολιτικών εξελίξεων.

Οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις μετά τις αποκαλύψεις για τις υποκλοπές

Παράλληλα είναι εμφανής η προσπάθεια του Μεγάρου Μαξίμου να «αποσυνδέσει» τον πρωθυπουργό, από την κυβερνητική παραδοχή του ότι η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών παρακολουθεί τις επικοινωνίες ακόμη και πολιτικών αρχηγών, όπως του Νίκου Ανδρουλάκη.

• Η αντιπολίτευση δηλώνει αποφασισμένη για πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης με θεσμικούς όρους αλλά και διαφάνεια.
• Όλα αυτά στον απόηχο των παραιτήσεων του γενικού γραμματέα του πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη και του διοικητή της ΕΥΠ Παναγιώτη Κοντολέοντα που απετέλεσαν καταλύτη για τις ραγδαίες εξελίξεις.

Το κυβερνητικό αφήγημα «συνεχίζεται» με τον ισχυρισμό ότι όταν ο πρωθυπουργός πληροφορήθηκε περί αυτού, δρομολόγησε εξελίξεις. Έτσι υπήρξε παραίτηση του διοικητή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Όσον αφορά όμως την παραίτηση του Γρηγορη Δημητριάδη, ανιψιού του πρωθυπουργού, η κυβέρνηση εμμένει στο ότι δεν συνδέεται με τις υποκλοπτες. Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως τις τελευταίες μέρες σε μέσα μαζικής ενημέρωσης κυκλοφορούν σενάρια σχετικά με τους λόγους που δόθηκε η εισαγγελική εντολή έτσι ώστε να πραγματοποιηθεί η παρακολούθηση των επικοινωνιών του Νίκου Ανδρουλάκη.

• Ορισμένα από αυτά αναφέρουν αιτήματα ξένων υπηρεσιών που σχετίζονται με επαφές του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Ένα από αυτά έχει διαψευσθεί ήδη από την Πρεσβεία της Αρμενίας. Η κυβέρνηση εμμένει τέλος στο ότι η παραίτηση του Γρηγόρη Δημητριάδη, ανιψιού του πρωθυπουργού, δεν συνδέεται με τις υποκλοπές.

Παράλληλα στις ανακοινώσεις της η κυβέρνηση αν και αναφέρει πως «έχει εξαρχής ταχθεί ξεκάθαρα υπέρ της πλήρους διερεύνησης της υπόθεσης» επιμένει να αναφέρει ότι η διερεύνησή της θα γίνει «με πλήρη θεσμικό σεβασμό και με γνώμονα τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος».

Διατυπώσεις που από τα επιτελεία των κομμάτων της αντιπολίτευσης ερμηνεύονται ως αξιοποίηση του ειδικού ρόλου της ΕΥΠ ως πρόφαση προκειμένου να μην πληροφορηθούν οι πολίτες το τι ακριβώς συνέβη. Στον αντίποδα η κυβέρνηση σημειώνει ότι «όσο και αν επιδιώκουν ορισμένοι δημιουργώντας σύγχυση να προκαλέσουν εντελώς ανυπόστατους συνειρμούς, οι πραγματικές διαστάσεις της υπόθεσης θα φανούν».

Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου, η κυβέρνηση θα απαντήσει θετικά σε κάθε αίτημα της αντιπολίτευσης για την σύσταση εξεταστικής επιτροπής της Βουλής. Μιας επιτροπής που έχει ως θεσμικό αντικείμενο αποκλειστικά την διερεύνηση πολιτικών (και όχι ποινικών) ευθυνών. Επίσης αποδέχεται την συζήτηση της υπόθεσης στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, υπό καθεστώς όμως ρήτρας εμπιστευτικότητας, όπως έγινε και στην πρόσφατη συνεδρίαση της διαρκούς κοινοβουλευτικής επιτροπής.

• Δεν γίνεται καμία αναφορά στην αλλαγή του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας της ΕΥΠ, το οποίο μεταξύ άλλων ορίζει την υπαγωγή της κατευθείαν στο πρωθυπουργικό γραφείο, παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ έχουν επισήμως ζητήσει την κατάργηση τροπολογίας που ψηφίστηκε επί Ν.Δ και δίνει την δυνατότητα στην ΕΥΠ να πραγματοποιεί ανεξέλεγκτες παρακολουθήσεις. Αντίθετα η κυβέρνηση έχει δηλώσει πως όσον αφορά την λειτουργία της υπηρεσίας πληροφοριών η χώρα διαθέτει ένα από τα πιο αυστηρά πλαίσια λειτουργίας στην Ευρώπη.

Σε γενικές γραμμές, διαφαίνεται η πρόθεση της κυβέρνησης το θέμα να «λήξει» στο πολιτικό επίπεδο με την δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη την Δευτέρα. Έτσι ώστε να συνεχιστεί σε κοινοβουλευτικό επίπεδο με μία εξεταστική που θα συνεδριάζει «κεκλεισμένων των θυρών» με την κυβέρνηση να διαθέτει την πλειοψηφία των βουλευτών που θα την απαρτίζουν, όπως και στο επίπεδο της δικαστικής έρευνας που αναμένεται να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας, είναι εμφανές ότι την ευαίσθητη υπόθεση των υποκλοπών χειρίζεται σχεδόν αποκλειστικά το Μέγαρο Μαξίμου. Τα ελάχιστα μέλη της κυβέρνησης που εμπλέκονται είναι στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, με βασικό ρόλο να έχει αποδοθεί στον Γιώργο Γεραπετρίτη. Από τις δημόσιες δηλώσεις απέχουν κορυφαίοι υπουργοί όσο και γνωστά στελέχη του κόμματος, με εξαίρεση μια ανάρτηση του Άδωνι Γεωργιάδη στα social media.

Δημιουργούνται έτσι ερωτήματα για το αν αυτό οφείλεται στην επικοινωνιακή τακτική ή στην δυσθυμία που υπάρχει για τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται η υπόθεση. Ιδίως από την στιγμή που φαίνεται να οδηγεί σε περίοδο μεγάλης ψυχρότητας τις σχέσεις Πειραιώς και Χαριλάου Τρικούπη, κι αυτό σε μία άτυπη προεκλογική περίοδο όπου το ΠΑΣΟΚ δύναται να αναδειχθεί μετεκλογικά σε ρυθμιστή των πολιτικών εξελίξεων.

ΣΥΡΙΖΑ

Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ στην χθεσινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος, έγινε σαφές ότι η υπόθεση των υποκλοπών, ως ζήτημα λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος, θα βρίσκεται στην προμετωπίδα της αξιωματικής αντιπολίτευση έως ότου θα υπάρξει πλήρης διαλεύκανση. Ο Αλέξης Τσίπρας αποσαφήνισε ότι θα συνταχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με την θέση του Κινήματος Αλλαγής για την σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής. Δίχως όμως αυταπάτες σχετικά με το πώς πρόκειται να διαχειριστεί το ζήτημα αυτό η κυβερνητική πλειοψηφία στο εν λόγω κοινοβουλευτικό όργανο πολιτικής διερεύνησης.

Στην αξιωματική αντιπολίτευση έχουν διαβλέψει την πρόθεση της κυβέρνησης να μείνει όσο το δυνατόν λιγότερο στην πολιτική ατζέντα η υπόθεση των υποκλοπών. Όχι μόνον γιατί η κυβέρνηση εκτίθεται με την αποκάλυψη των παρακρατικών μηχανισμών που έστησε αλλά και γιατί η όλη ιστορία οδηγεί κατευθείαν στο Μέγαρο Μαξίμου και τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Έτσι ο Αλέξης Τσίπρας στις χθεσινές δηλώσεις του ανέλαβε την δέσμευση ο ΣΥΡΙΖΑ μετεκλογικά να διερευνήσει όχι μόνον τις πολιτικές αλλά και τις ποινικές ευθύνες της υπόθεσης, με την δημιουργία προανακριτικής επιτροπής. Αυτά ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί «στην φαρέτρα» του και τα υπόλοιπα θεσμικά όπλα που διαθέτει ως αξιωματική αντιπολίτευση, όπως για παράδειγμα την πρόταση μομφής.

Ο Αλέξης Τσίπρας σε δημόσια δήλωση του χθες κατέστησε σαφές στον Κυριάκο Μητσοτάκη πως δεν πρόκειται να ξεφύγει από την αναγκαιότητα του να δώσει πλήρεις εξηγήσεις με την τακτική της συγνώμης. Όπως είπε αναφερόμενος στις υποκλοπές «δεν πρόκειται για μέγα και ασυγχώρητο λάθος. Πρόκειται για μέγα σκάνδαλο και ασυγχώρητη καθεστωτική αλαζονεία, από έναν πρωθυπουργό που νόμιζε ότι κανείς δεν μπορεί να τον ελέγξει. Και όταν φανερώθηκε, είπε τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργάτες του, συνειδητά ψέματα για να καλυφθεί. Και σήμερα συνεχίζει με ψέμα πάνω στο ψέμα».

Ο αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης θεωρεί πως ο πρωθυπουργός γνώριζε για τις παρακολουθήσεις. αφού «ο ίδιος άλλαξε το νόμο ώστε να μην επιτρέπεται στην ΑΔΑΕ να πει σε κάποιον ότι παρακολουθήθηκε κι αυτό μόλις του έγινε γνωστή η πρώτη καταγγελία» προσθέτοντας πως «είχε αναλάβει από την πρώτη μέρα ο ίδιος την ευθύνη της ΕΥΠ.Δεν ήξερε και τι νομοθετούσε; Ποιος μπορεί να τον πιστέψει;». Μάλιστα ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ στην δήλωση του εκτίμησε ότι ακόμη και αν δεχθεί κανείς αυτόν τον ισχυρισμό τότε η χώρα έχει έναν πρωθυπουργό που «η ανεπάρκειά του είναι επικίνδυνη για τη δημοκρατία. Δεν είναι απλά πολιτικά υπόλογος, είναι και ηθικά έκθετος και καμιά υποκριτική συγγνώμη δεν μπορεί να σβήσει το τραύμα που έχει επιφέρει στη δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος».

ΠΑΣΟΚ

Οργισμένη για τους κυβερνητικούς χειρισμούς παραμένει η Χαριλάου Τρικούπη. Ιδίως για τα δημοσιεύματα σε -φίλια στην κυβέρνηση- ΜΜΕ περί επαφών του Νίκου Ανδρουλάκη με «Αρμένιους, Ουκρανούς και Κινέζους» που φέρεται ότι οδήγησαν στην (νόμιμη σύμφωνα με την κυβέρνηση) παρακολούθηση του. Το ΠΑΣΟΚ θεωρεί όλα αυτά διαρροές κυβερνητικές και «άθλια προπαγάνδα» όπως χαρακτηριστικά δηλώνει σε ανακοίνωσή του.

Μάλιστα ζητά στην συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών που θα πραγματοιηθεί για την εξέταση του θέματος εκτός από τον νέο Διοικητή της ΕΥΠ, να προσέλθει και ο προηγούμενος, όσο και οι συναρμόδιοι υπουργοί. Τονίζοντας πως «ο ελληνικός λαός πρέπει να μάθει όλη την αλήθεια». Πρακτικά ο Νίκος Ανδρουλάκης επιμένει στην αποφυγή των «άτυπων επαφών» και την διενέργεια ενός διαφανούς και θεσμικού διαλόγου, μια επιλογή που έχει εξαρχής υπερασπιστεί ενώ επιμένει και στην ολόπλευρη δικαστική διερεύνηση του ζητήματος της παρακολούθησής του.

Από τις τοποθετήσεις αυτές της Χαριλάου Τρίκουπη φαίνεται έχει επέλθει ρήξη ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ όσον αφορά ένα επίπεδο έντιμης πολιτικής συνεννόησης για τα ζητήματα που έχουν προκύψει. Αποτελεί μάλιστα ερώτημα το αν αυτό το στοιχείο θα χαρακτηρίζει εφεξής το σύνολο των σχέσεων των δύο κομμάτων.