Κρατικές ιστορίες υποκλοπών… όλες με “τραγικό” τέλος – Από τα ΚΑΦΑΟ στο Predator των 100.000 ευρώ

Πολλοί νεότεροι δεν γνωρίζουν τα ονόματα των Νίκου Γρυλλάκη και Χρήστου Μαυρίκη. Αρκετοί παλιότεροι ίσως σκεφτούν πως πρόκειται για ‘‘αμαρτίες του παρελθόντος’’. Όμως η απόπειρα παρακολούθησής του Νίκου Ανδρουλάκη με το σύγχρονο λογισμικό κατασκοπείας Predator και οι παραιτήσεις των Δημητριάδη – Κοντολέων που ακολούθησαν, ξυπνούν μνήμες από το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν.

Του Απόστολου Στάϊκου

Βεβαίως, η αρχή έγινε με την καταγγελία του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη περί παρακολούθησης του κινητού του τηλέφωνου. Πολλά μέσα ενημέρωσης επέλεξαν να αγνοήσουν ή να περάσουν στα ψιλά μια τόσο σοβαρή καταγγελία. Όμως οι καταιγιστικές εξελίξεις που ακολούθησαν υποχρέωσαν και τα media να αναπροσαρμόσουν την στρατηγική τους.      

Επιχείρηση: ‘‘Να κλέψουμε το πρόγραμμα του Ανδρέα’’

Ο Χρήστος Μαυρίκης που άκουγε και στο προσωνύμιο ‘‘Εθνικός Κοριός’’, ήταν ανακάλυψη του στρατηγού  Νίκου Γρυλλάκη. ‘‘Ο άνθρωπος που δεν χαμογελούσε ποτέ’’, όπως πολλοί χαρακτήριζαν τον Νίκο Γρυλλάκη, πληροφορήθηκε και εκτίμησε τις ικανότητες του Μαυρίκη. Με την έγκριση και την καθοδήγηση του στρατηγού από την Κρήτη, ο Μαυρίκης τοποθέτησε μηχανήματα παρακολούθησης στα κουτιά του ΟΤΕ – Καφάο των πολιτικών αντιπάλων του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη.

Στην πορεία προς την τρίτη εκλογική αναµέτρηση της περιόδου 1989-1990, ο Χρήστος Μαυρίκης κατόρθωσε να υποκλέψει όλο το προεκλογικό πρόγραµµα του ΠΑΣΟΚ. Αυτό που κυρίως ενδιέφερε την ΝΔ, ήταν το κοινωνικό πρόγραμμα του Ανδρέα Παπανδρέου. Η ΝΔ ήθελε να γνωρίζει τι θα ανακοινώσει ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ για τις νέες και εργαζόμενες μητέρες, για την αντιμετώπιση της μάστιγας των ναρκωτικών και για την στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων.

Μία ημέρα πριν την επίσημη παρουσίαση του νέου κυβερνητικού προγράμματος του ΠΑΣΟΚ, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης προχώρησε σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου και ανακοίνωσε όσα σε λίγες ώρες θα ανακοίνωνε ο μεγάλος του αντίπαλος. Σύμφωνα με αφηγήσεις  του Χρήστου Μαυρίκη, στο ΠΑΣΟΚ αρχικά επικράτησε πανικός.

Όμως ο Κώστας Λαλιώτης εισηγήθηκε την ‘‘γελοιοποίηση’’ του προγράμματος Μητσοτάκη στα μάτια των πολίτων. Μη μπορώντας να συντάξουν νέο πρόγραμμα μέσα σε μια νύχτα, οι επιτελείς του προέδρου έδωσαν το πράσινο φως. Το Κίνημα κατήγγειλε τον Μητσοτάκη για εμπαιγμό των Ελλήνων και για ‘‘ψίχουλα’’ προς τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.    

Ο ‘‘κοριός’’ του Κωνστατίνου Μητσοτάκη πίσω από τα σίδερα

Λίγα χρόνια αργότερα,η αποκάλυψη της υπόθεσης οδήγησε στην συγκρότηση Προανακριτικής Επιτροπής. Το πόρισμα εκδόθηκε ενώ το ΠΑΣΟΚ είχε επανέλθει στην εξουσία μετά τις εκλογές του Οκτωβρίου του 1993. Το πόρισμά έκανε αναφορά σε: ‘‘παρακολουθήσεις τηλεφώνων του Μιλτιάδη Έβερτ και του πολιτικού Γραφείου του, αλλά και του υπουργείου Προεδρίας, κατά την θητεία του πρώην Προέδρου της ΝΔ. Ακόμη  παρακολουθείτο το τηλέφωνο του εκδότη Γεράσιμου Κουρή και της εφημερίδας «ΑΥΡΙΑΝΗ», του τότε πρωθυπουργού, Ανδρέα Παπανδρέου του Γεωργίου Ράλλη, πρώην πρωθυπουργού, των γραφείων του ΠΑΣΟΚ, του Αντώνη Λιβάνη, του αναπληρωτή διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Μητσοτάκη Κυριάκου Γριβέα’’.

Μη θέλοντας ή μη μπορώντας πια να προστατεύσει τον εαυτό του και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, ο Χρήστος Μαυρίκης υποστήριξε ότι πραγματοποίησε τηλεφωνικές υποκλοπές κατ’ εντολήν της ΝΔ. Η υπόθεση έφτασε στην πύλη του Ειδικού Δικαστηρίου, όμως ο Ανδρέας Παπανδρέου ζήτησε ‘‘αναστολή των διώξεων για λόγους πολιτικής ομαλότητας’’. Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης δεν κατηγορήθηκε πότε και πολιτικά η υπόθεση μπήκε στο ‘‘χρονοντούλαπο της ιστορίας’’. Όμως κάποιος έπρεπε να τιμωρηθεί για το ποινικό κομμάτι του σκανδάλου των υποκλοπών.   

Ο Χρήστος Μαυρίκης δικάστηκε για απόπειρα εκβίασης σε βαθμό κακουργήματος, παραβίαση απορρήτου τηλεφωνικών συνδιαλέξεων και παράνομη βία. Καταδικάστηκε κατά πλειοψηφία (4-1) σε ποινή φυλάκισης 5 ετών και πέρασε την πύλη του Κορυδαλλού.

Ο “αρχικοριός” Τόμπρας και ο Παπανδρέου

Πρόγονος διδάσκαλος βέβαια του Μαυρίκη θεωρείται ο αείμνηστος πια Θεοφάνης Τόμπρας αξιωματικός του Σώματος των Διαβιβάσεων φθάνοντας μέχρι τον βαθμό του συνταγματάρχη· με ανάμιξη στην υπόθεση Ασπίδα, ήταν και φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου.

Ο Θεοφάνης Τόμπρας ανέλαβε διοικητής του ΟΤΕ στα χρόνια της Πράσινης Ανάπτυξης της Ελλάδος με τον ανατέλλοντα ήλιο πάντα λαμπερό και ζωοδότη, τον Μάρτιο του 1988… Όσοι τον έζησαν στη θέση εκείνη έχουν να λένε πως ήταν συζητήσιμος, καλοπροαίρετος κι αν πήγαινες με τα «νερά» του, σου φερόταν σαν πατέρας!

• Πέρα από τις σκανδαλώδεις συμβάσεις του ΟΤΕ, εκείνη της εποχή, με εταιρίες «κυβερνητικών ημετέρων», ο Θεοφάνης Τόμπας που άκουε και στο προσωνύμιο «Αρχικοριός», παραπέμφθηκε σε Ειδικό Δικαστήριο με την κατηγορία της παγίδευσης και παραβίασης τηλεφωνημάτων.

Η πτώση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, το καλοκαίρι του 1989, παρέσυρε και τον Αρχικοριό Τόμπρα, που κατηγορήθηκε για καταθέσεις του ΟΤΕ στην Τράπεζα Κρήτης (σκάνδαλο Κοσκωτά), αλλά και για παράνομες τηλεφωνικές υποκλοπές πολιτικών αντιπάλων του ΠΑΣΟΚ. Για την πρώτη υπόθεση αθωώθηκε, ενώ η δεύτερη δεν έφτασε ποτέ στη δικαιοσύνη επειδή η Βουλή ανέστειλε τη δίωξη μετά την αθώωση του Ανδρέα Παπανδρέου για την υπόθεση Κοσκωτά και την αλλαγή του πολιτικού κλίματος τον Ιανουάριο του 1992.

Η εφημερίδα «Το Καλάμι» του Νίκου Κακαουνάκη δημοσίευσε ιδιωτικές συνομιλίες του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο Θεοφάνης Τόμπρας ήταν προσωπικός φίλος του Κακαουνάκη και όσοι εργάζονταν στο «Καλάμι», τότε στα Γραφεία της Χρήστου Λαδά πλάι στο… λίκνο της δημοσιογραφίας, θυμούνται τον Φάνη να πίνει ρακές με τον Κακαούνη μέχρι τα ξημερώματα.

Ο Θεοφάνης Τόμπρας παραιτήθηκε από τη γενική διεύθυνση του ΟΤΕ στις 2 Ιουλίου 1989, την ίδια μέρα που έγινε ο σχηματισμός της κυβέρνησης συνεργασίας Τζαννετάκη.

Ένα “αρπακτικό” πλανάται πάνω από την πολιτική ζωή

Δύο με τρεις δεκαετίες μετά, η πολιτική ζωή του τόπου συνταράσσεται από την παραδοχή πως δημοσιογράφοι και πολιτικοί παρακολουθούνταν από την ΕΥΠ.

Βεβαίως πια δεν μιλάμε για την απαρχαιωμένη τεχνολογία της δεκαετίας του ’80, αλλά για υπερσύγχρονα και πανάκριβα λογισμικά που καταγράφουν όλες τις κινήσεις και τις συνομιλίες του θύματος.

• Σύμφωνα με ειδικούς, η τιμή του Predator ξεπερνάει τις 100 χιλιάδες ευρώ. Κι αν στη χώρα μας τώρα μαθαίνουμε τις δυνατότητες του «αρπακτικού», στο εξωτερικό πολιτικοί, δημοσιογράφοι, ακτιβιστές και αστέρες του Χόλυγουντ έχουν υπάρξει θύματα του συγκεκριμένου λογισμικού.

Σε κάποιες χώρες, στόχοι έχουν υπάρξει και εύποροι πολίτες που έπεσαν θύματα διαδικτυακών απατών. Συνήθως, οι δράστες στέλνουν ένα μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο του υποψήφιου θύματος, το οποίο τους ζητά να μεταβούν σε έναν συγκεκριμένο ιστότοπο. Εάν το θύμα το πατήσει, τότε το Predator αποκτά πλήρη πρόσβαση στο smartphone (αρχεία, εφαρμογές, κωδικούς).

Σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής έλαβε σχετικό μήνυμα όμως δεν πάτησε τον σύνδεσμο. Το μεσημέρι της 28ης Ιουνίου η υπηρεσία CERT της Ευρωβουλής ενημερώθηκε ότι υπήρξε ‘‘κρίσιμο εύρημα’’ στη συσκευή κινητής τηλεφωνίας του Νίκου Ανδρουλάκη.

Το Predator φέρνει εξελίξεις

Μένει να δούμε αν θα μεγαλώσει η λίστα που ξεκινά με τα ονόματα Ανδρουλάκης και Κουκάκης. 

Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας, επιτακτικά ζητεί ‘‘διευθύνσεις και ονόματα’’ πολιτικών και δημοσιογράφων που παρακολουθούσε το ‘‘καθεστώς’’, όπως χαρακτηρίζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η αξιωματική αντιπολίτευση κάνει λόγο για μέγα σκάνδαλο και ζητεί την παραίτηση του πρωθυπουργού. Έντονες είναι οι αντιδράσεις και των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Μετά τις καταιγιστικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών, πολλοί εκτιμούν πως αλλάζει και ο πολιτικός σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου  σε σχέση με τον χρόνο των εκλογών. Σε ιδιωτικές συζητήσεις και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δημοσιογράφοι και πολιτικοί ‘‘ποντάρουν’’ σε συγκεκριμένες Κυριακές κυρίως εντός Σεπτεμβρίου, αλλά και εντός Οκτωβρίου.

Πέρα από τον χρόνο των εκλογών, η απόπειρα παρακολούθησης του Νίκου Ανδρουλάκη φαίνεται πως κόβει κάθε γέφυρα επικοινωνίας και συνεννόησης μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου και Χαριλάου Τρικούπη. Έτσι κι αλλιώς, εδώ και καιρό ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ βρισκόταν στο στόχαστρο της κυβέρνησης, πλέον το σενάριο μετεκλογικής συνεργασίας μοιάζει πιο απίθανο από ποτέ.              

Προφανώς κανείς δεν μπορεί να προδικάσει την εξέλιξη της υπόθεσης, ούτε και να μαντέψει αν και πόσο θα βαρύνει στην συνείδηση των ψηφοφόρων όταν βρεθούν μπροστά στην κάλπη. Όμως αν δεν είχε προκύψει η παρακολούθηση Ανδρουλάκη, οι καταγγελίες του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη μάλλον θα έπεφταν στο κενό και σύντομα θα έμπαιναν στο περιθώριο. Άλλωστε ενώ το ζήτημα κυριαρχούσε στα social media και κυρίως στο twitter, δημοφιλείς ιστοσελίδες και τηλεοπτικοί σταθμοί περίπου σιωπούσαν. Πολλά media υποχρεώθηκαν να ‘‘παίξουν’’ το θέμα, αφού λόγω των εξελίξεων δεν μπορούσαν πλέον να το αγνοούν.        

Σε κάθε περίπτωση η σκληρή ατζέντα του Φθινοπώρου απέκτησε ένα ακόμη καυτό μέτωπο. Πέρα από την ακρίβεια και τον πόλεμο στην Ουκρανία, πέρα από την ενεργειακή κρίση και την πανδημία που συνεχίζει να μας δείχνει τα δόντια της, η πολιτική ζωή του τόπου φαίνεται πως βαδίζει στα χνάρια του «αρπακτικού».