Τσακαλώτος στο libre: Η διακυβέρνηση 2015-19, η πρόταση για προοδευτική διακυβέρνηση, και το σχέδιο για την σημερινή κρίση

Ευκλείδης Τσακαλώτος στο libre: “Πάντα χρειάζονται ιδεολογικά ρεύματα στο χώρο της Αριστεράς, αρκεί να μην εξελίσσονται σε μηχανισμούς”. Σύντομα, ο πρώην υπουργός Οικονομικών της ταραγμένης και δύσκολης περιόδου της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ θα παρουσιάσει, με ένα βιβλίο, την δική του εκδοχή για τα γεγονότα εκείνης της εποχής. Κάποιοι θεωρούν πως θα είναι και μία έμμεση απάντηση στην ταινία του Κώστα Γαβρά, πάνω στο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη. Ο ίδιος, πάντως, προτιμά να ασκεί κριτική στην κυβέρνηση για τα μέτρα που, όπως λέει, δεν λαμβάνει εν μέσω μεγάλης ενεργειακής και οικονομικής κρίσης, ενώ απευθύνει μήνυμα συνεργασίας στα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Συνέντευξη στον Χρόνη Διαμαντόπουλο

Ο επί 4 χρόνια υπουργός Οικονομικών και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ευκλείδης Τσακαλώτος ετοιμάζει -μαζί με άλλους- ένα βιβλίο για όσα έγιναν «εκείνη τη περίοδο σε όλα τα μέτωπα». Την περίοδο της διακυβέρνησης από το 2015 μέχρι το 2019. Ολα εκείνα τα οποία, σύμφωνα με το κορυφαίο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, θα αφορούν τόσο τις επιτυχίες της διακυβέρνησης όσο και «τα λάθη» που έγιναν. Και αναμφίβολα θα έχει μεγάλο ενδιαφέρον η ματιά ενός πολιτικού που βρέθηκε στην δίνη πολύ σοβαρών γεγονότων και κλήθηκε να διαχειριστεί την οικονομική κρίση και το 3ο μνημόνιο αλλά και να είναι ο άνθρωπος που ήταν στο τιμόνι του υπουργείου Οικονομικών όταν έκλεισε η μνημονιακή περίοδος.

Στη συνέντευξή του στο libre ο Ευκλείδης Τσακαλώτος απαντάει για τη συγκυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ, τι θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση σήμερα για να αντιμετωπίσει με επιτυχία την κρίση, καθώς και για τους συμβιβασμούς που είναι αναγκαίο να κάνει κάποιος στην πολιτική. 

Κύριε Τσακαλώτο, με αφορμή την κρίση έχουν γραφτεί αρκετά βιβλία, για να περιγράψουν όσα έγιναν κατά περιόδους. Ο κ. Βαρουφάκης έγραψε ένα βιβλίο που έγινε ταινία, ενώ το βιβλίο του κ. Βενιζέλου πρόκειται να κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες. Τη δική σας εκδοχή, για όσα συνέβησαν το πρώτο εξάμηνο του 2015 ή και αργότερα, θα τη διαβάσουμε κάποια στιγμή;

Ναι. Το ετοιμάζουμε τώρα, και δεν είναι μόνο η δική μου εκδοχή, θα είναι η μαρτυρία ενός μεγάλου μέρους της ομάδας που δούλεψε εκείνη τη περίοδο σε όλα τα μέτωπα. Και θα μιλάμε για τη σημασία του να έχεις ρυθμισμένο χρέος, για το πως το πετύχαμε, για το μαξιλάρι, για το ολιστικό πλαίσιο για το ιδιωτικό χρέος με κουρέματα και δόσεις, για το πως σε σφιχτές δημοσιονομικές συνθήκες καταφέραμε να μειώσουμε την φτώχεια και να φτάσουμε τις ανισότητες σε ιστορικά χαμηλά. Θα μιλάμε φυσικά και αυτοκριτικά, για ταλάθη μας, για το που έπρεπε να έχουμε δώσει μεγαλύτερη προτεραιότητα. 

Ερ: Μετά την εμπειρία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ από το 2015 έως το  2019 θα δοκιμάζατε και πάλι τη διακυβέρνηση της χώρας με ένα κόμμα που ήταν αντίθετο σε σειρά κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων;

Είναι προφανές ότι αν μου λέγατε να σκιαγραφήσω τον ιδανικό σύμμαχο, δεν θα σας περιέγραφα τους ΑΝΕΛ. Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι την περίοδο 2015-2019 ψηφίσαμε την ταυτότητα φύλου, το σύμφωνο συμβίωσης, την φαρμακευτική κάνναβη. Οι ΑΝΕΛ δεν μας εμπόδισαν να προχωρήσουμε την οικονομική και κοινωνική ατζέντα μας. Και όταν διαφώνησαν με τις Πρέσπες πάλι προχωρήσαμε χωρίς αυτούς. Δεν φοβηθήκαμε, δεν κάναμε πίσω στα πιστεύω μας. Το ζήτημα σε κάθε συμμαχία είναι να είσαι εσύ ξεκάθαρος για τους στόχους σου. Έτσι και σήμερα, που λέμε στα προοδευτικά κόμματα να συμμαχήσουμε σε μια προοδευτική κυβέρνηση εμείς λέμε ξεκάθαρα με ποια στοχοθεσία. 

Ερ: Ας περάσουμε στο σήμερα. Ήθελα να σας ρωτήσω, τι περισσότερο θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση με αφορμή την ενεργειακή  κρίση που -να θυμίσουμε- ακολούθησε αυτή της πανδημίας;

Θα μπορούσε να μειώσει τον ΕΦΚ στη βενζίνη, θα μπορούσε να χτυπήσει το καρτέλ στην ενέργεια, να ορίσει συγκεκριμένο ποσοστό κέρδους, να βάλει πλαφόν στουςλογαριασμούς, να μην ιδιωτικοποιήσει τη ΔΕΗ. Με λίγα λόγια θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί τη εργαλειοθήκη της ΕΕ και την εμπειρία άλλων κρατών μελών και να υπηρετήσει το δημόσιο συμφέρον αντί των λίγων συγκεκριμένων ιδιωτικών.

Ερ: Η ακρίβεια σε συνδυασμό  με την όξυνση των σχέσεων στα ελληνοτουρκικά είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της κυβέρνησης αυτή την περίοδο. Τι θα κάνατε εάν είχατε την εξουσία; Πώς θα αντιμετωπίζατε αυτά τα ζητήματα;

Μόλις γίνουμε κυβέρνηση εκτός από αυτά που ήδη αναφέραμε, θα αυξήσουμε τον κατώτατο μισθό, θα επαναφέρουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, και θα επαναδιαπραγματευόμασταν το ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για να υποστηριχθεί σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και ο παραγωγικός ιστός της χώρας και η κοινωνία. Για παράδειγμα δίνεται μεγάλη έμφαση τελευταία στο θέμα του δικαιώματος της στέγασης, όπου η Ελλάδα είναι πολύ πίσω από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δεν εκμεταλλεύτηκε το ΤΑΑ -το 1,3εκ που έβαλαν σε αυτό δεν θα έφτανε ούτε για ένα μικρό δήμο. Αντίθετα πρόσφατα ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε μια ολιστική προσέγγιση σε αυτό το θέμα που συμπεριλαμβάνει και την κοινωνική στέγαση. Ολιστική θα ήταν και η εξωτερική μας πολιτική, πάντα με μια μέριμνα να βρεθούν λύσεις και πάντα από την πλευρά της ειρήνης.

Ερ: Με ποιον θα κυβερνήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν – και αν-  πάρει την εξουσία; Το ΠΑΣΟΚ,Το ΜέΡΑ25 ή με κάποιον άλλο;

Όπως σας είπα εμείς καλούμε όλες τις προοδευτικές δυνάμεις και έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις. Αυτή είναι και η σημασία των 5+1 σημείων που ανέδειξε ο Αλέξης Τσίπρας στο συνέδριο μας. Προφανώς δεν είναι γραμμένα στην πέτρα, και άλλες δυνάμεις μπορούν να συνεισφέρουν, να προσθέσουν πράγματα, αλλά σε κάθε περίπτωση ιδού η Ρόδος…

Ερ: Θα αναλαμβάνατε και πάλι το υπουργείο Οικονομικών ή θα προτιμούσατε κάποιο άλλο; 

Υπάρχουν πολλοί και πολλές άξιοι και άξιες για πολλά υπουργεία. Δεν νομίζω ότι είναι η ώρα να το συζητήσουμε αυτό τώρα. Στην κατάλληλη στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας μέσα από τις συλλογικές διαδικασίες του κόμματος θα πρέπει να βρει τους κατάλληλους ανθρώπους για τις κατάλληλες θέσεις.

Ερ: Χρειάζεται να κάνει πολλούς συμβιβασμούς κάποιος που επιθυμεί να ασχοληθεί με την πολιτική;

Κοιτάξτε μην υπερβάλουμε κιόλας. Κανένας δεν σε αναγκάζει να γίνεις πολιτικός. Βεβαίως, χρειάζονται συμβιβασμοί όπως και σε πολλούς άλλους χώρους. Και δεν είναι πάντα εύκολο όταν κάνεις συμβιβασμούς να πείσεις για την αναγκαιότητά τους. Για την υπόστασή σου ως αριστερός πρέπει να έχεις πάνω-πάνω στις προτεραιότητές σου ότι όλα γίνονται πάντα για την αντιμετώπιση των αναγκών των πολλών μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Τέλος, με στεναχωρεί πολύ πάντως πως στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού και του ατομικισμού ο δημόσιος χώρος για διαβούλευση συρρικνώθηκε, ότι πέρασε σε κάποιο βαθμό το σύνθημα ‘’όλοι το ίδιο είναι‘’ και ότι πολλοί αξιολογότατοι άνδρες και γυναίκες που θα είχαν σημαντική προσφορά διστάζουν να μπουν στην πολιτική. Είτε αυτό είναι στην κεντρική πολιτική σκηνή είτε στην τοπική αυτοδιοίκηση είτε σε συλλόγους, συνδικάτα κλπ. Μια από τις βασικές ευθύνες της Αριστεράς είναι να αντιστρέψει αυτήν την τάση. 

Ερ: Και κάτι τελευταίο. Το «Κοκκινοπράσινο», η τάση που εκπροσωπούσατε στον ΣΥΝ, υπάρχει με κάποιο τρόπο σήμερα; Επιβίωσε των συνιστωσών και της ομάδας των 53+;

Το Κοκκινοπράσινο ως ιδεολογικό ρεύμα εστίαζε στην ανάγκη να βρεθούν συνέργειες ανάμεσα στην Αριστερά και στην οικολογία. Επιπλέον έθετε πιο δυναμικά το θέμα όχι μόνο της εσωτερικής δημοκρατίας του κόμματος αλλά και της συμμετοχής ως συστατικό στοιχείο της κοινωνίας που οραματιζόμασταν. Και αν θυμάστε το πρώτο σήμα του ΣΥΡΙΖΑ είχε τρία χρώματα, κόκκινο, πράσινο και μωβ για τον φεμινισμό. Νομίζω πως το κοκκινοπράσινο επηρέασε πολύ πέρα από τη σχετική του δύναμη τη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ, τη διεύρυνση και την ενότητα της Αριστεράς. Θεωρώ λοιπόν πως ναι, οι ιδέες, οι θέσεις του κοκκινοπράσινου όχι απλώς επιβίωσαν αλλά σε κάποια σημεία έγιναν και ηγεμονικές. Σε άλλα βέβαια όχι. Με αυτήν την έννοια πάντα χρειάζονται ιδεολογικά ρεύματα στο χώρο της Αριστεράς, αρκεί να μην εξελίσσονται σε μηχανισμούς.