Guardian: Απειλείται με “εξαφάνιση” ο Πύργος του Άιφελ, λένε οι ειδικοί – Οι εκθέσεις που “κρύβουν”

Όταν ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, το 1884, ο Πύργος του Άιφελ – ο οποίος πρόσφατα… ψήλωσε έξι μέτρα – αναμενόταν να μείνει στη θέση του για 20 χρόνια, πριν αποσυναρμολογηθεί. Περισσότερο από ένα αιώνα αργότερα, στέκεται στην ίδια θέση – όχι χάρη στον αρχικό σχεδιασμό του, όσο εξαιτίας της προσεκτικής του συντήρησης.

Όμως τώρα, απόρρητη έκθεση που διέρρευσε στο γαλλικό περιοδικό Marianne δείχνει ότι το μνημείο είναι σε κακή κατάσταση και ταλαιπωρείται από τη σκουριά. Βάσει του συγκεκριμένου εγγράφου, ο Πύργος χρειάζεται πλήρη επισκευή – όμως αντ’ αυτού του γίνεται μόνο ένα… «φρεσκάρισμα», ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, το 2024.

«Ο Γουσταύος Άιφελ θα πάθαινε έμφραγμα»

«Αν ο Γουσταύος Άιφελ επισκεπτόταν το μνημείο, θα πάθαινε έμφραγμα», δήλωσε στο Marianne ένας εκ των διευθυντών του Πύργου, με τον όρο της ανωνυμίας του.

Το μνημείο, ύψους 324 μέτρων και βάρους 7.300 τόνων αποτελείται από σίδερο και είχε οικοδομηθεί για την παγκόσμια έκθεση του 1889. Εκτιμάται ότι διαθέτει 25 εκατ. πριτσίνια και χτίστηκε με τη χρήση συντηξιοσιδήρου, ο οποίος είχε εφευρεθεί στη Βρετανία κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης μέσα από μια διαδικασία που παρήγαγε υψηλής ποιότητας και καθαρότερο σφυρήλατο σίδηρο, αφαιρώντας τον άνθρακα από τον αργό σίδηρο κατά τη διάρκεια της τήξης. Πριν τα εγκαίνιά του, ο Πύργος είχε βαφτεί με τέσσερα χέρια κόκκινης μπογιάς με βάση τον μόλυβδο, η χρήση της οποίας πλέον έχει απαγορευτεί, αλλά που τότε θεωρούνταν ως ο καλύτερος αντιδιαβρωτικός παράγοντας.

Η μπογιά και η σκουριά

Ο Άιφελ, ο πολιτικός μηχανικός η εταιρεία του οποίου σχεδίασε και έχτισε το μνημείο, είχε δηλώσει ότι ο εντοπισμός και η αντιμετώπιση της σκουριάς θα ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση για τη διάρκεια ζωής της κατασκευής και είχε συστήσει το βάψιμο της κάθε επτά χρόνια. «Η μπογιά είναι το απαραίτητο συστατικό για την προστασία μιας μεταλλικής κατασκευής και η σπουδή με την οποία συμβαίνει είναι μοναδική εγγύηση της αντοχής της στον χρόνο», είχε γράψει εκείνη την εποχή. «Το πιο σημαντικό είναι η αποτροπή της αρχής της σκουριάς».

Στον Πύργο πρόκειται να γίνουν εργασίες ελαιοχρωματισμού αξίας 60 εκατ. ευρώ ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024. Αυτή θα είναι η 20ή φορά που θα βαφτεί. Τα δύο τρίτα του Πύργου υποτίθεται ότι θα απογυμνώνονταν και έπειτα θα εφαρμόζονταν δυο χέρια μπογιάς. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις των εργασιών εξαιτίας της πανδημίας και η παρουσία ανησυχητικών επιπέδων μολύβδου στην παλιά μπογιά, οδήγησε στην απόφαση του «φρεσκαρίσματος» μόλις του 5%.

«Θλιβερό»

Ειδικοί δήλωσαν στο Marianne ότι οι εργασίες αυτές δεν θα έχουν παρά αισθητικό περιεχόμενο και προέβλεψαν ότι το τελικό αποτέλεσμα θα είναι «θλιβερό». Όπως λένε, ο Πύργος θα πρέπει να απογυμνωθεί πλήρως, μέχρι τον μεταλλικό του σκελετό, να επισκευαστεί και έπειτα να βαφτεί, ενώ η εφαρμογή χρώματος πάνω από την παλιά μπογιά θα επιδεινώσει τη διάβρωση.

Η εταιρεία που διαχειρίζεται τον Πύργο, η Sete, το 99% της οποίας ανήκει στον Δήμο, διστάζει να κλείσει τον μνημείο για πολύ καιρό, εξαιτίας της απώλειας τουριστικών εισοδημάτων που θα επέφερε μια τέτοια κίνηση. Τον Πύργο επισκέπτονται κάθε χρόνο έξι εκατομμύρια τουρίστες – γεγονός που τον φέρνει στην τέταρτη θέση των πιο δημοφιλών αξιοθέατων στη Γαλλία, μετά την Disneyland, το Λούβρο και το παλάτι των Βερσαλλιών. Το κλείσιμό του στη διάρκεια του 2020 λόγω της πανδημίας, οδήγησε στην απώλεια 52 εκατ. ευρώ.

Έκθεση του 2010 ανέφερε: «Η Sete πρέπει να εξετάσει εκ νέου τον Πύργο του Άιφελ και να χαράξει μια νέα πολιτική συντήρησης που θα θέτει στο επίκεντρο τον έλεγχο του γηράσκοντος μεταλλικού σκελετού».

«Εξαιρετικά επιτακτική ανάγκη»

Άλλη έκθεση του 2014 από την Expiris, μια εταιρεία που εξειδικεύεται στο βάψιμο κτιρίων, διαπίστωσε ότι ο Πύργος είχε ρωγμές και σκουριά και ότι μόλις το 10% της νέας μπογιάς άγγιζε όντως τον σκελετό. «Ακόμη και αν η γενική κατάσταση της αντιδιαβρωτικής προστασίας δείχνει εντάξει στο μάτι, η εφαρμογή νέου στρώματος μπογιάς μπορεί μόνο να αυξήσει τον κίνδυνο της πλήρους απουσίας επαφής».

Ο Μπερνάρ Τζιοβανόνι, επικεφαλής της Expiris και συγγραφέας της έκθεσης του 2014, δήλωσε στο Marianne: «Εργάζομαι στον Πύργο εδώ και αρκετά χρόνια πλέον. Το 2014 είχα σκεφτεί ότι ήταν εξαιρετικά επιτακτική ανάγκη να ασχοληθούμε με τη διάβρωση». Όπως λέει, είχε συστήσει ο Πύργος «να απογυμνωθεί και να ξαναβαφτεί».

Απειλή για την αντοχή του μνημείου

Τρίτη έκθεση του 2016 διαπίστωσε 884 ζημιές, μεταξύ των οποίων και 68 που αποτελούσαν κίνδυνο για την «αντοχή» του μνημείου. Καθεμιά τους είχε φωτογραφηθεί, αριθμηθεί και ταξινομηθεί βάσει της σοβαρότητάς της.

Ένας ειδικός δήλωσε στο Marianne ότι αν και οι αρχικές στρώσεις της μπογιάς παραμένουν σταθερές και «συνεχίζουν να προστατεύουν το μέταλλο σε πολλά σημεία», τα νέα, μερικά έργα αποκατάστασης δεν αρκούν για την αντιμετώπιση των υψηλών επιπέδων μολύβδου, ούτε της σκουριάς και απειλούν να επιδεινώσουν την κατάσταση του Πύργου.

«Στην καλύτερη περίπτωση θα είναι κατά βάση άχρηστα, αλλά στο πολύ κακό σενάριο θα επιδεινώσουν τα προβλήματα στην τρέχουσα στρώση μπογιάς και θα έχουν ως αποτέλεσμα τη διάβρωση».

Στην ιστοσελίδα του Πύργου, ο Μπερτράντ Λεμουάν, ένας αρχιτέκτονας, μηχανικός και ιστορικός, δίνει μια πιο αισιόδοξη άποψη. Λέει ότι εχθρός του σιδήρου είναι η διάβρωση που προκαλείται από την οξείδωση του σιδήρου όταν εκτίθεται στον αέρα και τον άνεμο. Όμως υποστηρίζει ότι αν ξαναβαφτεί, ο Πύργος του Άιφελ μπορεί να αντέξει για πάντα.