Γιατί ο Τσίπρας αποφάσισε να στείλει τώρα το μήνυμα για τα ελληνοτουρκικά – Το απρόβλεπτο σενάριο που ανησυχεί την Κουμουνδούρου

Σε μια περίοδο κατά την οποία στο Αιγαίο έχει μαζευτεί πολύ καύσιμη ύλη εξαιτίας της έξαρσης της προκλητικότητας των γειτόνων αλλά και της πλειοδοσίας σε ρητορική επεκτατισμού και αναθεωρητισμού στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο Αλέξης Τσίπρας από την ακριτική Σύμη προχώρησε σε μια σημαντική και υψηλής συμβολικής αξίας παρέμβαση στα ελληνοτουρκικά. Η παρέμβασή του ωστόσο αποκάλυψε και την έκδηλη πλέον ανησυχία του για τον κίνδυνο εκτράχυνσης της κατάστασης στο Αιγαίο σε μια στιγμή που οι δίαυλοι επικοινωνίας έχουν κλείσει με ευθύνη της Άγκυρας.

Του Σωτήρη Μπολάκη

Στη δήλωσή του με φόντο την προκυμαία της Σύμης ο Αλέξης Τσίπρας ήταν σαφής από την αρχή της τοποθέτησής του για τα ελληνοτουρκικά, ότι απευθύνεται πρωτίστως στους γείτονες, αλλά μέσα από την τοποθέτησή του φάνηκε σαφώς και η πρόθεσή του να απευθυνθεί και στο εσωτερικό ακροατήριο.

Με το βλέμμα προς την πολιτική ηγεσία της Τουρκίας διεμήνυσε ρητά ότι η αμφισβήτηση της εθνικής κυριαρχίας επί των νησιών και των διεθνών συνθηκών με τις οποίες αυτά κατοχυρώθηκαν στην ελληνική επικράτεια είναι ένα αδιέξοδο για τις τουρκικές βλέψεις και ανώφελο να τα διεκδικούν.

«Σε κάθε περίπτωση, ο ελληνικός λαός και η Ελλάδα θα υπερασπιστούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Και σε αυτό είναι όλοι οι Έλληνες ενωμένοι» συμπλήρωσε για να διώξει κάθε υπόνοια ή παρερμηνεία από την πλευρά των γειτόνων ότι στο πλαίσιο της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης γύρω από την ασκούμενη ελληνική εξωτερική πολιτική ότι η χώρα δεν έχει αρραγές μέτωπο απέναντι σε κάθε εξωτερική απειλή.

• Η κλιμάκωση δεν ωφελεί κανένα συμπλήρωσε και κάλεσε τις γειτονικές δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις να αντισταθούν στο κλίμα έντασης που καλλιεργείται συστηματικά στην απέναντι πλευρά του Αιγαίου ξεκαθαρίζοντας ότι υπάρχει μια και μόνη διαφορά μεταξύ των δυο χωρών στο Αιγαίο που δεν είναι άλλη «από την αυτή που αφορά στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, πρέπει να λυθεί στη βάση του διεθνούς δικαίου στο δικαστήριο της Χάγης με διάλογο».

2 + 1 σενάρια κινδύνου

Το μήνυμα ειρήνης το οποίο εξέπεμψε ο κ. Τσίπρας ήταν ρητό, όπως ρητή ήταν και η αναφορά του στην έξαρση εθνικισμού που έχει επικρατήσει στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό και από το οποίο κινδυνεύουν να παρασυρθούν και οι δυο πλευρές διασαλεύοντας και το επίπεδο δημοκρατίας και την κοινωνική συνοχή εν μέσω μάλιστα οξυμένων οικονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν Ελλάδα και Τουρκία.

Με τις χώρες σε επίπεδο ηγεσιών να έχουν κλείσει τα κανάλια επικοινωνίας ο Αλέξης Τσίπρας και από τη θέση ευθύνης που κατέχει ζήτησε αντί για παραβιάσεις και αμφισβητήσεις, δράσεις φιλίας και συνεννόησης. Και σε αυτή του την αναφορά ήταν ουσιαστικά που αποκαλύφθηκε και η έντονη ανησυχία του για την κατάσταση στην οποία έχουν περιέλθει οι διμερείς σχέσεις.

Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας παραδέχτηκε ότι ανησυχεί για ένα θερμό επεισόδιο με τους γείτονες ωστόσο φαίνεται ότι στην Κουμουνδούρου έχουν πλέον ένα επιπλέον λόγο να ανησυχούν για την εκτράχυνση της κατάστασης στο πλαίσιο των δυο βασικών σεναρίων που υπάρχουν.

• Το πρώτο σενάριο που απεύχονται όλοι είναι το ατύχημα ή το λάθος στο πεδίο των επιχειρήσεων είτε στον αέρα είτε στη θάλασσα.
• Το δεύτερο σενάριο είναι η επαλήθευση της θεωρίας ότι η Άγκυρα θα σκηνοθετήσει και θα σχεδιάσει ένα θερμό επεισόδιο.

• Υπάρχει όμως πλέον και ένα τρίτο ενδιάμεσο σενάριο του απρόβλεπτου και τυχαίου περιστατικού το οποίο μπορεί να αφορά σε πρώτο χρόνο σε μικρής κλίμακας περιστατικά.

Περιστατικά που όπως σημειώνουν σε προηγούμενες περιόδους με ομαλότερες τις διμερείς σχέσεις και με ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας μεταξύ χαμηλότερων κλιμακίων σε άμυνα και διπλωματία επιλύονταν χωρίς την εμπλοκή πολιτικής ή της στρατιωτικής ηγεσίας, πλέον μπορεί να κακοφορμίσουν και να φτάσουν να γίνονται αντικείμενο διαχείρισης μεταξύ των δυο ηγεσιών.

• Τα παραδείγματα από την πρόσφατη ιστορία είναι αρκετά επισημαίνουν από το περιβάλλον του κ. Τσίπρα θυμίζοντας την επιθετική κίνηση της τουρκικής ακταιωρού σε μικρό σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής στην περιοχή των Ιμίων στα Θεοφάνια του 2021 ή την προσάραξη σε αβαθή σκάφους του Λιμενικού Σώματος τον Ιανουάριο του 2016 στα αβαθή σε τουρκική ακτή.

Και στα δυο περιστατικά τα θέματα λύθηκαν σε επίπεδο υπηρεσιακών παραγόντων από τις δυο πλευρές χωρίς αυτά να πάρουν μεγαλύτερες διαστάσεις σε διπλωματικά και κυρίως ανώτατο διμερές επίπεδο. Αντίστοιχα τυχαία περιστατικά σήμερα μπορεί να εξελιχθούν σε μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά στο Αιγαίο και στα ελληνοτουρκικά.

• Με τη σημερινή ένταση που επικρατεί κυρίως με ευθύνη της τουρκικής πλευράς κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι αντίστοιχα γεγονότα μπορεί να φτάσουν ακόμη και στο γραφείο του Ταγίπ Ερντογάν με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το τι μπορεί να σημαίνει για την κλιμάκωση που θα αποτύπωνε μια τέτοια διαχείριση ενός χαμηλής υποστάθμης ζητήματος.

Για αυτό το λόγο και ο Αλέξης Τσίπρας ουσιαστικά έκρουσε καμπανάκι κινδύνου προς κάθε κατεύθυνση για αποφασιστικότητα από την πλευρά όλων των Ελλήνων αλλά ταυτόχρονα και παρακίνησης και των δημοκρατικών δυνάμεων στις δυο πλευρές να αναζητήσουν διαύλους επικοινωνίας πριν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου σε μια περίοδο που η περιοχή μυρίζει μπαρούτι.