Τι σηματοδοτεί η ηχηρή παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή για την εξωτερική πολιτική

Τα στελέχη που περίμεναν καρτερικά από το 2019, για χρόνια μια δημόσια παρέμβαση του  Κώστα Καραμανλή δεν απογοητεύτηκαν. Αντιθέτως, όσοι το προηγούμενο διάστημα, έσπευσαν να προαναγγείλουν το πολιτικό τέλος του πρώην πρωθυπουργού και την αποχώρηση από τα ψηφοδέλτια της ΝΔ, απογοητεύτηκαν. Με την χθεσινή ομιλία του ο Κώστας Καραμανλής επιβεβαίωσε πως αποτελεί καθαρό “γεννετικό υλικό” της ΝΔ και αναπόσπαστο κομμάτι της γαλάζιας παράταξης.

Της Άννας Καραβοκύρη

Στην επετειακή  εκδήλωση της Πανελλαδικής Οργάνωσης Γυναικών “ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΗ” στο Μέγαρο Μουσικής, ο πρώην πρωθυπουργός ξεπέρασε τις κομματικές νόρμες. Εξέπεμψε πολλαπλά και ηχηρά μηνύματα για τις γεωπολιτικές εξελίξεις, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το ρόλο της Ελλάδας στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται. Εξάλλου, όσοι συνομιλούν – πραγματικά – με τον πρώην πρωθυπουργό γνωρίζουν καλά την ευαισθησία του και την ανησυχία του για τα εθνικά ζητήματα.

• Χωρίς να αναφερθεί ονομαστικά στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη,  εμμέσως πλην σαφώς κατέθεσε προβληματισμούς για την ασκούμενη εξωτερική πολιτική  τονίζοντας πως “η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι παράνομη, απαράδεκτη και καταδικαστέα” και προέβλεψε ότι “είναι ενδεχόμενο να επεκταθεί ο πόλεμος και πέραν του ουκρανικού εδάφους, είτε στην ευρύτερη γειτνιάζουσα περιοχή ή και αλλού, ηθελημένα ή εκ λάθους, από εσφαλμένο υπολογισμό ή προβοκάτσια”.

Προειδοποίησε  ότι “μια παρατεταμένη σύγκρουση ενέχει το ρίσκο η αντιπαράθεση Δύσης-Ρωσίας να πάρει παγκόσμιες διαστάσεις, εξελισσόμενη σε αντιπαράθεση μεταξύ Δύσης και ενός ευρέος αντιδυτικού μετώπου”, αφήνοντας αιχμές κατά των ΗΠΑ, λέγοντας πως “πράγματι είχαν αποφασιστική συμβολή και στην ενιαία στάση της Δύσης στην κρίση αυτή και στην ουσιαστική στήριξη της Ουκρανίας”, αλλά όπως επισήμανε:

• “Δεν είναι ξεκάθαρο εάν έχουν εξίσου ισχυρά κίνητρα για την ταχεία περάτωση του πολέμου, αφού εκ των πραγμάτων δεν δεν υφίστανται τις οδυνηρές του συνέπειες. Σε κάθε περίπτωση, επ’ ουδενί στον ίδιο βαθμό”.

Για την Ευρώπη είπε ότι “πρέπει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατάπαυση του πυρός, τη λήξη του πολέμου και την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Έργο δύσκολο, με πολλές παγίδες και αντινομίες, αλλά αναπόφευκτο” και πρόσθεσε “Η Ευρώπη με τις γνωστές αδυναμίες της, την ανολοκλήρωτη ολοκλήρωσή της, τον αυτοπεριορισμό της σε ρόλο παθητικού θεατή στις παγκόσμιες εξελίξεις, καλείται να υπερβεί εαυτόν και να βρει τη δύναμη να πρωταγωνιστήσει”.

Η ΕΕ -είπε- πρέπει να στείλει τα κατάλληλα μηνύματα, “καθιστώντας απαγορευτικό το κόστος τού οποιουδήποτε τυχοδιωκτισμού και εξασφαλίζοντας την προοπτική ένταξης στα κράτη της περιοχής, υπό τον όρο βεβαίως του απόλυτου σεβασμού των συνθηκών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου”.

Ο πρώην πρωθυπουργός σημείωσε  πως “ο ρόλος της Ελλάδας πρέπει πάντα να είναι πρωταγωνιστικός σε όλες αυτές τις κατευθύνσεις, πρωτοπόρος της Ευρώπης στην περιοχή. Με σαφές μήνυμα: στήριξη στις προσπάθειες για συνεργασία, ανάπτυξη, εξομάλυνση των όποιων διαφορών και βέβαια στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό” και υπογράμμισε “Κομμένα όμως με το μαχαίρι οι αλυτρωτισμοί και οι βαλκανικής κοπής κουτοπονηριές”. Και αναφερόμενος στη στάση της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας, ο Κ. Καραμανλής τόνισε με νόημα “Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν τη βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων”.

“Δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες και ψευδαισθήσεις” είπε και πρόσθεσε:

• “Η άποψη ότι για την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε τη διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων. Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων. Θέλω όμως να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά”.

Για τα περί συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου, ιδιαίτερα αιχμηρός είπε:

• “Κατά καιρούς, έτσι και πρόσφατα, εγείρεται συζήτηση περί συνεκμετάλλευσης. Σύμφωνα με το αφήγημα, ο από κοινού προσπορισμός οφέλους από τα κοιτάσματα ορυκτού πλούτου στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα ήταν ισχυρό κίνητρο να ξεπεραστούν οι διαφωνίες και να οδηγηθούμε σε μια επ’ αμοιβαία ωφελεία διευθέτηση. Παραβλέπει όμως το αφήγημα αυτό δύο ουσιωδέστατους παράγοντες: Πρώτον, ότι συνεκμετάλλευση δεν είναι νοητή εάν προηγουμένως δεν έχει επακριβώς οριοθετηθεί το τι ανήκει στην κάθε πλευρά, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και δεύτερον, διότι στηρίζεται στην παραδοχή ότι η αξιοποίηση του τυχόν υφιστάμενου ορυκτού πλούτου είναι το βασικό κίνητρο της συμπεριφοράς της Τουρκίας. Ενώ, αντιθέτως, η συνολική της συμπεριφορά, η ρητορική της και η συνεχής κλιμάκωση των προκλήσεων, η αμφισβήτηση του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών, το ίδιο το ιδεολόγημα περί ”Γαλάζιας Πατρίδας” καταδεικνύει ότι η πραγματική της στόχευση είναι η ανατροπή προς όφελός της του status quo στην περιοχή και η επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της”.