Σύγκρουση για την ελληνοαμερικανική συμφωνία υπό τη σκιά των νέων σχεδίων των ΗΠΑ στη αν. Μεσόγειο – Η επίσκεψη Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και οι προειδοποιήσεις Τσίπρα

Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται, η Τουρκία επέστρεψε στην επιθετική της ρητορική και προκλητικότητα και η Ελλάδα μοιάζει για την ώρα να καταναλώνει εξοπλισμούς βλέποντας τις ΗΠΑ να επανεντάσσουν στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Ανατολικής Μεσογείου και τους εξοπλισμούς τον τουρκικό παράγοντα. Αυτή τη φορά η ανανέωση της συμφωνίας Ελλάδας – ΗΠΑ για τις στρατιωτικές βάσεις θα είναι ίσως από τις πιο ενδιαφέρουσες  σε επίπεδο πολιτικών αρχηγών με αιχμή της σύγκρουσης την ολική μετατροπή της χώρας στο προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης.

Του Σωτήρη Μπολάκη

Όλα στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο μοιάζουν να κινούνται γύρω από την αμερικανική πίεση για στροφή της ευρωπαϊκής αγοράς από το φθηνό ρωσικό αέριο και η επαπειλούμενη βαθύτερη πολεμική εμπλοκή στο ρωσο-ουκρανικό πόλεμο καθιστά τις διεθνείς σχέσεις ένα πεδίο ενεργειακής αλλά και εξοπλιστικής κούρσας δίχως ορατό τερματισμό.

• Το σπουδαίο γεγονός για την Ελλάδα σε αυτή τη συγκυρία είναι η επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον και η τιμητική πρόσκληση και ομιλία για Έλληνα Πρωθυπουργό στο Κογκρέσο στις 16 Μαΐου.

Και επειδή στη διπλωματία τίποτα δεν γίνεται και δεν λέγεται στο κενό η ελληνική κυβέρνηση φαίνεται ότι στο μείζον ζήτημα της πολεμικής σύγκρουσης στην Ουκρανία θα συνεχίσει να τάσσεται με το αμερικανικό παράγοντα. Δημοσιεύματα θέλουν τη χώρα ολοένα και πιο δραστήρια και ενεργητική στην αποστολή όπλων στην κυβέρνηση Ζελένσκι πράγμα που σημαίνει πως ό,τι φεύγει πλέον από το ελληνικό στράτευμα θα πρέπει και να αντικαθίσταται με σύγχρονα πολεμικά μέσα και με ό,τι αυτό σημαίνει για τον προϋπολογισμό.

• Ταυτόχρονα όμως επιλέγοντας δυναμικά στρατόπεδο και όχι την ουδετερότητα σε αυτή τη σύγκρουση με τη Ρωσία η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να τα «δίνει» όλα για όλα στις ΗΠΑ με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη θέση της χώρας στην περίπτωση μιας πιο γενικευμένης σύγκρουσης με δεδομένη την ισχυρή επιρροή του ρωσικού παράγοντα στην περιοχή.

Η επ’ αόριστον παραχώρηση των βάσεων με αιχμή αυτήν την περίοδο την Αλεξανδρούπολη και το λιμάνι της την ώρα που η Τουρκία βλέπει τις σχέσεις να αναβαθμίζονται ραγδαία με τις ΗΠΑ θα είναι και ο βασικός λόγος που η αξιωματική αντιπολίτευση θα πει όχι την Πέμπτη στην κύρωση της συμφωνίας με τους Αμερικανούς.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά όπως έχει ήδη πει και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της Βουλής κατά την κύρωση της ελληνογαλλικής συμφωνίας πριν μερικούς μήνες θα επιμείνει στη θέση του ότι με τους χειρισμούς του κ. Μητσοτάκη η χώρα έχει χάσει πολύτιμους διπλωματικούς πόρους και εργαλεία πίεσης την ώρα που η Άγκυρα αναβαθμίζει ταχύτατα τις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον η οποία μάλιστα κάνει απροκάλυπτα τα στραβά μάτια στην εξαίρεση της Άγκυρας από την εφαρμογή των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας.

• Και σε αυτό το ζήτημα οι τόνοι αναμένεται να ανέβουν κατακόρυφα μέσα στην εβδομάδα μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Αλέξη Τσίπρα τη στιγμή μάλιστα που η επίσημη αμερικανική διπλωματία κάνει συνειδητά τα στραβά μάτια και στο ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας.

Κορυφαία στιγμή η θέση του στέιτ ντιπαρτμεντ μετά το ρεκόρ παραβιάσεων και υπερπτήσεων πάνω από ελληνικό έδαφος το οποίο μίλησε απλά για διαφορές στον εναέριο χώρο όταν ο αρμόδιος τομεάρχης εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Κατρούγκαλος επίσημα έθετε το ζήτημα της παραβίασης της εθνικής κυριαρχίας και που ως τέτοια έπρεπε να αντιμετωπίζεται και από τις ΗΠΑ και ενώ ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν μιλά για γαλάζια πατρίδα και ο Χουλουσί Ακάρ με κάθε ευκαιρία επιχειρεί να γκριζάρει το μισό Αιγαίο μιλώντας για αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου.

Όχι F- 16 στην Τουρκία

Ο Αλέξης Τσίπρας μάλιστα στην τελευταία του συνέντευξη στον ALPHA  ζήτησε ευθέως από τον κ. Μητσοτάκη να ακουστεί από τα χείλη του Έλλληνα πρωθυπουργού μέσα στο αμερικανικό Κογκρέσο και απερίφραστα ότι η Τουρκία δεν πρέπει να παραλάβει τα F-16.

Μετά από ένα μπαράζ διαβημάτων προς την Άγκυρα, διεθνοποίησης των τουρκικών προκλήσεων και επιθετικών ενεργειών η αμερικανική διπλωματία επανήλθε με τη Βικτώρια Νούλαντ να χαρακτηρίζει προκλητικές τις παραβιάσεις και τις υπερπτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά και να σημειώνει ότι δεν έχουν την υποστήριξη των ΗΠΑ ωστόσο για το ζήτημα της προμήθειας των μαχητικών αεροσκαφών η υφυπουργός εξωτερικών δεν απέκλεισε τίποτε σημειώνοντας ότι «η Τουρκία έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον για τα F16, κάνουμε αυτή τη συζήτηση αλλά δεν έχουμε ολοκληρώσει τις συνομιλίες».

• Εξάλλου ένα μήνα πριν η πολύπειρη Αμερικανίδα διπλωμάτης είχε την ευκαιρία να ακούσει τις θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη συνάντησή της με τον διπλωματικό σύμβουλο του Αλέξη Τσίπρα Βαγγέλη Καλπαδάκη κατά την επίσκεψή στην Αθήνα.

Ο κ. Καλπαδάκης είχε την ευκαιρία να ξεδιπλώσει τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα των ελληνοαμερικανικών σχέσεων καθιστώντας σαφές ότι αυτές πρέπει να οικοδομούνται σε αμοιβαία επωφελή βάση αλλά κυρίως την αντίθεσή του στην στρατηγική που έχει επιλεγεί για τη χώρα μας με τη μετατροπή της χώρας σε «προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς» και μάλιστα χωρίς εγγυήσεις απέναντι σε τουρκικές επιθετικές ενέργειες όπως σημείωσε τότε και πολύ πριν η Άγκυρα ξεδιπλώσει το πρωτοφανές κρεσέντο παραβιάσεων των προηγούμενων ημερών σε όλο το Αιγαίο.

Αν μάλιστα δει κανείς την πώληση των αμερικανικών αεροσκαφών στην Τουρκία και από τη σκοπιά της στρατιωτικής ισχύος στο Αιγαίο αντιλαμβάνεται ότι η συμφωνία με τους Γάλλους που κόστισε στην Ελλάδα αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ εξανεμίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό καθώς αν τελικά προχωρήσει τότε χάνεται σε μεγάλο βαθμό και το πλεονέκτημα στον ουρανό του Αιγαίου με την αγορά των γαλλικών ραφάλ.

• Κι όλα αυτά όπως παρατηρούν έμπειροι διπλωματικοί αναλυτές με τις ΗΠΑ να μην αναπτύσσουν στο Αιγαίο καμία στρατιωτική δομή παρά μόνο οικονομική δραστηριότητα ακριβώς για να μην χρειαστεί να εμπλακούν ευθέως μεταξύ των δυο ΝΑΤΟϊκών συμμάχων τους.

Κορυφαίο παράδειγμα αυτής της τακτικής των ΗΠΑ το ναυπηγείο της Σύρου το οποίο έχει μπει πάλι σε πλήρη λειτουργία μετά την αμερικανική επένδυση αλλά χωρίς να πλαισιώνεται με στρατιωτική παρουσία ή στάθμευση του αμερικανικού ναυτικού στη πρωτεύουσα των Κυκλάδων και πόσο μάλλον σε άλλο νησί του ανατολικού Αιγαίου.

Τα δεδομένα

Σε κάθε περίπτωση η τόσο σύντομη επιβεβαίωση των ανησυχιών της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη θέση της χώρας σε σχέση με την στρατηγική των ΗΠΑ και το «νέο» ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή τόσο πριν όσο και μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μετριέται με μια σειρά δεδομένων που έχουν ανατρέψει τους σχεδιασμούς και έχουν πετάξει στο καλάθι πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο που ξοδεύτηκε τα προηγούμενα χρόνια στην περιοχή.

• Κατά βάση όλες οι αλλαγές που συντελούνται στην γεωστρατηγική  προοπτική της Ανατολικής Μεσογείου πλέον και πιο ξεκάθαρα από ποτέ έχουν ως αφετηρία τους ενεργειακούς σχεδιασμούς και τη στροφή που επιχειρεί να επιβάλει η Αμερική στην Ευρώπη από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο στο αμερικανικό LNG.

Αρχικά ήταν η ουσιαστική ακύρωση του αγωγού eastmed στον οποίο Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ Αίγυπτος είχαν επενδύσει πολλά εξαιρώντας την Τουρκία από το μεγάλο αυτό πρότζεκτ.

Όλες οι πρωτοβουλίες από την έναρξη του πολέμου και έπειτα ήταν δομημένες πάνω στην επιστροφή της Τουρκίας στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής με τις ΗΠΑ τώρα να εντάσσουν την Άγκυρα σε όλα τα ενεργειακά σχέδια που εκπονούνται με τη συμμετοχή Τουρκίας στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Αιγύπτου, ταυτόχρονα να προετοιμάζεται Διάσκεψη της ΕΕ για Ανατολική Μεσόγειο με προσκεκλημένη και την Τουρκίας και με το Ισραήλ να πραγματοποιεί και αυτό με τη σειρά στροφή 180^ο και  να αποκαθιστά πλήρως τις σχέσεις του με την Άγκυρα προωθώντας τη μεταφορά του δικού του φυσικού αερίου μέσω Τουρκίας.

Όπως φαίνεται η Ελλάδα μέσα σε αυτές τις τεκτονικές μετατοπίσεις ως το προκεχωρημένο φυλάκιο καλείται να συνεισφέρει εποικοδομητικά μιλώντας στη διπλωματική γλώσσα ή σε ελεύθερη μετάφραση να αποδεχτεί τα πάντα  χωρίς ενστάσεις.