Περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά: Πώς το αποστειρωμένο περιβάλλον δεν είναι πάντα προστατευτικό για την υγεία

Ο νέος συναγερμός που έχουν σημάνει για την επιστημονική κοινότητα, τα ασυνήθιστα αυξημένα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας αδιευκρίνιστης αιτιολογίας σε παιδιά κάτω των 10 ετών, αποδεικνύει, για άλλη μία φορά, πως μπορεί η πανδημία να εξακολουθεί να είναι το κυρίαρχο ζήτημα δημόσιας υγείας σε όλο τον κόσμο, ωστόσο, υπάρχουν δεκάδες άλλα σοβαρά ζητήματα υγείας που πρέπει να αντιμετωπίζονται παράλληλα, καθώς μάλιστα πολλά από αυτά ίσως προκαλούνται έμμεσα από τον κοροναϊό ή επιδεινώνονται λόγω της παγκόσμιας κυριαρχίας του και των αλλαγών που έχει προκαλέσει στη ζωή μας.

Της Ρούλα Σκουρογιάννη

Περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε παιδιά που καταγράφονται, τις τελευταίες εβδομάδες, στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα περισσότερα, αλλά και σε άλλες πέντε χώρες και συγκεκριμένα την Ισπανία, Δανία, Ιρλανδία, Σουηδία και Ολλανδία, από τον ευρωπαϊκό χώρο, ενώ και στις ΗΠΑ, στο μικροσκόπιο του CDC έχουν μπει τα πρόσφατα αντίστοιχα κρούσματα σε διάφορες πολιτείες, για τα οποία εξετάζεται η σύνδεσή τους με κάποιο αδενοϊό, όπως αναφέρει το αμερικανικό κέντρο.

Την ανησυχία του για τα κρούσματα εξέφρασε ο ΠΟΥ και άλλοι διεθνείς, ενώ ο ΕΟΔΥ κάλεσε τους κλινικούς γιατρούς να βρίσκονται σε επαγρύπνηση και ενημέρωσε ότι στη χώρα μας δεν έχει εμφανιστεί επί του παρόντος κανένα κρούσμα.

Πότε εμφανίστηκαν αρχικά τα κρούσματα

Στις 5 Απριλίου 2022, ο ΠΟΥ ενημερώθηκε για 10 περιπτώσεις σοβαρής οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σε παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών, σε όλη την κεντρική Σκωτία.

Η Υπηρεσία Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, από τον Ιανουάριο του 2022, έχει ενημερωθεί για 74 περιπτώσεις, εκ των οποίων 49 στην Αγγλία, 13 στη Σκωτία και τα υπόλοιπα 12 εξαπλώνονται μεταξύ Ουαλίας και Βόρειας Ιρλανδίας.

Β. Παπαευαγγέλου: Δε συνδέονται με τη long covid ούτε με τον εμβολιασμός τα περιστατικά οξείας ηπατίτιδας σε μικρά παιδιά – Τα παιδιά έχουν μεγαλώσει σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον

Αυτό τόνισε η Καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας και μέλος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων, Βάνα Παπαευαγγέλου, στην ενημέρωση της Μ. Τετάρτης στο υπουργείο Υγείας, εξηγώντας ότι αποκλείεται κάθε συσχέτιση με τη long Covid και τον εμβολιασμό κατά του SARS–COV-2 (αν και κάποια από τα παιδιά, τα οποία νόσησαν με ηπατίτιδα στο Ηνωμένο Βασίλειο, είχαν περάσει Covid), καθώς πλέον «όλη η μελέτη αυτού του φαινομένου έχει οδηγήσει σε πιθανή διάγνωση από έναν κοινό ιό, τον αδενοϊό. Να τονίσω ότι κυρίως αφορά σε μικρά παιδιά κάτω των 10 και κυρίως 3 έως 5 ετών. Είναι παιδιά που δεν είχαν εμβολιαστεί, γιατί ακούστηκε και η συσχέτιση πιθανά με το εμβόλιο. Τα παιδιά αυτά δεν είχαν εμβολιαστεί.

Ένα ποσοστό είχε νοσήσει. Δεν φαίνεται, όμως, να οφείλεται σε long Covid. Φαίνεται να οφείλεται σε μια λοίμωξη με έναν ιό τον οποίο δεν είχαν συναντήσει πριν».
Στο περιθώριο της ενημέρωσης, η κα Παπαευαγγέλου ανέφερε, μιλώντας στο libre, ότι μάλλον πρόκειται για τον αδενοϊό 41α, αλλά ακόμα η υπόθεση αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί.

«Τα χρωστούμενα θα έρθουν όλα μαζεμένα…»

Αυτό που επεσήμανε η κα Παπαευαγγέλου και προκαλεί εντύπωση είναι ότι τα παιδάκια που είναι αυτή τη στιγμή 2, 3 ετών έχουν μεγαλώσει σε ένα αποστειρωμένο περιβάλλον, λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων.
«Έχουν μεγαλώσει χωρίς να έχουν την ευκαιρία, όπως όλα τα παιδιά του κόσμου πριν την πανδημία, να έχουν συναχάκι, να έχουν διάρροια, να έχουν πυρετό στα πρώτα 2-3 χρόνια της ζωής.

Και αυτό έχει αλλάξει σημαντικά την οικολογία. Φαίνεται ότι τα χρωστούμενα όλα θα έρθουν μαζεμένα τελικά γιατί θα αρχίσουν τα παιδιά να έχουν πολλές λοιμώξεις.

Και βέβαια ακόμα είναι πάρα πολύ νωρίς για να δούμε αν θα αλλάξει και η κλινική εικόνα αυτών των συνηθισμένων ιώσεων και αν θα έχουμε και άλλα παραδείγματα, όπως τώρα να βλέπουμε μια αυξημένη νοσηρότητα από ηπατίτιδα, από έναν κοινό ιό στα παιδιά.

Ηπατίτιδα στα παιδιά από κοινές ιώσεις είχαμε πάντα. Και θα έχουμε πάντα. Αυτό είναι κάτι ξεχωριστό, το οποίο δεν έχει εξηγηθεί ακόμα. Αλλά φαίνεται ότι είμαστε κοντά στην λύση του γρίφου», κατέληξε η καθηγήτρια Παιδιατρικής.

Κ. Νταλούκας στο libre: Ποιος αδενοϊός είναι πιθανόν να προκαλεί την οξεία ηπατίτιδα σε παιδιά – Ποια συμπτώματα πρέπει να προσέξουν οι γονείς

Τις υποψίες που συνδέουν τα περιστατικά με τον ίδιο αδενοϊό ανέφερε, μιλώντας στο libre, ο Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, κ. Κωνσταντίνος Νταλούκας, ανέφερε τα στοιχεία που γνωρίζουμε για τις περιπτώσεις οξείας ηπατίτιδας άγνωστης αιτιολογίας σε παιδιά που καταγράφηκαν πρόσφατα και στον αδενοϊό 41, που βρέθηκε σε κάποια από τα παιδιά αυτά. Ανέφερε, επίσης, τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλώσει ένα παιδί σε αυτές τις περιπτώσεις καθώς και τι πρέπει να κάνουν οι γονείς στην περίπτωση που το παιδί τους θα εμφανίσει κάποιο σύμπτωμα, ενώ δεν παρέλειψε να δώσει και συμβουλές πρόληψης των μολύνσεων που είναι το πρώτο μέλημα όλων μας.

Τι είναι γνωστό για τις περιπτώσεις αυτές

·         Οι ηπατίτιδες αυτές δεν οφείλονται στους γνωστούς ιούς της ηπατίτιδας A, B, C, E και D, που συνήθως είναι υπεύθυνοι για το μεγαλύτερο ποσοστό κρουσμάτων ηπατίτιδας στον άνθρωπο και στα παιδιά.

·         Οι ιοί της ηπατίτιδας Α, Β, C, D και Ε έχουν αποκλειστεί μετά από εργαστηριακό έλεγχο, ενώ συνεχίζονται περαιτέρω έρευνες για την κατανόηση της αιτιολογίας αυτών των περιπτώσεων.

·         Τα εμβόλια που έχουμε κάνει σε παιδιά και ενήλικες για την ηπατίτιδα Β και Α δεν προφυλάσσουν στην περίπτωση αυτή.

·         Η ηλικίες που έχουν προσβληθεί είναι μικρές, τα περισσότερα παιδιά ήταν ηλικίας μέχρι 10 ετών, αν και έχουν αναφερθεί και κάποια παιδιά ηλικίας 13 και 14 ετών.

·         Πρόκειται για σοβαρά κρούσματα, που μερικά από αυτά (6  παιδιά), χρειάστηκαν να υποβληθούν σε μεταμόσχευση ήπατος αλλιώς θα πέθαιναν.

·         Παρότι τα περιστατικά αυτά ήταν όλα σοβαρά, κανένα παιδί δεν πέθανε.

Τι δεν γνωρίζουμε

·               Η ηπατίτιδα στα παιδιά είναι εξαιρετικά σπάνια νόσος και δεν γνωρίζουμε ακόμα τι προκαλεί την εξαιρετικά ασυνήθιστη αύξηση των κρουσμάτων. Φαίνεται, όμως, ότι το πιθανότερο αίτιο των περιστατικών αυτών οφείλεται σε κάποιο λοιμώδη παράγοντα (κατά πάσα πιθανότητα ιό), αφού σε κάποια από τα παιδιά βρέθηκε ο αδενοϊός 41. Ο αδενοϊός 41 είναι ένας πολύ συνηθισμένος τύπος ιού που προσβάλει τα παιδιά στις μικρές αυτές ηλικίες κάθε χρόνο, αλλά δεν προκαλούσε ηπατίτιδα.

«Οι αδενοϊοί, γενικά, είναι μια πολύ κοινή ιογενής λοίμωξη στους ανθρώπους, ιδιαίτερα στα παιδιά. Σχεδόν κάθε παιδί έχει τουλάχιστον μία λοίμωξη από αδενοϊό πριν από την ηλικία των δέκα ετών. Συνήθως, αυτοί οι ιοί προκαλούν λοιμώξεις των πνευμόνων και των αεραγωγών, με αποτέλεσμα συμπτώματα κοινού κρυολογήματος και μερικές φορές πνευμονία.

Σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς (οποιοσδήποτε με ανοσοποιητικό σύστημα που δεν λειτουργεί σωστά, όπως αυτοί που υποβάλλονται σε μεταμόσχευση οργάνων ή θεραπείες καρκίνου), οι αδενοϊοί μπορούν σε σπάνιες περιπτώσεις να προκαλέσουν ηπατίτιδα. Αλλά το να το δεις σε αυτή την κλίμακα είναι εξαιρετικά σπάνιο, ειδικά σε παιδιά που δεν φαίνεται να είναι ανοσοκατεσταλμένα.

Εάν ο αδενοϊός είναι η αιτία αυτών των περιπτώσεων, θα μπορούσε να σημαίνει ότι έχει εμφανιστεί μια νέα παραλλαγή αδενοϊού που προκαλεί ευκολότερα ηπατίτιδα», εξήγησε ο κ. Νταλούκας.

·               Είναι πιθανόν ο αιτιολογικός παράγων να είναι ο κορονοϊός;

«Υπήρξαν ενδείξεις ότι ο COVID θα μπορούσε να κρύβεται πίσω από αυτές τις περιπτώσεις ηπατίτιδας, καθώς ο SARS-CoV-2 έχει εντοπιστεί σε ορισμένα από τα παιδιά. Μεμονωμένα περιστατικά ηπατίτιδας έχουν αναφερθεί σε ασθενείς με COVID, αλλά αυτό είναι ακόμη πιο σπάνιο από την αυτοάνοση ηπατίτιδα και έχει παρατηρηθεί κυρίως σε ενήλικες με σοβαρό COVID».

·               Μπορεί ο εμβολιασμός για τον κορονοϊό να έχει προκαλέσει τα περιστατικά αυτά;

«Με μεγάλη σιγουριά ο αιτιολογικός παράγων δεν είναι ο εμβολιασμός εναντίον της covid-19, αφού όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από το Ην. Βασίλειο, κανένα από τα παιδιά αυτά δεν είχε εμβολιαστεί για τον ιό Sars-Cov2».

·               Τι είναι η ηπατίτιδα και πως εμφανίζεται

«Ηπατίτιδα είναι ο ιατρικός όρος για τη φλεγμονή του ήπατος. Τα συμπτώματα στα παιδιά, συνήθως, περιλαμβάνουν μερικά (αλλά όχι όλα) από τα ακόλουθα:

• Σκούρα ούρα

• Γκριζόχρωμα κόπρανα

• Κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών (που ονομάζεται ίκτερος)

• Πυρετό

• Κοιλιακό άλγος

• Εμετούς

• Ανορεξία

• Καταβολή των δυνάμεων

Παρότι τα περιστατικά αυτά έχουν βάλει σε μεγάλη ανησυχία την επιστημονική κοινότητα αλλά και τους γονείς, αυτό που είναι σημαντικό, είναι οι γονείς στην περίπτωση που το παιδί τους θα εμφανίσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, να επικοινωνήσουν αμέσως με τον παιδίατρό τους ή την πλησιέστερη δομή υγείας.

Ενώ ο αδενοϊός πρέπει να θεωρείται σαν η πιο πιθανή αιτία, θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθεί αυτό και να αποκλείσει άλλες πιθανές εξηγήσεις όπως νέους ιούς. Μπορεί ακόμη και να αποδειχθεί ότι η αιτία δεν είναι κοινή μεταξύ όλων των περιπτώσεων.

Καθώς η πανδημία Covid συνεχίζεται, πρέπει να θεωρήσουμε τον κορονοϊό ως πιθανή αιτία για ασυνήθιστα σενάρια υγειονομικής περίθαλψης. Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να υποθέσουμε ότι υπάρχει πάντα απαραίτητα ένας σύνδεσμος. Αυτή η σκέψη έχει τον κίνδυνο να μας τυφλώσει σε αυτό που πραγματικά συμβαίνει».

·               Εάν διαπιστωθεί ότι ο αδενοϊός είναι η κύρια αιτία, τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε εναντίον του και να ελαχιστοποιήσουμε τυχόν κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών;

«Οι αδενοϊοί εξαπλώνονται μέσω του αέρα και μέσω της επαφής. Το κύριο προληπτικό μέτρο είναι το καλό και σωστό πλύσιμο των χεριών -από παιδιά και ενήλικες- μαζί με καλή αναπνευστική υγιεινή, όπως το να βήχουμε και να φτερνιζόμαστε στον αγκώνα», συμβούλεψε ο πρόεδρος των Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, κ. Κωνσταντίνος Νταλούκας.