BBC: Θα μπορούσε ο Πούτιν να κατηγορηθεί για “εγκλήματα πολέμου”;

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι χαρακτήρισε την επίθεση σε μαιευτήριο και παιδικό νοσοκομείο ως «έγκλημα πολέμου».

Μπορεί να μην φαίνεται, αλλά «ακόμα και ο πόλεμος έχει κανόνες» , όπως το θέτει η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού.

Αυτά περιέχονται σε συνθήκες που ονομάζονται Συμβάσεις της Γενεύης και σε μια σειρά από άλλους διεθνείς νόμους και συμφωνίες.

Τι είναι έγκλημα πολέμου;

Οι άμαχοι δεν μπορούν να δέχονται επίθεση σκόπιμα – ούτε η υποδομή που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωσή τους.

Ορισμένα όπλα απαγορεύονται λόγω του αδιάκριτου ή φρικτού πόνου που προκαλούν – όπως οι νάρκες ξηράς κατά προσωπικού και τα χημικά ή βιολογικά όπλα.

Οι άρρωστοι και οι τραυματίες πρέπει να φροντίζονται – συμπεριλαμβανομένων των τραυματισμένων στρατιωτών, που έχουν δικαιώματα ως αιχμάλωτοι πολέμου.

Άλλοι νόμοι απαγορεύουν τα βασανιστήρια και τη γενοκτονία – η σκόπιμη προσπάθεια καταστροφής μιας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων.

Τα σοβαρά αδικήματα κατά τη διάρκεια του πολέμου, όπως ο φόνος, ο βιασμός ή η μαζική δίωξη μιας ομάδας, είναι γνωστά ως «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».

Ποιες καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου υπήρξαν στην Ουκρανία;

Προφανώς αποδεικτικά στοιχεία για υποπυρομαχικό βόμβας διασποράς στο Χάρκοβο, διαβιβάστηκαν στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Η Ουκρανία είπε ότι η ρωσική αεροπορική επιδρομή σε μαιευτήρια και παιδικούς θαλάμους στη Μαριούπολη ήταν έγκλημα πολέμου . Τρεις άνθρωποι, ανάμεσά τους ένα παιδί σκοτώθηκαν και 17 υπάλληλοι και ασθενείς τραυματίστηκαν.

Υπήρξαν επίσης αναφορές ότι ρωσικά στρατεύματα είχαν βάλει στο στόχαστρο φυγάδες Ουκρανούς αμάχους.

Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι βόμβες διασποράς – πυρομαχικά που χωρίζονται σε πολλές βόμβες – έχουν πλήξει περιοχές αμάχων στο Χάρκοβο .

Περιοχές του Χάρκοβο έχουν υποστεί μεγάλες ζημιές από επιθέσεις πυραύλων και ρουκετών
Ούτε η Ρωσία ούτε η Ουκρανία έχουν υπογράψει μια παγκόσμια απαγόρευση χρήσης τους, αλλά αυτά τα περιστατικά θα μπορούσαν να θεωρηθούν έγκλημα πολέμου.

Το υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου λέει ότι η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει θερμοβαρικά εκρηκτικά, τα οποία δημιουργούν ένα τεράστιο κενό αναρροφώντας οξυγόνο . Αυτά τα καταστροφικά εκρηκτικά δεν απαγορεύονται – αλλά η σκόπιμη χρήση τους κοντά σε αμάχους σχεδόν σίγουρα θα παραβίαζε τους κανόνες του πολέμου.

Πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι η ίδια η εισβολή είναι έγκλημα υπό την έννοια του επιθετικού πολέμου – περισσότερα για αυτό παρακάτω.

Πώς καταδιώκονται οι ύποπτοι εγκληματίες πολέμου;
Κάθε χώρα έχει καθήκον να διερευνήσει ύποπτα εγκλήματα πολέμου.

Μερικά έθνη το κάνουν περισσότερο από άλλα.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανώτεροι αστυνομικοί προσφέρθηκαν να βοηθήσουν στη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για πιθανά εγκλήματα στην Ουκρανία.

Πώς μπορούν να διωχθούν οι ύποπτοι εγκληματίες πολέμου;

Από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπάρχουν μια σειρά από έκτακτα δικαστήρια – συμπεριλαμβανομένου του δικαστηρίου για εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας .

Συστάθηκε επίσης ένα όργανο για τη δίωξη ορισμένων από τους υπεύθυνους για τη γενοκτονία της Ρουάντα , όπου οι εξτρεμιστές Χούτου έσφαξαν 800.000 ανθρώπους σε 100 ημέρες το 1994.
Σήμερα, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) και το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ΔΔΔ) έχουν ρόλους που υποστηρίζουν τους κανόνες του πολέμου.

Το Διεθνές Δικαστήριο της Δικαιοσύνης

Το ICJ αποφασίζει για διαφορές μεταξύ κρατών, αλλά δεν μπορεί να διώξει άτομα. Η Ουκρανία έχει ξεκινήσει μια υπόθεση εναντίον της Ρωσίας για την εισβολή.

Εάν το ICJ αποφάσιζε κατά της Ρωσίας, το έργο της εκτέλεσης αυτής της απόφασης θα έπεφτε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΣΑΗΕ) .

Αλλά η Ρωσία – ένα από τα πέντε μόνιμα μέλη του ΣΑΗΕ – θα μπορούσε να ασκήσει βέτο σε οποιαδήποτε πρόταση για την επιβολή κυρώσεων.

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο

Το ΔΠΔ ερευνά και διώκει μεμονωμένους εγκληματίες πολέμου που δεν βρίσκονται ενώπιον των δικαστηρίων μεμονωμένων κρατών.

Είναι ο σύγχρονος και μόνιμος διάδοχος της Νυρεμβέργης, η οποία δίωξε τους πιο σημαντικούς επιζώντες ηγέτες των Ναζί που κρατούνταν τότε το 1945.

Πηγή: BBC